1
1
KỸ THUẬT SỐ
(Digital Electronics)
Th.S Đặng NgọcKhoa
Khoa Điện-ĐiệnTử
2
Nộidung mônhọc
Chương 1: Mộtsố khái niệmmởđầu
Chương 2: Hệ thống số
Chương 3: Các cổng logic và đạisố Boolean
Chương 4: Mạch logic
Chương 5: Flip-Flop
Chương 6: Mạch số học
Chương 7: Bộđếmvàthanhghi
Chương 8: Đặc điểmcủacácIC số
Chương 9: Các mạch số thường gặp
Chương 10: Kếtnốivớimạch tương tự
Chương 11: Thiếtbị nhớ
2
3
Giáo trình và tài liệuthamkhảo
Bài giảng –Th.SĐặng NgọcKhoa
Kỹ thuậtsố -Nguyễn Thúy Vân, NXB.KHKT
Kỹ thuậtsố 1 -NguyễnNhư Anh, NXB. ĐHQG
Digital Systems: Principles and Applications –
Ronald J.Tocci, Prentice-Hall
4
Chương 1
Mộtsố khái niệmmởđầu
Th.S Đặng NgọcKhoa
Khoa Điện-ĐiệnTử
3
5
Mô tả số học
Tín hiệuanalog (tương tự) là tín hiệucó
giá trị thay đổimộtcáchliêntục
Tín hiệudigital (số) là tín hiệucógiátrị
thay đổitheonhững bướcrờirạc.
Analog == Tương tự.
Digital == Rờirạc (step by step)
6
Tín hiệu analog và digital
Tín hiệu analog Tín hiệudigital
4
7
Những đạilượng sau đây là analog hay
digital?
Công tắc 10 trạng thái
Dòng ngõ ra củamột thiếtbịđiện.
Nhiệt độ phòng.
Tốc độ củamộtmôtơđiện.
Nút điềuchỉnh âm thanh củaradio.
Ví dụ 1.1
Digital
Analog
Analog
Analog
Analog
8
Hệ thống số
Hệ thống số là mộtkếthợpcủacácthiết
bịđượcthiếtkếđểlàm việcvớicácđại
lượng vậtlýđượcmiêutả dướidạng số.
Ví dụ: máyvi tính, máytínhtay, cácthiết
bị audio/video số, điệnthoạisố, truyền
hình kỹ thuậtsố…
5
9
Ưu điểmcủakỹ thuậtsố
Nhìn chung, hệ thống số dễ thiếtkế.
Các thông tin đượclưutrữ dễ dàng.
Độ chính xác cao.
Có thể lập trình hoạt động củahệ thống.
Các mạch số ít bịảnh hưởng bởi nhiễu.
Nhiềumạch số có thểđượctíchhợpvào
trong mộtIC.
10
Hạnchế củakỹ thuậtsố
Trong thựctế phầnlớncácđạilượng là
analog.
Để xử lý tín hiệuanalog, hệ thống cần
thựchiệntheobabướcsau:
Biến đổitínhiệu analog ngõ vào thành tín
hiệusố (analog-to-digital converter, ADC)
Xử lý thông tin số
Biến đổitínhiệudigital ở ngõ ra thành tín
hiệu analog (digital-to-analog converter,DAC)
6
11
Mộtsố ví dụ về hệ thống số
12
Hệ thống điềukhiểnnhiệt độ
7
13
Đĩa CD (Compact Disk)
Âm thanh củacácnhạccụ và tiếng hát sẽ
tạoramộttínhiệu điệnápanalog trong
microphone.
Tín hiệu analog này sẽđượcbiến đổi
thành dạng số.
Thông tin số sẽđượclưutrữ trong đĩaCD
Trong quá trình playback, máy CD nhận
thông tin số từđĩaCD vàbiến đổi thành
tín hiệu analog, sau đókhuếch đạivàđưa
ra loa.
14
Lựachọngiữa digital & analog
Hệ thống số phảithêmvào2 bộ ADC và
DAC (phứctạp, tốnkém)
Hệ thống số yêu cầuthêmthờigiancho
các quá trình biến đổi(hạnchế tốc độ)
Trong phầnlớncácứng dụng, hệ thống
số thường được ưutiênứng dụng do các
ưu điểmcủanó.
Mạch analog đượcsử dụng dễ dàng cho
quá trình khuếch đạitínhiệu.
Kếthợpgiữa analog và digital
8
15
Giá trịđiệnáptrongDigital
Binary 1: Điệnáptừ 2V đến5V
Binary 0: Điệnáptừ 0V đến0.8V
Not used: Điệnáptừ 0.8V đến2V, vùng
này có thể gây ra lỗitrongmạch số.
16
Mạch số
Mạch số phải đượcthiếtkếđểđiệnáp
ngõ ra nằmtrongkhoảng logic 0 hoặc
logic 1
Mộtmạch số làm việcvớicácgiátrị ngõ
vào là logic 0 hoặc 1 mà không quan tâm
đếngiátrịđiệnápthựctế.
Mỗimộtmạch số tuân theo mộttậphợp
các quy luậtlogic nhất định.
9
17
Mạch số tích hợp
Phầnlớncácmạch sốđượctíchhợptrong
IC.
Mộtsố kỹ thuậtchế tạoIC
TTL
CMOS
Những họ IC này sẽđược đề cậptrong
chương 8.
18
Truyềnsong song
Truyềnnốitiếp
Truyềnsong song& nốitiếp
10
19
Bộ nhớ
20
Bộ nhớ
Trạng thái củamạch có thểđượclưutrữ
sau khi chấmdứttínhiệu ngõ vào.
Thuộctínhlưugiátrị củanótương ứng
vớithiếtbị nhớ nên đượcgọilàbộ nhớ
(memory)
Bộ nhớ thường đượclàmtừ các mạch
Latches (chốt) hoặc Flip-Flop.
11
21
Các phần chính củamáytính
22
Câu hỏi?