Tiết 70: Người kể chuyện trong văn bản tự sự cực hay

KiÓm tra bµi cò:
-
Ng«i kÓ lµ g×?
-
Cã mÊy h×nh thøc kÓ?




§¸p ¸n:
-
Ng«i kÓ lµ vÞ trÝ giao tiÕp mµ ng êi kÓ sö dông ®Ó kÓ
chuyÖn.
-
Cã 2 h×nh thøc kÓ:
+ KÓ theo ng«i thø nhÊt.
+ KÓ theo ng«i thø ba.




TiÕt 70: NgêikÓchuyÖntrongv¨nb¶nt ùsù
I.Vai trß cña ng êi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù
1. VÝ dô: §o¹n trÝch ( SGK- tr.192 )

-
Trời ơi, chỉ còn có năm phút!

Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng c ời nh ng đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra nhà
phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn. Nhà hoạ sĩ tặc l ỡi đứng dậy. Cô gái cũng
đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ bác già.
-
Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!
Anh thanh niên vừa vào, kêu lên. Để ng ời con gái khỏi trở lại bàn, anh lấy chiếc khăn
tay còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả cho cô gái. Cô kỹ s mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc
khăn và quay vội đi.
-
Chào anh. - Đến bậu cửa, bỗng nhà hoạ sĩ già quay lại chụp lấy tay ng ời thanh niên lắc
mạnh. Chắc chắn rồi tôi sẽ trở lại. Tôi ở với anh ít hôm đ ợc chứ?
Đến l ợt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, nh ng ời ta cho
nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh những ng ời con
gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta nh vậy.
-
Chào anh.
Theo Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa

Tiết 70: Ngờikểchuyệntr ongvănbảntựsự
I.Vai trò của ng ời kể chuyện trong văn bản tự sự
1. Đoạn trích ( Sgk tr.192 )
2. Nhận xét
a. Kể về cuộc chia tay giữa ba ng ời: nhà hoạ sĩ , cô kỹ
s và anh thanh niên.
b. Ng ời kể vô nhân x ng không xuất hiện trong câu
chuyện

-
Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng c ời nh ng đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra

nhà phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn. Nhà hoạ sĩ tặc l ỡi đứng dậy. Cô
gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ bác già.
-
Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!
Anh thanh niên vừa vào, kêu lên. Để ng ời con gái khỏi trở lại bàn, anh lấy chiếc
khăn tay còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả cho cô gái. Cô kỹ s mặt đỏ ửng, nhận
lại chiếc khăn và quay vội đi.
-
Chào anh. - Đến bậu cửa, bỗng nhà hoạ sĩ già quay lại chụp lấy tay ng ời thanh niên
lắc mạnh. Chắc chắn rồi tôi sẽ trở lại. Tôi ở với anh ít hôm đ ợc chứ?
Đến l ợt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, nh ng ời ta cho
nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh những ng ời
con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta nh vậy.
-
Chào anh.
( Theo Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)




a. Kể về cuộc chia tay giữa ba ng ời: nhà hoạ sĩ già, cô kỹ s và
anh thanh niên
b. Ng ời kể vô nhân x ng, không xuất hiện trong câu chuyện
c. Lời nhận xét của ng ời kể chuyện về anh thanh niên và suy
nghĩ của anh
d. Căn cứ:
+ Chủ thể đứng ra kể câu chuyện
+ Đối t ợng đ ợc miêu tả
+ Ngôi kể
+ Điểm nhìn và lời văn

Tiết 70: Ngờikểchuyệntr ongvănbảntựsự
I.Vai trò của ng ời kể chuyện trong văn bản tự sự
1. Đoạn trích :( Sgk T192 )
2. Nhận xét:

3. Kết luận Ghi nhớ
c- Vai trò của ng ời kể chuyện trong văn bản tự sự: dẫn dắt ng ời đọc đi
vào câu chuyện đ ợc kể: giới thiệu nhân vật và tình huống, tả ng ời,
tả cảnh vật, đ a ra lời nhận xét, đánh giá về những điều đ ợc kể.
a. Ng ời kể chuyện là gì?
- Là ng ời đứng ra kể toàn bộ diễn biến câu chuyện đ ợc nhắc
tới trong tác phẩm.
b. Hình thức kể chuyện:
- Kể theo ngôi thứ nhất: ng ời kể x ng tôi
- Kể theo ngôi thứ ba: ng ời kể giấu mình nh ng lại có mặt khắp mọi
nơi trong văn bản.




III. Thùc hµnh.
III. Thùc hµnh.
-
1. §äc ®o¹n trÝch sau ( SGK tr.193)
1. §äc ®o¹n trÝch sau ( SGK tr.193)
II. LuyÖn tËp

Xe chạy chầm chậm Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi. vài giây sau, tôi đuổi kịp. Tôi thở
hồng hộc,trán đẫm mồ hôi, và khi trèo lên xe, tôi ríu cả chân lại. Mẹ tôi vừa kéo
tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi
theo:
-
Con nín đi! Mợ đã về với các con rồi mà.
Mẹ tôi lấy vạt áo nâu thấm n ớc mắt cho tôi rồi xốc nách tôi lên xe. Đến bấy giờ
tôi mới kịp nhận ra mẹ tôi không còm cõi xơ xác quá nh cô tôi nhắc lại lời ng ời
họ nội của tôi. G ơng mặt mẹ tôi vẫn t ơi sáng với đôi mắt trong và n ớc da mịn,
làm nổi bật màu hồng của hai gò má. Hay tại sự sung s ớng bỗng đ ợc trông nhìn
và ôm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại t ơi đẹp nh thủa còn sung
túc? Tôi ngồi trên đệm xe, đùi áp đùi mẹ tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi, tôi
thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khăp da thịt.
Hơi quần áo mẹ tôi và những hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra
lúc đó thơm tho lạ th ờng.
Phải bé lại và lăn vào lòng một ng ời mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của ng ời mẹ,
để bàn tay ng ời mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống l ng cho, mới
thấy ng ời mẹ có một êm dịu vô cùng.
( Nguyên Hồng - Trong lòng mẹ)


2.Trả lời câu hỏi
2.Trả lời câu hỏi
a. So sánh 2 đoạn trích
a. So sánh 2 đoạn trích
- Ưu điểm: Miêu tả đ ợc những diễn biến tâm lý phức
tạp đang diễn ra trong tâm hồn nhân vật tôi.
-
Hạn chế: Không miêu tả đ ợc những diễn biến nội tâm
của nhân vật ng ời mẹ, tính khái quát không cao, lời

văn đơn điệu.
Ng ời kể
Ngôi kể
Đoạn trích Trong
lòng mẹ
Đoạn trích Lặng lẽ
Sa Pa
1. Ng ời kể
2. Ngôi kể
Nhân vật tôi
Ngôi thứ nhấtNgôi thứ ba
Vô nhân x ng

b. Hãy chọn một trong ba nhân vật: (ng ời họa sĩ
b. Hãy chọn một trong ba nhân vật: (ng ời họa sĩ
già,anh thanh niên hoặc cô kỹ nông nghiệp) là
già,anh thanh niên hoặc cô kỹ nông nghiệp) là
ng ời kể chuyện, sau đó chuyển đoạn văn trích ở
ng ời kể chuyện, sau đó chuyển đoạn văn trích ở
mục 1 ( Lặng lẽ SaPa ) thành một đoạn khác
mục 1 ( Lặng lẽ SaPa ) thành một đoạn khác
sao cho nhân vật, sự kiện, lời văn và cách kể
sao cho nhân vật, sự kiện, lời văn và cách kể
phù hợp với ngôi thứ nhất.
phù hợp với ngôi thứ nhất.

Đoạn trích Lặng lẽ SaPa
Ng ời kể chuyện là cô kỹ s nông nghiệp
Tôi giật mình khi nghe thấy tiếng chàng trai kêu to: Trời
ơi, chỉ còn 5 phút? Cuộc chia tay của chúng tôi đã đến rồi

? Bỗng chàng trai chạy ra nhà sau rồi trở lại ngay với một
cái làn trên tay. Hoạ sĩ già tặc l ỡi đứng dậy. Tôi cũng đứng
lên. Chàng trai đến gần tôi, anh cầm chiếc khăn đ a cho tôi.
Tôi bối rối, mặt nóng bừng. Tôi chìa bàn tay mình ra tr ớc
mặt anh. Anh nắm lấy bàn tay tôi . Và không hiểu sao tôi
cảm thấy lòng mình xốn xang, hồi hộp lạ lùng? Tôi nắm
bàn tay rắn rỏi của anh thì thầm: hẹn gặp lại anh nhé!

Bài tập
Bài tập


Đọc kỹ đoạn trích sau và trả lời câu hỏi bằng cách khoanh tròn
Đọc kỹ đoạn trích sau và trả lời câu hỏi bằng cách khoanh tròn
vào chữ cái ở đầu câu trả lời em cho là đúng.
vào chữ cái ở đầu câu trả lời em cho là đúng.


Ông Hai đi mãi đến sẩm tối mới về. Cái mặt buồn thỉu mọi ngày
Ông Hai đi mãi đến sẩm tối mới về. Cái mặt buồn thỉu mọi ngày
bỗng t ơi vui, rạng rỡ hẳn lên. Mồm bỏm bẻm nhai trầu, cặp mắt
bỗng t ơi vui, rạng rỡ hẳn lên. Mồm bỏm bẻm nhai trầu, cặp mắt
hung hung đỏ, hấp háy Vừa đến ngõ, ông lão đã lên tiếng:
hung hung đỏ, hấp háy Vừa đến ngõ, ông lão đã lên tiếng:


- Chúng mày đâu rồi, ra thầy chia quà cho nào.
- Chúng mày đâu rồi, ra thầy chia quà cho nào.

Lũ trẻ ở trong nhà ùa ra, ông lão rút vội cái gói bọc lá chuối khô
Lũ trẻ ở trong nhà ùa ra, ông lão rút vội cái gói bọc lá chuối khô
cho con bé lớn:
cho con bé lớn:


- Bánh rán đ ờng đây, chia cho em mỗi đứa một cái.
- Bánh rán đ ờng đây, chia cho em mỗi đứa một cái.


Dứt lời ông lão lại lật đật đi thẳng sang bên gian bác Thứ.
Dứt lời ông lão lại lật đật đi thẳng sang bên gian bác Thứ.


Ch a đến bực cửa, ông lão đã bô bô:
Ch a đến bực cửa, ông lão đã bô bô:


- Bác Thứ đâu rồi? Bác Thứ làm gì đấy? Tây nó đốt nhà tôi rồi bác
- Bác Thứ đâu rồi? Bác Thứ làm gì đấy? Tây nó đốt nhà tôi rồi bác
ạ. Đốt nhẵn! Ông chủ tịch làng tôi vừa mới lên trên này cải chính,
ạ. Đốt nhẵn! Ông chủ tịch làng tôi vừa mới lên trên này cải chính,
ông ấy cho biết Cải chính cái tin làng Chợ Dầu chúng tôi đi Việt
ông ấy cho biết Cải chính cái tin làng Chợ Dầu chúng tôi đi Việt
gian ấy mà. Láo! láo hết! Toàn là
gian ấy mà. Láo! láo hết! Toàn là
sai sự mục đích
sai sự mục đích
cả.
cả.

(Làng -
(Làng -
Kim Lân
Kim Lân
)
)

1-
1-
Đoạn trích trên đ ợc trích từ tác phẩm nào?
Đoạn trích trên đ ợc trích từ tác phẩm nào?
A- Lặng lẽ Sa Pa?
A- Lặng lẽ Sa Pa?
B- Làng
B- Làng
C- Ng ời con gái Nam X ơng
C- Ng ời con gái Nam X ơng
2- Đoạn trích đ ợc kể theo ngôi thứ mấy?
2- Đoạn trích đ ợc kể theo ngôi thứ mấy?
A- Ngôi thứ nhất
A- Ngôi thứ nhất
B- Ngôi thứ ba
B- Ngôi thứ ba
C- Ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba
C- Ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba
3- Ai là ng ời kể chuyện trong đoạn trích trên?
3- Ai là ng ời kể chuyện trong đoạn trích trên?
A- Ông Hai
A- Ông Hai
B- Bác Thứ

B- Bác Thứ
C- Ông Chủ tịch
C- Ông Chủ tịch
D- Tác giả (ng ời kể không xuất hiện)
D- Tác giả (ng ời kể không xuất hiện)

Tìm trong các văn bản đã học, đã đọc hai đoạn văn tự sự một đoạn
kể theo ngôi thứ nhất, một đoạn kể theo ngôi thứ ba
Đoạn 1: Tôi đứng dậy, lấy chiếc khăn mặt ớt đ a cho em. Thuỷ lau n ớc
mắt rồi soi g ơng, chải tóc. Anh em tôi dẫn nhau ra đ ờng. Em nắm
chặt tay tôi và nép sát vào nh những ngày còn nhỏ. Chúng tôi đi chậm
trên những con đ ờng đất đỏ quen thuộc của thị xã quê h ơng. Đôi lúc
đột nhiên em dừng lại mắt cứ nhìn đau đáu vào một gốc cây hay một
mái nhà nào đó, toàn những cảnh quen thuộc trên con đ ờng chúng tôi
đã đi lại hàng nghìn lần từ tuổi ấu thơ.
(Cuộc chia tay của những con búp bê - Ngữ văn 7 tập 1)
Đoạn 2: Những đêm rừng nhìn trên võng, mắt chỉ thấy tấm ni lông
nóc, lúc nhớ con anh cứ ân hận sao mình lại đánh con Cây l ợc ngà
ấy ch a chải đ ợc mái tóc của con, nh ng nó nh gỡ rối đ ợc phần nào tâm
trạng của anh. Những đêm nhớ con, anh ít nhớ đến nỗi ân hận đánh
con, nhớ con, anh lấy cây l ợc ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây l
ợc thêm bóng. Có cây l ợc anh càng mong gặp lại con.
(Chiếc l ợc ngà - Nguyễn Quang Sáng)




Củng cố - h ớng dẫn về nhà:
Củng cố - h ớng dẫn về nhà:
-

Thế nào là ng ời kể chuyện trong văn bản tự sự ? Vai trò của ng ời
kể chuyện trong văn bản tự sự ?
-
S u tầm các đoạn văn tự sự ? Cho biết ngôi kể, ng ời kể?
-
Làm hoàn chỉnh bài tập SGK
-
Soạn bài Chiếc l ợc ngà

Ch©n thµnh c¶m ¬n
Ch©n thµnh c¶m ¬n
c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em !
c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em !