Ngữ văn 9: LẶNG LẼ SAPA (có chiều sâu)

Giáo viên: Phan Thị Quỳnh Nga
Trường THCS TT Gio Linh

KiỂM TRA BÀI CŨ:
Tóm tắt truyện ngắn “Làng” của Kim Lân.

Vì hoàn cảnh, ông Hai phải cùng với gia đình đi tản
cư nhưng lúc nào ông cũng nhớ về cái làng chợ Dầu.
Tình yêu làng của ông rất độc đáo: ông hay khoe làng.
Trước Cách mạng, khoe làng, ông hay khoe cái sinh
phần viên quan Tổng đốc làng ông. Sau Cách mạng,
ông khoe phong trào kháng chiến của làng ông. Khi
nghe làng theo giặc, ông đau đớn, xấu hổ. Nghe tin cải
chính - làng ông không theo giặc- ông tươi vui rạng rỡ
hẳn lên; ông lại khoe làng: làng ông không bỏ kháng
chiến, không bỏ Cách mạng, không bỏ cụ Hồ. Tình yêu
làng quê của ông gắn với tình yêu kháng chiến, yêu
cách mạng.

Tiết 66:
Nguyễn Thành Long

.
Sa Pa bắt đầu với những rặng đào.
[…] Và với những đàn bò lang cổ có đeo chuông ở
các đồng cỏ trong lũng hai bên đường.
[…] Nắng bây giờ bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây.
[…] Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên
các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái,

Tiết 66:
.
Nguyễn Thành Long
I. Tìm hiểu chung
Nguyễn Thành Long
(1925-1991) quê ở huyện Duy
Xuyên, tỉnh Quảng Nam.
-Nhà văn chuyên viết truyện ngắn
và kí.
1)Tác giả:
2)Tác phẩm
Viết khi đi lên Lào Cai vào mùa hè
1970.
Rút từ tập “Giữa trong xanh” in
1972.
3. Đọc, Tóm tắt:
* Hoàn cảnh ra đời.
4. Ngôi kể, điểm nhìn trần thuật:
Trên chuyến xe khách chạy từ thị
xã Lào Cai đi Lai Châu, qua nơi
nghỉ mát nổi tiếng Sa Pa, được sự
giới thiệu của bác lái xe, đã có một
cuộc gặp gỡ giữa ba người: ông
họa sĩ già, cô kỹ sư trẻ và anh
thanh niên làm việc ở trạm khí
tượng trên đỉnh Yên Sơn ở Sa Pa.
Trong cuộc gặp 30 phút ấy, anh
thanh niên đã để lại một ấn tượng
sâu sắc ở người hoạ sĩ, cô kỹ sư
trẻ và cả người đọc.

- Ngôi kể: thứ ba
- Điểm nhìn: Nhân vật hoạ sĩ già.

Tiết 66:
.
Nguyễn Thành Long
I. Tìm hiểu chung
1.Tác giả:
2.Tác phẩm
3. Đọc, Tóm tắt:
4. Ngôi kể, điểm nhìn trần thuật:
II. Phân tích
1. Tình huống truyện
2)Nhân vật anh thanh niên
a)Vị trí : Nhân vật chính
Cuộc gặp gỡ tình cờ của mấy
người khách trên chuyến xe: ông họa sĩ, cô kỹ sư
trẻ, bác lái xe với anh thanh niên làm công tác khí
tượng trên đỉnh cao Yên Sơn ở Sa Pa.
Tình huống gặp gỡ
này là cơ hội thuận
tiện để tác giả trình
bày “bức chân dung”
nhân vật chính - anh
thanh niên - một cách
tự nhiên và tập trung.
b)Cách miêu tả

Tiết 66:
.

Nguyễn Thành Long
Trong lúc mọi người xôn xao vui vẻ phía sau lưng, bác lái xe quay
sang nhà họa sĩ nói vội vã:
-Tôi sắp giới thiệu với bác một trong những người cô độc nhất
thế gian. Thế nào bác cũng thích vẽ hắn.
Không hiểu sao nói đến đấy, bác lái xe lại liếc nhìn cô gái. Cô bất giác
đỏ mặt lên.
-Một anh thanh niên hai mươi bảy tuổi! Đây là đỉnh Yên Sơn, cao
hai nhìn sáu trăm mét. Anh ta làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu.
Cách đây bốn năm, có hôm tôi đang đi thế này chợt thấy một khúc thân
cây chắn ngang đường, phải hãm lại. Một anh thanh niên ở đâu chạy
đến, hè với tôi và khách đi xe đẩy khúc cây ra một bên cho xe đi. Hỏi ở
đây mà ai đẩy cây ra giữa đường thế này, anh chỉ đỏ mặt. Thì ra anh ta
mới lên nhận việc, sống một mình trên đỉnh núi, bốn bề chỉ cây cỏ và mây
mù lạnh lẽo, chưa quen, thèm người quá, anh kiếm kế dừng xe lại để gặp
chúng tôi, nhìn trông và nói chuyện một lát. Kìa, anh ta kia.

Tiết 66:
.
Nguyễn Thành Long
[…] Anh thanh niên đang nói dừng lại. Và tại sao họa sĩ cảm giác
mình bối rối? Vì nhác thấy người con gái nhỏ nhẻ, e lệ đứng giữa các
luống dơn, không cần hái hoa nữa…? Vì họa sĩ đã bắt gặp một điều
thật ra ông vẫn ao ước được biết ôi, một nét thôi đủ khẳng định một
tâm hồn, khơi gợi một ý sáng tác…
[…]
…Thế nhưng đối với chính nhà họa sĩ, vẽ bao giờ cũng là một việc
khó, nặng nhọc, gian nan. Làm một bức chân dung, phác họa như ông
làm đây, hay rồi vẽ dầu, làm thế nào hiện lên mẫu người ấy? Cho
người xem hiểu được anh ta, mà không phải hiểu như một ngôi sao

xa? Và làm thế nào đặt được chính tấm lòng của nhà họa sĩ vào giữa
bức tranh đó? Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ
hội hãn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một
chặng đường dài. Mặc dù vậy, ông đã chấp nhận sự thử thách …
[…] Người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá. Với
những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh. Và về những điều anh
đang suy nghĩ trong cái vắng vẻ vòi vọi hai nghìn sáu trăm mét trên
mặt biển…

Tiết 66:
.
Nguyễn Thành Long
Những băn khoăn ấy làm cho nhà hội họa không nhận xét được gì
ở cô con gái ngồi trước mặt đằng kia. Những điều cô cùng nghe, cộng
với những điều cô khám phá thấy trên hai trang sách hay đang đọc
dang dở của người con trai làm cô bàng hoàng. Có phải cái ánh sáng
trong quyển sách rọi sang, làm cho cô hiểu thêm cuộc sống một mình
dũng cảm tuyệt đẹp của người thanh niên, về cái thế giới những con
người như anh mà anh kể, và về con đường cô đang đi tới?

Tiết 66:
.
Nguyễn Thành Long
I. Tìm hiểu chung
1.Tác giả:
2.Tác phẩm
3. Đọc, Tóm tắt:
4. Ngôi kể, điểm nhìn trần thuật:
II. Phân tích
1. Tình huống truyện

2)Nhân vật anh thanh niên
a)Vị trí : Nhân vật chính
Cuộc gặp gỡ tình cờ của mấy
người khách trên chuyến xe: ông họa sĩ, cô kỹ sư
trẻ, bác lái xe với anh thanh niên làm công tác khí
tượng trên đỉnh cao Yên Sơn ở Sa Pa.
b)Cách miêu tả
Hiện ra qua sự nhìn nhận, suy nghĩ, đánh
giá của các nhân vật trong truyện.
c) Hoàn cảnh sống và làm việc
- Hoàn cảnh sống: một mình trên đỉnh Yên Sơn.

Yên Sơn (Cao 2600m)

Tiết 66:
.
Nguyễn Thành Long
I. Tìm hiểu chung
1.Tác giả:
2.Tác phẩm
3. Đọc, Tóm tắt:
4. Ngôi kể, điểm nhìn trần thuật:
II. Phân tích
1. Tình huống truyện
2)Nhân vật anh thanh niên
a)Vị trí : Nhân vật chính
Cuộc gặp gỡ tình cờ của mấy
người khách trên chuyến xe: ông họa sĩ, cô kỹ sư
trẻ, bác lái xe với anh thanh niên làm công tác khí
tượng trên đỉnh cao Yên Sơn ở Sa Pa.

b)Cách miêu tả
Hiện ra qua sự nhìn nhận, suy nghĩ, đánh
giá của các nhân vật trong truyện.
c) Hoàn cảnh sống và làm việc
- Hoàn cảnh sống: một mình trên đỉnh Yên Sơn.
- Công việc: Công tác khí tượng thuỷ văn kiêm vật lí địa
cầu.
Đòi hỏi phải tỉ mỉ, chính xác, có tinh thần trách
nhiệm cao.

Nội dung của câu văn trích trong “Lặng lẽ
Sa Pa” giới thiệu điều gì?
Cháu ở đây có nhiệm vụ đo gió, đo mưa, đo
nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào
việc báo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản
xuất, phục vụ chiến đấu.
A.Giới thiệu hoàn cảnh sống của anh thanh niên.
B.Giới thiệu công việc của anh thanh niên.
C.Giới thiệu cách sống của anh thanh niên.
D. Giới thiệu đặc điểm khí hậu, thời tiết của
Sa Pa.

HƯỚNG DẪN HỌC BÀI

BÀI CŨ: LẶNG LẼ SA PA
 Tóm tắt truyện;
Tình huống truyện.

BÀI MỚI: LẶNG LẼ SA PA (Tiếp)
-Đọc văn bản / 195

-Tìm hiểu nhân vật anh thanh niên, ông họa sĩ, và
các nhân vật khác trong truyện.
-Những đoạn văn tả cảnh thiên nhiên Sa Pa.