đau bụng cấp - chẩn đoán, điều trị

ÑAU BUÏNG CAÁP


ÑAU BUÏNG CAÁP NOÄI KHOA
ÑAU BUÏNG CAÁP NGOAÏI KHOA
ÑAU BUÏNG CAÁP NOÄI-NGOAÏI KHOA
ÑAU BUÏNG CAÁP TÍNH
ÑAU BUÏNG MAÏN TÍNH


ĐAU BỤNG CẤP
1. ĐẠI CƯƠNG
2. ĐÁNH GIÁ BAN ĐẦU
KHI TIẾP XÚC VỚI BN ĐBC
3. HỎI BỆNH
4. KHÁM BỆNH
5. CẬN LÂM SÀNG
6. NGUYÊN NHÂN


ĐẠI CƯƠNG
• Là TC hàng đầu và thường gặp trong cấp cứu , nhất là
cấp cứu về tiêu hóa
• Cần chẩn đoán nhanh và điều trò nhanh
• Hỏi bệnh sử và khám LS kỹ lưỡng để có chẩn đoán
chính xác
• Không phải đều là cấp cứu ngoại khoa
• Phải xác đònh xem có cần can thiệp ngoại khoa ?
• Là TC chủ quan, phụ thuộc vào BN

ĐAU BỤNG CẤP
ĐAU BỤNG CẤP
: cơ chế
: cơ chế
1. Cơn đau nội tạng:
1. Cơn đau nội tạng:


Chủ yếu tạng rỗng: do
Chủ yếu tạng rỗng: do


Tăng trương lực cơ trơn bất thường do co thắt , do
Tăng trương lực cơ trơn bất thường do co thắt , do


căng dãn tạng rỗng
căng dãn tạng rỗng


Tăng áp suất trong bao đặc của tạng rỗng
Tăng áp suất trong bao đặc của tạng rỗng


Chất được tạo ra và tích lũy trong phản ứng viêm
Chất được tạo ra và tích lũy trong phản ứng viêm

và hoại tử
và hoại tử


Chèn ép mạch máu khi tạng bò co thắt , đè ép
Chèn ép mạch máu khi tạng bò co thắt , đè ép


ĐAU BỤNG CẤP: CƠ CHẾ
1.Cơn đau nội tạng
-Đặc điểm lâm sàng :
+ đau mơ hồ âm ỉ, không khu trú rõ
+ thường đau giữa bụng cho dù tổn thương ở cơ
quan nào : do dẫn truyền TK
+ mô tả đau : bò ép, co thắt, bỏng rát
+ lúc tăng, lúc giảm
+ BN lăn trở tìm tư thế giảm đau


ĐAU BỤNG CẤP: CƠ CHẾ
2.Cơn đau lá thành
-
Viêm phúc mạc
-
Đau lá thành khu trú: phản ứng thành
bụng tại 1 vùng
-
Đau lá thành toàn bộ: VPM, VRT vỡ,
thủng dạ dày
- Đau xuất phát từ thụ thể cảm giác nằm

trên lá thành phúc mạc


ĐAU BỤNG CẤP: CƠ CHẾ
2.Cơn đau lá thành
-
Đặc điểm LS :
+ cấp tính hơn, cường độ đau mạnh hơn
+ khú trú rõ ràng hơn
+ cơn đau kéo dài
+ tăng khi cử động, hít sâu, giảm khi nằm
yên
+ nằm ngửa, 2 chân co sẽ giảm đau
+ thường gặp ở cấp cứu


ĐAU BỤNG CẤP: CƠ CHẾ
3.Cơn đau di chuyển
(Referred pain)
-
Kích thích đau xuất phát từ 1 tạng nhưng
BN có cảm giác đau ở 1 nơi khác xa vò trí
CQ tổn thương
-
Cảm giác đau thường nông trên da, hay
đau cơ , do những vùng này có chung 1
đoạn TK với CQ bò tổn thương


ĐÁNH GIÁ BAN ĐẦU

KHI TIẾP XÚC VƠI BN BỊ ĐBC
1. Lấy DHST, chú ý M, HA
2. Sự tưới máu ngoại biên
3. Có ĐBC cần can thiệp ngoại khoa ?
4. Thăm trực tràng
5. Bệnh sử vắn tắt


HỎI BỆNH
A.Xác đònh đặc tính của đau bụng:
1. Vò trí, hướng lan 4. Thời gian đau
2. Tính chất đau 5. HC khởi phát
3. Cường độ đau
6. Yếu tố làm đau tăng, giảm
7.Triệu chứng kèm theo
B.Hỏi về tiền căn


KHÁM BỤNG
1. Nên khám theo trình tự : NHÌN, NGHE, GÕ,SỜ
2. Tìm các dấu hiệu đặc biệt:
NP Murphy, điểm đau ruột thừa, điểm sườn sống,
điểm sườn lưng, các điểm niệu quản, NP rung gan,
ấn kẽ sườn, bụng cứng như gỗ, dấu rắn bò,…
3. Thăm âm đạo, trực tràng khi cần
4. Xem phân, chất nôn, nước tiểu,…