Bai 29 cấu trúc các loại virut

GV: HUỲNH THỊ KIM NGUYÊN
Trường THPT CHỢ LÁCH A
Tổ HÓA - SINH

BỆNH SARS
BỆNH AIDS
VIRÚT
CÚM GIA CẦM
BỆNH SỞI


Vỏ prôtêin
Lõi axit nucleic
Cấu tạo
của virut
10-100nm
Cấu tạo của tế bào nhân sơ
và tế bào nhân thực
Virut là gì?
Nêu đặc điểm chung của virut.

►Khái niệm: Virut là thực thể chưa có cấu
tạo tế bào, có kích thước siêu nhỏ (đo bằng
nanômet).
► Đặc điểm chung:
- Có cấu tạo rất đơn giản, chỉ gồm một loại
axit nuclêic được bao bọc bởi vỏ prôtêin.
- Virut là kí sinh nội bào bắt buộc.

-Virut ARN (virut cúm, virut

sốt xuất huyết Dangi, viêm
não Nhật Bản, )
Phân loại:
-Virut ADN (virut đậu mùa,
viêm gan B, hecpet, )
Người ta chia virut thành những nhóm lớn nào?

I – CẤU TẠO
Lõi Axit nuclêic
Vỏ Prôtêin
(capsit)
Nuclêôcapsit
Capsôme
Quan sát hình, trình bày cấu tạo của virut.

+ Lõi Axit nuclêic
(hệ gen của virut):
ADN (chuỗi đơn
hoặc chuỗi kép)
ARN (chuỗi đơn
hoặc chuỗi kép)
Gồm 2 thành phần cơ bản:
I – CẤU TẠO
+ Vỏ capsit
 Axit nuclêic + vỏ capsit nuclêôcapsit
 Chức năng bảo vệ axit nuclêic
 Cấu tạo từ các đơn vị prôtêin gọi là capsôme

I – CẤU TẠO
Lõi Axit

nuclêic
Vỏ Prôtêin
(capsit)
Nuclêôcapsit
Capsôme
Vỏ ngoài
Gai glicoprôtêin

I – CẤU TẠO
► Lớp vỏ ngoài: lớp lipít kép và
prôtêin  bảo vệ virut

Một số virut còn có thêm các thành phần:
► Gai glicôprôtêin:
 có nhiệm vụ kháng nguyên
và giúp virut bám lên bề mặt
tế bào chủ.

Tế bào chủ
Thụ thể
Gai glicoprotein
Sự hấp phụ của virut vào tế bào chủ

Axit nucleic
Vỏ capsit
Nuclêôcapsit
Virut trần
Virut có vỏ ngoài
Vỏ capsit
Vỏ ngoài

Gai glicôprôtêin
Axit nucleic
Virut Ađênô
HIV

Ví dụ Dạng
cấu trúc
Đặc điểm Đại diện
Xoắn
Khối
Hỗn
hợp
Capsôme sắp xếp
theo chiều xoắn của
axit nuclêic
Đầu có cấu trúc khối
chứa axit nuclêic gắn
với đuôi có cấu trúc
xoắn
Virut
cúm,
virut sởi
Virut
bại liệt,
HIV.
Phagơ
Capsôme sắp xếp
theo hình khối đa
diện với 20 mặt tam
giác đều

Phân biệt các loại cấu trúc của virut
Nhóm 4HS-3phút


Virut dại
Virut sởi
Virut khảm
thuốc lá
Virut cúm
Virus cúm gia
cầm H5N1
Cấu trúc dạng xoắn

Virut bại liệt
Virut hecpet
Cấu trúc dạng khối
Cấu trúc dạng hỗn hợp
Phagơ

Chủng A
Chủng B
ARN
Prôtêin
Virut lai
Nhiễm
vào
cây
Chủng A
Sự nhân lên
của Virut

Sơ đồ thí nghiệm của Franken và Conrat - 1957
Hãy trình bày nội
dung thí nghiệm.
Hãy trình bày nội
dung thí nghiệm.

Tách lõi ARN ra khỏi
vỏ prôtêin của 2 chủng
A và B
Trộn axit nuclêic của
chủng A với vỏ prôtêin
của chủng B
Tạo thành virut lai
Nhiễm vào cây
Cây sẽ bị bệnh,
Phân lập được
chủng A
Nội dung thí nghiệm

Cây thuốc lá bị
Cây thuốc lá bị
virut kí sinh
virut kí sinh

Thực hiện câu lệnh trang 117-SGK Nhóm là 1 tổ/ 3 phút
Em hãy giải thích tại sao virut phân lập
không phải là chủng B?
Em có đồng ý với ý kiến cho rằng virut là thể
vô sinh?
Theo em có nuôi virut trên môi trường nhân

tạo như nuôi vi khuẩn được không?

Vì virut lai mang hệ gen của chủng A.
Trả lời câu lệnh trang 117-SGK

Khi ở ngoài tế bào, virut biểu hiện như thể vô
sinh: Có thể tách ARN ra khỏi vỏ prôtêin và khi
trộn lại thì có thể lắp ráp tạo thành virut hoàn
chỉnh.Biểu hiện giống chất hóa học.
Khi nhiễm vào tế bào, chúng lại biểu hiện như thể
sống: Có thể nhân lên, tạo virut mới.
Trả lời câu lệnh trang 117-SGK

Không được. Vì virut là kí sinh nội bào
bắt buộc, chúng chỉ nhân lên được trong
tế bào sống.
Trả lời câu lệnh trang 117-SGK

Nêu điểm khác biệt giữa virut và vi khuẩn bằng cách
điền chữ “có” hay “không” vào bảng dưới đây:
Tính chất Virut Vi khuẩn
Có cấu tạo tế bào
Chỉ chứa ADN hoặc
ARN
Chứa cả ADN và
ARN
Chứa ribôxôm
Sinh sản độc lập
Không
Không

Không
Không
Không
Có
Có
Có
Có
Có

Vỏ capsit
Vỏ ngoài
Gai glicôprôtêin
Axit nucleic
1
2
4
3
5
Capsôme
Chú thích cấu tạo của virut

CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Điều nào sau đây khơng đúng khi nói về
virut
Là dạng sống đơn giản nhất.
Chưa có cấu tạo tế bào.
Cấu tạo từ hai thành phần cơ bản
là prôtêin và axit nuclêic.
Có kích thước lớn
C

D
B
A
D