Nêu các tác dụng của dòng điện ? Thế nào là tác
dụng sinh lí của dòng điện?
Các tác dụng của dòng điện là tác dụng nhiệt, tác
dụng phát sáng, tác dụng từ, tác dụng hoá học và
tác dụng sinh lí .
Khi có dòng điện đi qua cơ thể người hoặc động vật
thì có thể làm cho cơ co giật, gây nguy hiểm đến
tính mạng … Ta nói dòng điện có tác dụng sinh lí.
Bài 29:
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
Cuộc sống có điện thật ích lợi, thuận tiện và văn
minh. Nhưng nếu sử dụng điện không an toàn có
thể gây thiệt hại như cháy, nổ và nguy hiểm tới
tính mạng con người. Vậy sử sụng điện như thế
nào là an toàn?
Bài 29:
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
C1: Tay cầm bút thử điện phải như thế nào thì bóng đèn của
bút thử điện sáng?
I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
1. Dòng điện có thể đi qua cơ thể người:
Nhớ lại thí nghiệm với bút thử điện ở bài 22
Tay chạm vào đầu
bút bằng kim loại.
Lắp mạch điện với mô hình “người điện” như hình 29.1,
một đầu của bóng đèn pin nối với “người điện”, đầu kia
của đèn ở phía sau người điện nối vào chốt 1.
Đóng công tắc, chạm đầu 2 vào bất cứ chổ nào của
“người điện” và quan sát bóng đèn. Và nhận xét vào câu
dưới đây:
Dòng điện có thể ………… cơ thể người khi
chạm vào mạch điện tại …………vị trí nào của
cơ thể.
đi qua
bất kỳ
Bài 29:
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
1. Dòng điện có thể đi qua cơ thể người:
Bài 29:
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
1. Dòng điện có thể đi qua cơ thể người:
Dòng điện có thể ………… cơ thể người khi chạm vào
mạch điện tại …………vị trí nào của cơ thể.
đi qua
bất kỳ
2. Giới hạn nguy hiểm đối với dòng điện đi qua cơ thể
người:
-
Dòng điện có cường độ trên 10mA đi qua người làm co
cơ rất mạnh, không thể duỗi tay ra khỏi dây điện.
- Dòng điện có cường độ trên 25mA đi qua ngực gây tổn
thương tim.
- Dòng điện có cường độ từ 70mA trở lên đi qua cơ thể
người, tương ứng với hiệu điện thế 40V trở lên đặt lên cơ
thể người sẽ làm tim ngừng đập.
Bảng bên là mức độ ảnh hưởng của dòng điện lên cơ thể
con người với tham số lưới điện 50 Hz. Ở Việt Nam thì
dòng điện truyền qua người vào khoảng 40-50 mA là đã đủ
gây nguy hiểm chết người.
Bài 29:
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
1. Dòng điện có thể đi qua cơ thể người:
2. Giới hạn nguy hiểm đối với dòng điện đi qua cơ thể người:
Bài 29:
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
II. Hiện tượng đoạn mạch và tác dụng của cầu chì:
1. Hiện tượng đoản mạch (ngắn mạch)
9000
THÍ NGHIỆM
C2: So sánh I
1
với I
2
và nêu nhận xét: Khi bị đoản mạch
dòng điện trong mạch có cường độ ……………
lớn hơn
80
Bài 29:
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
II. Hiện tượng đoạn mạch và tác dụng của cầu chì:
2. Tác dụng của cầu chì:
1. Hiện tượng đoản mạch (ngắn mạch)
C3: Quan sát sơ đồ mạch điện hình 29.3 và cho biết có
hiện tượng gì xảy ra đối với cầu chì khi đoản mạch
TRẢ LỜI: Khi đoản mạch xảy ra với mạch điện hình
29.3, cầu chì nóng lên, chảy , đứt và ngắt mạch.
C4: Quan sát các cầu chì trong hình 29.4 hãy cho biết ý
nghĩa của số Ampe được ghi trên mỗi cầu chì?
TRẢ LỜI: Ý nghĩa số ampe ghi trên mỗi cầu chì: Dòng
điện có cường độ vượt quá giá trị đó thì cầu chì sẽ đứt.
Thí dụ: số ghi trên cầu chì là 1A, có nghĩa cầu chì này sẽ
đứt khi cường độ dòng điện qua nó lớn hơn 1A.
C5: Xem lại bảng cường độ dòng điện ở bài 24, cho biết
nên dùng cầu chì ghi bao nhiêu Ampe cho mạch điện thắp
sáng bóng đèn?
STT
STT
DỤNG CỤ
DỤNG CỤ
CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN
CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN
1
1
Bóng đèn bút thử điện
Bóng đèn bút thử điện
Từ 0,01mA đến 3mA
Từ 0,01mA đến 3mA
2
2
Đèn điốt phát quang
Đèn điốt phát quang
Từ 1mA đến 30mA
Từ 1mA đến 30mA
3
3
Bóng đèn dây tóc
Bóng đèn dây tóc
Từ 0,1mA đến 1mA
Từ 0,1mA đến 1mA
4
4
Quạt điện
Quạt điện
Từ 0,5mA đến 1mA
Từ 0,5mA đến 1mA
5
5
Bàn là, Bếp điện
Bàn là, Bếp điện
Từ 3A đến 5A
Từ 3A đến 5A
TRẢ LỜI: Với mạch điện thắp sáng bóng đèn, từ bảng
cường độ dòng điện ở bài 24 (từ 0,1 tới 1A), thì nên dùng
cầu chì có ghi 1A (tối đa là dùng cầu chì có ghi số 1,2A
hoặc 1,5A)
III. CÁC QUI TẮC AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN
1. Chỉ làm thí nghiệm với các nguồn điện có hiệu điện thế
dưới 40V.
2. Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện.
3. Mạch điện dân dụng gồm hai dây là dây “nóng” và dây
“nguội”. Giữa chúng có hiệu điện thế 220Vvaf dây nguội
được nối đất ở trạm phát điện. Vì thế giữa dây nóng và
cơ thể người chạm đất có hiệu điện thế 220V và là nguy
hiểm với cơ thể người. Không được tự mình chạm vào
mạng điện dân dụng và các thiết bị điện nếu chưa biết rõ
cách sử dụng.
4. Khi có người bị điện giật thì không được cham vào
người đó mà cần phải tìm cách ngắt ngay công tắc điện
và gọi người cấp cứu.
C6: Hãy viết một câu cho biết có gì không an toàn điện
và cách khắc phục cho mối hình 29.5 a, b, c?
-
Ở hình 29.5a: lõi dây điện có chỗ để hở, nếu vô ý chạm
phải có thể bị điện giật và là nguy hiểm.
Cách khắc phục: Dùng băng dính cách điện bọc nhiều
lớp thật kín lõi dây (trước đó cần ngắt điện hoặc rút nắp
cầu chì)
-
Ở hình 29.5b: nắp cầu chì ghi 2A lại nối bằng dây chì
ghi 10A là quá xa mức qui định, nếu như vậy, do sự cố,
dòng điện trong mạch có cường độ tới 9A, dây chì này
chưa đứt, còn dụng cụ điện dùng loại cầu chì này có thể
bị hỏng.
Cách khắc phục: Chỉ dùng dây chì có ghi số 2A để mắc
vào nắp cầu chì.
-
Ở hình 29.5c: Người phụ nữ này đang thay hay sửa
bóng đèn thì em nhỏ lại đóng (hoặc ngắt) công tắc
điện, nếu đóng công tắc thì dòng điện có thể đi qua
cơ thể người phụ nữ kia và không an toàn điện.
Chân chị này tiếp xúc với sàn nhà không an toàn.
Cách khắc phục: Không được đóng công tắc công
tắc điện trong khi sửa chữa điện (thí dụ như khi
thay bóng đèn). Khi sửa chữa điện cần đứng trên
một vật (như đi giày cao su, đi dép nhựa, đứng trên
ghế nhựa, ghế gỗ khô…) để cách điện với đất và sàn
nhà.
GHI NHỚ
GHI NHỚ
Cơ thể người là một vật dẫn điện. Dòng điện
Cơ thể người là một vật dẫn điện. Dòng điện
với cường độ 70mA trở lên đi qua cơ thể người
với cường độ 70mA trở lên đi qua cơ thể người
hoặc làm việc với hiệu điện thế lớn hơn 40V là
hoặc làm việc với hiệu điện thế lớn hơn 40V là
nguy hiểm với cơ thể người.
nguy hiểm với cơ thể người.
Cầu chì tự động ngắt mạch khi cường độ tăng
Cầu chì tự động ngắt mạch khi cường độ tăng
quá mức, đặc biệt khi đoản mạch.
quá mức, đặc biệt khi đoản mạch.
Phải thực hiện các quy tắc an toàn khi sử dụng
Phải thực hiện các quy tắc an toàn khi sử dụng
điện.
điện.
Bài 29:
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ
An toàn khi s d ng đi nử ụ ệ