Héi tho¹i ( tiÕt 2)
I. Lît lêi trong héi tho¹i
VD: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi
Một hôm, cô tôi gọi tôi đến bên cời hỏi:
-Hồng! Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không?
Nhận ra những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cời rất kịch của
cô tôi kia, tôi cúi đầu không đáp. Vì tôi biết rõ, nhắc đến mẹ tôi, cô tôi chỉ có ý gieo rắc
vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tôi, một ngời đàn
bà đã bị cái tội là goá chồng, nợ nần cùng túng quá, phải bỏ con đi tha hơng cầu
thực
Tôi cũng cời đáp lại cô tôi:
-
Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về.
Cô tôi hỏi luôn, giọng vẫn ngọt:
-Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có nh dạo trớc đâu!
Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đa nhìn tôi. Tôi lại im lặng cúi đầu
xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay. Cô tôi liền vỗ vai tôi cời mà
nói rằng:
-Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa
cho và thăm em bé chứ.
Tôi cời dài trong tiếng khóc, hỏi cô tôi:
-Sao cô biết mợ con có con?
Cô tôi vẫn cứ tơi cời kể các chuyện cho tôi nghe
Cô tôi cha dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng.
(Nguyên Hồng - Những ngày thơ ấu)
Hội thoại ( tiết 2)
- Trong hội thoại ai cũng đợc
nói . Mỗi lần có một ngời tham
giahội thoại đợc gọi là một lợt
lời .
- Để giữ lịch sự , cần tôn trọng
lợt lời của ngời khác , tránh
nói tranh lợt lời hoặc chêm vào
lời ngời khác
I. Lợt lời trong hội thoại
- Nhiều khi , im lặng khi đến
lợt lời của mình cũng là một
cách biểu thị thái độ
Hội thoại ( tiết 2)
I. Lợt lời trong hội thoại
Bài 1 : Dựa vào những điều đã biết về truyện Bức tranh của em gái tôi ( Ngữ văn 6 ,
tập hai ) và vào đoạn trích dới đây , hãy cho biết sự im lặng của nhân vật tôi biểu
thị điều gì ?
Trong tranh , có một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ , nơi bầu trời trong xanh
. Mặt chú bé nh toả ra một thứ ánh sáng rất lạ Mẹ hồi hộpthì thầm vào tai tôi :
-
Con có nhận ra con không?
Tôi giật sững ngời . Chẳng hiểu sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ. Thoạt tiên là sự
ngỡ ngàng , rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ . Dới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến thế
kia ? Tôi nhìn nh thôi miên vào dòng chữ đề trên bức tranh : Anh trai tôi. Vậy mà
dới mắt tôi thì
-
Con đã nhận ra con cha ? Mẹ vẫn hồi hộp.
Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá . Bởi vì nếu đợc nói với mẹ, tôi sẽ nói
rằng : Không phải con đâu . Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của con em đấy
II. Luyện tập
Hội thoại ( tiết 2)
Baì 2 : Tục ngữ phơng tây có câu : Im lặng là vàng . Nhng
nhà thơ Tố Hữu lại viết :
Khóc là nhục . Rên ,hèn . Van, yếu đuối
Và dại khờ là những lũ ngời câm
Trên đờng đi nh những bóng âm thầm
Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng
Hội thoại ( tiết 2)
Vai xã hội là vị trí của ngời tham gia hội
thoại đối với ngời khác trong cuộc thoại
2. Vai xã hội đợc xác định bằng các quan hệ
xã hội:
-Quan hệ trên-dới hay ngang hàng
-Quan hệ thân sơ.
3. Lu ý:
-
Vì quan hệ xã hội vốn rất đa dạng nên vai xã
hội của mỗi ngời cũng đa dạng, nhiều chiều.
-
Khi tham gia hội thoại, mỗi ngời cần xác
định đúng vai của mình để chọn cách nói cho
phù hợp.
II. Lợt lời trong hội thoại
- Trong hội thoại ai cũng đợc
nói . Mỗi lần có một ngời
tham giahội thoại đợc gọi là
một lợt lời .
- Để giữ lịch sự , cần tôn trọng
lợt lời của ngời khác , tránh
nói tranh lợt lời hoặc chêm vào
lời ngời khác
- Nhiều khi , im lặng khi đến l
ợt lời của mình cũng là một cách
biểu thị thái độ
I. Vai xã hội trong hội thoại
-Häc thuéc ghi nhí SGK.
-Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i.
- ChuÈn bÞ bµi luyÖn tËp