đại cương về bỏng

®¹i c ¬ng vÒ bángƯ
ThS TrÇn Trung Dòng
Phần Hành chính

Tên môn học: ngoại cơ sở

Tên bài đại cơng về bỏng

Bài giảng: lý thuyết

đối tợng sv năm thứ 3

Thời gian: 2 tiết

địa điểm giảng giảng đờng
Mục tiêu học tập

Trình bày đợc các nguyên nhân gây nên
bỏng

Nắm đợc cách tính diện tích và độ sâu
của bỏng

Trình bày đợc diễn biến lâm sàng của
bỏng

Trình bày đợc cấp cứu ban đầu và hớng
điều trị bỏng
Nội dung

đại cơng

Bỏng là cấp cứu thờng gặp

80% là bỏng nông trên diện hẹp, điều trị đơn giản

20% là bỏng vừa rộng vừa sâu, cần điều trị tích cực nhất
là trong 8 giờ đầu

Nguyên nhân

Do nhiệt: nớc sôi, xăng Hay nớc đá, nitơ

Tia lửa điện, sét đánh

Hóa chất: phospho, axit

Phóng xạ
Cách tính diện tích bỏng

Khác nhau ở ngời lớn và trẻ em do tỷ lệ
diện tích đầu-mặt-cổ so với chi thờng
lớn hơn ở ngời lớn

ở ngời lớn tính theo luật 9 hay quy tắc
của faust dựa vào diện tích lòng bàn
tay(1%)

Bỏng nặng

Ngời lớn khi bỏng > 15% diện tích cơ thể đối

với độ 3 và > 30% đối với độ 2

Trẻ em > 6% diện tích cơ thể đối với độ 3 và >
12% đối với độ 2
Cách tính diện tích bỏng ở ngời lớn
luật 9 của wallace
Vị trí Diện tích (%) Cộng
đầu mặt cổ 9 9
Thân mình phía trớc 9 ì 2 18
Thân mình phía sau 9 ì 2 18
Một chi trên 9 18 (2 tay)
một chi dới 9 ì 2 36 (2 chân)
Vùng hậu môn sinh dục 1 1
100
DiÖn tÝch báng ë trÎ em
Míi ®Î
(%)
1 tuæi
(%)
5 tuæi
(%)
10 tuæi
(%)
13 tuæi
(%)
®Çu
mÆt
20 17 13 10 8
Hai ®ïi 11 13 16 18 19
Hai

c¼ng
ch©n
9 10 11 12 13
ph©n lo¹i ®é s©u cña báng
biểu bì
trung bi -
Hạ bì-
Phân độ sâu của bỏng

Chia làm bỏng nông, sâu và
trung gian

Bỏng nông

Bỏng độ 1:

Bỏng ở lớp sừng

Da đỏ, rát

Khỏi sau 2-3 ngày, không sẹo

Gặp: bỏng nắng, bỏng nớc sôi chỗ
không có quần áo

Bỏng độ 2:

Tổn thơng lớp biểu bì

Xuất hiện phỏng nớc trên nền da đỏ

Khỏi sau 10-14 ngày, không sẹo

Gặp: bỏng nớc sôi chỗ có quần áo
Bỏng sâu
Bỏng độ 3
Phá hủy lớp tb đáy, lan tới trung
bì

Hay nhiễm khuẩn

Gặp: bỏng axit,b ng x ng,b ng
i n

Bỏng độ 4

Phá hủy da, tới cơ xơng, cả một
vùng bị cháy đen

Gặp: bỏng điện cao thế, sét
đánh, cháy nhà

Bỏng trung gian:

Giữa giới hạn bỏng nông sâu

Tổn thơng một phần lớp tb đáy

Có thể thành bỏng độ 2, hoặc thành bỏng sâu

Gặp: bỏng nớc sôi, chỗ có quần áo
chẩn đoán độ sâu của bỏng
thử cảm giác vùng da
bị hoại tử bỏng: dùng
kim nhọn, tăm bông
+nếu bỏng thợng bì:
đau sẽ tăng
+bỏng trung bì: còn
đau nhng giảm
+bỏng sâu: không biết
đau
-Cặp rút lông ở vùng hoại tử bỏng: nếu
không đau, rút rễ là bỏng sâu.
-Nghiệm pháp tuần hoàn vùng bỏng: đặt
vòng vải của dụng cụ đo HA lên phía trên
của vùng chi bị bỏng. Bơm không khí đến
80-90 mmHg để 10 phút. Nếu là bỏng nông
màu sẽ tím dần. Nếu là bỏng sâu sẽ không
thay đổi màu sắc.( do tắc mạch).
Tiên lợng

Nguyên nhân: hóa chất nặng hơn nhiệt

Diện tích và độ sâu của bỏng:

Rộng>hẹp

Sâu > nông

Cơ địa: Trẻ em, già yếu tiên lợng nặng

vị trí:

Đờng Hô hấp: rất nặng

Vùng đầu mặt: rối loạn tuần hoàn, phù não

Vùng hậu môn, sinh dục: dễ nhiễm khuẩn

Bàn tay: sẹo co gây mất chức năng
Lâm sàng

Giai đoạn đầu: sốc bỏng (48 giờ)

Kêu la, vật vã, nôn thờ ơ, vã mồ hôi trán

Mạch nhanh nhỏ, HA tụt

Xn: máu cô đặc, dự trữ kiềm giảm, nhiễm toan,
kali máu tăng, creatinin máu tăng

Suy thận: Thiểu niệu vô niệu

Nêu không bồi phụ đủ khối lợng tuần hoàn
Tỷ lệ tử vong cao

Giai đoạn nhiễm độc cấp tính (3-15 ngày)

Là giai đoạn nguy hiểm nhất

Kích thích, lơ mơ, hôn mê, Sốt cao 40-42 độ,
thở nhanh nông, nôn, ỉa lỏng, chảy máu tiêu hóa

HC giảm, rối loạn điện giải và toan hoá máu,
ure, creatinin tăng cao, protein giảm

Cắt lọc tổ chức hoại tử, bồi phụ khối lợng tuần
hoàn, cân bằng điện giải

Giai đoạn nhiễm trùng

VK: tụ cầu vàng, liên cầu tan huyết, trực khuẩn
mủ xanh, uốn ván.

Có thể nhiễm trùng máu

Vá da sớm, bù đủ khối lợng tuần hoàn, máu

Cấy dịch tìm VK và làm kháng sinh đồ
•
Giai ®o¹n håi phôc hoÆc suy kiÖt
•
®iÒu trÞ tèt, báng nhÑ, v¸ da sím ⇒ håi
phôc dÇn
•
®iÒu trÞ kÐm, báng nÆng, bn suy kiÖt dÇn
sơ cứu
-Giảm đau: Morphin 1 Ctg, 12giờ tiêm 1 ống (ng
ời lớn); đông miên, an thần khác
-Bỏng nhẹ, chi trên: ngâm tay vào nớc mát, nớc

đa mỗi lần 20 phút, rồi rút tay, trong 2 giờ
-Bỏng nặng phải truyền dịch, nâng huyết áp
-Uống nhiều nớc pha Bicarbonat Natri
-Đặt bn lên tấm vải sạch rồi chuyển đi
Những việc nên làm
những việc không nên làm

Không cởi quần áo mà phải cắt bỏ.

Không đợc bôi bất kỳ một thứ thuốc
gì

Không rửa vết thơng
tại cơ sở chuyên khoa
a.Phòng và chống sốc:
-Bù khối lợng tuần hoàn đối với bỏng nặng:
truyền dịch và máu
-Giảm đau và an thần.
b.Phòng chống nhiễm khuẩn:

Chăm sóc BN bỏng phải ở trong một môi trờng
sạch, vô khuẩn.

Nốt phỏng nớc to, chọc ở bờ cho thoát dịch.

Băng VT bằng gạc mỡ, tốt nhất là gạc mỡ có KS.

Các bỏng nhỏ, nông thờng khỏi sau 7-10 ngày. Các
bỏng sâu, cần cắt bỏ tổ chức hoại tử nhiều lần, thay
băng nhiều lần, mỗi lần thay băng cần gây mê nhẹ.

Dùng kháng sinh, SAT

Cung cấp đủ calo: 3000-4000 calo/ngày.
c.Thay băng vết thơng:
-Đảm bảo nguyên tắc vô trùng,
- Nhẹ nhàng
-Kết hợp đánh giá độ sâu và diện tích
của bỏng
d.Ghép DA: Khi bỏng rộng cần tiến hành
ghép da sớm, thờng tuần thứ 3 khi vết
thơng sạch, không có mủ, tổ chức hạt
mọc tốt.Vá da mỏng tự thân.
Xin c¶m ¬n!
Test lîng gi¸