Bài giảng côn trùng học - phần 1 ppsx

Vị trí của côn trùng trong giới Động vật
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology

Thân thể chia đốt, trên các đốt
không giống nhau này có mang
nhiều chi phụ cũng phân đốt.

Cơ thể đợc bao bọc bởi một lớp vỏ
có chứa chitin (kitin) đợc coi nh là
bộ xơng ngoài (Exoskelett).
Chúng lớn lên bằng cách lột xác.
Đặc điểm chung của ngành chân đốt
Arthro
poda
Arth r o pod
a
Chơng 2: Hình thái học côn trùng- Morphology
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology
2.1. Cấu tạo chung của cơ thể côn trùng
1. Ttrởng thành phân đốt
không đều (Heternom), cơ
thể gồm nhiều đốt, chia làm
ba phần là đầu, ngực, bụng
(Caput, Thorax, Abdomen).
2. Đầu mang một đôi râu đầu,
mắt kép, mắt đơn và bộ phận
miệng.
3. Ngực mang 6 chân
(Hexapoda) và thờng có 4
hoặc 2 cánh.
4. Bụng có <= 11 đốt và khúc

cuối Telson. Bụng thờng có
các phần phụ là lông đuôi,
ngạnh và cơ quan sinh dục.
5. Vỏ cutin (có thành phần chủ
yếu là chitin) rất bền vững.
Có các lỗ thở thờng nằm ở
hai bên sờn.
Chơng 2: Hình thái học côn trùng- Morphology
2.2. Đầu (Caput)
Chơng 2: Hình thái học côn trùng- Morphology

Phần th nht

Một mảnh chỏm (đỉnh) gọi
là Acron và 5 hoặc 6 đốt
thành một cái hộp sọ.

Trung tâm cảm giác và
ăn.
2.2.1. Râu đầu (Antennae)
Chơng 2: Hình thái học côn trùng- Morphology
2.2.1. Râu đầu (Antennae)
Chơng 2: Hình thái học côn trùng- Morphology

Thu nhận tín hiệu.

Giữa cá thể đực và cái.

Nhận biết đ-ờng đi.

Nhận biết mùi vị thức ăn.

Nhận biết sự chênh lệch nhiệt độ.

Nhận biết chấn động ở n-ớc, đất.

Kẹp nhau khi giao phối (bọ nhảy).
1. RĐH lông cứng Antennae setiformes Ve sầu.
2. RĐH sợi chỉ Antennae filiformes Châu chấu.
3. RĐH chuỗi hạt Antennae moniliformes Mối
4. RĐH răng ca Antennae serratae Bổ củi.
5. RĐH dùi trống Antennae clavatae Bớm ngày
6. RĐH chùy Bớm ngày
7. RĐH lông chim Antennae plumatae Bớm khế.
8. RĐH có lông cứng Antennae setiferae Ruồi
9. RĐH đầu gối lá lợp Antennae geniculatae
Bọ hung, Cánh cam
10.RĐH cầu lông Muỗi đực
2.2.2. Miệng (Mouth)
Chơng 2: Hình thái học côn trùng- Morphology

Chức năng:

Lấy thức ăn,

Tự vệ,

Xây tổ,

Chăm sóc con cái

Các bộ phận:

Môi trên,

Môi dới,

Hàm trên,

Hàm dới và

Lỡi.
2.2.2. MiÖng (Mouth)
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology

H×nh 1-09: Hµm trªn cña miÖng c«n trïng (Theo Weber)
2.2.2. MiÖng (Mouth)
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology
H×nh 1-10: Hµm d7íi cña miÖng c«n trïng (Theo Hannemann)

2.2.2. MiÖng (Mouth)
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology
H×nh 1-11: M«i d7íi cña miÖng c«n trïng (Theo Hannemann)

2.2.2. MiÖng (Mouth)
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology
MiÖng gÆm nhai
2.2.2. Miệng (Mouth)
Chơng 2: Hình thái học côn trùng- Morphology
Miệng gặm hút (Ong mật)

2.2.2. MiÖng (Mouth)
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology
MiÖng chÝch hót (Bä xÝt)
2.2.2. MiÖng (Mouth)
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology
MiÖng hót (Bím)
2.2.2. MiÖng (Mouth)
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology
MiÖng s©u non
2.2.3. M¾t
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology
a) M¾t kÐp () : gåm nhiÒu m¾t nhá
b) M¾t ®¬n () : 0, 1, 2, 3 chiÕc
2.2.3. M¾t
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology
Hình 2-14: Mắt kép của côn trùng với vô số mắt nhỏ.
2.2.3. M¾t
Ch¬ng 2: H×nh th¸i häc c«n trïng- Morphology
Hình 2-15: Mắt đơn (Ocellus) của Isoperla sp. (Plecoptera hình bên trái)
và 3 mắt đơn của phù du (hình bên phải) đều xếp thành hình tam giác.
Một số dạng mắt