bài 24 - tiết 121 - Sang thu

Tiết 121:
Hữu Thỉnh

I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
+ Tên đầy đủ: Nguyễn Hữu Thỉnh, sinh
năm 1942, quê ở huyện Tam Dương, tỉnh
Vĩnh Phúc.
+ Ông là nhà thơ thuộc thế hệ các nhà
thơ thời chống Mĩ cứu nước, bởi thế ngòi
bút của ông gắn bó với đề tài về chiến
tranh, về người lính và cuộc sống ở nông
thôn. Ông còn viết nhiều viết hay về
những con người, về cuộc sống ở nông
thôn, về mùa thu. Nhiều vần thơ thu của
ông mang cảm xúc bâng khuâng, vấn
vương trước đất trời trong trẻo đang
chuyển biến nhẹ nhàng.
+ Một số tập thơ của ông: Từ chiến hào
tới thành phố, Trường ca biển, Thư mùa
đông.
Hữu Thỉnh

MỘT SỐ TÁC PHẨM CHÍNH
CỦA HỮU THỈNH

2. Tác phẩm:
+ Xuất xứ: Bài thơ được in

trong tập “Từ chiến hào tới
thành phố” (1991).
+ Hoàn cảnh ra đời:
- Đất nước vừa bước từ
thời chiến tranh vào thời
hòa bình. (1977)
- Thiên nhên bắt đầu
sang thu.

3. Đọc – Giải thích từ khó:
Giọng nhẹ nhàng, nhịp
chậm, khoan thai, trầm
lắng và thoáng suy tư.

Bỗng nhận ra h ơng ổi
Phả vào trong gió se
S ơng chùng chình qua ngõ
Hình nh thu đã về
Sông đ ợc lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn m a
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Hu Thnh

Chùng chình
Dềnh dàng

Phả:

Chùng chình: cố ý làm chậm
chạp để kéo dài thời gian.
Dềnh dàng: chậm chạp,
thong thả, không vội vàng.
Phả: tỏa ra thành luồng.

4. Thể thơ:
Thơ trữ tình 5 chữ.
Phương thức
biểu đạt:
Biểu cảm kết hợp với
miêu tả.
Cảm xúc
chung:
Những rung động,
suy tư của nhà thơ
trước cảnh vật thiên
nhiên lúc giao mùa,
từ hạ sang thu.

Bỗng nhận ra h ơng ổi
Phả vào trong gió se
S ơng chùng chình qua ngõ
Hình nh thu đã về
Sông đ ợc lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn m a
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Hữu Thỉnh
Sang thu
Bỗng nhận ra h ơng ổi
Phả vào trong gió se
S ơng chùng chình qua ngõ
Hình nh thu đã về
Sông đ ợc lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn m a
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Tín hiệu báo thu về
Quang cảnh đất trời
sang thu
Biến đổi trong lòng
cảnh vật

Bỗng nhận ra h ơng ổi
Phả vào trong gió se S
ơng chùng chình qua ngõ
Hình nh thu đã về

+ H ơng ổi - phả

+ Gió - se
+ S ơng - chùng chình
khứu giác
xúc giác
thị giác
1. Tớn hiu bỏo thu v:
Bỗng
Hình nh
Xúc cảm, tâm thế ngỡ
ngàng, ngạc nhiên, bất
ngờ.
Tâm trạng ngỡ ngàng của nhà thơ khi chợt nhận
ra thu về.
Cảm nhận
thu về qua
nhiều giác
quan vừa cụ
thể vừa tinh tế.
Tâm thế
II.TèM HIU VN BN

Sông đ ợc lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

- Sông dềnh dàng

- Chim vội vã
- Mây - vắt nửa mình

Đất trời
chuyển biến
sang thu nhẹ
nhàng mà rõ
rệt.
2. Quang cnh t tri sang thu:
Cảm xúc ngất ngây, say s a tr ớc sự vận
động giao mùa của cảnh vật.
Sông đ ợc lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Từ láy
Nhân hoá

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn m a
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

Cảnh
Nắng - m a - sấm
Hàng cây
Hạ nhạt dần Thu đậm nét
vẫn còn đã vơi cũng bớt
đứng tuổi
3. Bin i trong lũng cnh vt:
Tr ởng thành,
cứng cáp
Chững chạc,
điềm tĩnh.

Cã ý kiÕn cho r»ng:
… Hai c©u th¬ cuèi cña khæ
th¬
thø ba võa cã tÝnh t¶ thùc, võa
chøa ®ùng nhiÒu hµm ý s©u
xa….
Em cã ®ång ý kh«ng? V× sao?

* Tả thực: sấm và hàng cây lúc sang thu.
Sấm: Vang động bất th ờng của
ngoại cảnh, của cuộc đời.
Hàng cây đứng tuổi: Con ng ời
từng trải, sâu sắc, chín
chắn hơn.
* ý nghĩa ẩn dụ:
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
hàng cây đứng tuổi
Sấm


Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện t ợng thiên nhiên
này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình khi con ng ời
đã từng trải thì cũng vững vàng hơn tr ớc những tác động
bất th ờng của ngoại cảnh, của cuộc đời
(Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh)

Sang thu
(C¶nh vËt thiªn nhiªn lóc giao
mïa)

khæ I
khæ II
khæ III
C¶nh
(thiªn
nhiªn)
T×nh
(c¶m
nghÜ )
III.Tæng kÕt:
NghÖ thuËt

Sang thu
(Cảnh vật thiên nhiên lúc giao
mùa)
khổ I
khổ II
khổ III
Cảnh
(thiên
nhiên)
Tình
(cảm
nghĩ )
Tín hiệu thu
về
Ngỡ ngàng
Đất trời sang
thu
Say s a ngắm nhìn

Đổi thay sâu kín
Trầm ngâm
III.Tổng kết:
Nghệ thuật
-
Nhân hoá, ẩn dụ kết hợp đối
-
Từ ngữ giàu sức gợi, hình ảnh giàu tính t ợng tr ng.
(thấp, hẹp, gần)
(bất giác)
(cao, rộng, xa)
(tri giác)
(ngoài vào trong)
(suy ngẫm)

Sang thu
Đất trời
Đời sống
Đời người
tÝnh ®a nghÜa cña bµi th¬

IV. LUY N T PỆ Ậ


Em thích nhất những câu
Em thích nhất những câu
thơ (lời hát) nào nói về mùa
thơ (lời hát) nào nói về mùa
thu? Nêu cảm nhận của
thu? Nêu cảm nhận của

em?
em?
IV. LUY N T PỆ Ậ