TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

BÀI 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ
TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA
DÒNG ĐIỆN
Môn Vật Lý 7

Câu 1: Chiều dòng điện được quy ước như thế
nào?
Trả lời:
Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua
dây dẫn và các thiết bò điện tới cực âm của
nguồn điện
Câu 2: Hãy nối các kí hiệu với các bộ phận
tương ứng của mạch điện
1- Nguồn điện
2- Hai nguồn điện mắc nối tiếp
3- Bóng đèn
4- Công tắc đóng
5- Công tắc mở
a.
b.
c.
d.
e.
Đáp án
1 - c
2 - d
3 - b
4 - a
5 - e
KIỂM TRA BÀI CŨ

Khi có dòng điện trong mạch, ta không thể
nhìn thấy các điện tích dòch chuyển. Nhưng ta
có thể nhận biết được sự tồn tại của nó nhờ
quan sát các các tác dụng mà dòng điện gây ra.
Hai trong số các tác dụng của dòng điện là
Và bây giờ chúng ta cùng tìm hiểu các tác
dụng này của dòng điện các em nhé

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
C1: Hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bò
thường dùng được đốt nóng khi có dòng
điện chạy qua.
Trả lời: Các dụng cụ, thiết bò được đốt
nóng khi có dòng điện chạy qua là
Bàn là
điện
Bếp điện
Mỏ hàn
điện
Và còn những dụng cụ thiết bò
khác nữa
Nồi cơm điện
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
Lò nướng

Lò sưởi
Máy sấy tóc
Như là . . .
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
C2: Hãy lắp mạch điện như sơ đồø hình 22.1
và tìm hiểu các nội dung sau đây:
a) Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên
không? Bằng cách nào để xác nhận
điều đó?
- Bóng đèn bò nóng lên, ta có
thể cảm thấy khi sờ bằng tay
b) Bộ phận nào của đèn bò đốt nóng
mạnh và phát sáng khi có dòng điện
chạy qua
- Dây tóc bóng đèn
Hình 22.1
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
Chất
Nhiệt độ nóng
chảy (
o
C)

Vonfram 3370
Thép 1300
Đồng 1080
Chì 327
c) Khi đèn sáng bình thường, bộ phận đó
của đèn có nhiệt độ khoảng 2500
o
C.
Bảng bên cho biết nhiệt độ nóng chảy của
một số chất, hãy giải thích vì sao dây tóc
bóng đèn thường được làm bằng vonfram?
Người ta thường dùng Vonfram để làm
dây tóc bóng đèn vì vonfram có nhiệt
độ nóng chảy cao
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
Qua các câu C1 và C2 các em có
nhận xét gì ?
Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Hình 22.2
C3. Các em hãy quan sát thí
nghiệm theo hình 22.2
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
Sau khi quan sát thí nghiệm hãy cho biết:
a) Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh
giấy khi đóng công tắc?
b) Từ quan sát trên, hãy cho biết dòng
điện đã gây tác dụng gì với dây sắt?
Trả lời
a) Các mảnh giấy bò dây sắt đốt
cháy đứt và rơi xuống
b) Dòng điện đã làm cho dây sắt
nóng lên ( gây tác dụng nhiệt)
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG

I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua

Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bò . . . .
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới. . . . . . . . . cao
và. . . . . . . . .
nóng lên
nhiệt độ
phát sáng
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
Qua các câu hỏi và thí nghiệm trên
các em có kết luận gì về tác dụng
nhiệt của dòng điện ?
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT
VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
C4: Nếu trong mạch điện với dây
dẫn bằng đồng có nối xen một
đoạn dây chì ( gọi là cầu chì) thì
trong một số trường hợp do tác
dụng nhiệt của dòng điện, dây dẫn
có thể nóng lên trên 327
o
C. Hỏi khi
đó có hiện tượng gì xảy ra với
đoạn dây chì và với mạch điện?
Trả lời
Nhiệt đôï nóng chảy của chì khoảng
200 – 300
o
C < 327
o
C -> dây chì nóng

chảy và bò đứt -> ngắt mạch điện.
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
II/Tác dụng phát sáng:
Một trong những tác dụng quan
trọng của dòng điện là phát sáng.
Nhiều loại đèn điện hoạt động dựa
trên tác dụng này.
1. Bóng đèn bút thử điện:
C5: Trong bóng đèn bút thử điện có
chứa một chất khí ( khí xêôn). Hãy
quan sát bóng đèn này và cho nhận
xét về hai đầu dây bên trong nó
Trả lời
Hai đầu
dây bên

trong bóng
đèn của
bút thử
điện tách
rời nhau
1. Bóng đèn bút thử điện:
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
II/Tác dụng phát sáng:
C5: Hãy quan sát bóng đèn bút thử
điện khi nó phát sáng và trả lời
câu hỏi sau đây:
Đèn sáng do hai đầu dây đèn
nóng sáng hay do vùng chất khí ở
giữa hai đầu dây này phát sáng ?
1. Bóng đèn bút thử điện:

Trảlời
Đèn sáng do vùng chất khí giữa hai
dầu dây đèn phát sáng
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
II/Tác dụng phát sáng:
Qua các câu hỏi trên các em hãy
hoàn thành kết luận cho phần này
Kết luận: Dòng điện chạy qua
chất khí trong bóng đèn bút thử
điện làm chất khí này. . . . . . . . . . .
Kết luận: Dòng điện chạy
qua chất khí trong bóng
đèn bút thử điện làm
chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:

phát sáng
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
II/Tác dụng phát sáng:
Kết luận: Dòng điện chạy
qua chất khí trong bóng
đèn bút thử điện làm
chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:
2. Đèn điôt phát quang (đèn
LED):
a) Hãy quan sát ảnh của đèn
điôt phát quang để nhận biết
hai bản kim loại to, nhỏ khác
nhau ở bên trong đèn và hai
đầu dây bên ngoài nối với

chúng
Hình 22.4
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
II/Tác dụng phát sáng:
Kết luận: Dòng điện chạy
qua chất khí trong bóng
đèn bút thử điện làm
chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:
2. Đèn điôt phát quang (đèn
LED):
Hình 22.5
b) Thắp sáng đèn điôt phát quang bằng
cách nối hai đầu dây của đèn vào hai
cực của nguồn điện theo hình 22.5.

Quan sát xem đèn có sáng không ?
Pin
K
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
II/Tác dụng phát sáng:
Kết luận: Dòng điện chạy
qua chất khí trong bóng
đèn bút thử điện làm
chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:
2.Đèn điôt phát quang
(đèn LED):
K
C7: Đảo ngược hai đầu dây đèn,
nhận xét xem khi khi đèn sáng

thì dòng điện đi vào bản cực nào
của đèn
Kết quả
Hình 22.5
Pin
+
_
Đèn LED chỉ sáng khi cực dương của
pin nôi với bản kim loại nhỏ của đèn
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
II/Tác dụng phát sáng:
Kết luận: Dòng điện chạy
qua chất khí trong bóng
đèn bút thử điện làm
chất khí này phát sáng

1. Bóng đèn bút thử điện:
2. Đèn điôt phát quang (đèn
LED):
Mời các em hoàn thành kết luận cho
phần này bằng cách chọn từ thích
hợp điền vào chổ trống
Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ
cho dòng điện đi qua theo. . . . . . . . . .
nhất đònh và khi đó đèn sáng
một chiều
Kết luận: Đèn điôt phát
quang chỉ cho dòng
điện đi qua theo một
chiều nhất đònh và khi
đó đèn sáng
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát

sáng
II/Tác dụng phát sáng:
Kết luận: Dòng điện chạy
qua chất khí trong bóng
đèn bút thử điện làm
chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:
2. Đèn điôt phát quang (đèn
LED):
Kết luận: Đèn điôt phát
quang chỉ cho dòng
điện đi qua theo một
chiều nhất đònh và khi
đó đèn sáng
Và bây giờ các em hãy
nhắc lại xem sau bài này
ta cần ghi nhớ những gì?
Ghi nhớ:
•
* Dòng điện đi qua mọi vật dẫn
thông thường đều làm cho vật dẫn
nóng lên. Nếu vật dẫn nóng đến
nhiệt độ cao thì phát sáng
•
* Dòng điện có thể làm sáng bóng
đèn bút thử điện và đèn điôt phát
quang mặc dù các đèn này chưa
nóng tới nhiệt độ cao
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
II/Tác dụng phát sáng:
Kết luận: Dòng điện chạy
qua chất khí trong bóng
đèn bút thử điện làm
chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:
2. Đèn điôt phát quang (đèn
LED):
Kết luận: Đèn điôt phát
quang chỉ cho dòng
điện đi qua theo một
chiều nhất đònh và khi
đó đèn sáng
Nào bây giờ chúng ta hãy vận dụng
kiến thức đã học giải quyết các câu
hỏi sau:

C8: Dòng điện không gây tác dụng
nhiệt trong các dụng cụ nào dưới
đây khi chúng hoạt động bình
thường
A. Bóng đèn bút thử điện
B. Đèn điôt phát quang
C. Quạt điện
D. Không có trường hợp nào
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc
bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
II/Tác dụng phát sáng:
Kết luận: Dòng điện chạy
qua chất khí trong bóng
đèn bút thử điện làm
chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:

2. Đèn điôt phát quang (đèn
LED):
Hình 22.5
Pin
K
C9: Cho mạch điện có sơ đồ như hình
22.5. Nguồn điện là một chiếc pin với
các cực (+) và(-) chưa biết. Hãy nêu
cách làm khi sử dụng đèn điôt phát
quang để xác đònh xem A hay B là cực
(+) của pin này và chiều dòng điện chạy
trong mạch
Kết luận: Đèn điôt phát
quang chỉ cho dòng
điện đi qua theo một
chiều nhất đònh và khi
đó đèn sáng
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên
khi có dòng điện chạy
qua
Kết luận:

Khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bò nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc

bóng đèn làm dây tóc nóng
tới nhiệt độ cao và phát
sáng
II/Tác dụng phát sáng:
Kết luận: Dòng điện chạy
qua chất khí trong bóng
đèn bút thử điện làm
chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:
2. Đèn điôt phát quang (đèn
LED):
Hình 22.5
Pin
K
+
_
Trả lời
- Đóng khoá K, nếu đèn không sáng
đổi hai đầu dây đèn. Khi đèn sáng,
bản kim loại nhỏ trong đèn LED
nối với cực nào thì đó là cực đương.
Cực kia là cực âm
Kết luận: Đèn điôt phát
quang chỉ cho dòng
điện đi qua theo một
chiều nhất đònh và khi
đó đèn sáng
Bài 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC
DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN

Để học tốt bài sau và cũng để khắc sâu
kiến thức, về nhà các em hãy:
Học thuộc phần ghi nhớ
Làm các bài tập 22.1 , 22.2 , 22.3
(tr 23 –SBT)
Đọc phần “ Có thể em chưa biết ”