Bài thơ về Tiểu đội xe không kính

NgêithùchiÖn : TrÇn ThÞ Hµ
M«n : Ng÷ v¨n 9
N¨mhäc : 2006 - 2007




Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Tác giả :
2. Tác phẩm : 1969
Sự xuất hiện của Phạm Tiến Duật với giải nhất cuộc thi thơ báo văn
nghệ (1969 1970) đã tạo đà cho sự khởi sắc của thơ hiện đại Việt
Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Ông đ ợc coi là nhà thơ mặc áo
lính tiêu biểu cho một thời oanh liệt

Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Tác giả :
2. Tác phẩm
II. Đọc hiểu văn bản :
1. Cấu trúc của văn bản :
Có ý kiến cho rằng : Nhan đề bài thơ rất độc đáo, ý kiến của em nh thế
nào ? Hãy lý giải ?
Đáp án :
- Nhan đề làm nổi bật hình ảnh toàn bài hình ảnh những chiếc xe không
kính. Đây là phát hiện lý thú của nhà thơ
- Thêm chữ bài thơ Cách khai thác hiện thực của tác giả độc đáo không
chỉ viết về hiện thực gian khổ mà còn thể hiện chất thơ của hiện thực ấy

Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
II. Đọc hiểu văn bản :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Phân tích văn bản :
Trắc nghiệm :
Giọng điệu bài thơ thể hiện nh thế nào ?
a. Trữ tình, tha thiết, sâu lắng
b. Ngang tàng, phóng khoáng pha chút tinh nghịch
c. Hào hùng, mạnh mẽ, sôi nổi
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính :
Hình ảnh độc đáo, gây ấn t ợng kỳ lạ : Chiếc xe bị biến dạng thiếu mọi
ph ơng tiện kỹ thuật tối thiểu Vẫn băng băng ra trận

Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Phân tích văn bản :
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh ng ời lính lái xe Tr ờng Sơn :


Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất nhìn trời nhìn thẳng
Bom đạn Mỹ điên cuồng dội xuống
ã ng ời lính ung dung, hiên ngang tập trung cao độ vào tay lái

/
/
/
/
/
/

Nh×n thÊy giã vµo xoa m¾t ®¾ng
Nh×n thÊy con ® êng ch¹y th¼ng vµo tim
ThÊy sao trêi vµ ®ét ngét c¸nh chim
Nh sa nh ïa vµo buång l¸i

Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
Con đ ờng ra trận cheo leo
hiểm trở đầy hiểm nguy
Ng ời lính tìm thấy niềm vui trong gian khổ
ý thức đ ợc nhiệm vụ quan trọng của mình
Trắc nghiệm
Em hiểu hình ảnh Thấy con đ ờng chạy thẳng vào tim có ý nghĩa t ợng tr ng
nào trong các ý sau ?
A. Ng ời lính Tr ờng Sơn rất yêu con đ ờng ra trận
B. ý thức đ ợc tầm quan trọng của con đ ờng nh một mạch máu về tim đi nuôi cơ
thể
C. Cảm thấy con đ ờng ra trận thật đẹp

Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng nh ng ời già
Ch a cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm c ời ha ha

Không có kính / ừ thì ớt áo
M a tuôn m a xối nh ngoài trời
Ch a cần thay lái trăm cây số nữa
M a ngừng, gió lùa khô mau thôi
Thời tiết Tr ờng Sơn vô
cùng khắc nghiệt
Ng ời lính bất chấp gian khổ không thèm
để ý
Trẻ trung, sôi nổi, lạc quan pha chút
ngang tàng
/
/
/
L¹i ®i, l¹i ®i trêi xanh thªm

-
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi
-
Võng mắc chông chênh đ ờng xe chạy
-
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Quan niệm mới về tình
đồng đội
Tình đồng đội gắn bó keo
sơn tạo nên sức mạnh
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có x ớc,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía tr ớc :
Chỉ cần trong xe có một trái tim.

Thảo luận nhóm :
Nhóm 1+2 : Nhà thơ trở lại tả hình dáng chiếc xe không kính ở khổ
cuối nhằm mục đích gì ?
Nhóm 1+2 : Em hiểu nh thế nào về hình ảnh trái tim trong đoạn
thơ ? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì?
Nhóm 3+4 : Phát hiện hình ảnh đối lập trong đoạn thơ và chỉ ra tác
dụng nghệ thuật đó ?
Nhóm 3+4 : Em hiểu nét đặc sắc của câu thơ kết bài : Chỉ cần trong
xe có một trái tim nh thế nào ?

Hình ảnh trái tim cầm lái có sức toả
Hình ảnh trái tim cầm lái có sức toả
sáng cả bài thơ, là cái chân đế để
sáng cả bài thơ, là cái chân đế để
nâng toàn bộ bài thơ lên. Hình ảnh
nâng toàn bộ bài thơ lên. Hình ảnh
này mang chiều sâu triết lý: sức
này mang chiều sâu triết lý: sức
mạnh không phải ở ph ơng tiện kỹ
mạnh không phải ở ph ơng tiện kỹ
thuật hiện đại mà chính là sức mạnh
thuật hiện đại mà chính là sức mạnh
tinh thần của con ng ời.
tinh thần của con ng ời.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính :
b. Hình ảnh ng ời lính lái xe Tr ờng Sơn :
II. Đọc hiểu văn bản :

Hoàn cảnh chiến đấu
Thái độ tình cảm của ng ời lính
-
Bom đạn ác liệt
-
Địa hình hiểm trở
-
Thời tiết khắc nghiệt
-
Ph ơng tiện kỹ thuật thiếu thốn
Khó khăn chồng chất
-
Ung dung, hiên ngang, tự tin vào tay lái
-
Tìm thấy niềm vui trong gian khổ
-
Không thèm để ý không chút bận tâm
đến khó khăn, lạc quan phơi phới
-
Có tình đồng chí gắn bó keo sơn
-
ý chí quyết tâm chiến đấu nhiệt tình yêu
n ớc cháy bỏng
Hình ảnh anh hùng cao cả
III. Đọc hiểu ý nghĩa văn bản :
Bài tập : Chọn từ điền vào bảng sau cho hợp lý : Giản dị, độc
đáo, khẩu khí, tếu táo, trẻ trung, ấn t ợng, ngang tàng
A : Ngôn ngữ
B : Hình ảnh
C : Giọng điệu

giản dị, khẩu khí
độc đáo, ấn t ợng
tếu táo trẻ trung, ngang tàng


III. Đọc hiểu ý nghĩa văn bản :
1. Nghệ thuật :
-
Ngôn ngữ : giản dị, khẩu khí gần với văn xuôi
-
Hình ảnh : độc đáo, gây ấn t ợng
-
Giọng điệu trẻ trung, tinh nghịch pha chút ngang tàng
2. Nội dung : Qua hình ảnh chiếc xe không kính ca ngợi vẻ đẹp ng ời
lính lái xe Tr ờng Sơn hiên ngang, dũng cảm, lạc quan yêu đời có ý
chí quyết tâm chiến đấu vì miền Nam ruột thịt Hình ảnh tiêu
biểu của lớp trẻ anh hùng trong kháng chiến chống Mỹ
Bài tập vận dụng : So sánh hình ảnh ng ời lính trong hai cuộc kháng
chiến qua Đồng chí của Chính Hữu và Bài thơ về tiểu đội xe không
kính của Phạm Tiến Duật

Chóc c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em
m¹nh khoÎ, h¹nh phóc.