Cách mạng tháng Mười Nga 1917

Phần II. Lịch sử thế giới hiện đại
Chơng I: CáCH MạNG THáNG MƯời Nga NĂM 1917 Và CÔNG CuộC X
ÂY DựNG CHủ NGHĩA Xã HộI ở LiÊn xô.
Bài 9 CáCH MạNG THáNG MƯời Nga NĂM 1917 Và cuộc đấu tranh
bảo vệ chính quyền cách mạng (1917- 1921).
I.Mục tiêu bài học.
Học xong bài này học sinh cần:
1. Về kiến thức
-Biết và hiểu đợc hoàn cảnh lịch sử dẫn đến bùng nổ cách mạng tháng 2 và Cách
mạng tháng 10 Nga năm 1917.
-Nhớ rõ thời gian, địa danh, nhân vật và diễn biến chính của hai cuộc các mạng tháng
2 và tháng 10.
- Hiểu đợc ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng 10 Nga đối với dân tộc Nga và trên
toàn thế giới.
2. Về tình cảm t tởng, thái độ.
- Nhận thức đúng đắn Cách mạng tháng Mời Nga đối với nhân dân Nga và đối với
nhân dân toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.
- Khâm phục tinh thần đấu tranh vì hoà bình, tự do của nhân dân Nga trong quá trình
diễn biến cách mạng, bảo vệ và xây dựng chính quyền cách mạng.
-Hiểu rõ mối quan hệ giữa cách mạng tháng 10 Nga và cách mạng nớc ta.
3.Về phát triển.
- Tái hiện lại diễn biến của hai cuộc cách mạng.
-Phân tích vai trò của Lênin trong cách mạng, bảo vệ và xây dựng chính quyền cách
mạng.
- Phát triển kỹ năng so sánh giữa cách mạng Dân chủ t sản kiểu cũ và cách mạng Dân
chủ t sản kiểu mới trong bài.
- Nâng cao hơn nữa việc sử dụng sách giáo khoa.
II. Một số khái niệm cơ bản cần hình thành cho học sinh.
- Cách mang dân chủ t sản kiểu mới
- Cách mạng tháng Mời Nga (1917)
- Quốc hữu hoá Xã hội chủ nghĩa.

- Sắc lệnh hoà bình và Sắc lệnh ruộng đất.
- Cộng sản thời chiến.
III.Chuẩn bị của giáo viên.
Sách giáo khoa, đồ dùng trực quan nh tranh ảnh và bảng biểu liên quan đến Cách
mạng tháng Mời.
1
IV. Hoạt động dạy và học.
1. ổn đinh lớp.
2. Dẫn dắt vào bài mới.
Chúng ta vừa học xong chơng trình lịc sử thế giới Cận đại. Hôm nay chúng ta cùng b-
ớc vào thời kỳ lịch sử thế giới Hiện đại. Sự kiện mở đầu và đánh dấu thời kỳ này là
cách mạng tháng Mời Nga. Vậy Cách mạng tháng Mời Nga nổ ra trong hoàn cảnh
nào? Diễn biến và tiến trình cách mạng, cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính
quyền, kết quả và ý nghĩa lịch sử của cuộc cách mạng này ra sao? Chúng ta cùng tìm
hiểu trong bài học hôm nay.
3. Tổ chức dạy và học.
Kiến thức học sinh cần Hoạt động của thầy và trò
I.CáCH MạNG THáNG MƯời Nga NĂM
1917.
1. Tình hình nớc Nga Trớc cách mạng.
- Chính trị: Nga vẫn là nớc Quân chủ
chuyên chế, đứng đầu là Nga Hoàng.
- Kinh tế: lạc hậu kiệt quệ vì chiến tranh,
nạn đói xẩy ra nhiều nơi, công-nông
đình đốn.
- Xã hội: Tham gia chiến tranh nên xã
hội không phát triển
+ Đời sống nhân dân trên cả nớc Nga
vô cùng cực khổ.
+Phong trào đấu tranh chống Nga

Hoàng diễn ra nhiều nơi
=> Tình hình trên đã đặt nớc Nga đứng
trớc một cuộc cách mạng để lật đổ
chính quyền của Nga Hoàng, thiết lập
chính quyền của nhân dân.
2. Từ cách mạng tháng Hai đến cách
mạng tháng Mời.
a) Cách mạng tháng Hai.
-Ngày 23/2/1917, cách mạng ở Nga bùng
*Hoạt động 1. Cả lớp- cá nhân.
Gv: hỏi: Tình hình nớc Nga trớc cách mạng
tháng Mời có gì nổi bật?
Hs: Dựa vào sách giáo khoa trả lời câu hỏi.
Gv: Nhận xét các câu trả lời và chốt lại.
- Về chính trị: Sau cách mạng (1905-1907)
Nga vẫn là nớc Quân chủ chuyên chế đứng
đầu là Nga Hoàng Nicôlai II. Mọi quyền
lực nằm trong tay Nga Hoàng ( Một chế độ
chính trị lạc hậu nhất Châu Âu lúc bấy giờ)
đã kìm hãm t bản phát triển.
- Về kinh tế: Nga có nền kinh tế t bản nủa
phong kiến lạc hậu và nền kinh tế phụ
thuộc lớn vào phơng Tây. Do tham gia
chiến tranh nên kinh tế lại kiệt quệ hơn,
sản xuất công nông bị đình đốn.
- Về xã hội: Nga Hoàng tham gia chiến
tranh thế giới cho nên Xã hội Nga rối
ren. Đời sống của đại bộ phận nhân dân
khốn cùng. Phong trào đấu tranh chống
Nga Hoàng nổ ra nhiều nơi.

*Hoạt động 2. Cả lớp cá nhân
Gv:Với tình hình kinh té xã hội nh vậy
thì điều gì sẽ xẩy ra?
Hs: Suy nghĩ trả lời.
2
nổ bằng cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công
nhân Pê-tơ-rô-grát.
-Phong trào cách mạng nhanh chóng
chuyển từ bãI công chính trị sang khởi
nghĩa vũ trang.
-Đặc điểm:
+lãnh đạo là Đảng Bôn sê vích Nga
+Lực lợng tham gia là công nông- binh.
+Kết quả: Chế độ quân chủ chuyên chế
Nga Hoàng bị sụp đổ: Xô viết đại biểu
công nông binh đuệoc thanh lập.
+Tính chất đây là cuộc cách mạng dân chủ
t sản kiểu mới.
-Hạn chế: Giai cấp t sản thành lập Chính
phủ lâm thời=> Đất nớc có hai chính quyền
song song cùng tồn tại.
b) Cách mạng tháng Mời Nga 1917.
- Sau Cách Mạng tháng Hai, Nớc Nga tồn
tại hai chính quyền song song: Chính phủ
lâm thời t sản và các Xô viết đại biểu (vô
sản).
-Trớc tình hình ấy Lênin và Đảng Bôn-sê-
vích đã lập đờng lối đấu tranh của cách
mạng tiếp theo là chuyển từ cách mạng dân
chủ t sản sang cách mạng xã hội xhủ nhĩa.

Gv: Nhận xét và kết luận. Tình hình nớc
Nga đã làm bùng nổ lên cuộc cách mạng
nhằm:
+Lật đổ chính quyền Nga Hoàng
+đa đất nớc thấot khỏi chiến tranh đế
quốc.
+Thiết lập chính quyền về tay nhân dân
+Mở đờng cho kinh té phát triển.
*Hoạt động 1. Làm theo cặp đôi.
Gv: Treo bảng biểu có sẵn về diễn biến
cách mạng tháng Hai lên bảng, đặt câu hỏi:
Hãy nhận xét về diễn biến của cách mạng
tháng Hai?
Hs: theo dõi bảng biểu và trả lời.
Gv: Nhận xét, chốt ý.
Gv: Vậy Cách mạng tháng Hai có tính chất
gì?
HS: suy nghĩ trả lời.
Gv: chốt ý.
Gv: Cách mạng tháng Hai có hạn chế gì?
HS: suy nghĩ trả lời.
Gv: Nhận xét và chốt ý: Sau cách mạng
tháng Hai cho dù Nga Hoàng đã bị lật đổ
nhng lại tồn tại hai chính quyền song song
một bên là Chính phủ lâm thời t sản và các
Xô viết của công- nông- binh. Chính quyền
trên thực tế thuộc về tay t sản. Do vậy nớc
Nga buộc phảI tiến hành cuộc cách mạng
nữa để thiết lập chính quyền mới thuộc về
tay nhân dân. Cách mạng tháng Mời bùng

nổ.
*Hoạt động 2.
Gv: trớc tình hình cách mạng nh vậy thì
Lênin và Đảng Bôn-sê-vích đã làm gì?
Hs: Suy nghĩ trả lời.
GV: nhận xét và chốt ý. Trớc tình hình ấy
Lênin và Đảng Bôn- sê- vích đã xác định đ-
ợc đờng lối tiếp theo của cách mạng Nga là
chuyển từ cách mạng dân chủ t sản sang
cách mạng XHCN( lật đổ chính quyền t sản
lâm thời).
Gv: Cách mạng tháng Mòi Nga diễn ra nh
thế nào?
Hs: Đọc sách giao khoa và trả lời.
Gv: nhận xét chốt ý:
3
-Diễn biến của cuộc cách mạng:
+Đêm 24/10 quần chúng nhân dân bao vây
Cung điện Mùa Đông.
+Đêm 15/ 1, quần chúng nhân dân tấn công
vào Cung điện Mùa Đông, bắt giữ Bộ trởng
của chính phủ t sane.
+Tháng 3/1918, Cách mạng giành thắn lợi
trên toàn nớc Nga rộng lớn.
- Tính chất : Cách mạng tháng Mời mang
tính chất của cuộc cách mạng XHCN, do
giai cấp vô sản lãnh đạo, có sự tham gia
đông đảo của quần chúng nhân dân, lật đổ
chính phủ t sản, giành quyền về tay nhân
dân lao động.

II. Cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ
chính quyền Xô viết.
1) Xây dựng chính quyền Xô viết.
- Đêm 25/10/1917, chính quyền Xô viết đ-
ợc thành lập, do Lê-nin đứng đầu.
- Chính sách của chính quyền Xô viết:
+ Thông qua sắc lệnh Hoà bình và sắc lệnh
ruộng đất.
+ Thủ tiêu bộ máy nhà nớc cũ( t sản), xây
dựng bộ máy nhà nớc mới.
+ Thủ tiêu tàn tích của chế độ phong kiến,
đem lại các quyền tự do, dân chủ cho nhân
dân lao động.
+ Thành lập Hồng quân để bảo vệ chính
quyền cách mạng.
+ Quốc hữu hoá các nhà máy xí nghiệp của
giai cấp t sản, xây dựng nền kinh tế xã hội
chủ nghĩa.
*Hoạt động 1. cả lớp cá nhân.
Gv: Ngay sau khi giành đợc chính quyền
trong cả nớc thì chinh quyền Xo viết đã làm
những công việc gì?
Hs: Đọc SGK và trả lời.
Gv: Nhận xét chốt ý:
*Hoạt động 2. Cả lớp cá nhân.
Gv: Ngay sau khi giành đợc tháng lợi,
chính quyền Xô viết non trẻ đứng trớc
những khó khăn nào và việc giải quyết
những vấn đề ấy ra sao?
4

2. Cuộc đấu tranh bảo vệ chính quyền Xô
viết.
- Cuối năm 1918, quân đội 14 nớc đế quốc
cấu kết với bọn phản trong nớc tấn công
tiêu diệt nớc Nga.
- Đầu năm 1919, chính quyền Xô viết đã
thực hiện chính sách Cộng sản thới chiến.
- Nội dung của chính sách:
+ Nhà nớc kiểm soát toàn bộ nền công
nghiệp.
+ Trng thu lơng thực thừa của nông dân.
+ Thi hành chế độ cỡng bức lao động.
- ý nghĩa: Chính sách cộng sản thời chiến
đã động viên tối đa nguồn của cải nhân lực
của đất nớc, tạo nên sức mạnh tổng hợp, để
đến cuối năm 1920 Nga đẩy lùi sự can
thiệp của các nớc đế quốc, bảo vệ chính
quyền non trẻ.
III. ý nghĩa của cách mạng tháng
Mời Nga
- Với nớc Nga:
+ Đập tan ách áp bức, bóc lột của phong
kiến, t sản Nga, giảI phóng công nhân và
nhân dân lao động.
+ Đa công nhân, nông dân lên nắm chính
quyền, xây dựng XHCH.
- Với thế giới: Làm thay đổi cục diện thế
giới( CNTB không còn là hệ thống duy nhất
nữa), cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh
nghiệm cho cách mạng thế giới, trong đó

có cách mạng Việt nam.
Hs: Dựa vào SGK lần lợt trả lời câu hỏi.
Gv: nhận xét và chốt ý.
*Hoạt động 1. Cá nhân.
Gv: Hãy nêu ý nghĩa của cách mạng tháng
Mời?
Gv: Gợi ý:
+ ý nghĩa đối với nớc Nga?
+ ý nghĩa đối với thế giới?
Hs: Đọc sách , suy nghĩ trả lời.
GV: Nhân xét các câu trả lời và chốt ý.
GV: Nói và phân tích rõ những ảnh hởng
của cách mạng tháng Mời đến Việt Nam và
một số nớc tiêu biểu khác trên thế giới.
5
4.Sơ kết bài học:
- Giáo viên củng cố lại bài học cho học sinh. Nhấn mạnh những điểm đáng lu ý của
bài này.
- Giao hai bài tập cuối bài trong SGK cho học sinh và gợi ý học sinh trả lời câu hỏi đó.
- Nhận xét lớp học yêu cầu học sinh học baì cũ và xem trớc bài mới Bài 10.Liên xô
xây dựng chủ nghĩa xã hội (1921-1941).
6