Ngữ văn: Hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp 09-10

KÝnh chµo c¸c thÇy c« gi¸o
vµ c¸c em häc sinh

TT
Tác giả
sinh mất
Quốc tịch Tên TP đã học
1 M.Gor Ki
2 Lỗ Tấn
3 Ê Xê Nin
4 A Ra Gông
5 HêMinGuê
6 Sô LôKhốp
1868 - 1936
1981- 1936
1895 - 1925
1897 - 1982
1899 - 1961
1905 - 1984
Nga
Trung Quốc
Nga
Pháp
Mỹ
Nga
I. H ớng dẫn cách học:
Một con ng ời ra đời

Thuốc
Th gửi mẹ
EnXa ngồi tr ớc g ơng
Ông già và biển cả
Số phận con ng ời
1. Lập bảng hệ thống kiến thức:
VD : Bảng kê 6 tác giả VHNN
Tiết 97 : Hớngdẫnônthitốtnghiệp

2. Học nhóm, tự kiểm tra nhanh kiến thức
- Y/c : lập ngân hàng câu hỏi
3. Làm đáp án, lập dàn ý cho mỗi câu hỏi về kiến thức
- Y/c : ngắn gọn, đủ ý.
4. Ôn luyện kĩ năng viết văn nghị luận:
-
Các kĩ năng làm văn :
+ lập luận
+ dùng từ, đặt câu, dựng đoạn
+ đ a dẫn chứng, phân tích dẫn chứng
+ các kiểu bài nghị luận

iI.Nhữngyêucầuvềkiếnthức :
-
Bài khái quát giai đoạn VH : nắm đ ợc những thành tựu
VH qua các thời kỳ phát triển; đặc điểm chung.
-
Bài khái quát về tác gia: nắm chính xác tiểu sử, quá trình
sáng tác, p/cách nghệ thuật.
-
Các TP: nắm tên T/g, TP , hoàn cảnh ra đời của TP, thể

loại. Truyện: tóm tắt chính xác đủ nội dung. Thơ: học
thuộc những bài ngắn, đoạn thơ của bài dài. Nắm chắc
nội dung nghệ thuật của từng TP.
- Phải biết tập hợp các TP thành từng nhóm để rút ra những
nét chung.
1. Phần VHVN:

III.Hớngdẫncáchlàmbàithi:
1. Chọn đề :
Th ờng đề ra, cho 2 đề
chọn 1 thì em làm nh
thế nào ?
- Đọc kĩ cả 2 đề -> Tìm hiểu kĩ yêu cầu các câu hỏi và đề
văn, rồi quyết định chọn đề để làm.
- Tránh làm nửa chừng đề này, lại quay sang đề khác -> Sẽ
không đủ thời gian viết bài.
- Không đ ợc làm câu hỏi đề 1, đề văn đề 2 ( ng ợc lại ).
2. Phần VH n ớc ngoài : Nắm đ ợc :
+ Tiểu sử tác giả
+ Sự nghiệp sáng tác
+ Giá trị bao trùm của TP, đoạn trích đã học

2. Cách làm bài:
a. Câu hỏi tái hiện kiến thức:
* Nếu câu hỏi có các từ ngữ :
- nào ? -> trình bày có lí giải
- thế nào, nh thế nào? ->phải trình bày
- ra sao? -> trình bày nội dung, hiệu quả
- vì sao, tại sao? ->trình bày lí do vì đâu mà có
-từ đâu ? -> trình bày nguyên do, xuất phát từ đâu

Kết thúc
các câu hỏi
là những từ
gì, là
gì, nào,
thế nào,
nh thế
nào, ra
sao, vì
sao, tại
sao, từ
đâu thì
cách trả lời
nh thế nào ?
khái niệm, nội dung, cách thế
- gì, là gì ? ->phải giải nghĩa

Thực hành:
1. Anh ( chị ) hiểu nh thế nào về nguyên lí
tảng băng trôi của nhà văn Hêminguê ?
Văn ch ơng phải hàm ẩn
giống nh một tảng băng,một phần nổi,
bảy phần chìm.N/vật trong TP phải th ờng tự
thể hiện qua hoạt động ngôn ngữ theo một quy luật
riêng khách quan. Nhà văn không trực tiếp công khai
làm cái loa phát ngôn cho ý t ởng của mình
mà nói lên bằng hình t ợng có nhiều sức gợi
để ng ời đọc tự rút ra phần ẩn ý.

MăcximGorki

(1868
1936)
2. Em hãy trình bày tóm tắt tiểu
sử nhà văn Măcxim Gorki ?
M.Gorki(1868 1936) quốc tịch
Nga. Aliô sa là tên gọi thân mật của
Gorki hồi nhỏ. Ông đã trải qua một
thời thơ ấu nhiều đắng cay, khổ nhục.
Sớm mồ côi cha mẹ, ông phải sống
với ông bà ngoại. Ông ngoại là
ng ời keo kiệt dữ dằn, sớm dạy
cho cháu biết những gai góc cuộc đời.
Bà ngoại là ng ời rất mực nhân từ.
Chính bà đã nuôi d ỡng tình cảm thẩm mĩ và tâm hồn văn
học cho Gorki sau này.

Chẳng bao lâu, ông bà ngoại bị sa sút. Gorki mới hơn 10 tuổi
đã bị ném ra ngoài đời, phải tự lực kiếm sống với đủ nghề vất
vả. Nh ng ông rất say mê đọc sách, tham gia hội họp với
nhóm sinh viên tiến bộ, tiếp xúc với tri thức c/m. Gorki đi
khắp n ớc Nga với khát vọng tìm hiểu. Kết quả suy ngẫm
là những TP nổi tiếng của nhà văn sau này. 24 tuổi, ông
viết văn. 30 tuổi nổi tiếng. Năm 1934, ông đ ợc bầu làm chủ
tịch Hội nhà văn Liên Xô. M. Gorki có tài năng ở nhiều thể
loại, ông là bậc thầy của truyện ngắn và chân dung VH. Sự
nghiệp văn ch ơng đồ sộ . TP tiêu biểu: Bộ ba tự thuật,
Ng ời mẹ, Cuộc đời Klim xamghin, D ới đáy

Các ý cần có :
-

Tên , tuổi , quê h ơng , gia đình
-
Bản thân :
+ Nhỏ :
+ Tr ởng thành:
+ Sự nghiệp sáng tác
- Vị trí : ( trong xã hội, trong văn học )
Với dạng câu hỏi về tiểu sử T/g,
cần có những ý gì?

b. Nếu câu hỏi y/c chép lại một bài thơ, đoạn thơ:
Cần làm nh
thế nào?
- Chép đúng nguyên văn, đúng từ, đúng chính tả, dấu câu.
-
Nếu bài thơ có cả phiên âm, bản dịch nghĩa và dịch thơ
thì: ghi đúng đủ một trong ba bản; tuyệt đối tránh xen kẽ
một câu thơ dịch với một câu thơ phiên âm.
VD: Em hãy chép lại bài thơ Mới ra tù tập leo núi của Hồ
Chí Minh. -> Thì ghi đúng đủ một trong hai bản nh sau:
đún
g
Núi ấp ôm mây, mây ấp núi
Lòng sông g ơng sáng, bụi không mờ
Bồi hồi dạo b ớc Tây Phong Lĩnh
Trông lại trời Nam, nhớ bạn x a.

đúng
Vân ủng trùng sơn, sơn ủng vân
Giang tâm nh kính tịnh vô trần

Bồi hồi độc bộ Tây Phong Lĩnh
Dao vọng Nam thiên ức cố nhân.
sai
Vân ủng trùng sơn, sơn ủng vân
Núi ấp ôm mây, mây ấp núi
Giang tâm nh kính tịnh vô trần
Lòng sông g ơng sáng, bụi không mờ


c. Câu hỏi trắc nghiệm:
VD 1: Thuốc là tiêu đề nhiều nghĩã:
A. Đơn thuần chống mê tín dị đoan.
B. Là thuốc chữa bệnh lao của ng ời u mê, lạc hậu.
C. Là phép thắng lợi tinh thần.
D. Là sự giác ngộ ra rằng đó là thuốc độc.
E. Là bi kịch của ng ời cách mạng tiên phong.
Theo em,
những
nghĩa
nào trong
số các
nghĩa d ới
đây thích
hợp với
chủ đề t t
ởng của
TP ?
Đáp án: B D - Đ -
E.
Đ.Là một ph ơng thuốc chữa trị bệnh đớn hèn của dân tộc.

VD 2: a. Trong các TP truyện, ký viết về cuộc kháng chiến
chống Pháp ( 1946 1954 ), có một TP đạt thành công xuất
sắc, đ ợc nhà văn coi là một tuyên ngôn nghệ
thuật của một thế hệ nhà văn. Đó là TP:
- Vợ nhặt - Vợ chồng A Phủ
- Đôi mắt . - Vùng mỏ
+
b.Tác giả của TP nói trên là:
- Hồ Chí Minh. - Tô Hoài.
- Nguyễn Tuân - Nam Cao
+
Anh ( chị ) hãy ghi ý kiến của mình vào chỗ để dấu chấm
lửng () và đánh dấu cộng vào ô vuông của phần trả lời
mà mình cho là đúng.
Tô Hoài

2. Chú ý khi trả lời câu hỏi tái hiện kiến thức:
* Yêu cầu trả lời đúng đủ câu hỏi. Tránh trả lời thêm
những điểm mà câu hỏi không yêu cầu -> phần trả lời
thêm có thể bị trừ điểm nếu sai.
* Cần trình bày câu trả lời gọn, rõ. Có thể đánh số 1,2,3
hoặc chữ a, b, c Không dùng dấu hoa thị ( * ) hoặc
những dấu hiệu khác lạ.
3. Câu tự luận:
- Vận dụng ph ơng pháp từng kiểu bài, áp dụng vào đề
để làm bài. Bài viết phải đủ bố cục 3 phần.
- Bài văn đạt TB trở lên, cần đạt 3 yêu cầu về 3 mặt: nội
dung t t ởng, ph ơng pháp làm bài, cách diễn đạt và hình
thức làm bài.

Luyệntập:
Giới thiệu một số đề thi tốt nghiệp
những năm học tr ớc:
Đề 1:
Câu1( 2 điểm ):Trong tiếng Nga, Gorki có nghĩa là cay
đắng. Bằng hiểu biết về cuộc đời của Gorki, anh ( chị) hãy
giải thích vì sao nhà văn lại lấy bút danh nh thế ? Những tác
phẩm nào của Gorki giúp ta hiểu thêm điều đó ?
Câu 2 ( 8 điểm ): Cảm nhận của anh ( chị ) về hình ảnh
con ng ời Việt Nam thời kháng chiến chống Mỹ, qua hai
tác phẩm: Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành và
Mảnh trăng cuối rừng của Nguyễn Minh Châu.

Đề 2:
Câu 1 ( 2 điểm ): Anh ( chị ) hãy tóm tắt ngắn gọn truyện Số
phận con ng ời của nhà văn Sôlôkhốp ?
Câu 2 ( 2 điểm ): Theo anh ( chị ), hoàn cảnh ra đời của bài
thơ Tây Tiến ( Q. Dũng ) có những điểm gì đáng l u ý ?
Câu 3 ( 6 điểm ): Anh ( chị ) hãy bình giảng bài thơ Chiều
tối ( Mộ ) trích trong tập Nhật kí trong tù của Hồ Chí
Minh.
H ớng dẫn học bài và chuẩn bị bài mới:
-
Làm đáp án theo các đề bài trên. Học thuộc bài thơ ngắn
- Ôn luyện kiến thức về t/g tp, lập bảng theo mẫu SGK
-
Giờ sau ôn : + Các TP giai đoạn 1946
1954 + Kiểu bài
phân tích TP

Xinch©nthµnhc¶m¬n!
Xin chµo, hÑn gÆp l¹i !