sử dụng thí nghiệm như thế nào trong giảng dạy vật lý để giờ học có hiệu quả hơn

Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
phòng giáo dục & đào tạo huyện
trờng thcs

sáng kiến kinh nghiệm
______________________________
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý
để giờ học có hiệu quả hơn?
ngời thực hiện :
trờng :
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 1 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
Năm học 2007 - 2008
đặt vấn đề
Nh chúng ta biết thế giới đã bớc sang thế kỷ 21 cùng với sự
phát triển sâu rộng của khoa học kĩ thuật và công nghệ. Trớc bối
cảnh thế giới đang tiến gần đến một nền kinh tế trong phạm vi
toàn cầu, sự phát triển bùng nổ của công nghệ thông tin. Việt
Nam cũng trên đà phát triển và xem giáo dục là công cụ mạnh
nhất để theo kịp với các nớc phát triển trên thế giới.
Trong những năm gần đây, nghị quyết của Đại hội Đảng và
nhiều văn kiện khác của nhà nớc, của Bộ Giáo dục- Đào tạo đều
nhấn manh việc đổi mới phơng pháp là một nhiệm vụ quan trọng
của tất cả các cấp học và bậc học ở nớc ta, nhằm đào tạo những
con ngời tích cực, tự giác, năng động sáng tạo, có năng lực giải
quyết vấn đề, vận dụng kiến thức vào cuộc sống. Nghị quyết hội
nghị lần thứ 2 của ban chấp hành trung ơng khóa VIII về những
giải pháp chủ yếu trong giáo dục và đào tạo đã chỉ rõ: Đổi mới
mạnh mẽ phơng pháp giáo dục - đào tạo, khắc phục lối truyền
thụ một chiều, rèn luyện thành nếp t duy sáng tạo của ngời

học.
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 2 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
Từng bớc áp dụng những phơng pháp tiên tiến và phơng
tiện hiện đại vào quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời
gian tự học, tự nghiên cứu của học sinh , .
Năm học 2007 2008 là năm thứ sáu thực hiện chủ trơng
của ngành Giáo dục Đào tạo là: Phải thực hiện đổi mới phơng
pháp giảng dạy từ phơng pháp dạy học "cũ thụ động thầy
đọc trò chép sang phơng pháp giảng dạy tích cực chủ
động, sáng tạo theo hớng Phát huy trí lực của học sinh, lấy học
sinh làm trung tâm. Cũng nh hết thầy các thầy cô giáo khác
trong 4 năm học qua nhóm giáo viên dạy Vật lý trờng THCS
Quang Trung chúng tôi tôi cũng đã trăn trở, tìm tòi, từng bớc thực
hiện việc đổi mới phơng pháp giảng dạy theo yêu cầu của ngành
giáo dục đề ra bởi chúng ta đều bết phơng pháp giảng dạy là một
trong những yếu tố cơ bản và quan trọng nhằm truyền đạt kiến
thức tới học sinh đạt hiệu quả tốt nhất. Phơng pháp giảng dạy phù
hợp, khoa học sẽ là con đờng giúp học sinh tiếp thu kiến thức một
cách hiệu quả, phát huy trí lực của ngời học. Mỗi cấp học, mỗi bộ
môn đều phải có một phơng pháp giảng dạy phù hợp và phải
không ngừng đổi mới, hoàn thiện và đây cũng chính là một trong
những yếu tố, động lực nhằm không ngừng nâng cao chất lợng
giáo dục toàn diện cho học sinh hiện nay.
Trớc yêu cầu cấp bách đó, giáo viên bậc trung học cơ sở nói
riêng và đội ngũ nhà giáo viên nói chung, luôn học hỏi tìm ra các
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 3 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008

biện pháp giảng dạy tốt nhất giúp học sinh tham gia một cách
tích cực chủ động vào học tập phát huy tính năng động, sáng tạo
của học sinh. Từ đó học sinh thấy thích đợc học môn học nói
chung cũng nh bộ môn Vật lý nói riêng và ham muốn khám phá
tri thức nhân loại.
Từ những suy nghĩ, trên tôi đã nghiên cứu trao đổi với các
nhóm bộ môn cũng nh với giáo viên dạy bộ môn Vật lý về vấn đề
khai thác các thí nghiệm trong các giờ học vật lý, nhất là thí
nghiệm vật lý 7. Đây là khối lớp mà bớc đầu các em đã đợc làm
quen với phơng phát đổi mới trong dạy học, đó là điều kiện rất
thuận lợi để có thể nâng cao hơn nữa hiệu quả trong việc tiếp thu
kiến thức của học sinh. Trong chuyên đề này tôi muốn đề cập đến
việc sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ
học có hiệu quả hơn?
B - Nội dung
I . Cơ sở lý luận
Quy luật của quá trình dạy học là từ trực quan sinh động đến
t duy trìu tợng, song quá trình nhận thức đó đạt hiệu quả cao hay
không còn phụ thuộc vào phơng pháp giảng dạy của thầy và quá
trình tiếp thu kiến thức của trò.
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 4 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
Vật lý là một trong những môn học có u thế trong việc phát
huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh, trong đó sách
giáo khoa là một trong những phơng tiện thể hiện phơng pháp
dạy học tích cực. Trong chơng trình vật lý 6, học sinh đã nhiều
lần tập đa ra Dự đoán và đợc giáo viên hớng dẫn làm thí
nghiệm để kiểm tra tính đúng đắn của dự đoán. Đến lớp 7 phơng
pháp nghiên cứu đó cần đợc phát triển và nâng cao hơn cần hớng

dẫn học sinh thờng xuyên đa ra nhiều dự đoán khác nhau về cùng
một hiện tợng và tự lực đề xuất các phơng án làm thí nghiệm để
kiểm tra dự đoán. Đặc biệt trong chơng trình vật lý 7 có sử dụng
nhiều đến phơng pháp thực nghiệm, tiếp tục rèn luyện cho học
sinh kĩ năng làm thí nghiệm và từ thí nghiệm rút ra kiến thức
của bài học. Bên cạnh việc áp dụng phơng pháp thực nghiệm cần
phải sử dụng phơng pháp suy luận lôgic mới có thể rút ra kết luận
khoa học. Chẳng hạn nh căn cứ vào quan sát thí nghiệm, rút ra đ-
ợc các dạng giống nhau cho nhiều trờng hợp, dạng đặc biệt của
một trờng hợp , xác định mối quan hệ định lợng giữa các hiện t-
ợng, xử lí sự chênh lệch giữa các số liệu áp dụng luận 3 đoạn để
suy ra hệ quả
II . Cơ sở thực tiễn
Trớc đây trong khi giảng dạy các môn học giáo viên chỉ chú
trọng đến khối lợng kiến thức cần truyền đạt mà coi nhẹ phơng
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 5 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
pháp học tập và nghiên cứu mang tính đặc thù của từng môn . Vật
lý là môn khoa học thực nghiệm thế nhng tình trạng phổ biến
hiện nay vẫn là :
- Hầu hết các bài dạy cha có đủ dụng cụ thí nghiệm cần
thiết cho học sinh .
- Kĩ năng làm thí nghiệm của học sinh vẫn còn hạn chế .
- Dụng cụ thí nghiệm còn thiếu hoặc không đồng bộ, chất
lợng kém .
- Hầu hết các trờng đều cha có cán bộ phụ trách phòng thí
nghiệm đợc đào tạo có chuyên môn.
Về cơ bản việc sử dụng thí nghiệm Vật lí ở trờng trung học
cơ sở vẫn còn hạn chế , cha phát huy hết đợc tính độc lập sáng tạo

của học sinh . Trong khi đó lợng kiến thức trong sách giáo khoa
luôn đợc bổ sung chỉnh lí cho kịp với sự phát triển của thời đại .
Từ những nguyên nhân trên đẫn đến chất lợng của bộ môn
cha đợc tốt. Do đó trong 4 giải pháp đổi mới phơng pháp dạy học
vật lí ở trờng trung học cơ sở thì giải pháp Phấn đấu làm đầy
đủ, có chất lợng các thí nghiệm trên lớp là giải pháp đợc đặt
lên hàng đầu (Theo tài liệu Đổi mới phơng phát dạy học
của tác giả Trần Kiều )
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 6 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
Chú trọng việc sử dụng đồ dùng dạy học và dụng cụ thí
nghiệm ở tất cả các môn học trong các tiết dạy của giáo viên. Các
tiết vật lý cũng nh các tiết học khác nhất là các môn KHTN, thí
nghiệm Thầy cần tạo điều kiện để các em học sinh đợc tự tay làm
thí nghiệm, tự mình quan sát, đo đạc và rút ra nhận xét, kết luận
(tức là đợc trải nghiệm trong thực tế) các em học sinh học tập
hứng thú hơn phát huy đợc tính năng động sáng tạo của các em,
kết quả học tập đạt cao hơn rất nhiều.
Trong chơng trình Vật lí 7 với đề tài Quang học - âm học -
Điện học, các phần này hầu nh bài nào cũng có thí nghiệm. Từ
các thí nghiệm học sinh hình thành khái niệm. Ví dụ : nguồn
sáng, sự phản xạ ánh sáng Cũng từ các thí nghiệm học sinh
nhận biết đợc sự dao động của một số nguồn âm, phát hiện sự
truyền âm trong chất rắn, chất lỏng, chất khí
Trong các phần này, chủ yếu là các thí nghiệm biểu diễn
hình thành tri thức mới và một vài thí nghiệm chứng minh. Thí
nghiệm kiểm tra đóng vai trò khai thác sâu kiến thức biến kiến
thức thành kỹ năng kỹ xảo vận dụng vào giải bài tập.
Để khai thác các thí nghiệm làm phát huy tính tích cực chủ

động sáng tạo của học sinh một cách cao nhất cần có một số biện
pháp sau:
III. Những biện pháp thực hiện.
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 7 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
Vật lí là môn khoa học thực nghiệm, các tri thức vật lí hoá là
sự khái quát hoá các kết quả nghiên cứu thực nghiệm và các hiện
tợng diễn ra trong đời sống. Dựa trên các thí nghiệm học sinh
thực hiện đợc các thao tác t duy để tiếp thu tri thức mới. Bài học
có thí nghiệm kích thích óc tò mò khám phá khoa học, ham hiểu
biết, rèn luyện óc độc lập suy nghĩ và t duy sáng tạo cho học sinh.
Sau đây tôi xin đợc chia sẻ một số kinh nghiệm cũng nh đợc
trao đổi với các đồng nghiệp về biện pháp tổ chức học sinh tiếp
thu kiến thức và đặc biệt là việc làm thí nghiệm để để đạt hiệu
quả trong bài học:
1.Chuẩn bị thí nghiệm
Nói chung thí nghiệm phải kích thích đợc hứng thú óc sáng
tạo của học sinh. Muốn đạt đợc điều đó giáo viên phải tìm hiểu
thật kỹ nội dung bài dạy, các thí nghiệm sẽ làm.
Ví dụ: khi nghiên cứu ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng tức là
phải trả lời đợc câu hỏi: ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng có
hứng đợc trên màn chắn không? Từ đó giáo viên xác định rõ mục
đích thí nghiệm, lựa chọn các dụng cụ thí nghiệm cần thiết cho
phù hợp. Các dụng cụ thí nghiệm phải đơn giản dễ làm và chất l-
ợng tốt đảm bảo độ chính xác cao.
Trong quá trình giáo dục rất cần có óc sáng tạo của giáo viên
để có đợc các dụng cụ thí nghiệm phù hợp, vì không phải dụng cụ
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 8 of 23

Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
thí nghiệm nào cũng có và cũng hoạt động tốt, nhiều khi giáo
viên phải tự tạo ra các dụng cụ thí nghiệm phục phụ cho giảng
dạy.
Để kích thích thị giác giáo viên cũng cần phải chọn các thí
nghiệm có đồ dùng màu sắc tơng phản bắt mắt giúp học sinh
quan sát tốt hơn.
Thí nghiệm thành công tức là phải đợc chuẩn bị kỹ, làm đi
làm lại nhiều lần nếu thất bại sẽ phá vỡ tiến trình bài học gây tâm
lí hoang mang thất vọng đối với học sinh. Điều không thể thiếu đ-
ợc là giáo viên phải chuẩn bị hệ thống câu hỏi hớng dẫn học sinh
quan sát hiện tợng, phân tích kết quả thí nghiệm vận dụng các
kiến thức có liên quan để đi đến tri thức mới một cách logic.
2. Tiến hành thí nghiệm.
*B ớc 1 : Thu thập thông tin
Giáo viên hớng cho học sinh quan sát các sự kiện, hiện tợng,
thí nghiệm, tìm đợc những thông tin cần thiết từ thực tế, sách giáo
khoa, báo
Lập kế hoạch khám phá thiết kế thí nghiệm, lựa chọn dụng cụ
thiết bị thí nghiệm, chỉ ra đại lợng cần đo, những điều cần xác
định trong thí nghiệm, chỉ ra những yếu tố cần giữ nguyên, không
thay đổi khi làm thí nghiệm.
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 9 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
Tiến hành thí nghiệm: Bố trí lắp đặt dụng cụ thiết bị thí nghiệm;
thực hiện thí nghiệm theo hớng dẫn, thay đổi phơng án thí
nghiệm nếu kết quả không phù hợp với vấn đề đặt ra
Ghi kết quả khám phá. Đọc số chỉ của các dụng cụ thí
nghiệm ở mức độ cẩn thận và chính xác cần thiết, lập bảng kết

quả, biểu diễn kết quả bằng đồ thị , sơ đồ
*B ớc 2 : Xử lí thông tin
Ví dụ nh : lập bảng, biểu, vẽ đồ thị theo những cách khác
nhau, từ đó phân tích dữ liệu, kết quả thí nghiệm và nêu ý nghĩa
của chúng. Tìm quy luật từ kết quả thí nghiệm từ biểu bảng đồ
thị. Phân loại dấu hiệu giống nhau, khác nhau, nhận biết những
dấu hiệu bản chất của những nhóm đối tợng đã quan sát , so
sánh, phân tích, tổng hợp dữ liệu và rút ra kết luận
*B ớc 3 :Thông báo kết quả làm việc
Mô tả lại những thí nghiệm đã làm, trình bày, giải thích những
việc đã làm bằng lời, bằng hình vẽ hoặc bằng đồ thị nêu kết luận
đã tìm thấy đợc.
*B ớc 4 : Vận dụng ghi nhớ kiến thức
Vận dụng giải các bài tập( định tính, định lợng, thực nghiệm) làm
đồ chơi, dụng cụ học tập ,học thuộc lòng.
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 10 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
Trong mỗi tiết dạy có thí nghiệm, giáo viên có thể phát huy tính
tích cực học tập của học sinh ở những mức độ khác nhau(có thể
giáo viên thực hiện, có thể giáo viên điều khiển học sinh thực
hiện một vài phần, có thể để học sinh tự thực hiện hoàn toàn )
Ví dụ : ở bài Sự truyền ánh sáng
Khi nghiên cứu về đờng truyền ánh sáng đầu tiên giáo viên
phải yêu cầu học sinh đọc sách giáo khoa để thu thập thông tin để
tìm hiểu mục đích của thí nghiệm, dụng cụ thí nghiệm và cách
tiến hành thí nghiệm. Giáo viên yêu cầu học sinh bố trí thí
nghiệm nh hình 2.1 trong SGK và quan sát ánh sáng phát ra từ
dây tóc đèn pin bằng ống thẳng và ống cong sau đó yêu cầu học
sinh trả lời câu hỏi: ánh sáng từ dâytóc đèn pin truyền trực tiếp

đến mắt ta theo ống thẳng hay ống cong?
Để trả lời đợc câu hỏi này học sinh phải tự làm thí nghiệm,
quan sát tìm tòi đợc những thông tin cần thiết cho quan niệm đ-
ờng truyền của ánh sáng. Tiếp theo yêu cầu học sinh xử lí thông
tin bằng thí nghiệm kỉêm tra( bố trí thí nghiệm nh hình 2.2 SGK)
với thí nghiệm này học sinh kiểm tra xem khi không dùng ống
ánh sáng có truyền đi theo đờng thẳng không? Việc xử lí thông
tin này đòi hỏi học sinh phải suy nghĩ tìm tòi, tiến hành thí
nghiệm, lựa chọn thông tin đã thu thập ở thí nghiệm hình 2.1 để
tìm ra lời giải đáp đúng về đờng truyền của ánh sáng. Từ đó học
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 11 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
sinh phải hoàn thành đợc phần kết luận trong SGK(Đờng truyền
của ánh sáng trong không khí là đờng thẳng)
Để phát huy hiệu quả các thí nghiệm học sinh tự tìm tòi kiến
thức một cách chủ động sáng tạo. Điều vô cùng quan trọng là
giáo viên phải biết kết hợp thí nghiệm với hệ thống câu hỏi dẫn
dắt. ở chơng II phần Âm học hầu hết các thí nghiệm biểu diễn và
thí nghiệm kiểm chứng để xây dựng và mở rộng kiến thức. Ví dụ
bài Nguồn âm ngoài các dụng cụ nh dây cao su, trống, âm
thoa giáo viên có thể tạo thêm một thí nghiệm nhạc cụ (đàn ống
nghịêm) và hớng cho học sinh tự làm và kiểm tra đợc kết luận.
Với thí nghiệm củng cố này học sinh sẽ rất hứng thú và nắm vững
đợc đặc điểm của nguồn âm đó là Vật dao động phát ra âm .
Có làm đợc nh vậy theo tôi đã đạt đợc mục đích đặt ra.
3. Trao đổi ở tổ nhóm
Ngoài sự nỗ lực của bản thân mỗi giáo viên cần tích cực học
hỏi, trao đổi dự giờ bạn nhất là giao lu chuyên môn, các giờ dạy
tốt dạy giỏi ở trờng bạn. Đặc biệt trong trờng hàng tuần tổ chức

một buổi sinh họat chuyên môn của nhóm, tổ nh đăng ký dạy tốt,
thảo luận về việc vận dụng đổi mới phơng pháp giảng dạy vào
từng tiết học. Bàn bạc trong tổ về cách thức sáng tạo các thí
nghiệm trong từng bài dạy. Nhờ đó mà kỹ năng thí nghiệm và
chất lợng giảng dạy đợc nâng nên rõ rệt.
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 12 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
IV. áp dụng vào một tr ờng hợp cụ thể.
Tiết 11: Bài 10- Nguồn âm
I/ Mục tiêu:
1.Kiến thức.
- Nêu đợc đặc điểm chung của các nguồn âm
- Nhận biết đợc một số nguồn âm trong đời sống.
2. Kỹ năng.
Quan sát thí nghiệm kiểm chứng để rút ra đặc điểm của
nguồn âm là dao động.
3. Thái độ.
Yêu thích môn học
II/ Chuẩn bị:
* Đối với mỗi nhóm học sinh.
- Một sợi dâycao su mảnh
- Một thìa và một cốc thuỷ tinh mỏng
- Một âm thoa và một búa cao su
* Đối với giáo viên.
- ống nghiệm hoặc lọ nhỏ
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 13 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
- Vài ba dải lá chuối

- Bộ đàn ống nghiệm gồm 7 ống nghiệm đã đợc các tổ đổ nớc
với các mực khác nhau.
III. Tổ chức hoạt động dạy và học.
hoạt động của giáo viên và
học sinh
Nội dung
*Hoạt động 1: (5ph) Tổ chức tình
huống học tập
GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu mục
tiêu của chơng II.
GV: Chơng âm học nghiên cứu các
hiện tợng gì?
HS: Đọc mởbài và nêu mục đích của
bài
GV: Vậy âm thanh đợc tạo ra nh thế
nào ta nghiên cứu bài hôm nay.
*Hoạt động 2: Nhận biết nguồn âm
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 14 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
(10ph)
GV: Yêu cầu học sinh đọc thông tin
C1 và giữ yên lặng 1phút để trả lời câu
hỏi C1.
GV: Thông báo (vật phát ra âm gọi là
nguồn âm)
HS: Lấy ví dụ về nguồn âm(3 em)
HS: Trả lời câu hỏi C2
*Hoạt động 3: Tìm hiểu đặc điểm
chung của nguồn âm(20 ph)

Thí nghiệm 1:
GV: Yêu cầu học sinh nghiên cứu thí
nghiệm H10.1 SGK và yêu cầu học
sinh cho biết mục đích thí nghiệm và
đọc C3.
HS: Nêu dụng cụ thí nghiệm và cách
tiến hành thí nghiệm.
GV: Tổ chức hoạt động nhóm và yêu
cầu các nhóm làm thí nghiệm(vừa lắng
nghe vừa quan sát)
I. Nhận biết nguồn
âm
Vật phát ra âm gọi là
nguồn âm
Ví dụ: Trống, dây cao
su
II. Các nguồn âm có
chung đặc điểm gì?
Thí nghiệm 1:
H10.1(SGK)
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 15 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
GV: Theo dõi giúp đỡ những nhóm
yếu.
Thí nghiệm 2: H10.2 SGK. Thay cốc
bằng trống
GV: Yêu cầu học sinh đọc thông tin
trong SGK và làm thí nghiệm nh H10.2
SGK

GV: Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi
sau:
Phải kiểm tra nh thế nào để biết mặt
trống có rung động không?
HS: Trả lời câu hỏi C4 SGK
GV: Thông báo: Sự rung động qua lại
vị trí cân bằng của vật gọi là dao động.
Thí nghiệm 3:
GV: Yêu cầu học sinh quan sát H10.3
SGK và tiến hành làm thí nghiệm.
HS: Làm thí nghiệm. Gõ vào một
nhánh của âm thoa, lắng nghe, quan
sát và trả lời câu hỏi C5 SGK
GV: Yêu cầu học sinh tìm phơng án
Thí nghiệm 2: H10.2
SGK
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 16 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
kiểm tra sự dao động của âm thoa.
HS: Đa ra phơng án kiểm tra, sờ nhẹ
tay vào một nhánh của âm thoa.
GV: Qua các thí nghiệm trên em hãy
cho biết làm thế nào để vật phát ra âm?
GV: Bằng cách nào để kiểm tra vật đó
có dao động không?
HS: Trả lời câu hỏi và hoàn thành kết
luận trong SGK
* Hoạt động 4: Vận dụng củng cố h-
ớng dẫn về nhà.

1/ Vận dụng.
GV: Yêu cầu họcc sinh thảo luận và trả
lời C6, C7, C8.
HS: Nhận xét.
GV: Gọi học sinh làm thí nghiệm củng
cố sau đó trả lời câu hỏi C9 SGK
2/ Củng cố
GV:Các vật phát ra âm có chung đặc
điểm gì?
Thí nghiệm 3: H10.3
SGK
Kết luận: Khi phát ra
âm các vật đều dao
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 17 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
HS: đọc phần có thể em cha biết
GV: Bộ phận nào trong cổ phát ra
âm( cổ họng phát ra âm do dây âm
thanh trong cổ dao động)
HS: Nêu phơng án kiểm tra (Đặt tay
vào sát ngoài cổ họng)
3/ Hớng dẫn về nhà.
Học bài và làm bài tập 10.1 đến 10.5
SBT.
Làm lại các thí nghiệm trong điều kiện
cụ thể (ở gia đình), quan sát sự các vật
khi phát ra âm.
Đọc trớc bài học sau, chú ý đến các thí
nghiệm, liên hệ với thực tiễn cuộc sống

động (rung động)
III. Vận dụng
C6 , C7, C8
Qua việc áp dụng đề tài trên vào giảng dạy, chúng tôI (nhóm
Vật Lý) đã theo dõi và tiến hành khảo sát chất lợng học sinh học
môn Vật lý và thu đợc kết quả tơng đối khả quan, cụ thể nh:
Khảo sát đầu năm Khảo sát giữa kì I
Lớp
Điểm
Khá -
Giỏi
Điểm
T.bình
Điểm
Yếu-Kém
Điểm
Khá -
Giỏi
Điểm
T.bình
Điểm
Yếu-
Kém
7A
32% 40% 28% 42% 52% 0
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 18 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
7B
31% 42% 27% 43.5% 46.5% 0

7C
31% 40.5% 28.5% 41.2% 47.5% 0
Nh vậy , so với đầu năm thì tỷ lệ % học sinh tiếp thu và hiểu
bài ngay tại lớp tăng lên rõ rệt, tỷ lệ khá giỏi tăng, giảm tỷ lệ học
sinh trung bình và không có học sinh yếu kém, điều đáng kể hơn
cả là tính năng động và khả năng tự lập của các em thể hiện khá
roc rệt, quan hệ thầy trò trở lên gần gũi hơn. Trong giờ học
khoảng cách giữa thầy và trò đợc thu hẹp. Học sinh mạnh dạn hỏi
thầy, trình bày quan điểm và lập trờng của mình, mở rộng giao
tiếp và t duy của các em.
Qua việc áp dụng phơng pháp đổi mới trên, chúng tôi đã rút
ra một số bài học sau:
C. Bài học rút ra.
Việc đổi mới phơng pháp giảng dạy là vấn đề cấp bách góp
phần nâng cao chất lợng giáo dục. Tuy nhiên cũng giống nh các
hoạt động khác trong nhà trờng nhân tố quyết định vẫn là đội ngũ
giáo viên. Theo tôi ngời thầy phải có nhận thức đúng, yêu nghề,
chăm chỉ có sự chuẩn bị kĩ ( sau khi đã nghiên cứu kĩ bài dạy)
các thí nghiệm phải đợc thầy chủ động tiến hành trớc nhiều lần,
với các phơng thức khác nhau để chọn ra phơng pháp hay nhất,
học sinh dễ áp dụng khai thác đợc tốt kiến thức từ các thí nghiệm
này, học sinh phải tự mình đợc làm các thí nghiệm, ngôn ngữ của
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 19 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
thầy phải trong sáng, chính xác, trình bày ngắn gọn xúc tích để
học sinh tiếp thu bài nhanh. Bên cạnh đó ngời thầy phải luôn tìm
tòi, sáng tạo, học tập, lắng nghe ý kiến góp ý của đồng nghiệp, rút
ra kiến thức mang tính tinh chắc thực tiễn và vận dụng phơng
pháp tốt nhất cho mỗi bài dạy.

Môn Vật lí là môn khoa học thực nghiệm rất gần với cuộc
sống đó là thuận lợi nhng để khai thác hết hiệu quả của từng tiết
học theo tôi là vô cùng khó cho nên chắc chắn trên đây cũng chỉ
là những kinh nghiệm nhỏ của tôi cũng nh của nhóm Vật lý trờng
THCS Quang Trung chúng tôi.
Rất mong đợc sự góp ý chân thành của các đồng nghiệp
ngày 25 tháng 12 năm 2007
Ngời trình bày


Nhận xét, đánh giá của
HĐ chấm SKKN cấp trờng:

Nhận xét, đánh giá của
HĐ chấm SKKN cấp huyện:

Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 20 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008

Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 21 of 23
Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
phụ lục
1. Trang bìa
2. Đặt vấn đề
Trang 1
3. Nội dung
2
4. Cơ sở lý luận
2
5. cơ sở thực tiễn
2
6. Biện pháp thực hiện
3
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 22 of 23

Sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2007-2008
7. áp dụng vào một trờng hợp cụ thể
7
7. Bài học kinh nghiệm
11
Sử dụng thí nghiệm nh thế nào trong giảng dạy Vật lý để giờ học có hiệu quả hơn?
Page 23 of 23