Cau tran thuat don

VÒ dù giê héi th¶o
®æi míi ph ¬ng ph¸p gi¶ng d¹y




Kiểm tra bài cũ
1 . Các thành phần chính trong câu bao gồm :
A . Chủ ngữ .
B . Vị ngữ .
C . Trạng ngữ .
D . Chủ ngữ và vị ngữ .
2 . Chủ ngữ trong câu nào sau đây có cấu tạo là động từ ?
A . H ơng là một bạn gái chăm ngoan .
B . Bà tôi đã già rồi .
C . Đi học là quyền và nghĩa vụ của trẻ em .
D . Mùa xuân mong ớc đã đến .
3 . Nhớ lại và kể tên các kiểu câu chia theo mục đích nói đã học ở Tiểu
học .
Câu trần thuật , câu hỏi , câu cầu khiến ,
câu cảm thán .




Thứ năm ngày 12 tháng 3 năm 2009
Bài 26 - tiết 110
I . Câu trần thuật đơn là gì ?

Ch a nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên , xì
một hơi rõ dài . Rồi , với bộ điệu khinh khỉnh ,
tôi mắng :
- Hức ! Thông ngách sang nhà ta ? Dễ nghe
nhỉ ! Chú mày hôi nh cú mèo thế này , ta nào
chịu đ ợc . Thôi , im cái điệu hát m a dầm sùi sụt
ấy đi . Đào tổ nông thì cho chết !
Tôi về, không một chút bận tâm .
( Tô Hoài )
1
2
4
3
5
7
6
9
8
Các câu văn trên đ
ợc dùng làm gì ?




A
A
B
B

a. Kể, tả, nêu ý kiến
a. Kể, tả, nêu ý kiến
b. Hỏi
b. Hỏi


c. Bộc lộ cảm xúc
c. Bộc lộ cảm xúc


d. Cầu khiến
d. Cầu khiến
1
1
.
.
Ch a nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì
Ch a nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì
một hơi rõ dài.
một hơi rõ dài.


2.
2.


Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng :
Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng :

3
3
.
.


Hức !
Hức !


4
4
. Thông ngách sang nhà ta ?
. Thông ngách sang nhà ta ?


5
5
. Dễ nghe nhỉ
. Dễ nghe nhỉ
!
!


6
6
. Chú mày hôi nh cú mèo thế này, ta nào
. Chú mày hôi nh cú mèo thế này, ta nào

chịu đ ợc.
chịu đ ợc.


7
7
. Thôi, im cái điệu hát m a dầm sùi sụt ấy đi.
. Thôi, im cái điệu hát m a dầm sùi sụt ấy đi.




8
8
. Đào tổ nông thì cho chết !
. Đào tổ nông thì cho chết !


9.
9.
Tôi về, không một chút bận tâm.
Tôi về, không một chút bận tâm.
Nối mục đích nói ở cột A
với câu ở cột B sao cho phù
hợp ?
Câu trần thuật

1 .Ch a nghe hết câu,
1 .Ch a nghe hết câu,
tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài
tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài
.
.
2 . Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh,
2 . Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh,
tôi mắng
tôi mắng
:
:
6 .
6 .
Chú mày hôi nh cú mèo thế này, ta nào chịu đ ợc
Chú mày hôi nh cú mèo thế này, ta nào chịu đ ợc
.
.
9 .
9 .
Tôi về, không một chút bận tâm .
Tôi về, không một chút bận tâm .
Nhóm 1
nhóm 2
câu trần thuật đơn
C v
c v
c v
c v c v
Câu trần thuật ghép .

Câu trần thuật đơn
- là câu do một cụm chủ vị tạo thành
Đó là câu đơn xét về cấu trúc ngữ
pháp .
- là câu dùng để giới thiệu , tả , kể , nêu ý
kién về vật , việc
Đó là câu trần thuật xét về mục
đích nói .




Thứ năm ngày 12 tháng 3 năm 2009
Bài 26 - tiết 110
Câu trần thuật đơn
I . Câu trần thuật đơn là gì ?
* ghi nhớ : Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C V
tạo thành , dùng để giới thiệu , tả hoặc kể về một
sự việc , sự vật hay để nêu một ý kiến .
II . luyện tập
Bài 1




Ngy th nm trờn o Cụ Tụ l mt ngy trong tro ,

sỏng sa .
T khi cú vnh Bc B v t khi qun o Cụ
Tụ mang ly du hiu ca s sng con ngi thỡ , sau
mi ln giụng bóo , bao gi bu tri Cụ Tụ cng trong
sỏng nh vy .
Cõy trờn nỳi o li thờm xanh mt ,
nc bin li lam bic m hn ht c mi khi , v
cỏt li vng giũn hn na . V nu cỏ cú vng tm
bit tớch trong ngy ng bóo , thỡ nay li cng thờm
nng m cỏ gió ụi . ( Nguyn Tuõn)
Cõu 1: Dùng để giới thiệu , miêu tả về Cô Tô.
Cõu 2: Dùng để nêu ý kiến nhận xét về vẻ đẹp
trong sáng của Cô Tô sau cơn bão.
Bài 1




Bài
Bài


tập 2:
tập 2:
Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em
Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em
đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?
đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?

a) Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ
a) Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ


nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ,
nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ,


tên là Lạc Long Quân.
tên là Lạc Long Quân.




( Con Rång ch¸u Tiªn
( Con Rång ch¸u Tiªn
)
)










b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một cái giếng nọ.
b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một cái giếng nọ.

( Ếch ngồi đáy giếng)
( Ếch ngồi đáy giếng)


c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều
c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều
.
.


(Vũ Trinh)
(Vũ Trinh)
Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : Lạc Long Quân
Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : con ếch
Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh :
bà đỡ Trần




a ) Tục truyền , đời Hùng V ơng thứ sáu , ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão
chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức . Hai ông bà ao ớc có một đứa con .
Một hôm bà ra đồng trông thấy một vết chân rất to , liền đặt bàn chân mình lên
ớm thử để xem thua kém bao nhiêu . Không ngờ về nhà bà thụ thai và m ời hai
tháng sau sinh một cậu bé mặt mũi rất khôi ngô .
( Thánh Gióng )
b ) Hùng V ơng thứ m ời tám có một ng ời con gái tên là Mị N ơng , ng ời đẹp nh
hoa , tính nết hiền dịu . Vua cha yêu th ơng nàng hết mực , muốn kén cho con

một ng ời chồng thật xứng đáng .
Một hôm , có hai chàng trai đến cầu hôn .
( Sơn Tinh , Thủy Tinh )
c ) Ngày x a , có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp n ớc tìm ng ời tài
giởi . Viên quan ấy đã đi nhiều noi , đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm
để hỏi mọi ng ời . Đã mất nhiều công tìm kiếm nh ng viên quan vẫn ch a thấy có ng
ời nào thật lỗi lạc .
Một hôm , viên quan đi qua cánh đồng làng kia , chợt thấy bên vệ đ ờng có hai
cha con ng ời nọ đang làm ruộng .
( Em bé thông minh )
Bài tập 3
Giới thiệu nhân vật phụ tr ớc ,
rồi từ những việc làm của nhân vật
phụ mới giới thiệu nhân vật chính .




Bài 4
Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật , những câu mở đầu
sau đây còn có tác dụng gì ?
a) X a có một ng ời thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra để làm
nghề đẽo cày .
( Đẽo cày giữa đ ờng )
b ) Ng ời kiếm củi tên Mỗ ở huyện Lạng Giang , đang bổ củi ở s
ờn núi , thấy d ới thung lũng phía xa , cỏ cây lay động không
ngớt mới vác búa đến xem , thấy một con hổ trán trắng , cúi đầu
đào bới đất , nhảy l ên , vật xuống , thỉnh thoảng lấy tay móc
họng , mở miệng nhe cái răng , máu me , nhớt rãi trào ra .
( Vũ Trinh

)
Ngoài việc giới thiệu nhân vật , các câu văn còn miêu tả
cả hoạt động của nhân vật nữa .




Bài 6
Sử dụng câu trần thuật đơn để nói về
các bức tranh sau :
Vịnh Hạ Long Chợ Năm Căn
L ợm
Mặt trời mọc ở Cô Tô




Đoạn trích trên đ ợc trích từ văn bản nào:
A.Sông n ớc Cà mau
B. Bài học đ ờng đời đầu tiên
C. V ợt thác
Tác giả của văn bản là ai?
B
H ớng dẫn học ở nhà

- Nắm vững nội dung bài học
-
Học phần ghi nhớ
-
Hoàn thành các bài tập .

-
Chuẩn bị bài tiếp theo : Soạn
bài Lòng yêu n ớc




KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ
CÙNG CÁC EM HỌC SINH
TH
ÂN MẾN!