Tuần hoàn máu - lưu thông bạch huyết

Tiết 16 Tuần hoàn máu và lưu thông bạch huyết

Kiểm tra bài cũ
Em hãy điền vào ô trống (?) ở cột bên phải của
bảng và hoàn thành sơ đồ truyền máu được
cho dưới đây:
Nhóm
máu
Hồng cầu
có kháng
nguyên
Huyết
tương có
kháng thể
O Không có ?
A A ?
B B ?
AB A và B ?
1
2
3
4

Tiết 16: Bài 16
TUẦN HOÀN MÁU VÀ LƯU
THÔNG BẠCH HUYẾT

Nội dung bài học
I. Tuần hoàn máu
–

Thành phần cấu tạo của hệ tuần hoàn
–
Đường đi của máu trong hai vòng tuần hoàn
nhỏ và lớn
–
Vai trò của hệ tuần hoàn máu
II. Lưu thông bạch huyết
–
Thành phần cấu tạo của hệ bạch huyết
–
Sự luân chuyển bạch huyết trong mỗi phân hệ
–
Vai trò của hệ bạch huyết

I. Tuần hoàn máu
Mục tiêu
Qua phần này các em phải:
–
Chỉ ra được các thành phần cấu tạo của hệ
tuần hoàn máu ở người.
–
Mô tả đường đi của máu trong các vòng tuần
hoàn nhỏ và lớn.
–
Nêu vai trò của hệ tuần hoàn máu

I. Tuần hoàn máu
1. Thành phần cấu tạo của hệ tuần hoàn máu
•
Tim:

1- Tâm nhĩ phải
2- Tâm nhĩ trái
3- Tâm thất phải
4- Tâm thất trái
2
1
4
3
7
7
6
5
5
6
Quan sát hình sau, em hãy cho biết:
Hệ tuần hoàn máu gồm có các
thành phần nào?
•
Hệ mạch:
5- Động mạch
6- Tĩnh mạch
7- Mao mạch

Thành phần máu
•
Gồm các tế bào hồng cầu + các tiểu cầu + các
loại tế bào bạch cầu.
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu

I. Tuần hoàn máu
2. Đường đi của máu trong cơ thể
Các em hãy
quan sát
đường đi
của máu
trong cơ thể

Mô tả đường đi của máu trong cơ thể
9
3 3
2
7
8
11
10
1 5
2
6
3b
4
6
3b
Hoạt động nhóm:
1. Xác định thành phần
của HTH trong các ô có
số:
1 2 3
3b 4 5

6 7 8
9 10 11
Nhóm
1,3,6
Nhóm
5, 8, 10
Nhóm
4, 9, 7
1. Tâm thất phải
2. ĐM phổi
3. MM phổi
3b.TM phổi
4. Tâm nhĩ trái
5. Tâm thất trái
6. ĐM chủ
7. MM phần trên
8. MM phần dưới
9. TM chủ trên
10.TM chủ dưới
11.Tâm nhĩ phải
HOẠT ĐỘNG NHÓM :
2. Viết sơ đồ ( dùng mũi tên )
đẻ chỉ đường của máu
trong hai vòng tuần hoàn

Đường đi của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ
ĐM phổi TM phổi
Tâm thất phải Phổi Tâm nhĩ trái

(trao đổi khí)

(máu đỏ thẩm) (máu đỏ tươi)
Đường đi của máu trong vòng tuần hoàn lớn
ĐM chủ TM chủ
Tâm thất trái Cơ quan Tâm nhĩ phải

(trao đổi khí và chất dinh dưỡng)
(máu đỏ tươi) (máu đỏ tthẩm)

Em có biết ?!
•
Hệ cơ quan nào phân phối oxy và các
chất dinh dưỡng cho các tế bào của cơ
thể chúng ta?
•
Các ống mạch nào mang máu từ tim đi
khắp cơ thể chúng ta?
•
Mất bao nhiêu lâu để máu luân chuyển
khắp cơ thể của em?

•
Các mạch máu nào đưa máu trở về tim:
tĩnh mạch hay động mạch?

3. Vai trò của hệ tuần hoàn máu
•
Em hãy cho biết: Hệ tuần
hoàn có vai trò gì đối với cơ
thể của em?
*Tim: bơm máu đi khắp cơ thể

*Hệ mạch: đảm bảo quá trình
trao đổi chất và trao đổi khí ở
các tế bào và cơ quan

II. Lưu thông bạch huyết
Mục tiêu
–
Chỉ ra thành phần cấu tạo của hệ bạch huyết.
–
Mô tả sự luân chuyển của bạch huyết trong
mỗi phân hệ lớn và nhỏ.
–
Nêu vai trò của hệ bạch huyết.

1. Cấu tạo của hệ bạch huyết
•
Hệ bạch huyết gồm những thành phần nào?
- Hệ bạch huyết gồm các hạch bạch huyết nối kết
với nhau bằng các mạch bạch huyết.
II. Lưu thông bạch huyết

Hạch và mao mạch bạch huyết
Mao mạch
bạch huyết
Mao mạch máu Tế bào hồng cầu
Hạch bạch huyết
Thành phần bạch huyết
•
Chủ yếu là các tế bào bạch cầu (lympho)

2. Đường đi của bạch huyết
Mạch BH
Hạch BH
Mao mạch BH
Mạch BH
Ống BH
Tĩnh mạch
(Hệ tuần hoàn)
•
Em hãy mô tả đường đi của bạch huyết
trong cơ thể.

3. Vai trò của hệ bạch huyết
•
Hệ bạch huyết cùng với hệ tuần
hoàn máu thực hiện chu trình luân
chuyển môi trường trong cơ thể
và tham gia bảo vệ cơ thể

Tóm tắt bài học
1. Tuần hoàn máu
–
Hệ tuần hoàn cấu tạo gồm tim và hệ mạch máu
(động mạch, tĩnh mạch và mao mạch).
–
Chức năng chính là bơm máu đi khắp cơ thể, thực
hiện các quá trình trao đổi khí (ở phổi: vòng tuần
hoàn nhỏ) + trao đổi chất (ở mọi tế bào cơ thể: vòng
tuần hoàn lớn).
2. Hệ bạch huyết

–
Hệ bạch huyết cấu tạo gồm các hạch bạch huyết nối
kết với nhau bằng các mạch bạch huyết.
–
Chức năng chính là thực hiện chu trình luân chuyển
môi trường trong cơ thể và bảo vệ cơ thể.

Kiểm tra cuối bài học
1. Điều mô tả nào dưới đây về
các bộ phận và chức năng
của tim là không đúng?
A. 1- Tâm nhĩ phải – nhận máu
từ các TM chủ trên và dưới.
B. 2- Tâm nhĩ trái – nhận máu
từ các TM phổi đổ về.
C. 3- Tâm thất phải – bơm máu
vào các TM phổi.
D. 4- Tâm thất trái – bơm máu
vào ĐM chủ.
1
2
3
4

2. Thành phần chính của hệ tuần hoàn máu là:
A. Hệ mạch
B. Tim
C. Máu
D. Bạch huyết
3. Chức năng chính của tim là:

A. Trao đổi khí.
B. Trao đổi chất ở các tế bào của cơ thể.
C. Bơm máu đi khắp cơ thể.
D. Luân chuyển máu và bạch huyết

4. Chiều luân chuyển bạch huyết (BH) trong
từng phân hệ diễn ra như thế nào?
A. Tĩnh mạch → Mạch BH → Mao mạch BH →
Hạch BH → Mạch BH → Ống BH.
B. Mao mạch BH → Mạch BH → Hạch BH → Mạch
BH → Ống BH → Tĩnh mạch.
C. Mạch BH → Hạch BH → Ống BH → Mạch BH
→ Mao mạch BH → Tĩnh mạch.
D. Động mạch → Mao mạch BH → Hạch BH →
Mạch BH → Ống BH → Tĩnh mạch.

5. Phát biểu nào sau đây về đường đi của máu
trong các vòng tuần hoàn là không đúng?
A. Tâm thất phải → ĐM phổi → Phổi → TM
phổi → Tâm nhĩ trái.
B. Tâm thất phải → TM phổi → Phổi → ĐM
phổi → Tâm nhĩ trái.
C. Tâm thất trái → ĐM chủ → Cơ quan → TM
chủ → Tâm nhĩ phải
D. A, B hoặc C.