Các thuốc gây giảm thính lực và điếc pps

Các thuốc gây giảm thính lực và điếc

Thuốc chữa bệnh không chỉ có tác dụng hữu ích cho việc trị bệnh,
mà hầu hết đều có ít nhiều tác dụng phụ ngoài ý muốn, gây tác hại cho
cơ thể người bệnh, trong số đó có những tác hại đến tai, làm giảm khả
năng nghe, giảm thính lực, thậm chí có thể gây điếc vĩnh viễn.
Thuốc chữa bệnh không chỉ có tác dụng hữu ích cho việc trị bệnh, mà
hầu hết đều có ít nhiều tác dụng phụ ngoài ý muốn, gây tác hại cho cơ thể
người bệnh, trong số đó có những tác hại đến tai, làm giảm khả năng nghe,
giảm thính lực, thậm chí có thể gây điếc vĩnh viễn.
Vấn đề thuốc giảm thính lực gây điếc đã được đề cập từ thế kỷ thứ 19,
nói về thuốc quinin, thuốc salicylat và tinh dầu giun. Thuốc trị bệnh có thể
làm giảm khả năng nghe như ù tai, chóng mặt, nghe kém, triệu chứng này có
thể tạm thời, rồi biến mất sau đó, nhưng cũng có thể ngày càng nặng thêm và
trở thành vĩnh viễn không hồi phục. Mức độ suy giảm thính lực cũng phụ
thuộc vào từng người nhất là ở người cao tuổi, người suy giảm chức năng
thận, chức năng gan.
Thuốc gây suy giảm thính lực, gây điếc có nhiều loại nhưng có hai
loại gây tác hại nhiều cho thính giác, đó là kháng sinh thuộc nhóm
aminoglycosid và thuốc lợi tiểu tác động ở quai Henlé.
Nhóm kháng sinh aminoglycosid
Gồm các kháng sinh: neomycin, streptomycin, amikacin, paramycin,
kanamycin, gentamycin
Neomycin: Là kháng sinh gây độc hại mạnh nhất cho tai, ngay cả
đường uống với liều cao để diệt khuẩn đường ruột hoặc dùng liều cao để bôi
vết thương, cũng có thể gây điếc nên ngày nay không được dùng để tiêm.
Kanamycin và amikacin cũng gây độc hại mạnh như neomycin.
Streptomycin: Gây tổn hại nhanh chóng cho bộ phận tiền đình gây
chóng mặt mất cân bằng, loạng choạng, khó bước đi trong chỗ tối. Nếu sử
dụng 1g/ngày cho bệnh nhân, trong một tuần lễ thì sau 7-10 này sẽ suy giảm
sức nghe, và nếu tiếp tục điều trị sẽ dẫn tới điếc nặng, điếc vĩnh viễn, không

hồi phục được. Cũng vì thế, có nhiều trường hợp được điều trị viêm phổi khi
còn nhỏ bằng streptomycin đã dẫn tới tình trạng “câm điếc”.
Gentamycin cũng gây độc cho tai như streptomycin, nhưng nhẹ hơn.
Các kháng sinh khác
Erythromycin: Dùng liều cao, 4g/ngày, tiêm tĩnh mạch để điều trị
viêm phổi cho bệnh nhân cao tuổi, suy gan, suy thận cũng có thể gây điếc và
chóng mặt. Tuy vậy triệu chứng này suy giảm hết nếu ngưng thuốc kịp thời.
Ampicillin: Dùng để điều trị viêm màng não do Hemophillus
influenza cũng làm suy giảm thính lực.
Chloramphenicol: Cũng như ampicillin, dùng điều trị viêm màng não
cũng làm giảm sút sức nghe.
Và những kháng sinh như viomycin, vancomycin, capreomycin cũng
gây độc hại cho tai, làm suy giảm thính lực, gây điếc.
Thuốc lợi tiểu tác động ở quai Henlé
Nhóm thuốc lợi tiểu này gồm axit ethacrynic, furosemid, bumetanid
có tác dụng ức chế tái hấp thụ các chất điện giải ở nhánh trên của quai
Henlé, có tác dụng lợi tiểu mạnh, làm giảm nhanh natri. Thuốc này gây độc
mạnh cho tai, nhất là ở người cao tuổi, người suy gan, suy thận. Độc tính
tăng thêm khi dùng đồng thời với kháng sinh nhóm aminoglycosid. Và giảm
dần theo thứ tự bumetanid axit ethacrynic, furosemid.
Thuốc chống viêm
Salicylat thường gây ù tai và giảm thính lực, nhưng có khả năng hồi
phục.
Aspirin liều cao cũng gây ù tai và giảm thính lực ở tần số cao, thường
phục hồi sau khi ngừng thuốc.
Còn các thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen,
indomethacin, piroxicam cũng có tác dụng làm suy giảm sức nghe, gây
điếc.
Thuốc chống sốt rét
Quinin và chloroquin có thể làm giảm thính lực, đã được nói tới từ thế

kỷ 19. Nếu dùng liều thấp thì triệu chứng mất hẳn khi ngừng thuốc, nhưng
với liều cao thì có thể gây điếc vĩnh viễn.
Thuốc chống ung thư
Cis-platinum có thể gây nghe kém, ù tai, rối loạn tiền đình, nhẹ thì có
thể hồi phục được, nếu nặng thì có thể điếc vĩnh viễn.
Bleomycin, 5.fluorouxacil cũng có thể gây tác hại cho tai, làm suy
giảm thính lực.
Tuy vậy thuốc thuộc nhóm này chưa được nghiên cứu nhiều.
Các loại thuốc khác
- Thạch tín.
- Hexadin.
- Tinh dầu giun.
- Pentobarbital.
- Thuốc tim mạch, thuốc trị tăng huyết áp: quinidin chữa loạn nhịp
tim. Propanolol (thuốc chẹn bêta) chữa tăng huyết áp.
- Kháng độc tố uốn ván
Để bảo đảm an toàn cho bệnh nhân cao tuổi, có thai, suy gan thận,
không được dùng thuốc có khả năng gây độc cho tai, khi có thuốc hữu hiệu
thay thế. Nếu cực chẳng đành phải dùng, phải đo thính lực theo dõi trong
quá trình dùng thuốc (đặc biệt là kháng sinh), nếu có suy thận phải đo nồng
độ thuốc trong máu và điều chỉnh liều để không vượt quá mức cần thiết.