Tiểu luận luật kinh doanh DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (383.19 KB, 35 trang )
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
Trường Mở Tp.Hồ Chí Minh
Khoa Đào Tạo Sau Đại Học
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH
ĐỀ TÀI :
GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẤN
HVTH : NHÓM 5
HUỲNH CÔNG HẢI – MBAB110014
VŨ MINH ANH - MBAB110002
NGUYỄN TUẤN AN- MBAB11001
NGUYỄN NGỌC VƯỢNG-MBAB11058
Tp.Hồ Chí Minh ,Tháng 01 năm 2012
MỤC LỤC
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 1
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
!"#$%&"'()*
+, %*
+, ,/*
0+, 12%*
0345.*
0#246167+789*
00%:;,/4<=7+>,?@>A8A,/:+,,B
0C+,D,E4<=>,8F7.G>%B
0H%4IJKL2,>M84G,/:;,/,NO4<=KL2,.P,+,O#(%>Q,/
,<R1,/,<RO4<=@7,S@45>4G,/::,S,B
0TU%&"'(VW(%X
0Y><=,/4<=KL2,>,8F7OKZ,89%X
00[>\O>Q],>I4^,/:9S,,/-74Y1R%_
00`aJ4^,/:9:,S,[%,,/-7><,D,_
000Q],>I4^,/:9:,S,[%,,/-7<,D,_
00;,/?Y,GS,/4^,/:9:,S,b
00H;,/?+>c/,.Pd>>Q\aPe,
0Q<c,/=7>L4C,GS,/4^,/:9:,S,
f gh"i
%&"'()
[aPjS,,/-7
0Q+, [aPj
H#Y,4k><[[S,,/-7*
*G>aY1eS\12S,,/-7><,D,B
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 2
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
*J4`>CA[%B
*0#eS\12%<RY,/l,:N>m,7no
H!p$#Vq"#rh"%&"'()_
*s&si%&"t&uOvwOpx OyxO(w
y%0*
LỜI MỞ ĐẦU
Doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam được đánh giá là một trong các hình
thức kinh tế năng động và linh hoạt nhất trong tổng thể bức tranh kinh tế hiện
nay. Với sự hướng dẫn và điều chỉnh của Luật doanh nghiệp từ năm 1990 đến
2005, bộ phận kinh tế này đã khởi sắc và có nhiều đóng góp quan trọng cho nền
kinh tế quốc gia.
Luật Doanh nghiệp năm 2005 đã cải tiến nhiều điều khỏan không còn phù
hợp của Luật doanh nghiệp năm 1990 và 1999 và đã làm giảm các rào cản về
mặt thủ tục đối với các Doanh nghiệp tư nhân. Việc đăng ký kinh doanh và nộp
đơn xin thành lập doanh nghiệp trở nên dễ dàng hơn rất nhiều so với trước đây.
Hệ thống Doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam cũng có nhiều đóng góp
quan trọng cho nền kinh tế quốc gia. Sản lượng công nghiệp của hệ thống Doanh
nghiệp tư nhân cũng tăng trường mạnh và chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng sản
lượng công nghiệp. Các Doanh nghiêp tư nhân cũng tuyển một lượng lớn lao
động nhân công và giúp giải quyết tình trạng thất nghiệp.
Chúng ta có thể thấy việc phát triển Doanh nghiệp tư nhân Việt Nam dưới
sự điều chỉnh của các bộ luật kinh tế, đặc biệt là bộ Luật doanh nghiệp 2005 là
một vấn đề rất đáng quan tâm và cần nghiên cứu tìm hiểu kĩ, đặc biệt đối với các
bạn sinh viên. Vì vậy nhóm chúng tôi qua việc nghiên cứu đề tài này muốn làm
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 3
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
sáng tỏ các vấn đề liên quan đến Doanh nghiệp tư nhân, từ các vấn đề khái quát
đến việc thành lập, tổ chức họat động và giải thể phá sản.
Nhóm nghiên cứu chúng tôi xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình
của GS-TS Trần Anh Tuấn và sự đóng góp ý kiến của các anh chị học viên lớp
MBA11B để nhóm hoàn thành đề tài này.
Nội dung bài báo cáo gồm 6 phần chính là
- Tồng quan về Doanh Nghiệp Tư Nhân
- Đăng ký , thành lập doanh nghiệp tư nhân
- Cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp tư nhân
- Quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp tư nhân
- Tạm ngưng hoạt động kinh doanh, cho thuê, bán, giải thể, phá sản DNTN
- Nhận xét và kết luận
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 4
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
CHƯƠNG 1 : TỔNG QUAN VỀ DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN
1.1 Khái niệm DNTN
1.1.1 Khái niệm chung
- Theo khoản 1, điều 4 Luật DN 2005 : Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có
tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo
qui định của pháp luật nhằm thực hiện các hoạt động kinh doanh
- Theo khoản 1, điều 4 Luật DN 2005 : Kinh doanh là việc thực hiện liên
tục một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư, từ sản xuất đến
tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi
1.1.2 Khái niệm về DNTN
- Theo điều 141, Luật Doanh Nghiệp 2005 :
+ “Doanh nghiệp tư nhân (DNTN) là doanh nghiệp do một cá nhân làm
chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của
doanh nghiệp.
+ DNTN không được phát hành bất cứ loại chứng khoán nào
+ Mỗi cá nhân chỉ được quyền thành lập một DNTN” .
1.2. Đặc điểm
1.2.1. Về địa vị pháp lý
DNTN là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ, không có tư cách pháp
nhân và chịu trách nhiệm vô hạn về mọi hoạt động kinh doanh bằng tài sản của
chủ doanh nghiệp;
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 5
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
Doanh nghiệp tư nhân là loại hình doanh nghiệp duy nhất không có tư cách
pháp nhân do ở loại hình doanh nghiệp này không có sự phân biệt giữa tài sản
của chủ doanh nghiệp và tài sản doanh nghiệp.
DNTN là loại hình kinh doanh chỉ do một người bỏ vốn và thực hiện việc
kinh doanh bằng hình thức trực tiếp hoặc thuê người khác điều hành. DNTN
không có tư cách pháp nhân tức không được xem như có tài sản riêng, vì vậy khi
hoạt động, phát sinh trách nhiệm về tài sản, chủ doanh nghiệp tư nhân phải chịu
trách nhiệm giải quyết bằng toàn bộ tài sản của mình ngoài tài sản đăng ký kinh
doanh.
1.2.2 . DNTN không được phát hành bất cứ loại chứng khoán nào
Trong quá trrình hoạt động, DNTN không được phát hành bất cứ loại chứng
khoán nào (như cổ phiếu, trái phiếu, …) để huy động vốn. Để có thêm nguồn
vốn hoạt động, Chủ DNTN có thể bổ sung bằng nguồn vốn của cá nhân mình
hoặc huy động bằng hình thức khác với tư cách cá nhân của Chủ DNTN.
1.2.3. Mổi cá nhân chỉ được thành lập một DNTN
DNTN không có tư cách pháp nhân, chịu trách nhiệm vô hạn bằng tài sản
của Chủ DNTN nên để bảo vệ quyền lợi của các đối tác, mỗi cá nhân chỉ được
thành lập một DNTN trên phạm vi cả nước.
1.2.4. DNTN đựơc quyền thuê lao động không hạn chế, được quyền mở chi
nhánh, VPĐD trong nước và ngoài nước, được cấp con dấu để hoạt động
khi kinh doanh
Như các doanh nghiệp khác, khi kinh doanh, Chủ DNTN đựơc quyền thuê
lao động không hạn chế (người trong nước và cả người nước ngoài), được quyền
mở chi nhánh, VPĐD trên phạm vi cả nước và ngoài nước nếu hội đủ điều kiện
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 6
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
luật định. DNTN cũng được cơ quan thẩm quyền cấp dấu (mộc) tròn để giao
dịch trong các mặt hoạt động.
Doanh nghiệp tư nhân có thể có nhiều nhà máy, nhiều phân xưởng, chi
nhánh… nhưng tất cả đều thuộc doanh nghiệp và chỉ có doanh nghiệp mới được
coi là một đơn vị kinh doanh. Về bản chất pháp lý, doanh nghiệp tư nhân và cá
nhân kinh doanh theo Nghị định số 66/HĐBT ngày 2/3/1992 (nay là kinh doanh
cá thể theo Nghị định số 02/2000/NĐ-CP) có rất ít điểm khác nhau, chủ doanh
nghiệp tư nhân và ngừời kinh doanh đều là một chủ duy nhất và đều phải chịu
trách nhiệm vô thời hạn về các khoản nợ trong hoạt động kinh doanh, sự khác
nhau cơ bản là quy mô của chúng. Doanh nghiệp tư nhân thường có quy mô lớn
hơn so với hoạt động của người kinh doanh nói trong Nghị định 66-HĐBT. Sự
phân chia này có ý nghĩa trong việc xác định vai trò quản lý của Nhà nước đối
với các loại hình tổ chức kinh doanh có quy mô khác nhau.
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 7
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
CHƯƠNG 2 : ĐĂNG KÝ DOANH NGHIỆP THÀNH LẬP DNTN
2.1. Đối tượng được quyền thành lập, quản lý DNTN
Theo điều 13 Luật Doanh Nghiệp 2005
Tổ chức, cá nhân Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài có quyền thành
lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam, trừ những trường hợp sau đây:
a) Cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam sử
dụng tài sản nhà nước để thành lập doanh nghiệp kinh doanh thu lợi riêng cho cơ
quan, đơn vị mình;
b) Cán bộ, công chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức;
c) Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng
trong các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam; sĩ quan, hạ sĩ
quan chuyên nghiệp trong các cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân Việt
Nam;
d) Cán bộ lãnh đạo, quản lý nghiệp vụ trong các doanh nghiệp 100% vốn sở
hữu nhà nước, trừ những người được cử làm đại diện theo uỷ quyền để quản lý
phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp khác;
đ) Người chưa thành niên; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc bị
mất năng lực hành vi dân sự;
e) Người đang chấp hành hình phạt tù hoặc đang bị Toà án cấm hành nghề
kinh doanh;
g) Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật về phá sản: Chủ
DNTN, thành viên hợp danh của công ty hợp danh, Giám Đốc (T.GĐ), Chủ tịch
và các thành viên Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên của doanh nghiệp bị
tuyên bố phá sản không được quyền thành lập doanh nghiệp, quản lý doanh
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 8
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
nghiệp trong thời hạn từ 1 đến 3 năm kể từ ngày doanh nghiệp bị tuyên bố phá
sản trừ trường hợp doanh nghiệp bị phá sản vì các lý do bất khả kháng.
Như vậy, đối với DNTN, mỗi cá nhân Việt Nam, nước ngoài thoả các điều
kiện quy định trên, có quyền thành lập và quản lý một DNTN tại Việt Nam.
2.2. Thủ tục, trình tự đăng ký doanh nghiệp đối với DNTN
2.2.1. Hồ sơ đăng ký kinh doanh của Doanh nghiệp tư nhân
- Giấy đề nghị đăng ký kinh doanh. (Theo mẫu Phụ lục I-1/Thông Tư
14/2010/TT-BKH)
- Bản sao Giấy chứng minh nhân dân, Hộ chiếu hoặc chứng thực cá nhân
hợp pháp khác.
Riêng đối với doanh nghiệp kinh doanh ngành, nghề mà theo quy định của
pháp luật phải có vốn pháp định và/hoặc chứng chỉ hành nghề, thì nộp kèm:
- Văn bản xác nhận vốn pháp định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền
- Chứng chỉ hành nghề của Giám đốc và cá nhân khác.
2.2.2. Trình tự đăng ký kinh doanh của Doanh nghiệp Tư nhân
- Người thành lập doanh nghiệp nộp đủ hồ sơ đăng ký kinh doanh tại Phòng
Đăng ký kinh doanh cấp tỉnh nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính.
Theo Điều 12 – Thông Tư 14/2010/BKH: Trường hợp người nộp hồ sơ
không phải là chủ doanh nghiệp, phải xuất trình Giấy CMND (hoặc hộ chiếu)
còn hiệu lực và văn bản ủy quyền của người nộp hồ sơ thay có xác nhận của
chính quyền địa phương hoặc Công chứng nhà nước.
- Nộp đủ lệ phí đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật.
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 9
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
- Nhận Giấy biên nhận về việc nộp hồ sơ đăng ký kinh doanh.
- Trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hợp lệ, chủ doanh
nghiệp nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp tại nơi đã nộp hồ sơ đăng ký
kinh doanh (Theo mẫu Phụ lục IV-1/Thông Tư 14/2010/TT-BKH)
Kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, doanh nghiệp
có quyền hoạt động kinh doanh, trừ trường hợp kinh doanh ngành, nghề yêu cầu
phải có điều kiện thì doanh nghiệp được quyền kinh doanh ngành nghề đó kể từ
ngày hội đủ điều kiện theo qui định.
Nếu quá thời hạn trên mà không được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh
nghiệp hoặc không nhận được thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ đăng ký
doanh nghiệp thì người thành lập doanh nghiệp có quyền khiếu nại theo quy định
của pháp luật về khiếu nại, tố cáo.
2.2.3. Công bố nội dung đăng ký kinh doanh
Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh
doanh, doanh nghiệp phải đăng trên mạng thông tin doanh nghiệp của cơ quan
đăng ký kinh doanh hoặc một trong các loại tờ báo viết hoặc báo điện tử trong ba
số liên tiếp về các nội dung chủ yếu sau đây:
a) Tên doanh nghiệp;
b) Địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện;
c) Ngành, nghề kinh doanh;
d) Vốn đầu tư ban đầu đối với doanh nghiệp tư nhân; vốn pháp định đối với
doanh nghiệp kinh doanh ngành, nghề đòi hỏi phải có vốn pháp định;
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 10
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
đ) Họ, tên, địa chỉ, quốc tịch, số Giấy chứng minh nhân dân, Hộ chiếu hoặc
chứng thực cá nhân hợp pháp khác, số quyết định thành lập hoặc số đăng ký kinh
doanh của chủ sở hữu;
e) Họ, tên, địa chỉ thường trú, quốc tịch, số Giấy chứng minh nhân dân, Hộ
chiếu hoặc chứng thực cá nhân hợp pháp khác của người đại diện theo pháp luật
của doanh nghiệp;
g) Nơi đăng ký kinh doanh.
2.2.4. Thông báo thời gian mở cửa tại trụ sở chính
Doanh nghiệp phải thông báo thời gian mở cửa tại trụ sở chính với cơ quan
đăng ký kinh doanh trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày được cấp Giấy chứng
nhận đăng ký kinh doanh.
2.3. Trường hợp thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh
Khi muốn thay đổi tên, địa chỉ trụ sở chính, chi nhánh, văn phòng đại diện
(nếu có), mục tiêu và ngành nghề kinh doanh, vốn đầu tư của doanh nghiệp và
thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân trong trường hợp bán, tặng cho doanh nghiệp,
chủ doanh nghiệp chết, mất tích thì Doanh nghiệp phải gửi Thông báo đăng ký
với Phòng đăng ký kinh doanh chậm nhất trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ
ngày quyết định thay đổi.
Tuỳ theo yêu cầu thay đổi, Doanh nghiệp sẽ được cấp Giấy chứng nhận
đăng ký doanh nghiệp đã được sửa đổi hoặc cấp mới.
Khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mới, Doanh nghiệp
cũng phải công bố những nội dung đã thay đổi đó trên các phương tiện thông tin
như khi bố cáo thành lập.
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 11
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
Trường hợp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp bị mất, cháy, rách, nát
hoặc bị tiêu hủy dưới hình thức khác, doanh nghiệp có thể gửi Giấy đề nghị cấp
lại Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp tới cơ quan đăng ký kinh doanh,
trong thời hạn 5 ngày làm việc doanh nghiệp sẽ được cấp Giấy CNĐKDN mới
và phải trả phí.
Trong những trường hợp đăng ký thay đổi hay đề nghị cấp mới này, doanh
nghiệp phải nộp lại Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp cũ (nếu còn lưu giữ)
cho Cơ quan đăng ký kinh doanh.
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 12
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
CHƯƠNG 3 : CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA MỘT
DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN
3.1. Chủ sở hữu doanh nghiệp
Về hình thức sở hữu, doanh nghiệp tư nhân do một cá nhân làm chủ. Đây
là điểm khác cơ bản của doanh nghiệp tư nhân so với công ty. Doanh nghiệp tư
nhân không có sự góp vốn, không có sự liên kết của nhiều thành viên mà tất cả
sản của doanh nghiệp thuộc về một chủ duy nhất; người chủ duy nhất này là một
cá nhân, một người cụ thể.
Chủ doanh nghiệp không thể là một tổ chức hoặc do một tổ chức thành lập
ra. Dù một chủ, nhưng doanh nghiệp tư nhân vẫn có thể là một đơn vị có tổ chức,
có giám đốc điều hành, có người làm công… Tính tổ chức của doanh nghiệp tư
nhân là tổ chức hoạt động kinh doanh chứ không phải tổ chức liên kết hợp tác
dưới góc độ pháp lý.
3.2. Trách nhiệm chủ sở hữu
Chủ sở hữu là người có quyết định cao nhất đối với mọi hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp.
Chủ doanh nghiệp tư nhân phải chịu trách nhiệm vô hạn về các nghĩa vụ
của doanh nghiệp. Về mặt pháp lý, đây là đặc điểm rất quan trọng của doanh
nghiệp tư nhân. Khi doanh nghiệp tư nhân có nợ nần thì chủ doanh nghiệp phải
đem toàn bộ tài sản của mình (cũng chính là tài sản doanh nghiệp) ra để trả cho
các chủ nợ.
Chế độ trách nhiệm tài sản của doanh nghiệp tư nhân khác với chế độ
trách nhiệm của công ty. Khi các công ty có nợ thì các thành viên chỉ chịu trách
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 13
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
nhiệm bằng phần vốn đã góp vào công ty chứ không chịu trách nhiệm bằng tài
sản riêng. Quan hệ nợ nần của công ty là giữa công ty với các chủ nợ chứ không
phải là giữa các thành viên và chủ nợ, trong khi đó quan hệ nợ nần của doanh
nghiệp tư nhân là giữa chủ sở hữu doanh nghiệp và các chủ nợ chứ không phải
chỉ có doanh nghiệp và các chủ nợ.
Chế độ chịu trách nhiệm vô hạn là một ưu thế lớn giúp doanh nghiệp tư
nhân có thể dễ dàng vay các khoản tín dụng lớn từ ngân hang. Khi cung cấp tín
dụng, ngân hang có thể căn cứ vào tài sản của chủ doanh nghiệp chứ không chỉ
căn cứ vào tài sản của công ty. Toàn bộ tài sản của chủ doanh nghiệp là một bảo
đảm cho việc thanh toán các khản nợ của doanh nghiệp.
Chế độ chịu trách nhiệm vô hạn cũng có những vấn đề cần chú ý:
Thứ nhất, là trách nhiệm của người điều hành doanh nghiệp trong quan hệ
với chủ doanh nghiệp trong trường hợp chủ doanh nghiệp không phải là người
điều hành doanh nghiệp. Trách nhiệm này giải quyết trên cơ sỏ hợp đồng chủ
doanh nghiệp với người điều hành doanh nghiệp và các quy định trong Pháp luật
về hợp đồng lao động.
Thứ hai, là tài sản của vợ chồng. Điều 16 Luật hôn nhân và gia đình quy
định vợ chồng có tài sản riêng. Các quy định như vậy cũng có ở nhiều nước. Ở
các nước công nghiệp phát triển, việc xác định tài sản riêng không còn là vấn đề
quá mới mẻ. Nhiều cặp vợ chồng đã thỏa thuận tài sản chung và riêng ngay từ
khi kết hôn hôn hoặc trong quá trình chung sống. Pháp luật cũng quy định tài sản
nào có thể là tài sản chung tài sản nảo có thể là tài sản riêng. Ở nước ta, do
những đặc điểm về văn hóa và trình độ pháp luật của nhân dân nên việc xác định
tài sản chung và tài sản riêng của vợ chồng không đơn giản. Thông thường tài
sản mà vợ hoặc chồng có trước khi kết hôn có thể là tài sản riêng, quà tặng của
mỗi người vv Các tài sản chung của vợ chồng phải được đem ra thanh toán cho
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 14
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
các khoản nợ. Tài sản riêng của vợ (chồng) không phải chủ doanh nghiệp thì
không phải là tài sản doanh nghiệp và không đem ra để thanh toán các khoản nợ.
Thứ ba, chế độ trách nhiệm vô hạn có nhược điểm là khiến cho chủ đầu tư
không dám mạo hiểm đầu tư vào những lĩnh vực có độ rủi ro cao. Điều đó có thể
dẫn đến tình trạng mất cân đối trong nền kinh tế và có những nhu cầu xã hội
không được đáp ứng thỏa đáng.
3.3. Cơ cấu của doanh nghiệp
Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp của một người làm chủ, do người
này bỏ vốn ra hoạt động và chịu trách nhiệm vô hạn về các nghĩa vụ về tài sản
phát sinh trong quá trình hoạt động. Do đó, chủ doanh nghiệp có toàn quyền qui
định cơ cấu quản lý của doanh nghiệp, đảm bảo không trái với qui định chung
của pháp luật.
Chủ doanh nghiệp có quyền trực tiếp điều hành doanh nghiệp của mình
với chức danh Giám đốc hoặc thuê ngưới khác làm Giám đốc. Tuy nhiên, trong
trường hợp thuê người khác làm Giám đốc thì chủ doanh nghiệp phải khai báo
với cơ quan đăng ký kinh doanh và vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về
hoạt động của doanh nghiệp, người Giám đốc thuê chỉ được làm những gì được
Chủ doanh nghiệp ủy quyền.
Chủ DNTN là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp, là nguyên
đơn, bị đơn hoặc người có quyền, nghĩa vụ và lợi ích liên quan trước Trọng tài
hoặc Tòa án trong các tranh chấp liên quan đến doanh nghiệp.
3.4. Vốn đầu tư của chủ doanh nghiệp
Theo Điều 142 Luật DN 2005 :
Vốn đầu tư của chủ doanh nghiệp tư nhân do chủ doanh nghiệp tự đăng ký.
Chủ doanh nghiệp tư nhân có nghĩa vụ đăng ký chính xác tổng số vốn đầu tư,
trong đó nêu rõ số vốn bằng tiền Việt Nam, ngoại tệ tự do chuyển đổi, vàng và
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 15
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
các tài sản khác; đối với vốn bằng tài sản khác còn phải ghi rõ loại tài sản, số
lượng và giá trị còn lại của mỗi loại tài sản.
Toàn bộ vốn và tài sản kể cả vốn vay và tài sản thuê được sử dụng vào hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp phải được ghi chép đầy đủ vào sổ kế toán và
báo cáo tài chính của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.
Trong quá trình hoạt động, chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền tăng hoặc
giảm vốn đầu tư của mình vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Việc
tăng hoặc giảm vốn đầu tư của chủ doanh nghiệp phải được ghi chép đầy đủ vào
sổ kế toán. Trường hợp giảm vốn đầu tư xuống thấp hơn vốn đầu tư đã đăng ký
thì chủ doanh nghiệp tư nhân chỉ được giảm vốn sau khi đã đăng ký với cơ quan
đăng ký kinh doanh.
3.5. Một số ví dụ về doanh nghiệp tư nhân
3.5.1 Sơ đồ tổ chức của DNTN
Dưới đây là một ví dụ về sơ đồ tổ chức của một DNTN :
Hình 3.1. Sơ đồ tổ chức đơn giản của 1 DNTN .
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 16
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
3.5.2 Ví dụ về DNTN Nước uống tinh khiết Sài Gòn Sapuwa
a. Giới thiệu chung
Hình 3.2. DNTN Nước Uống Tinh Khiết Sài Gòn Sapuwa
Tên doanh nghiệp: DNTN NƯỚC UỐNG TINH KHIẾT SÀI GÒN (SAPUWA)
Giấy phép thành lập: Số 17/ GP-UB do UBND TP.HCM
Cấp ngày : 13 - 01 - 1992
Địa chỉ : 683 Quang Trung, Phường 11, Quận Gò Vấp, TP.HCM
Điện thoại : (+848) 3894 1466 Fax : (+848) 3894 0060
Email :
Website : www.sapuwa.com.vn & www.sapuwa.vn
Giám đốc : Ông LÊ NHƯ ÁI
Loại hình : Doanh nghiệp tư nhân - Qui mô : vừa
Ngành nghề KD :
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 17
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
- Sản xuất nước uống tinh khiết đóng chai
- Kinh doanh hàng chuyên dùng ngành nước uống, mua bán lương thực -
thực phẩm công nghệ.
Thị trường : trong và ngoài nước
b. Sơ Đồ tổ chức
Hình 3.3 Sơ đồ Tổ Chức DNTN Nước Uống Tinh Khiết Sài Gòn Sapuwa.
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 18
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
CHƯƠNG 4: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA DOANH NGHIỆP TƯ
NHÂN
4.1 Quyền của Doanh nghiệp tư nhân
Quyền của Doanh Nghiệp Tư Nhân (DNTN) được qui định ở điều 8 của luật
doanh nghiệp 2005 – qui định chung cho tất cả các loại hình doanh nghiệp.
a) Tự chủ kinh doanh; chủ động lựa chọn ngành, nghề, địa bàn, hình thức
kinh doanh, đầu tư; chủ động mở rộng quy mô và ngành, nghề kinh
doanh; được Nhà nước khuyến khích, ưu đãi và tạo điều kiện thuận lợi
tham gia sản xuất, cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích.
b) Lựa chọn hình thức, phương thức huy động, phân bổ và sử dụng vốn.
Doanh nghiệp được quyền lựa chọn các hình thức và phương thức huy
động vốn mà doanh nghiệp có thể thực hiện và có lợi cho doanh nghiệp. Đối với
DNTN hiện nay, vốn kinh doanh chủ yếu từ tiết kiệm của chủ doanh nghiệp, vay
bạn bè, người thân. Rất ít doanh nghiệp tiếp cận đến các kênh huy động vốn của
các thể chế tài chính vì vậy quy mô của các DNTN hiện nay thường là nhỏ.
c) Chủ động tìm kiếm thị trường, khách hàng và ký kết hợp đồng.
Đây là quyền sống còn của doanh nghiệp.Doanh nghiệp được thành lập
với mục đích sản xuất, kinh doanh, buôn bán để kiếm lời. Vì vậy hoạt động tìm
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 19
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
kiếm thị trường, khách hàng và ký kết hợp đồng là các hoạt động cơ bản giúp
doanh nghiệp thu được lợi nhuận để duy trì và phát triển doanh nghiệp.
d. Kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu.
Kinh doanh xuất nhập khẩu cũng là một hoạt động cơ bản của nhiều
DNTN.Doanh nghiệp nhập khẩu thiết bị máy móc để kinh doanh phân phối trong
nước hoặc nhập khẩu nguyên vật liệu để sản xuất kinh doanh.Ngược lại các
doanh nghiệp cũng xuất khẩu ra nước ngoài các sản phẩm đầu ra và các loại
nguyên vật liệu thô khác. Chính phủ không những trao cho doanh nghiệp quyền
được kinh doanh xuất nhập khẩu mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp tăng
cường xuất khẩu thu ngoại tệ về cho đất nước.
e. Tuyển dụng, thuê và sử dụng lao động theo yêu cầu kinh doanh.
Doanh nghiệp cần thuê lao động và tổ chức, sử dụng họ theo mục đích
kinh doanh của mình. DNTN có thể thuê nhiều lao động, không giới hạn số
lượng.
f. Chủ động ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại để nâng cao hiệu quả
kinh doanh và khả năng cạnh tranh.
Ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại giúp nâng cao năng suất, hiệu quả
kinh doanh của doanh nghiệp.Nhà nước tạo điều kiện và khuyến khích doanh
nghiệp áp dụng khoa học công nghệ hiện đại để nâng cao năng lực cạnh tranh
của hàng hóa và dịch vụ trong nước.
g. Tự chủ quyết định các công việc kinh doanh và quan hệ nội bộ.
Chủ doanh nghiệp được quyền tự quyết định các điều lệ công ty, các cơ
cấu tổ chức sao cho phù hợp với quy mô và tầm vực hoạt động của mình.
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 20
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
h. Chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản của doanh nghiệp.
Quyền này gắn liền với đặc điểm của DNTN – chủ doanh nghiệp tự chịu
trách nhiệm toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp. Vì vậy
người chủ doanh nghiệp có toàn quyền quyết định đối với tất cả hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp, việc sử dụng lợi nhuận sau khi đã nộp thuế và thực
hiện các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của pháp luật.
i. Từ chối mọi yêu cầu cung cấp các nguồn lực không được pháp luật quy
định.
Không tổ chức hay cá nhân nào được quyền yêu cầu doanh nghiệp cung
cấp các nguồn lực mà pháp luật không quy định. Ví dụ, trong trường hợp các cán
bộ phường, xã yêu cầu doanh nghiệp phải mua các vé xem ca nhạc để gây quỹ từ
thiện, việc đóng hay không là tùy doanh nghiệp. Các cán bộ này không được
phép ép buộc doanh nghiệp phải tham gia và doanh nghiệp hoàn toàn có quyền
từ chối tham gia.
j. Khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo.
Khi tham gia khiếu nại, tố cáo, doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định
của pháp luật về khiếu nại, tố cáo.
k. Trực tiếp hoặc thông qua người đại diện theo uỷ quyền tham gia tố tụng
theo quy định của pháp luật.
Doanh nghiệp có thể trực tiếp tham gia tố tụng hoặc thông qua người đại
diện như thuê luật sư.
l. Các quyền khác theo quy định của pháp luật.
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 21
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
Ngoài các quyền trên, các doanh nghiệp tham gia sản xuất cung ứng các
sản phẩm dịch vụ, công ích còn có các quyền được luật doanh nghiệp 2005 quy
định tại điều 10.
4.2. Nghĩa vụ của Doanh nghiệp tư nhân
a. Hoạt động kinh doanh theo đúng ngành, nghề đã ghi trong Giấy chứng
nhận đăng ký kinh doanh; bảo đảm điều kiện kinh doanh theo quy định của pháp
luật khi kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.
Doanh nghiệp chỉ được kinh doanh các ngành nghề đã ghi trong giấy đăng
ký kinh doanh. Trong trường hợp muốn kinh doanh thêm các sản phẩm, dịch vụ
mới, doanh nghiệp cần phải làm thủ tục để bổ sung thêm ngành nghề đăng ký
kinh doanh. Trong trường hợp vi phạm nghĩa vụ này, nghị định 06/2008/NĐ-CP
của chính phủ qui định: doanh nghiệp có thể bị phạt cảnh cáo từ 100,000 đến
300,000 đồng đối với hành vi kinh doanh không đúng ngành nghề, mặt hàng, địa
điểm kinh doanh ghi trong Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Trường hợp
nặng hơn, phải thu ra hoặc cấm lưu thông hồi các sản phẩm dịch vụ đã bán.
b. Tổ chức công tác kế toán, lập và nộp báo cáo tài chính trung thực, chính
xác, đúng thời hạn theo quy định của pháp luật về kế toán.
Doanh nghiệp có nghĩa vụ lập và nộp báo cáo kế toán, tài chính trung
thực, chính xác và đúng thời hạn. Trong trường hợp vị phạm nghĩa vụ này, nghị
định 39/2011/NĐ-CP qui định mức xử phạt như sau: mức phạt từ 15- 30 triệu
đồng sẽ được áp dụng đối với một số hành vi như: Nộp báo cáo tài chính, báo
cáo quyết toán cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền chậm quá 3 tháng theo thời
hạn quy định. Lập báo cáo tài chính không đúng với số liệu trên sổ kế toán và
chứng từ kế toán.Giả mạo báo cáo tài chính, khai man số liệu trên báo cáo tài
chính.
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 22
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
c. Đăng ký mã số thuế, kê khai thuế, nộp thuế và thực hiện các nghĩa vụ tài
chính khác theo quy định của pháp luật.
Doanh nghiệp phải khai báo với cơ quan thuế mã số thuế đã ghi trong giấy
đăng ký kinh doanh trước khi bắt đầu hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tthực
hiện việc kê khai thuế, nộp thuế và các nghĩa vụ tài chính khác. Nghị định
98/2007/NĐ-CP quy định mức xử phạt trong trường hợp chậm nộp thuế như sau:
phạt 0.05% mức thuế phải nộp cho mỗi ngày chậm trễ, kể cả ngày nghỉ, ngày lễ.
Trong trường hợp trốn thuế, doanh nghiệp phải đóng đầy đủ khoản thuế phải
đóng và bị phạt từ 1-3 lần mức thuế phải đóng.
d. Bảo đảm quyền, lợi ích của người lao động theo quy định của pháp luật
về lao động; thực hiện chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm khác
cho người lao động theo quy định của pháp luật về bảo hiểm.
e. Bảo đảm và chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hoá, dịch vụ theo tiêu
chuẩn đã đăng ký hoặc công bố.
Sản phẩm hàng hóa, dịch vụ cung ứng cho thị trường phải đạt được chất
lượng theo tiêu chuẩn trong nước hoặc quốc tế và phải đạt những chỉ tiêu mà
doanh nghiệp đã công bố. Trong trường hợp sản phẩm không đạt chất lượng,
doanh nghiệp bị phạt cảnh cáo và buộc tạm dừng lưu thông hoặc phải thu hồi các
loại hàng hóa, dịch vụ đã bán ra.
f. Thực hiện chế độ thống kê theo quy định của pháp luật về thống kê; định
kỳ báo cáo đầy đủ các thông tin về doanh nghiệp, tình hình tài chính của doanh
nghiệp với cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo mẫu quy định; khi phát hiện
các thông tin đã kê khai hoặc báo cáo thiếu chính xác, chưa đầy đủ thì phải kịp
thời sửa đổi, bổ sung các thông tin đó.
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 23
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
g. Tuân thủ quy định của pháp luật về quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn
xã hội, bảo vệ tài nguyên, môi trường, bảo vệ di tích lịch sử, văn hoá và danh
lam thắng cảnh.
Doanh nghiệp được quyền tự chủ sản xuất kinh doanh nhưng phải đảm
bảo các quy định về an ninh, quốc phòng, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ tài
nguyên môi trường…Ví dụ, doanh nghiệp không được quyền kinh doanh các sản
phẩm pháo nổ vì ảnh hưởng đến an toàn người dân. Doanh nghiệp phải đảm bảo
các tiêu chuẩn môi trường đầu ra, thực hiện các công tác xử lý nước thải đầu ra
đạt tiêu chuẩn nhà nước qui định.
h. Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.
Các nghị vụ khác doanh nghiệp phải thực hiện khi tham gia sản xuất cung
ứng hàng hóa, dịch vụ công ích được qui định tại điều 10 luật kinh doanh 2005.
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 24
TIỂU LUẬN MÔN LUẬT KINH DOANH GVHD : THẦY TRẦN ANH TUẦN
CHƯƠNG 5: TẠM NGƯNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH - CHO
THUÊ, BÁN, CHUYỂN ĐỔI, GIẢI THỂ, PHÁ SẢN DNTN
5.1 Các hoạt động Cho thuê, bán và sát nhập DNTN
5.2.1 Cho thuê
Chủ doanh nghiệp có quyền cho thuê toàn bộ doanh nghiệp của mình. Do
nhiều lí do khác nhau có thể dẫn tới việc chủ doanh nghiệp không tiếp tục với
công việc của doanh nghiệp mà cho người khác thuê.Thuê doanh nghiệp là hình
thức khá phổ biến trên thế giới. Cho thuê doanh nghiệp tức là chuyển giao toàn
bộ quyền sử dụng doanh nghiệp cho người khác để thu một khoản tiền do người
khác phải trả. Việc cho thuê doanh nghiệp liên quan đến nhiều quan hệ xã hội
như các quan hệ về tài sản, tên doanh nghiệp, mối quan hệ với khách hàng,
người làm công của doanh nghiệp…
Khi cho thuê doanh nghiệp, chủ doanh nghiệp phải báo cáo bằng văn bản
với Sở kế hoạch và đầu tư đã cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho
doanh nghiệp.(Tham khảo thêm Điều 144 Luật Kinh Doanh 2005)
5.2.2 Bán và sát nhập doanh nghiệp
Chủ doanh nghiệp có quyền bán hoặc sáp nhập doanh nghiệp của mình
vào một doanh nghiệp khác. Bán doanh nghiệp tức là chủ doanh nghiệp đã
chuyển giao quyền sở hữu doanh nghiệp cho người khác để thu 1 khoản tiền và
như vậy chủ doanh nghiệp không còn là chủ doanh nghiệp nữa, người mua
THỰC HIỆN : NHÓM 5 TRANG 25
