Tiet 71-72: Chiec luoc nga

Nguyễn Quang Sáng (bút danh Nguyễn
Sáng) sinh năm 1932, quê ở huyện Chợ Mới,
tỉnh An Giang.
Ông là nhà văn đã từng tham gia hai cuộc
kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước.


+ Truyện ngắn:
“Con chim vàng” (1957)
“Chiếc lược ngà” (1966)…
+ Truyện vừa:
“Câu chuyện bên trận địa pháo” (1966)
“Cái áo thằng hình rơm” (1975)…

+ Tiểu thuyết:
“Nhật kí người ở lại” (1962)
“Dòng sông thơ ấu” (1985)…
+ Kịch bản phim:
“Mùa gió chướng” (1977)
“Cánh đồng hoang” (1978)…
Tác giả Nguyên An nhận xét: “Truyện
ngắn của Nguyễn Quang Sáng thường hấp
dẫn người đọc bằng những tình huống bất
ngờ mà tự nhiên hợp lí, bằng mạch kể
chậm rãi, từ tốn mà đượm chất xung đột
của kịch. Ngôn ngữ Nam bộ trong sáng tác
của ông cũng vừa phải, có chỗ đậm đặc
song vẫn dễ gần”.
- Hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm “Chiếc
lược ngà” được viết năm 1966, khi tác giả

đang hoạt động ở chiến trường Nam bộ.
- Chủ đề: Tình cảm cha con trong hoàn
cảnh éo le của chiến tranh.
-
Thể loại: Truyện ngắn hiện đại
-
Phương thức biểu đạt: Tự sự xen lẫn
miêu tả biểu cảm
Hướng dẫn đọc
Giọng đọc thay đổi theo nhân vật bác Ba, bé
Thu , ông Sáu :
- Bác Ba (người kể chuyện): Giọng kể mạch
lạc đầm ấm ngậm ngùi xúc động
- Ông Sáu: Giọng âu yếm xúc động khi mới
gặp con, buồn bực khổ tâm khi bé Thu không
nhận ông là cha.
- Bé Thu: Giọng thất thanh khi sợ hãI, nói
trống không cộc lốc và lạnh nhạt khi chưa
nhận ông Sáu là cha, giọng xúc động khi chia
tay ba

TÓM TẮT VĂN BẢN
Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến.Mãi đến khi
con gái lên tám tuổi , ông mới có dịp về thăm
nhà , thăm con . Bé Thu không nhận ra cha vì
vết sẹo trên mặt làm ba em không còn giống
với người trong bức ảnh chụp chung với má
mà em đã biết . Em đối xử với ba như với
người xa lạ . Đến lúc Thu nhận ra cha, tình
cha con thức dậy mãnh liệt trong em thì cũng

là lúc ông Sáu phải ra đi . Ở khu căn cứ,người
cha dồn hết tình cảm yêu quý, nhớ thương
đứa con vào việc làm một chiếc lược bằng
ngà voi để tặng cô con gái bé bỏng .Trong
một trận càn , ông hi sinh . Trước lúc nhắm
mắt, ông còn kịp trao cây lược cho người
bạn.
Từ ngữ địa
phương
Từ ngữ toàn dân
+ Vàm kinh
+ Áo bông
+ Chơi nhà
chòi
+ Vết thẹo
+ Nói trổng
+ Lui cui
+ Cái vá
+ Lòi tói

Cửa kênh rạch đổ ra
sông

Áo vải hoa

Trò chơi cất lều con của
trẻ con

Vết thẹo


Nói trống không với
người khác

Lúi húi

Cái muôi

Dây xích sắt, dây chão
lớn để buộc thuyền
- NgôI kể thứ nhất, người kể chuyện là bác Ba
“bạn của ông Sáu”
Tác dụng của việc lựa chọn ngôI kể:
•
Khiến câu chuyện khách quan chân thật
đáng tin cậy
•
Mạch kể diễn ra tự nhiên. Người kể có thể
xen vào những suy nghĩ bình luận cá nhân,
giúp người đọc cùng chia sẻ với quan niệm
của mình về tình phụ tử cao đẹp.
*Phần 1: Từ “Các bạn! ’” đến
“…từ từ tuột xuống”
-> Những ngày ông Sáu ở
chiến khu.
Bố cục:
2 Phần
-> Cuộc gặp gỡ và chia tay của
cha con ông Sáu
* Phần 2: Từ “Sau đó …” đến
“… nhắm mắt đi xuôi”.

Hai cha con gặp nhau sau
tám năm, nhưng bé Thu
không nhận ra cha. Đến lúc
Thu nhận ra cha thì ông Sáu
lại phải ra đi.
-> (Tình cảm của ông Sáu đối
với con)
Tình
huống
-> (Tình cảm của bé Thu đối
với cha)
Ở khu căn cứ, ông Sáu làm
chiếc lược ngà để tặng con,
nhưng ông đã hi sinh khi chưa
kịp trao món quà ấy cho con.
Giật mình tròn mắt nhìn
Ngơ ngác, lạ lùng
Vụt chạy và kêu thét lên
a. Thái độ và hành động của bé Thu trước
khi nhận ra ông Sáu là cha :
a. Thái độ và hành động của bé Thu trước
khi nhận ra ông Sáu là cha :
Bất ngờ,ngạc nhiên
Ngờ vực, xa lạ
Hoang mang, sợ hãi
- Ngạc nhiên, ngờ vực, sợ hãi .
Giật mình tròn mắt nhìn
Ngơ ngác, lạ lùng
Vụt chạy và kêu thét lên

Vụ n cm !

Cm chớn ri !

Cm sụI ri, cht nc giựm cỏi !

Cm sụI ri, nhóo bõy gi !
- Lnh nht, ng ngnh , bng bnh

Ht cỏi trng cỏ m anh Sỏu gp cho ra
khi bỏt cm

B sang ngoi
- Hnh ng quyt lit, gay gt th hin
thỏi c tuyt, khụng tha nhn ụng
Sỏu l cha.
Thảo luận
Có ý kiến cho rằng: Hành động không
thừa nhận ông Sáu là ba lại chứng tỏ bé
Thu rất yêu ba. Em cú suy ngh nh th
no v ý kin trờn ?
Đây là một nhận xét tinh tế, sâu sắc.
Lúc này, bé Thu ch0a nhận ra ông Sáu
là cha vì trong tâm hồn em ẩn chứa
niềm kiêu hãnh trẻ thơ về một tình yêu
dành cho ng0ời cha trong tấm hình
chụp chung với má. Hành động em
không thừa nhận ông Sáu chính là hành
động bảo vệ tình yêu ấy.
a. Thỏi v hnh ng ca bộ Thu trc

khi nhn ra ụng Sỏu l cha :
- Ngc nhiờn, ng vc, s hói .

Phản ứng tự nhiên, không đáng trách
của một cô bé có cá tính mạnh mẽ, tình cảm
sâu sắc, chân thật, chỉ yêu ba khi tin chắc
đó đúng là ba của mình.
- Lnh nht, ng ngnh , bng bnh
- Hnh ng quyt lit, gay gt th hin
thỏi c tuyt, khụng tha nhn ụng
Sỏu l cha.
a. Thỏi v hnh ng ca bộ Thu trc
khi nhn ra ụng Sỏu l cha :
- Ngc nhiờn, ng vc, s hói .
a.Thỏi v hnh ng ca bộ Thu trc
khi nhn ra ụng Sỏu l cha :
- Lựa chọn ngôi kể thích hợp.
- Xây dựng tình huống truyện bất ngờ,
hợp lí.
- Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật tinh tế,
sâu sắc.

+ Nghệ thuật:
+ Nội dung:
Thu là một cô bé có cá tính mạnh mẽ,
tình cảm chân thành, có một tình yêu sâu
sắc đối với ng9ời cha (trong ảnh) của em.
Luyện tập
Bài tập 1: Tâm trạng của bé Thu trong phút giây
gặp gỡ và 2 ngày ông Sáu ở nhà ra sao?

Em hãy t9ởng t9ợng mình là bé Thu bộc
bạch tâm trạng đó cho các bạn cùng
nghe.
Bài tập 2: Trong phần đầu văn bản này có một
chi tiết nghệ thuật rất quan trọng mà
không có nó truyện sẽ không phát triển
đ9ợc hoặc phát triển theo chiều h9ớng
khác. Đó là chi tiết nào?
Về nhà
1: Học xong đoạn truyện này, nhân vật nào
để lại trong em ấn tợng sâu sắc nhất? Vì
sao?
2: Đọc lại toàn bộ văn bản.
3: Chuẩn bị cho phần bài học tiếp theo của
văn bản.