CACH LAM BAI VAN LAP LUAN GIAI THICH [HOT]

Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Câu 1
Câu 1
:
:
Giải thích trong văn nghị luận là gì?
Giải thích trong văn nghị luận là gì?
Câu 2
Câu 2
:
:
Chúng ta dùng các cách giải thích nào?
Chúng ta dùng các cách giải thích nào?


Câu 3
Câu 3
:
:


Bài văn giải thích cần yêu cầu gì?
Bài văn giải thích cần yêu cầu gì?

Tập làm văn
Tập làm văn
Bài 26

Bài 26
Tiết 107
Tiết 107


CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
GIẢI THÍCH
GIẢI THÍCH
III . LUYỆN TẬP
III . LUYỆN TẬP
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
II . GHI NHỚ


Đề: Nhân dân ta có câu tục ngữ : “Đi một ngày
đàng, học một sàng khôn”. Hãy giải thích nội
dung câu tục ngữ đó”.
1 .
1 .


Tìm
Tìm


hiểu
hiểu

đề
đề


và
và


tìm
tìm
ý
ý
2 .
2 .
Lập
Lập


dàn
dàn


bài
bài
3 .
3 .
Viết
Viết

bài
bài
4 .
4 .
Đọc
Đọc


lại
lại


và
và


sửa
sửa


chữa
chữa
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
GIẢI THÍCH
GIẢI THÍCH
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH

1. Tìm hiểu đề

Thể loại
Thể loại
:
:

Nội dung:
Nội dung:
Giải thích câu tục ngữ: “Đi một ngày đàng, học
Giải thích câu tục ngữ: “Đi một ngày đàng, học
một sàng khôn”
một sàng khôn”
nghị luận giải thích
(Đi đây đi đó để mở rộng tầm hiểu biết, khôn ngoan
hơn.)
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
Đề: Nhân dân ta có câu tục ngữ : “Đi một ngày
đàng, học một sàng khôn”. Hãy giải thích nội
dung câu tục ngữ đó.
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH


Làm trai cho đáng nên trai
Làm trai cho đáng nên trai
Phú Xuân đã trải, Đồng Nai đã từng.
Phú Xuân đã trải, Đồng Nai đã từng.
Đi cho biết đó biết đây,
Đi cho biết đó biết đây,

Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn.
Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn.
Đi một buổi chợ, học một mớ khôn.
Đi một buổi chợ, học một mớ khôn.
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH


2. Lập dàn bài




a/
a/
Mở bài
Mở bài
:
:
Giới thiệu :
Giới thiệu :


- Câu tục ngữ
- Câu tục ngữ


- Nội dung câu tục ngữ

- Nội dung câu tục ngữ


- Chuyển ý
- Chuyển ý


b/
b/
Thân bài
Thân bài
:
:
Triển khai việc giải thích
Triển khai việc giải thích


-
-
Nghĩa đen
Nghĩa đen
:
:


Đi một ngày đàng nghĩa là gì ?
Đi một ngày đàng nghĩa là gì ?
(Một ngày đi trên đường)
(Một ngày đi trên đường)

Học một sàng khôn là gì ?
Học một sàng khôn là gì ?
(Thấy được,học được nhiều điều hay, mở mang thêm trí óc.)
(Thấy được,học được nhiều điều hay, mở mang thêm trí óc.)


-
-
Nghĩa bóng
Nghĩa bóng
:
:


⇒
⇒


Dẫn chứng bản thân học hỏi qua các chuyến đi tham quan du
Dẫn chứng bản thân học hỏi qua các chuyến đi tham quan du
lịch, các câu ca dao, tục ngữ có nội dung tương tự.
lịch, các câu ca dao, tục ngữ có nội dung tương tự.




-
-
Nghĩa sâu

Nghĩa sâu
:
:
Thể hiện khát vọng của người nông dân xưa muốn được đi ra
khỏi nhà để mở rộng tầm mắt.
c/ Kết bài : Câu tục ngữ ngày xưa vẫn còn ý nghĩa đối với hôm
nay.
THÂN BÀIMỞ BÀI

Tầm quan trọng của việc học hỏi mở rộng ra bên ngoài
(Về mặt không gian) để nâng cao hiểu biết và vốn sống.
Đi một ngày đàng,
học một sàng khôn


3 . Viết bài
a /
a /
Mở bài
Mở bài
:( Có nhiều cách )
:( Có nhiều cách )


-
-
Đi thẳng vào vấn đề
Đi thẳng vào vấn đề
:
:

“Đi một ngày đàng, học một sàng
“Đi một ngày đàng, học một sàng
khôn là một câu tục ngữ hay, chẳng những đúc kết kinh
khôn là một câu tục ngữ hay, chẳng những đúc kết kinh
nghiệm học tập của người xưa, mà còn thể hiện khát vọng
nghiệm học tập của người xưa, mà còn thể hiện khát vọng
được đi xa để mở rộng tầm mắt”.
được đi xa để mở rộng tầm mắt”.


-
-
Đối lập hoàn cảnh với ý thức
Đối lập hoàn cảnh với ý thức
:
:


“Người nông dân Việt Nam
“Người nông dân Việt Nam
xưa quanh năm bó mình trong luỹ tre xanh, tầm mắt hạn hẹp.
xưa quanh năm bó mình trong luỹ tre xanh, tầm mắt hạn hẹp.
Chính vì vậy mà dân gian đã có câu tục ngữ khích lệ họ đi đây
Chính vì vậy mà dân gian đã có câu tục ngữ khích lệ họ đi đây
đi đó để mở rộng hiểu biết : Đi một ngày đàng , học một sàng
đi đó để mở rộng hiểu biết : Đi một ngày đàng , học một sàng
khôn”.
khôn”.

-
-
Nhìn từ chung đến riêng
Nhìn từ chung đến riêng
:
:


“Nhân dân ta có nhiều câu tục
“Nhân dân ta có nhiều câu tục
ngữ, ca dao nói về việc đi xa để mở rộng tầm mắt. Một trong
ngữ, ca dao nói về việc đi xa để mở rộng tầm mắt. Một trong
những câu đó là : “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.
những câu đó là : “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.
THẢO LUẬN
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH


3 .
3 .
Viết bài:
Viết bài:
Viết đoạn mở bài
Viết đoạn mở bài
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
GIẢI THÍCH
GIẢI THÍCH

Câu hỏi thảo luận:
Câu hỏi thảo luận:
Hãy viết đoạn mở bài theo
cách tuỳ chọn?
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH


2. Lập dàn bài




b/
b/
Thân bài
Thân bài
: Triển khai việc giải thích
: Triển khai việc giải thích


-
-
Nghĩa đen
Nghĩa đen


Đi một ngày đàng nghĩa là gì ?
Đi một ngày đàng nghĩa là gì ?
(Một ngày đi trên đường)
(Một ngày đi trên đường)

Học một sàng khôn là gì ?
Học một sàng khôn là gì ?
(Thấy được,học được nhiều điều hay, mở mang thêm trí óc.)
(Thấy được,học được nhiều điều hay, mở mang thêm trí óc.)


-
-
Nghĩa bóng
Nghĩa bóng
:
:
Tầm quan trọng của việc học hỏi mở rộng ra bên ngoài
Tầm quan trọng của việc học hỏi mở rộng ra bên ngoài
(Về mặt không gian) để nâng cao hiểu biết và vốn sống.
(Về mặt không gian) để nâng cao hiểu biết và vốn sống.


Dẫn chứng bản thân học hỏi qua các chuyến đi tham quan du
Dẫn chứng bản thân học hỏi qua các chuyến đi tham quan du
lịch, các câu ca dao, tục ngữ có nội dung tương tự.
lịch, các câu ca dao, tục ngữ có nội dung tương tự.


-
-
Nghĩa sâu
Nghĩa sâu

:
:
Thể hiện khát vọng của người nông dân xưa muốn được đi ra
Thể hiện khát vọng của người nông dân xưa muốn được đi ra
khỏi nhà để mở rộng tầm mắt
khỏi nhà để mở rộng tầm mắt


a / Mở bài
- Đi thẳng vào vấn đề : “Đi một ngày đàng, học một
sàng khôn là một câu tục ngữ hay, chẳng những đúc
kết kinh nghiệm học tập của người xưa, mà còn thể
hiện khát vọng được đi xa để mở rộng tầm mắt”.
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
3 .
Viết bài:
Viết bài:
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH


b / Thân bài :
Đoạn 1
Đoạn 1
:
:
“Thật vậy, câu tục ngữ Đi một ngày đàng, học một sàng
khôn trước hết là đúc kết một kinh nghiệm. Xét về nghĩa đen,
đi một ngày đàng có nghĩa là đi rất xa. Đối với người nông dân
xưa vốn ít đi xa, lại chưa có phương tiện đo độ dài, họ thường

lấy thời gian để đo con đường đã đi. Với tốc độ đi bộ trung
bình, một ngày đàng có thể đi được bốn năm chục cây số,
như thế là có thể đã đi đến làng khác, xã khác, huyện khác. Đi
xa như vậy, họ mới học được những điều mới lạ mà ở làng
mình, xã mình, huyện mình không có được, nghĩa là học được
một sàng khôn. Ấn tượng về những chuyến đi xa thường rất
sâu đậm. Và đó có thể là cơ sở thực tế của câu tục ngữ”.
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
3 .
Viết bài:
Viết bài:
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH






b /
b /
Thân bài
Thân bài
:
:


Đoạn 2
Đoạn 2
:

:


“
“
Nhưng câu tục ngữ bao giờ cũng đúc kết kinh nghiệm,
Nhưng câu tục ngữ bao giờ cũng đúc kết kinh nghiệm,
mà đúc kết thì phải có ý nghĩa khái quát. Nội dung khái quát
mà đúc kết thì phải có ý nghĩa khái quát. Nội dung khái quát
đó là một điều có tính quy luật : Hễ đi xa là nhìn thấy cái mới
đó là một điều có tính quy luật : Hễ đi xa là nhìn thấy cái mới
lạ, mở rộng tầm hiểu biết. Điều quan trọng là hãy đi xa đã,
lạ, mở rộng tầm hiểu biết. Điều quan trọng là hãy đi xa đã,
đến lúc đó, dù không có ý định học gì thì vẫn cứ học được
đến lúc đó, dù không có ý định học gì thì vẫn cứ học được
và khôn ra. Đó cũng chính là nội dung của câu ca dao : Đi
và khôn ra. Đó cũng chính là nội dung của câu ca dao : Đi
cho biết đó biết đây, Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn ! Ở
cho biết đó biết đây, Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn ! Ở
nhà với mẹ thì sướng thật đấy, nhưng chỉ ở nhà sẽ hạn chế
nhà với mẹ thì sướng thật đấy, nhưng chỉ ở nhà sẽ hạn chế
sự hiểu biết. Những câu tục ngữ như thế rất sâu sắc. Chỉ
sự hiểu biết. Những câu tục ngữ như thế rất sâu sắc. Chỉ
cần nhớ lại các cuộc tham quan, du lịch mà ta đã tham gia,
cần nhớ lại các cuộc tham quan, du lịch mà ta đã tham gia,
dù chỉ là đi chơi, ta cũng biết thêm nhiều điều”.
dù chỉ là đi chơi, ta cũng biết thêm nhiều điều”.
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
3 .
Viết bài:

Viết bài:
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH






b /
b /
Thân bài
Thân bài
:
:




Đoạn 3
Đoạn 3
:
:


“
“
Câu tục ngữ này không chỉ đúc kết kinh
Câu tục ngữ này không chỉ đúc kết kinh
nghiệm, mà còn thể hiện một lời khuyên, một lời

nghiệm, mà còn thể hiện một lời khuyên, một lời
khích lệ, một ước vọng thầm kín. Đó là ước vọng đi
khích lệ, một ước vọng thầm kín. Đó là ước vọng đi
xa để mở rộng tầm hiểu biết, để thoát khỏi sự hạn
xa để mở rộng tầm hiểu biết, để thoát khỏi sự hạn
hẹp của tầm nhìn”.
hẹp của tầm nhìn”.
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
3 .
Viết bài:
Viết bài:
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH


4 . Đọc lại và sửa chữa
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH



Muốn
Muốn
làm bài văn lập luận giải thích
làm bài văn lập luận giải thích
thì phải thực
thì phải thực
hiện
hiện

các bước
các bước
: tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài,
: tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài,
viết bài, đọc lại và sửa chữa
viết bài, đọc lại và sửa chữa

Dàn bài
Dàn bài
:
:


-
-
Mở bài
Mở bài
: Giới thiệu điều cần giải thích và gợi ra
: Giới thiệu điều cần giải thích và gợi ra
phương hướng giải thích
phương hướng giải thích


-
-
Thân bài
Thân bài
: Lần lượt trình bày các nội dung giải
: Lần lượt trình bày các nội dung giải
thích. Cần sử dụng các cách lập luận giải thích phù

thích. Cần sử dụng các cách lập luận giải thích phù
hợp
hợp


-
-
Kết bài
Kết bài
:
:
Nêu ý nghĩa của điều được giải thích đối
Nêu ý nghĩa của điều được giải thích đối
với mọi người
với mọi người

Lời văn
Lời văn
giải thích cần sáng sủa, dễ hiểu. Giữa các
giải thích cần sáng sủa, dễ hiểu. Giữa các
phần, các đoạn cần có liên kết
phần, các đoạn cần có liên kết
II. GHI NHỚ
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH


III. LUYỆN TẬP
III. LUYỆN TẬP
Hãy tự viết thêm những cách kết bài khác cho đề bài trên

Hãy tự viết thêm những cách kết bài khác cho đề bài trên
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH


Đoạn 1 :
Qua phần viết trên, chúng ta đã hiểu rõ hơn, toàn
diện và sâu sắc hơn ý nghĩa câu tục ngữ. Rõ ràng câu
tục ngữ không chỉ đúc kết kinh nghiệm quý báu của nhân
dân mà còn là một lời khuyên sáng suốt và thông minh
hướng tới mọi người. Vấn đề quan trọng là ở chỗ mỗi
người chúng ta cần xác định cho mình đi đâu và học như
thế nào cho được nhiều tri thức nhất.
Đoạn 2:
Câu tục ngữ là một lời khuyên giúp chúng ta
rèn luyện nhân cách biết mở mang tầm hiểu biết
để vừa có tri thức vừa sống cao đẹp.
Đoạn 3:
“Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” quả là
một chân lý sâu sắc và tiến bộ. Nhưng chân lý ấy
không chỉ sâu sắc và tiến bộ đối với con người ở thời
xưa. Ngày nay, khi cái mới đang nảy nở nhanh chóng
ở khắp nơi, khi đất nước đang có nhu cầu mở cửa để
hội nhập với thế giới thì nhu cầu đi để học những cái
khôn lại càng trở nên cần thiết đối với mọi người, nhất
là những người trẻ tuổi. Hơn bao giờ hết, ngày nay
chúng ta cần phải “Đi cho biết đó biết đây” chứ không
chỉ “ ru rú” ở nhà với mẹ….
Đoạn 4:
Rõ ràng “Đi một ngày đàng, học một sàng

khôn” là một chân lý không bao giờ cũ. Ngày xưa,
con người đã cần đi để học. Ngày nay trong một xã
hội đang phát triển mạnh mẽ, con người lại càng cần
phải đi nhiều “ngày đàng” hơn nữa để học lấy nhiều “
sàng khôn”, nếu không muốn đất nước và bản thân
mình bị bỏ rơi lại ở phía sau.
III. LUYỆN TẬP
III. LUYỆN TẬP
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH



Xem lại bài
Xem lại bài

Học thuộc phần ghi nhớ
Học thuộc phần ghi nhớ

Viết thêm các đoạn
Viết thêm các đoạn

Soạn bài : “Luyện tập lập luận giải thích”.
Soạn bài : “Luyện tập lập luận giải thích”.

Chuẩn bị đề: “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ
Chuẩn bị đề: “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ
con người.”
con người.”



Soạn những câu hỏi trong SGK trang 87
Soạn những câu hỏi trong SGK trang 87
phần gợi ý.
phần gợi ý.