Ca dao tục ngữ

TRƯỜNG:
HỌ TÊN:
LỚP:
ĐIỆN THOẠI NHÀ BÀ NỘI:
ĐIỆN THOẠI NHÀ BÀ NGOẠI:
TP.HCM, ngày 28 tháng 01 năm 2010
CA DAO
Ngày nào em bé con-con,
Bây giờ em đã lớn khôn thế này:
Cơm cha, áo mẹ, công thầy,
Nghĩ sao cho bõ những ngày ước-ao.
Nuôi con cho được vuông tròn,
Mẹ thầy dầu-dãi, xương mòn gối long.
Con ơi, cho trọn hiếu trung,
Thảo ngay một dạ, kẻo luống công mẹ thầy.
Ơn cha nặng lắm ai ơi,
Nghĩa mẹ bằng trời, chín tháng cưu mang.
Công cha như núi ngất trời,
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển đông.
Núi cao biển rộng mênh-mông,
Cù-lao chín chữ, ghi lòng con ơi!
Mẹ nuôi con bấy lâu rồi,
1
Nuôi con cho đến thành người mới nghe.

Công cha như núi Thái-sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu, mới là đạo con.
Làm trai nết đủ trăm đường,
Trước tiên điều hiếu: đạo thường xưa nay.

Công cha đức mẹ cao dày,
Cưu mang trứng nước những ngày ngây thơ.
Nuôi con khó nhọc đến giờ,
Trưởng thành con phải biết thờ hai thân.
Thức khuya dậy sớm cho cần,
Quạt nồng ấp lạnh giữ phần đạo con.
Gió mùa thu, mẹ ru con ngủ,
Năm canh chầy, thức đủ năm canh.

Đi đâu mà bỏ mẹ già,
Gối nghiêng ai sửa, chén trà ai dâng?

Mẹ già đầu bạc như tơ,
Lưng đau con đỡ, mắt mờ con nuôi.

Ngày đêm may vá kiếm tiền,
Trước nuôi cha mẹ, sau truyền đạo con.
Đói lòng ăn hột chà-là,
2
Để cơm nuôi mẹ, mẹ già yếu răng.
Đói lòng ăn trái ổi non,
Nhịn cơm nuôi mẹ, cho tròn nghĩa xưa.
Liệu mà thờ kính mẹ già,
Đừng tiếng nặng nhẹ, người ta chê cười.
Dù no dù đói cho tươi,
Khoan ăn bớt ngủ, liệu bài lo toan.
Con ơi muốn nên thân người,
Lắng tai nghe lấy những lời mẹ cha.
Gái thời dệt gấm thêu hoa,
Khi vào canh-cửi, khi ra thêu-thùa.

Trai thời đọc sách ngâm thơ,
Dùi mài kinh-sử để chờ kịp khoa.
Mai sau nối được nghiệp nhà,
Trước là đẹp mặt, sau là ấm thân
Trứng rồng lại nở ra rồng
Hạt thông lại nở cây thông rườm-rà.
Có cha có mẹ mới có ta,
Làm nên thời bởi mẹ cha vun trồng.
Khôn-ngoan nhờ đức cha ông,
Làm nên phải đoái tổ-tông phụng-thờ.
Đạo làm con chớ hững-hờ:
Phải đem chữ hiếu mà thờ từ-nghiêm.
Anh em nào phải người xa,
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân.
3
Yêu nhau như thể tay chân,
Anh em hoà thuận hai thân vui vầy.
Kéo cưa lừa xẻ,
Thợ khoẻ cơm vua,
Thợ thua cơm làng,
Thợ nào dẻo dang,
Về nhà bú tí.
Kéo cưa kéo kít,
Làm ít ăn nhiều,
Nằm đâu ngủ đấy,
Nó lấy mất cưa,
Lấy gì mà kéo ?!
CON CÓC LÀ CẬU ÔNG TRỜI
Con cóc là cậu ông trời
Hễ ai đánh nó thì trời đánh cho.

Con cóc là cậu thầy nho,
Hễ ai đánh chết trời cho quan tiền.
CON GÀ CỤC TÁC LÁ CHANH
Con gà cục tác lá chanh
Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi.
Con chó khóc đứng khóc ngồi,
Bà ơi đi chợ mua tôi đồng riềng.
4
THẰNG BỜM CÓ CÁI QUẠT MO
Thằng Bờm có cái quạt mo,
Phú ông xin đổi ba bò chín trâu.
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy trâu!
Phú ông xin đổi ao sâu cá mè.
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mè !
Phú ông xin đổi một bè gỗ lim.
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy lim!
Phú ông xin đổi con chim đồi mồi.
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mồi !
Phú ông xin đổi nắm xôi, Bờm cười.
LÚC NGÔ LÀ CÔ ĐẬU NÀNH
Lúa ngô là cô đậu nành,
Đậu nành là anh dưa chuột.
Dưa chuột là ruột dưa gang.
Dưa gang là nàng dưa hấu.
Dưa hấu là cậu lúa ngô.
Lúa ngô là cô đậu nành …
CON CÔNG HAY MÚA
Con công hay múa,
Nó múa làm sao?
Nó rụt cổ vào.

Nó xòe cánh ra.
Nó đậu cành đa,
Nó kêu ríu-rít.
Nó đậu cành mít,
5
Nó kêu vịt chè.
Nó đậu cành tre,
Nó kêu bè muống.
Nó đáp xuống ruộng,
Nó kêu tầm vông.
Con công hay múa …
BA BÀ ĐI BÁN LỢN CON
Ba bà đi bán lợn con,
Bán đi chẳng được lon-xon chạy về.
Ba bà đi bán lợn sề,
Bán đi chẳng được chạy về lon-xon
CON VỎI CON VOI
Con vỏi con voi !
Cái vòi đi trước,
Hai chân trước đi trước,
Hai chân sau đi sau,
Cái đuôi đi sau rốt,
Tôi xin kể nốt,
Cái chuyện con voi …
LẠY TRỜI MƯA XUỐNG
Lạy trời mưa xuống,
Lấy nước tôi uống,
Lấy ruộng tôi cày,
Lấy đầy bát cơm,
Lấy rơm nấu bếp

6
CON MÈO MÀ TRÈO CÂY CAU
Con mèo mày trèo cây cau,
Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà.
Chú chuột đi chợ đường xa.
Mua mắm mua muối giỗ cha chú mèo.
TRÂU ƠI TA BẢO TRÂU NÀY
Trâu ơi ta bảo trâu này,
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta.
Cấy cày vốn nghiệp nông gia,
Ta đây trâu đấy ai mà quản công.
ĐỒNG DAO
Nhong nhong nhong nhong
Ngựa ông đã về
Cắt cỏ bồ đề
Cho ngựa ông ăn
Nhong nhong nhong nhong …
Xỉa cá mè đè cá chép
Tay nào đẹp đi hái hoa
Tay nào thô đi mót củi
Tay dính bụi đừng dụi mắt …
7
Tập tầm vông
Chị lấy chồng/ em ở góa/ chị ăn cá/ em mút xương
Chị nằm giường/ em nằm đất/ chị húp mật/ em liếm ve
Chị ăn chè/ em liếm bát/ chị coi hát/ em vỗ tay
Chị ăn mày/ em xách bị
Chị đi thuyền/ em đi bộ/ chị kéo gỗ/ em lợp nhà
Chị trồng cà/ em trồng bí/ chị tuổi Tý/ em tuổi Thân
Chị tuổi Dần/ em tuổi Mẹo

Chị kéo kẹo/ em nấu đường/ chị trồng thơm/ em trồng
khóm
Chị đi xóm/ em coi nhà/ chị thờ cha/ em nuôi mẹ
Chị trồng hẹ/ em trồng hành/ chị để dành/ em ăn hết
Chị đánh chết/ em la làng/ chị đào hang/ em chui tuốt
…
Bắc kim thang, cà lang bí rợ
Cột qua kèo là kèo qua cột
Chú bán dầu qua cầu mà té
Chú bán ếch ở lại làm chi?
Con le le đánh trống thổi kèn
Con bìm bịp thổi tò te tí te ……
Ông tiễn ông tiên
Ông có đồng tiền/ ông giắt mái tai/ ông cài lưng khố
Ông ra hàng phố/ ông mua miếng trầu/ ông nhai tóp tép
Ông mua con tép/ về ông ăn cơm
Ông mua mớ rơm/ về ông đánh thổi
Ông mua cái chổi/ về ông quét nhà
8
Ông mua con gà/ về cho ăn thóc
Ông mua con cóc/ về thả gậm giường
Ông mua nén hương/ về cúng ông cụ!

Dung giăng dung giẻ/ dắt trẻ đi chơi
Đi tới cổng trời/ gặp cậu gặp mợ
Cho cháu về quê/ cho dê đi học
Cho cóc ở nhà/ cho gà bới bếp
Ngồi xệp xuống đây!
Công Cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chảy ra,

Một lòng thờ Mẹ kính Cha,
Cho tròn chữ Hiếu mới là đạo con
Ân cha lành cao như núi Thái,
Đức mẹ hiền sâu tợ biển khơi,
Dù cho dâng trọn một đời,
Cũng không trả hết ân người sanh ta.
Có Cha, có Mẹ thì hơn,
Không Cha, không Mẹ như đờn đứt dây
Đàn ông đi biển có đôi
Đàn bà đi biển mồ côi một mình
9
Con mẹ có thương mẹ thay,
Chín tháng mười ngày mang nặng đẻ đau.
Cha mẹ sanh thành tạo hóa,
Nhai cơm, lựa cá, nhai cá lựa xương.
Cha mẹ nuôi con bằng trời bằng biển
Đố ai đếm được lá rừng,
Đố ai đếm được mấy từng trời cao,
Đố ai đếm được những vì sao,
Đố ai đếm được, công lao mẫu từ.
Ví dầu cầu ván đóng đinh,
Cầu tre lắc lẻo gập ghềnh khó đi,
Khó đi mẹ dắt con đi,
Con đi trường học, mẹ đi trường đời.
Cha mẹ ngoảnh đi, thì con dại,
Cha mẹ ngoảnh lại, thì con khôn.
Gió mùa thu mẹ mẹ ru con ngủ,
Năm canh chày thức đủ năm canh.
Ai rằng công mẹ như non,
Thực ra công mẹ lại còn lớn hơn.

Nghĩa mẹ đậm đà chín tháng cưu mang,
Bên ướt mẹ nằm, bên ráo con lăn,
10
Biết lấy chi đền đáp khó khăn,
Hai đứa mình lên non lấy đá xây lăng phụng thờ.
Lên non mới biết non cao,
Nuôi con mới biết công lao mẫu từ
Con có cha như nhà có nóc
Mẹ dạy thì con khéo,
Cha dạy thì con khôn
Mẹ già như chuối ba hương,
Như xôi nếp mật, như đường mía lau.
Mẹ già như chuối chín cây,
Gió đưa trái rụng con rày mồ côi
Mẹ già ở túp lều tranh.
Sớm thăm tối viếng mới đành dạ con
Muốn cho gần mẹ gần cha,
Khi vào thúng thóc, khi ra quan tiền
Tôm càng lột vỏ bỏ đuôi,
Giã gạo cho trắng mà nuôi mẹ già
Me ơi! Đừng đánh con hoài,
Để con bắt ốc, hái rau mẹ nhờ.
11
Mẹ ơi! đừng đánh con hoài,
Để con bắt cá, hái xoài mẹ ăn
Cơm cha, áo mẹ, chữ thầy
Gắng công mà học có ngày thành danh
Cơm cha, áo mẹ, chữ thầy
Khuyên con lo học cho tày người ta

Muốn sang thì bắc phù kiều
Muốn con hay chữ phải yêu mến thầy
Mẹ cha công đức sinh thành
Ra trường thầy dạy học hành cho hay
Muốn khôn thì phải có thầy
Không thầy dạy dỗ đố mầy làm nên
Mười năm luyện tập sách đèn
Công danh gặp bước chớ quên ơn thầy
Yêu kính thầy mới làm thầy
Những phường bội bạc sau nầy ra chi !
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
12