bài giảng ung thư thực quản

Ung thƯ thùc qu¶n
TS. Ph¹m §øc HuÊn
Bé m«n ngo¹i
Đặt vấn đề

Chẩn đoán UTTQ thờng muộn:
+ Chẩn đoán UT sớm : 10 %.
+ Tỷ lệ cắt u : 60 - 70 %.

Nguyên nhân:
+ G/ Đ sớm không có triệu chứng.
+ triệu chứng mơ hồ, dễ nhầm.
Nguyªn nh©n
•
Rîu.
•
Thuèc l¸.
•
C¸c bÖnh tiÒn UT: CTTV, Viªm TQ, sÑo TQ.
Gi¶I phÉu bÖnh
§¹i thÓ: thÓ tiÕn triÓn
•
U sïi: 60%
•
D¹ng loÐt: 20% - 30%.
•
D¹ng th©m nhiÔm: 10%.
Ung th! sím:
•
Lo¹i I: thÓ låi.
•

Lo¹i II (ph¼ng): nh« n«ng (II a), ph¼ng (IIb), Lâm
n«ng (IIc).
•
Lo¹i III: LoÐt n«ng
Gi¶I phÉu bÖnh
Vi thÓ:
•
UTBM vÈy : 90%
–
BiÖt ho¸ cao
–
BiÖt ho¸ võa
–
BiÖt ho¸ thÊp.
•
UTBM tuyÕn: 9%.
•
Sacom: 1%
Giai ®o¹n bÖnh (TNM)
•
G§ 0: Tis, N0, M0.
•
G§ I: T1, N0, M0
•
G§ IIa: T1- T3, N0, M0
•
G§ IIb: T1- T2, N1, M0
•
G§ III: T3, N1, M0; T4, mäi N, M0
•

G§IV: T vµ N bÊt kú, M1
Chẩn đoán
Chẩn đoán xác định.
Đánh gía chính xác giai đoạn bệnh trớc mổ :
+ Lựa chọn PP điều trị.
+ Xác định các chống chỉ định.
+ So sánh kết quả của các PP điều trị.
Chẩn đoán lâm sàng (g/đ tiến triển)

Nuốt nghẹn: quan trọng nhất, muộn.

Gầy sút nhanh.

Đau ngực.

Nôn máu: ít gặp.

Thiếu máu mãn.

Dấu hiệu di căn: khàn tiếng, sặc, hạch

Các dấu hiệu mợn:
+ Viêm phổi do trào ngợc ( u 1/3 trên).
+ Rò TQ- KPQ ( u 1/3 giữa).
+ Đau trên rốn ( u 1/3 dới ).
Chẩn đoán ung th sớm

Khó chẩn đoán: Tr/ chứng mơ hồ.

Tỷ lệ < 10 %.

Các hoàn cảnh chẩn đoán:
+ Chẩn đoán tế bào(PP bàn chải ): vùng nguy
cơ cao.
+ TR chặt ở nhóm guy cơ cao: Nghiên rợu,
thuốc lá
+ Tình cờ qua nội soi.
ChÈn ®o¸n X quang
•
Giai ®o¹n tiÕn triÓn:
Kh¶ n¨ng chÈn ®o¸n : 80- 90 %.
H×nh ¶nh:
+ H×nh khuyÕt.
+ æ ®äng thuèc thÊu kÝnh.
+ H×nh chÝt hÑp.
H×nh ¶nh X-Quang
ThÊu kÝnh
ChÝt hÑp KhuyÕt

Giai đoạn sớm:
-
Phát hiện bằng chụp đối quang kép.
-
Hình ảnh:
+ Gián tiếp: mất nhu động, dừng thuốc
khu trú, co thắt.
+ Trực tiếp: treo thuốc cản quang, nhiễm
cứng, pôlyp.
- Giá trị: phát hiện tổn thơng, khó xác định
bản chất.

Chẩn đoán nội soi + sinh thiết

Giá trị: xác định hoặc loại trừ UTTQ
+ Nội soi + sinh thiết chẩn đoán 70 - 95 %.
+ Nội soi + sinh thiết + TB học 100%.

Hình ảnh UTTQ sớm: 5 dạng
+ Loại I: nhú.
+ Loại II: phẳng ( IIa: nhô nông, IIb: phẳng,
IIc:loét nông).
+ Loại III: loét.

Nhuộm màu niêm mạc ( Toluidine, Lugol ):
+ Phát hiện u nhiều vị trí.
+ Tăng khả năng chẩn đoán sớm 7- 23 %.
+ Độ nhậy > 80 %, độ đặc hiệu > 75 %.
H×nh ¶nh néi soi UTTQ
Sïi loÐt U sïi
Bilan trớc mổ

Bilan gồm:
+ Xác định giai đoạn bệnh trớc mổ.
+ Toàn thân, các bệnh phối hợp nặng.

Nhằm mục đích:
Đánh giá khả năng mổ, mổ ngực.
Đánh giá khả năng cắt u và PP mổ.
Lựa chọn BN cho điều trị phối hợp.
Vai trò của chụp X quang TQ

KT u < 3 cm: UTTQ sớm.

Ng. cứu: chiều cao, hình ảnh, trục u
+ Yamada: không l/ quan chiều cao và xâm lấn thành.
+ Lindell: có liên quan, không có ý nghĩa ( 200 ca )
+ Akiyama: nhấn mạnh giá trị trục của TQ
Trục BT : 90 % cắt đợc u.
Trục bất thờng: 80 % không cắt đơc.
X-Quang : Trôc TQ
Trôc bt GËp gãc
Chụp CLVT trong xâm lấn vùng

Xâm lấn ĐM chủ ( theo PICUS ):
+ Còn lớp mỡ giữa u và ĐM: không xâm lấn
+ Góc tiếp xúc < 45 :không xâm lấn.
+ Góc > 90: có xâm lấn.
+ Góc 45 - 90: không chắc chắn.

Xâm lấn KPQ:
+ U lồi vào KPQ: chắc chắn xâm lấn.
+ U đẩy vào thành sau: 60% xâm lấn.
+ Rò KPQ.

Xâm lấn màng tim, phổi: khó xác định.
Đánh giá khả năng cắt u là 50- 60 %.
Chôp CLVT trong x©m lÊn §MC
H×nh ¶nh x©m lÊn KPQ
CCLVT : Di c¨n gan
CCLVT: phát hiện di căn hạch và di căn xa

Tiêu chuẩn di căn hạch:
+ Kích thớc > 10 mm.
+ Mật độ của tổ chức đặc.
+ tăng nhẹ sau tiêm cản quang mạch.

Khả năng phát hiện: 60 %.

Phát hiện di căn:
+ Di căn gan, phổi
XÕp G/ § u theo CCLVT ( Wurt )
•
Giai ®o¹n T:
+ T1 : ®êng kÝnh u < 10 mm.
+ T2 : ®êng kÝnh u 10- 30mm.
+ T3 : §K u > 30 mm.
+ T4 : u x©m lÊn t¹ng l©n cËn.
•
Giai ®o¹n N:
+ N 0: kh«ng di c¨n h¹ch.
+ N 1 : di c¨n h¹ch.
•
Giai ®o¹n M:
+ M0 : kh«ng di c¨n xa.
+ M1 : Cã di c¨n.
Vai trß cña asns
X©m lÊn thµnh tq