B À I 7
K H Á I N i Ệ M V Ề M Ạ C H Đ i Ệ N T Ử - C H Ỉ N H L Ư U – N G U Ồ N
M Ộ T C H i Ề U
Chương 2
Một số mạch điện tử cơ bản
I.Khái niệm,phân loại mạch điện tử
1.Khái niệm
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 2
u~220V
3
C
F
µ
1,0
IC7812
1
C
2
C
V
F
50
100
µ
V
F
50
100
µ
Nhìn vào sơ đồ mạch điện tử và đưa khái niệm
mạch điện tử là gì?
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 3
3
C
F
µ
1,0
IC7812
1
C
2
C
V
F
50
100
µ
V
F
50
100
µ
u~220V
Click to edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level
Mạch điện tử là mạch điện mắc phối hợp giữa các linh kiện điện tử với các bộ
phận nguồn,dây dẫn để thực hiện một chức năng nào đó.
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 4
3
C
F
µ
1,0
IC7812
1
C
2
C
V
F
50
100
µ
V
F
50
100
µ
u~220V
2.Phân loại
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 5
Phân loại mạch điện
tử
Theo chức năng và nhiệm vụ
Mạch nguồn chỉnh lưu,mạch lọc và mạch ổn
áp
Mạch tạo xung
Mạch tạo sóng hình sin
Mạch khuếch đại
Theo phương thức gia công ,xử lí tín
tín hiệu
Mạch điện tử tương tự
Mạch điện tử số
II.Mạch chỉnh lưu và nguồn một chiều
1.Mạch chỉnh lưu
Kể tên một số nguồn 1 chiều thường sử dụng mà em biết ?
Ắc quy, pin
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 6
Tại sao phải dùng nguồn 1 chiều để cung cấp cho các thiết bị
điện tử mà không dùng trực tiếp nguồn xoay chiều ?
Bởi vì nguồn 1 chiều có dòng điện ổn định, do đó mà các thiết bị điện tử mới hoạt động bình
thường được,còn nguồn xoay chiều thì dòng điện không ổn định .
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 7
Do đó để biến đổi điện xoay chiều thành điện 1 chiều
thì ta phải dùng mạch chỉnh lưu
Đ
t
R
U~
U_
I
@.Nguyên lí làm việc
7/19/14
LÊ VĂN KHANG
8
π
π
2
π
3
Từ hình vẽ và giản đồ dạng sóng hãy trình bày nguyên lý làm việc của mạch
đó?
Trong khoảng từ 0 ÷π,nguồn U2 ở nửa chu kì dương ,điốt Đ cho phân cực thuận
,cho dòng I chạy qua tải theo chiều từ trên xuống về cuộn thứ cấp của biến áp.
Trong khoảng từ π ÷ 2π, nguồn U2 đổi chiều sang nửa chu kì âm, điốt Đ bị phân cực
ngược,không dẫn điện không có dòng diện chạy qua tải,điện áp trên tải bằng không.
Như vậy, điốt Đ đã đổi điện áp xoay chiều thành 1 chiều
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 9
b.Mạch chỉnh lưu hai nửa chu kì
*
Mạch chỉnh lưu hai điốt
@.Sơ đồ mạch điện
Đ1,Đ2: là điốt tiếp mặt
U2a, U2b: là điện áp thứ cấp
u~: là điện áp xoay chiều
U_ : là điện áp 1 chiều
R tải: là tải tiêu thụ
7/19/14
LÊ VĂN KHANG 10
Click icon to add picture
Đ1
Đ2
U_
u~
+
_
U2a
U2b
Rtải
Nguyên lý làm việc
Hai điốt Đ1,Đ2 luân phiên nhau chỉnh lưu
theo từng nửa chu kì
Cuộn thứ cấp của biến áp phỉa được
quấn làm hai nửa cân xứng và cho ra hai
điện áp U2a, U2b có biên độ bằng nhau
nhưng ngược pha 180 độ
7/19/14
LÊ VĂN KHANG 11
Đ2
U_
u~
+
_
U2b
Rtải
Đ1
U2a
Nguyên lý làm việc
Hai điốt Đ1,Đ2 luân phiên nhau chỉnh lưu
theo từng nửa chu kì
Cuộn thứ cấp của biến áp phỉa được
quấn làm hai nửa cân xứng và cho ra hai
điện áp U2a, U2b có biên độ bằng nhau
nhưng ngược pha 180 độ
7/19/14
LÊ VĂN KHANG 12
Đ2
U_
u~
+
_
U2b
Rtải
Đ1
U2a
Nguyên lý làm việc
Hai điốt Đ1,Đ2 luân phiên nhau chỉnh lưu
theo từng nửa chu kì
Cuộn thứ cấp của biến áp phỉa được
quấn làm hai nửa cân xứng và cho ra hai
điện áp U2a, U2b có biên độ bằng nhau
nhưng ngược pha 180 độ
7/19/14
LÊ VĂN KHANG 13
Đ2
U_
u~
+
_
U2b
Rtải
Đ1
U2a
Ưu điểm ,nhược điểm của mạch
Ưu điểm
Điện áp một chiều U_ lấy ra có độ sóng nhỏ,tần số gợn sóng 100Hz dễ lọc , hiệu quả lọc tốt
Nhược điểm
Khi các điốt bị phân cực ngược không dẫn điện,điện áp ngược phải chịu gấp đôi biên độ làm
việc ,bằng
(u2a+u2b) .Do đó mạch điện này không dùng nhiều như mạch chỉnh lưu cầu
2
ạ ỉ ư
Nguyên lý làm việc
Trong khoảng từ o- π,nguồn U2 ở nửa chu kì
dương ,Đ1,Đ3 phân cực thuận ; Đ2,Đ4 bị phân
cực ngược. Dòng điện từ cực dương nguồn chạy
qua Đ1 tải và Đ3 sâu đó trở về cực âm của
nguồn
Trong khoảng từ π - 2π nguồn U2 đổi chiều
.Đ2 ,Đ4dẫn điện ; Đ1,Đ3 khóa. Dòng từ cực
dương nguồn chạy qua Đ2,Rt và Đ4 sau đó trở
cực âm nguồn
π
π
2
π
3
π
4
ạ ỉ ư
Nguyên lý làm việc
Trong khoảng từ o- π,nguồn U2 ở nửa chu kì
dương ,Đ1,Đ3 phân cực thuận ; Đ2,Đ4 bị phân
cực ngược. Dòng điện từ cực dương nguồn chạy
qua Đ1 tải và Đ3 sâu đó trở về cực âm của
nguồn
Trong khoảng từ π - 2π nguồn U2 đổi chiều
.Đ2 ,Đ4dẫn điện ; Đ1,Đ3 khóa. Dòng từ cực
dương nguồn chạy qua Đ2,Rt và Đ4 sau đó trở
cực âm nguồn
π
π
2
π
3
π
4
ạ ỉ ư
Nguyên lý làm việc
Trong khoảng từ o- π,nguồn U2 ở nửa chu kì
dương ,Đ1,Đ3 phân cực thuận ; Đ2,Đ4 bị phân
cực ngược. Dòng điện từ cực dương nguồn chạy
qua Đ1 tải và Đ3 sâu đó trở về cực âm của
nguồn
Trong khoảng từ π - 2π nguồn U2 đổi chiều
.Đ2 ,Đ4dẫn điện ; Đ1,Đ3 khóa. Dòng từ cực
dương nguồn chạy qua Đ2,Rt và Đ4 sau đó trở
cực âm nguồn
π
π
2
π
3
π
4
Ưu điểm của mạch này
Độ gợn sóng nhỏ,tần số gợn sóng 100Hz,dễ lọc
Mạch này được dùng phổ biến vì biến áp nguồn không có yêu đặc biệt
Điốt không cần phải có điện áp ngược gấp đôi biện độ điện áp làm việc
!"#$ #%&'()*+ ,$ # - # # )#. /0ệ ể ể ị ạ ỉ ư
D 901
~
~
+
_
2. Nguồn một chiều
a.Sơ đồ khối chức năng của mạch nguồn một chiều
Mạch nguồn một chiều là mạch điện quan trọng trong thiết bị điện tử
Nhiệm vụ chuyển đổi năng điện xoay chiều từ khối điện lưới quốc gia thành năng điện một chiều
có mức điện áp ổn định và công suất cần thiết để nuôi toàn bộ thiết bị điện tử
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 20
Khối 1: Biến áp nguồn
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 21
1 2 3
4 Tải tiêu thụ
5
Khối 2: Mạch chỉnh lưu
Khối 3: Mạch lọc nguồn
Khối 4: Mạch ổn áp
Khối 5: Mạch bảo vệ
b. Mạch nguồn điện thực tế
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 22
3
C
F
µ
1,0
U4
IC7812
1
C
2
C
V
F
50
100
µ
V
F
50
100
µ
+12V14V~
U1
U2 U3
u~220V
Ur
12V-1A
Khối 1
Khối 2
Khối 3
Khối 4
u~220V
Đ1
Đ2
Đ3
Đ4
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 23
3
C
F
µ
1,0
U4
IC7812
1
C
2
C
V
F
50
100
µ
V
F
50
100
µ
14V~
U1
U2 U3
u~220V
Ur
12V-1A
Khối 1
Khối 2
Khối 3
Khối 4
u~220V
U1 U2 U3
U4
ωt ωt ωt
ωt
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 24
u~220V
U1
14V~
Khối 1 là biến áp nguồn
Khối 1 là biến áp nguồn
Dùng để đổi điện áp xoay chiều 220V thành mức điện áp cao lên hay thấp xuống tùy theo yêu cầu tải
Dùng để đổi điện áp xoay chiều 220V thành mức điện áp cao lên hay thấp xuống tùy theo yêu cầu tải
Chức năng
7/19/14 LÊ VĂN KHANG 25
U2
Đ1
Đ3
Đ4
Đ2
Khối 2 là mạch chỉnh lưu
Dùng các điốt để đổi điện áp xoay chiều thành điện một chiều
Dùng các điốt để đổi điện áp xoay chiều thành điện một chiều
Chức năng