Nước Tiểu có Máu pot

Nước Tiểu có Máu

Bác sĩ Trần mạnh Ngô
Máu trong nước tiểu (hematuria) là một triệu chứng khi thấy hồng
huyết cầu trong nước tiểu (Red blood cells, RBC). Có 2 loại triệu chứng máu
trong nước tiểu.
Loại thứ nhất khi nhìn bằng mắt thường mà thấy đỏ trong nước tiểu,
tức là có nhiều máu (Gross hematuria).
Loại thứ 2 nếu phải dùng kính hiển vi mơí thấy hồng huyết cầu là có ít
máu (Microscopic hematuria).
Truy tìm máu trong nước tiểu là một thử nghiệm thông thường thấy
trong phòng thí nghiệm hay phòng mạch bác sĩ.
Triệu Chứng
Bệnh nhân thường thấy nước tiểu có mầu đỏ, hồng, hay màu giống
như nước Coca. Nhưng đôi khi đi tiểu ra máu mà không thấy có triệu chứng.
Trong trường hợp hiếm có, bệnh nhân thấy máu ra thành cục và cảm thấy
đau khi đi tiểu.
Nguyên Nhân
Nước Tiểu có Máu: Máu trong nước tiểu có thể do tập thể dục
(thường trong một vài ngày). Máu trong nước tiểu có thể do uống thuốc xổ
(laxative Ex-lax), thuốc loãng máu như Aspirine, hay hiếm có hơn do
Clopidogrel, v v Nhưng bệnh nhân vẫn phải gặp bác sĩ để xác định
nguyên nhân. Thực vậy, nguyên nhân máu trong nước tiểu rất phức tạp. Cần
gặp bác sĩ Chuyên Niệu khoa (Urologist).
Đàn ông lớn tuổi bị nhiễm trùng đường tiểu có khi thử nghiệm mới
thấy máu trong nước tiểu. Trong trường hợp nhiễm trùng nặng vi trùng đi
lộn từ bọng đái vào thận hay vi trùng lọt vào thận qua ngả mạch máu, bệnh
nhân thấy đau hông và nóng. Có trường hợp bệnh nhân bị sạn trong thận hay
bọng đái, sưng tuyến nhiếp hộ tuyến hay viêm nhiếp hộ tuyến cũng có thể bị
chảy máu nhiều hay ít trong nước tiểu. Ngoài ra, có máu trong nước tiểu còn
do ung thư thận, ung thư bọng đái hay ung thư nhiếp hộ tuyến. Sau hết, một

số bệnh hiếm thấy hay bệnh nhân bị thương tích thận cũng là nguyên nhân
làm cho nước tiểu có máu.
Thử Nghiệm:
Ngoài việc khám bệnh, bác sĩ thử nghiệm nước tiểu xem còn tiếp tục
có máu, thử nhiễm trùng, thử khoáng chất gây bệnh sạn.
Chụp hình như siêu âm những cơ quan đường tiểu như thận hay bàng
quang để truy tầm khi thận bị ứ nước (hydronephrosis), đường dẫn nước tiểu
từ thận tơí bàng quang bị ứ nước (hydroureter), thận có chất vôi
(nephrocalcinosis), bị u bướu trong bộ phận đường tiểu, hay có sạn trong
đường dẫn nước tiểu (ureter), thận bị thương tích, bệnh nang thận (renal
cysts) hay ung thư thận (renal cells carcinoma), hoặc hiếm hơn chảy máu
trong nước tiểu do mạch máu thận bất bình thường.
Nguyên nhân chảy máu trong nước tiểu do phần ngoài thận như sưng
nhiếp hộ tuyến không phải do ung thư, bệnh nhân hiện đang uống thuốc
loãng máu, có sạn thận, nhiễm trùng bọng đái hay nhiễm trùng nhiếp hộ
tuyến, hoặc do viêm mào tinh hoàn hay niệu đạo, ung thư bọng đái, ung thư
niệu đạo. Cuối cùng, chảy máu trong nước tiểu có thể thấy sau khi tình dục.
Chụp hình bàng quang và chụp hình đường dẫn tiểu IVP sau khi chích
thuốc phản quang (intravenous pyelogram), là để xem thận, đường dẫn tiểu
hay bọng đáí có gì bất bình thường.
Nếu cần đi sâu vào chi tiết, bác sĩ cho chụp hình cắt lớp CT urogram,
thử tế bào học nước tiểu, và nội soi bàng quang là những thử nghiệm thường
dùng để chẩn đoán bệnh khi nước tiểu có máu (microhematuria).
Đôi khi thử nghiệm toàn bộ không thấy gì nhưng bệnh nhân vẫn phải
theo dõi thường xuyên, đặc biệt cho những ai có nguy cơ ung thư bàng
quang như tiểu sử hút thuốc lá, làm việc trong môi trường có chất độc, hay
tiểu sử xạ trị ung thư.
Nguyên Nhân nước tiểu có máu nhìn thấy qua kính hiển vi
(microhematuria) rất phức tạp. Nếu bác sĩ chuyên Niệu Khoa (Urologist)
không thấy gì thì cần gặp bác sĩ chuyên khoa Nội Thương Thận

(Nephrologist). Thí dụ, chảy máu trong nước tiểu bắt nguồn trong tiểu cầu,
có thể do bệnh liên hệ miễn dịch như bệnh lupus, bệnh thận IgA, viêm thận-
tiểu cầu (membranoproliferative) … Liên hệ di truyền như bệnh Fabry,
Alport. Hay có máu trong nước tiểu là do liên hệ gia đình dòng họ; viêm
nhiễm trùng như viêm thận tiểu cầu do nhiễm vi trùng Streptococcus, hay
nhiễm siêu vi trùng…
Nguyên nhân chảy máu trong nước tiểu ngoài tiểu cầu do bệnh thận
đa nang, viêm thận di truyền, bệnh dinh dưỡng như nước tiểu có chất vôi,
bệnh thận khe (interstitial) do vi trùng, siêu vi trùng, do thuốc men đang
dùng, hay bệnh do hiện tượng tự miễn dịch, nhiễm trùng như lao hay viêm
thận
Tóm lại, chảy máu trong nước tiểu có thể thấy nhiều hay ít trong nước
tiểu, nguyên nhân đa dạng và phức tạp, cần phải gặp bác sĩ nhất là bác sĩ
chuyên về niệu khoa (Urologist) để truy tầm bệnh. Nếu vẫn không thấy gì,
mà vẫn bị máu trong nước tiểu (microhematuria) thì cần gặp bác sĩ chuyên
khoa Nội Thương Thận (Nephrologist) để tìm nguyên nhân. Bác sĩ Nội
Thương Thận có thể phải làm sinh thiết thận (renal biopsy).