Một số vấn đề chung về máy biến áp

BÀI 17 - 18

I. KHÁI NiỆM CHUNG VỀ MÁY BiẾN ÁP
II. ỔN ÁP
III. MỘT SỐ THÍ DỤ VỀ TÍNH TOÁN MÁY BiẾN ÁP
ĐỊNH NGHĨA - CÔNG DỤNG - PHÂN LOẠI CỦA MÁY BiẾN ÁP 1 PHA
CẤU TẠO - NGUYÊN LÝ LÀM ViỆC

I. Tìm hiểu khái niệm chung về MBA:
1. Định nghĩa: Là thiết bị điện từ tĩnh làm
việc theo nguyên lý cảm ứng điện từ,
dùng để biến đổi điện áp của dòng điện
xoay chiều mà vẫn giữ nguyên tần số.
2. Công dụng: Dùng để biến đổi điện áp
xoay chiều trong truyền tải và phân phối
điện năng.
- Ngoài ra MBA còn dùng trong kỹ thuật
điện tử.

3. Phân loại:
a)Theo công dụng
-
Máy biến áp điện lực: dùng để truyền tải và
phân phối điện năng
-
Máy biến áp điều chỉnh dùng trong các hộ
gia đình
-
Máy biến áp đặc biệt:
-

Máy biến áp đo lường: Máy đo biến dòng
-
Máy biến áp dùng luyện kim hoặc điện phân.
-
Máy biến áp hàn
-
Máy biến áp dùng để thí nghiệm

b. Theo số pha của dòng điện biến đổi: Máy
biến áp 1 pha và máy biến áp 3 pha
c. Theo vật liệu làm lõi: Máy biến áp lõi thép
và máy biến áp lõi không khí
d. Theo phương pháp làm mát: Máy biến áp
làm mát bằng không khí và máy biến áp
làm mát bằng dầu

Hình ảnh máy biến áp
MÁY BiẾN ÁP ĐiỆN LỰC

MÁY BiẾN ÁP ĐiỆN LỰC

Máy biến áp đặc biệt
MÁY BiẾN ÁP ĐO LƯỜNGMÁY ĐO BiẾN DÒNG
MÁY BiẾN ÁP KHÔMÁY BiẾN ÁP HÀN

Một số máy biến áp
công suất nhỏ dùng trong gia đình

Cấu tạo Máy biến áp
•

Xem hình sau – Em biết gì về cấu tạo của
máy biến áp?


???
•
Máy biến áp có cấu tạo như thế nào?

4. Tìm hiểu cấu tạo MBA
MBA gồm có 3 phần:
+ Lõi thép
+ Dây quấn
+ Vỏ máy
Lõi thép
Dây quấn
Vỏ máy

5. Tìm hiểu nguyên lý làm việc của
MBA:


-Môi trường quanh nam châm là từ trường
không đổi hay biến đổi?
-Dòng điện qua dây dẫn có tạo ra một từ
trường xung quanh nó không?
-Các loại dòng điện và từ trường tương ứng
do nó tạo ra?
-Kết luận gì về mối liên hệ giữa điện và từ?
-Hiện tượng cảm ứng điện từ là gì?

a. Hiện tượng cảm ứng điện-từ:
•
Dòng điện xoay chiều chạy trong cuộn dây sinh
ra từ trường biến đổi.
•
Nếu một cuộn dây khác đặt trong từ trường
biến đổi thì trên hai đầu cuộn dây đó sẽ sinh ra
một sức điện động cảm ứng (dòng điện cảm
ứng) tương tự dòng điện sinh ra nó.
•
Dòng điện cảm ứng này tỷ lệ với tốc độ biến
thiên của từ trường và với số vòng của cuộn
dây.

Thí nghiệm nguyên lý làm việc của
MBA

b. Nguyên lý làm việc của MBA
-Khi nối cuộn sơ cấp vào nguồn điện
xoay chiều có điện áp U1, dòng điện
I1chạy qua cuộn sinh ra từ thông biến
thiên
Do mạch từ khép kín nên từ thông này
móc vòng sang cuộn thứ cấp sinh ra
sức điện động cảm ứng E2

b. Nguyên lý làm việc của MBA
+ Cuộn thứ cấp: Sđđcư E2 tỉ lệ với N2
+ Cuộn sơ cấp: Sđđtc E1 tỉ lệ với N1
Bỏ qua tổn thất điện áp ⇒

E1 ∼ U1 và E2 ∼ U2
Nên: U1 ∼ N1 và U2 ∼ N2

⇔
k : tỉ số MBA

Tìm mối liên hệ giữa điện áp và
số vòng, giữa điện áp và dòng
điện ?

- Mối quan hệ giữa U và N
(tỉ lệ thuận)
+ Từ quan hệ giữa công suất định mức phía
sơ cấp và thứ cấp (khi bỏ qua tổn hao
điện năng) ta có:
- Mối quan hệ giữa U và I
(tỉ lệ nghịch)


Kiểm tra bài cũ
1. Chọn từ thích hợp trong bảng điền vào chỗ trống() để đ"
ợc câu hoàn chỉnh.
- Khi máy biến áp làm việc, điện áp đ"a vào dây quấn
sơ cấp là U
1
, trong dây quấn sơ cấp có dòng điện. Nhờ
có . . . . . . . . . . . . . giữa dây quấn sơ cấp và dây quấn thứ
cấp,. . . . . . . . lấy ra ở hai đầu dây quấn thứ cấp là U
2
.

2. Hệ số biến áp k là gì?

- Chọn kí hiệu ( hoặc ) và cụm từ thích hợp điền vào chỗ
trống() trong hai câu d"ới đây để đ"ợc câu trả lời đúng.
Nếu k >1 thì U
1
U
2
là máy biến áp
Nếu k <1 thì U
1
U
2
là máy biến áp
điện áp
;
cảm ứng điện từ ;
dòng điện thứ cấp
k
N
N
U
U
2
1
2
1
==
Tỉ số giữa điện áp sơ cấp và thứ cấp
bằng tỉ số giữa vòng dây của chúng

3.ý nghĩa của hệ số biến áp k
>
<
giảm áp
tăng áp

II.ỔN ÁP
•
Quan sát hình ảnh