HANH DONG NOI TT

Kiểm tra bài cũ
1/ Hành động nói là gì? Kể những kiểu
hành động nói thường gặp?
- Là hành động được thực hiện bằng lời
nói nhằm mục đích nhất đònh.
- Hỏi, trình bày, điều khiển, hứa
hẹn, bộc lộ cảm xúc.


A B
1/ Ôi sức trẻ! a) Hành động trình bày
2/ Trâu của lão cày một ngày
được mấy đường?
b) Hành động bộc lộ tình
cảm, cảm xúc
3/ Một hôm người chồng ra
biển đánh cá.
c) Hành động hỏi
4/ Tôi sẽ giúp ông. d) Hành động điều khiển
5/ Đi tìm lại con cá và đòi một
cái nhà rộng.
e) Hành động hứa hẹn
g) Hành động báo tin.
Nối câu ở cột A cho
phù hợp với hành
động nói tương ứng
ở cột B.

I- Cách thực hiện hành động nói:
Ví dụ: SGK/70
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý.
Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình
pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất
giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận
của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo
ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghóa là phải ra
sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo,
làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người
đều được thực hành vào công việc yêu nước,
công việc kháng chiến.
Trong đoạn trích trên
có bao nhiêu câu?
Xác đinh kiểu câu?
5 câu. Câu trần thuật.

1 2 3 4 5
Hỏi
Trình bày
Điều
khiển
Hứa hẹn
Bộc lộ
cảm xúc
CÂU

Mục đích
Chức năng chính
của câu trần thuật
là gì?
Câu trần thuật
thường dùng để kể, thông báo,
nhận đònh, miêu tả…
Câu 1, 2, 3: trình bày.
Câu 4, 5: điều khiển (cầu khiến)
Xác đònh mục đích nói
của những câu trần
thuật trên vào bảng
tổng hợp sau.




Sau khi đã xác đònh được hành động nói
của các câu trong đoạn văn trên,
chúng ta thấy, cũng là câu trần thuật,
nhưng chúng có thể
có những mục đích khác nhau và
thực hiện những hành động nói
khác nhau; vậy chúng ta có thể
rút ra nhận xét gì?
Câu trần thuật thực hiện
hành động nói trình bày,
chúng ta gọi là cách dùng
trực tiếp ;câu trần thuật
thực hiện hành động nói

cầu khiến, chúng ta gọi là
cách dùng gián tiếp.


Tóm lại
Câu cầu khiến (điều khiển), câu nghi
vấn (hỏi), câu cảm thán (bộc lộ cảm
xúc), câu trần thuật (trình bày). Nếu
hành động nói thực hiện bằng kiểu câu
có chức năng chính phù hợp với hành
động đó gọi là ( cách dùng trực tiếp)
hoặc bằng kiểu câu khác ( cách dùng
gián tiếp) .


Ghi nhớ: SGK/trang 71
Mỗi hành động nói có thể được thực
hiện bằng kiểu câu có chức năng chính
phù hợp với hành động đó
(cách dùng trực tiếp) hoặc bằng kiểu
câu khác (cách dùng gián tiếp)

II- Luyện tập:
BT1: Câu nghi vấn trong bài “Hòch tướng só”
• Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi muốn vui vẻ
phỏng có được không? (phủ đònh)
• Lúc bấy giờ., dẫu các ngươi không muốn vui
vẻ phỏng có được không? (khẳng đònh)
 dùng cuối đoạn văn thường dùng để khẳng
đònh hay phủ đònh điều kiện nêu ra trong câu

ấy.
• Vì sao vậy?  mở đầu đoạn dùng để nêu
vấn đề cho tướng só chuẩn bò tư tưởng nghe
(đọc) phần lý giải của tác giả.


BT2: Tìm những câu trần thuật thể hiện hành
động cầu khiến trong các đoạn trích đã cho
và nhận xét về tác dụng của hình thức cầu
khiến ấy trong việc động viên quần chúng.
a/ cả đoạn
b/ Điều mong muốn… cách mạng thế giới.

Cách dùng gián tiếp

quần chúng thấy gần gũi với lãnh tụ và
thấy nhiệm vụ mà lãnh tụ giao cho chính là
nguyện vọng của mình.


BT3: câu có mục đích cầu khiến
Dế Choắt:
- “Song anh có cho phép em mới dám nói …”
- … “hay là anh đào giúp cho em một cái ngách
sang bên nhà anh …”

Dế Choắt yếu đuối

nói lời đề nghò một
cách khiêm nhường, nhã nhặn.


lời của Dế Mèn thì huênh hoang và hách
dòch.(- Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra
nào. – Hức! Thông ngách sang nhà ta? …. Đào
tổ nông thì cho chết.)


BT4:
b, e: mang tính lòch sự cao hơn
BT5:
Chọn hành động c
a/ hơi kém lòch sự
b/ hơi buồn cười
c/ hợp lí nhất.

Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
- Thuộc ghi nhớ, xem lại bài tập
-
Chuẩn bò bài: Ôn tập về luận điểm và Viết đoạn
văn trình bày luận điểm
• Xem lại NV 7(tập 2/24, 25) bài “Tinh
thần yêu nước của nhân dân ta”
• Văn nghò luận là gì? Về đề bài? Về bố
cục?
• Tìm hiểu lại luận điểm, luận cứ,
lập luận.