Thuốc dùng chữa bệnh tai mũi họng pdf

Thuốc dùng chữa bệnh
tai mũi họng



Thuốc dùng trong tai mũi họng rất đa dạng, có thể dùng theo
đường tại chỗ (nhỏ, xịt, bôi) hay toàn thân (uống, tiêm). Tuy nhiên, khi
dùng thuốc điều trị các bệnh về tai mũi họng cần chú ý tới các nguy cơ do
thuốc có thể xảy ra trong quá trình sử dụng.
Thuốc dùng trong tai mũi họng rất đa dạng, có thể dùng theo
đường tại chỗ (nhỏ, xịt, bôi) hay toàn thân (uống, tiêm). Tuy nhiên, khi
dùng thuốc điều trị các bệnh về tai mũi họng cần chú ý tới các nguy cơ
do thuốc có thể xảy ra trong quá trình sử dụng.
Các tai biến phản ứng toàn thân
Do tai mũi họng là cửa ngõ đường ăn, đường thở, có hệ mạch và thần
kinh rất phong phú nên luôn nhớ khi sử dụng thuốc, ngay cả khi tại chỗ cũng
có thể gây tai biến, phản ứng nguy hiểm. Ví dụ, cho trẻ sơ sinh nhỏ thuốc
nhỏ mũi loại co mạch naphazolin 0,1% đã gây tử vong (theo thông báo của
Bệnh viện Nhi TƯ). Nguyên nhân do độ lan tỏa và co mạch quá mạnh của
thuốc làm co thắt các mạch máu não. Hay dùng corticoid qua đường xịt mũi
hay khí dung kéo dài sẽ gây xuất huyết đường tiêu hóa ở những người có
loét dạ dày, tá tràng, tăng tiến triển các bệnh đường hô hấp ở những người
có bệnh đường hô hấp, lao phổi.
Các tai biến, phản ứng phụ
Vì tai mũi họng có hệ thống thần kinh giao cảm phong phú nên các
phản ứng phụ của thuốc thường gặp đều có liên quan đến tai mũi họng như
chóng mặt, ù tai, buồn nôn. Các phản ứng phụ của thuốc nhiều khi khó tránh
khỏi, nếu không được giải thích, căn dặn sẽ có thể gây hậu quả nghiêm
trọng. Ví dụ: kháng histamin (kháng H1) thường được dùng trong viêm mũi
xoang nhưng lại có tác dụng phụ là gây buồn ngủ. Nếu người bệnh không

biết, hoặc không được giải thích kỹ về thời gian uống thuốc có thể gây ảnh
hưởng nghiêm trọng nếu uống thuốc xong lại làm ngay công việc cần sự
tỉnh táo như làm việc trên cao, hay lái tàu, lái xe.
Gây tổn thương chức năng của tai, mũi, họng
Tai mũi họng là cơ quan giữ nhiều chức năng quan trọng nên cần đặc
biệt lưu ý khi sử dụng các thuốc có ảnh hưởng xấu đến chức năng của các cơ
quan này.
Chức năng nghe: nhiều trường hợp do dùng thuốc dẫn đến điếc, nguy
hại hơn nếu xảy ra với bà mẹ mang thai dễ làm cho đứa trẻ bị câm điếc sau
này. Kháng sinh gây tác dụng phụ loại này phổ biến nhất là nhóm aminozid.
Cần nhớ có những người mẫn cảm thì chỉ với một lượng nhỏ như rắc, nhỏ
vào tai cũng gây nên điếc tiếp âm, không có khả năng hồi phục.
Chức năng ngửi: Các thuốc nhỏ mũi có thủy ngân (Hg) sẽ gây mất
ngửi, thường không hồi phục.
Gây tổn hại niêm mạc
Niêm mạc mũi xoang với hệ thống lông - nhày hoạt động rất tinh tế.
Khi làm thay đổi pH, nhiệt độ, độ nhớt như nhỏ mật ong nguyên chất vào
mũi sẽ gây tổn hại niêm mạc do độ pH và độ nhớt quá cao.
Các thuốc dùng dài ngày cũng gây tác hại lớn như nhỏ các thuốc co
mạch (ephedrin, naphazolin) tuy đúng hàm lượng nhưng nhiều lần, kéo dài
liên tục sẽ gây viêm mũi do thuốc.
Gây ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch
Với trẻ nhỏ cần tạo lập hệ thống miễn dịch. Việc sử dụng thuốc kháng
sinh, hạ nhiệt trong viêm mũi họng cấp thông thường làm cản trở việc tạo hệ
thống miễn dịch hoặc tạo hệ thống miễn dịch không hoàn chỉnh. Ngược lại
nhỏ các loại dịch thuốc chưa được nghiên cứu kỹ (các đông dược với hoa lá
tươi) có thể sẽ là cách vô hình đưa các dị nguyên vào cơ thể. Nếu nhỏ liên
tục thì các dị nguyên này sẽ tác động đến hệ thống miễn dịch và là nguyên
nhân gây các phản ứng dị ứng sau này.
Gây kích thích phản ứng tại chỗ

Tai mũi họng là cơ quan có bộ phận cảm giác rất nhạy cảm, do đó các
thuốc dùng tại chỗ phải đảm bảo không gây kích ứng để tránh tổn hại niêm
mạc hoặc các phản ứng bất thường nguy hại đến cơ thể. Ví dụ: nhỏ nước tỏi
tươi ép vào mũi, họng để sát khuẩn sẽ gây nóng rát, bỏng, tổn hại niêm mạc.
Thuốc nhỏ tai về mùa lạnh hay để trong tủ lạnh có nhiệt độ dưới 20 độ C,
nếu nhỏ ngay vào tai sẽ kích thích tiền đình gây chóng mặt, buồn nôn…