bài 6 axit nucleic

Gi¸o ¸n Sinh häc
líp 10
tiÕt 5
Néi dung cña bµi:
I. Axit ®ª«xirib«nucleic (ADN)
II. Axit rib«nucleic (ARN)
I. axit ®ª«xirib«nucleic (ADN)
1. CÊu tróc cña ADN
a. CÊu tróc ho¸ häc cña ADN
ADN ® îc
cÊu t¹o nh
thÕ nµo?
- ADN cÊu
tróc theo
nguyªn t¾c
®a ph©n, ®¬n
ph©n lµ
nucleotit.
H
2
C
O
o
OO
p
O
A
Baz¬ nit¬
§ êng pentoz¬
Nhãm phot phat
Nucleotit

CÊu t¹o cña mét nucleotit ?
CÊu t¹o cña mét
nucleotit :
+ § êng pentoz¬ (5C)
+ Nhãm photphat
(H
3
PO
4
)
+ Baz¬ nit¬
: A (T, G, X)
X
H
2
C
O
o
OO
p
O
OH
T
H
2
C
Oo
OO
p
O

H
2
C
Oo
OO
p
O
G
H
2
C
Oo
OO
p
O
G
Các nuclêotit liên kết
với nhau nh thế nào?
- Các nucleotit liên kết với
nhau bằng các liên kết hoá trị
theo 1 chiều xác định (5-3)
tạo chuỗi polinucleotit.
Liên kết
hoá trị
o
O
O
p
OH
O

G
CH
2
A
O
CH
2
O
o
O
O
p
X
O
CH
2
O
o
O
O
p
OH
T
O
CH
2
O
o
O
O

p
A
H
2
C
Oo
OO
p
O
T
H
2
C
O
o
OO
p
O
H
2
C
Oo
OO
p
O
G
X
H
2
C

O
o
OO
p
O
OH
Liªn kÕt hi®ro
AND gåm
mÊy m¹ch?
Liªn kÕt gi÷a
c¸c m¹ch?
- Ph©n tö ADN
gåm 2 chuçi poli
nucleotit liªn kÕt
víi nhau b»ng liªn
kÕt hi®r« gi÷a c¸c
baz¬ nit¬ cña c¸c
nucleotit theo
nguyªn t¾c bæ
sung : A liªn kÕt
víi T b»ng 2 liªn
kÕt hi®ro, G liªn
kÕt víi X b»ng 3
liªn kÕt hi®ro.
Vai trß
cña liªn kÕt
Hi®ro ?
- Liªn kÕt Hi®ro
lµm cho ADN
võa kh¸ bÒn

v÷ng võa rÊt linh
ho¹t (2 m¹ch dÔ
dµng t¸ch nhau
trong nh©n ®«i vµ
phiªn m·)
H
2
C
Oo
OO
p
O
A
X
H
2
C
O
o
OO
p
O
OH
T
H
2
C
Oo
OO
p

O
H
2
C
O
o
OO
p
O
G
o
O
O
p
OH
O
G
CH
2
A
O
CH
2
O
o
O
O
p
OH
T

O
CH
2
O
o
O
O
p
X
O
CH
2
O
o
O
O
p
b. Cấu trúc không gian của ADN
- 2 chuỗi poli nucleotit của ADN xoắn quanh trục t ởng t
ợng, tạo nên xoắn kép đều và giống 1 cầu thang xoắn.
James Watson và Francis Crick
Nhờ công trình này mà hai ông
nhận đ ợc giải th ởng Nô-ben về y
học và sinh lý học năm 1962.
Hình 6.1: Mô hình cấu trúc của phân tử ADN
ADN có cấu trúc không gian
nh thế nào ?
Cấu tạo của
cầu thang xoắn ?
- Mỗi bậc thang là 1 cặp bazơ nitơ,

tay thang là đ ờng và axit photphoric
Khoảng cách giữa các bậc thang ?
-
Khoảng cách 2 cặp bazơ nitơ là
0,34 nm (3,4 A
0
).
X
T
A
G
X
G
AND cña
tÕ bµo
nh©n s¬
AND cña
tÕ bµo
nh©n
chuÈn
A
X G
T G X
Có khả năng
mã hoá cho một
sản phẩm nhất
định (ARN,
protein)
ADN
Gen là gì ?

- Gen là trình tự xác định của các nucleotit trên AND mã hoá
cho một sản phẩm nhất định (ARN, protein) .
A
X G
T G X
T
A
G
X
A
T
Gen
* ADN đa dạng và đặc thù do
thành phần, số l ợng, trình tự
sắp xếp các nucleotit và cấu
trúc không gian của phân tử
ADN
AND có tính đa dạng và đặc
thù. Tại sao nó có tính chất đó ?
2. Chức năng của ADN
ADN có chức năng gì?
Đặc điểm nào trong cấu trúc
giúp ADN thực hiện đ ợc
chức năng đó?
- Mang, bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền
+Thông tin di truyền l u giữ trong ADN d ới dạng số l ợng,
thành phần và trình tự các nucleotit.
Thông tin di truyền đ ợc l u
giữ trong ADN d ới dạng
nào?

AND đ ợc cấu tạo theo nguyên tắc đa phân
và gồm hai mạch liên kết với nhau
theo nguyên tắc bổ sung
II. Axit ribonucleic (ARN)
- CÊu t¹o theo nguyªn t¾c ®a ph©n
- §¬n ph©n lµ nucleotit, cã 4 lo¹i: A, U, G, X
- Ph©n tö ARN cã 1 m¹ch poli ribonucleotit.
1. CÊu t¹o chung:
CÊu t¹o cña ARN cã g× gièng
ADN ?
CÊu t¹o cña ARN kh¸c víi ADN
ë ®iÓm nµo?
Ph©n tö mARN
Ph©n tö tARN
Ph©n tö rARN
§èi m·
C¸c lo¹i ARN
2, Các loại arn
Các loại
ARN
mARN
(ARN thông tin)
tARN
(ARN vận chuyển)
rARN
(ARN riboxom)
Cấu trúc
Chức
năng
Có 1 chuỗi

polinucleotit dạng
mạch thẳng. Có
trình tự nucleotit
đặc biệt để riboxom
nhận ra TTDT trên
ARN để tiến hành
dịch mã
Truyền TTDT từ
ARN đến riboxom
và đ ợc dùng nh 1
khuôn để tổng hợp
protein.
Cấu trúc 3 thuỳ, 1
thuỳ mang bộ ba
đối mã, đầu đối
diện là vị trí gắn
axit amin.
Vận chuyển aa tới
riboxom, dịch thông tin d
ới dạng trình tự các
nucleotit trên ADN thành
trình tự các axit amin
trên protein
Có 1 mạch, nhiều
vùng nucleotit có
liên kết bổ sung
tạo nên các vùng
xoắn kép cục bộ.
Cùng protein tạo
nên riboxom là

nơi để tổng hợp
protein
Cấu trúc của tARN ?
Cấu trúc
của
rARN ?
Chức năng của
tARN ?
Chức năng của
rARN ?
Tại sao cùng sử dụng 4 loại nucleotit để
ghi thông tin di truyền (trên ADN) nh ng
các loài sinh vật lại có cấu trúc và hình
dạng khác nhau ?
Với 4 loại nucleotit có thể tạo rất nhiều
các trình tự sắp xếp khác nhau. Mỗi trình
tự trên AND (mỗi gen) quy định một trình
tự axit amin tạo nên một phân tử protein
quy định một hoặc một vài tính trạng của
cơ thể.
Ngày nay ng ời ta còn có thể xác định
đ ợc tội phạm và xác định con thông
qua kiểm tra ADN