Bài 12 tiết 12 CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

S
I
N
H

H
Ọ
C

9
Giáo viên: Nguyễn Thị Tươi
PHÒNG GIÁO DỤC&ĐÀO TẠO QUẬN NINH KIỀU
TRƯỜNG THCS ĐOÀN THỊ ĐIỂM
NĂM HỌC 2009-2010

KIỂM TRA BÀI CŨ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Giải thích vì sao bộ NST đặc trưng cho loài sinh sản
hữu tính lại được duy trì ổn định qua các thế hệ?
Câu 2: Cho các từ” “ Nguyên phân, Giảm phân, Thụ tinh” và
sơ đồ sau. Hãy điền các quá trình đó vào các giai đoạn 1, 2,
3,4,5 ở sơ đồ
Bố
Mẹ
Tinh trùng
Trứng
Hợp tử
Cơ thể
1
2

3 4
5
NP
GP
GP
NP
Thụ tinh


Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
- Nêu những điểm giống và khác nhau của bộ NST ruồi
đực và ruồi cái?
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:

Hãy quan sát bộ NST của người và giới thiệu
cặp nào là NST giới tính
Bộ NST ở người

2n=8
2n=8
6A+XX
6A+XY
44A+XX
44A+XY
2n=46

Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:
-Trong tế bào lưỡng bội (2n):
+ Có các cặp NST thường(A) luôn luôn tồn tại từng cặp
tương đồng.
+ Có 1 cặp NST giới tính XX(tương đồng) hoặc không
tương đồng(XY)

- Ở người, động vật có vú, ruồi giấm, cây gai Cặp NST
giới tính của giống cái là: XX, giống đực là XY. Ở chim,
ếch, bò sát, bướm, dâu tây thì ngược lại

- NST giới tính mang gen qui đònh tính đực cái và tính trạng
thường liên quan đến giới tính.

44A + XY
44A + XX
22A +X
22A +Y
22A +X
44A + XY
44A + XX
Bè
mÑ
CÔ CHEÁ NST XAÙC ÑÒNH GIÔÙI TÍNH NG IỞ ƯỜ

44A + XY
44A + XX
22A +X
22A +Y
22A +X
44A + XY
44A + XX
Thảo luận và trả lời 3
câu hỏi ở SGK
- Có mấy loại trứng và
tinh trùng được tạo ra
qua GP.
- Sự thụ tinh giữa các
loại tinh trùng mang
NST giới tính nào với
trứng để tạo ra hợp tử
phát triển thành con
trai hay con gái?.
- Tại sao tỉ lệ sanh con
trai và con gái sơ sinh
là xấp xỉ 1:1?
-Qua giảm phân, nam tạo ra hai loại tinh trùng là
22A+X và 22A+Y, nữ tạo ra 1 loại trứng là 22A+X
- Trong thụ tinh,sự kết hợp giữa tinh trùng 22A+X và
trứng 22A+X sẽ tạo ra con gái. Còn thụ tinh giữa tinh
trùng 22+Y với trứng 22A+X sẽ tạo ra con trai
-Tỉ lệ trai:gái sơ sinh xấp xỉ 1:1 là do tỉ lệ 2 loại tinh trùng là ngang nhau, tham
gia vào quá trình thụ tinh với xác suất ngang nhau.

Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:
II.CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Ở NGƯỜI:
- Đa số loài giao phối giới tính được xác đònh trong quá
trình thụ tinh. Như cơ chế xác đònh giới tính ở người:
P : nữ (44A+XX) x nam ( 44A + XY)
22A+X
Gp
22A+X 22A+Y
F
1
44A+XX 44A+XY
( Con gái) ( Con trai)
Tỉ lệ 1 con trai: 1 con gái
Dựa sơ đồ hãy giới thiệu cơ chế xác đònh giới tính

Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
II.CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Ở NGƯỜI:
* Đa số loài giao phối giới tính được xác đònh trong quá trình thụ

tinh. Như cơ chế xác đònh giới tính ở người:
P : nữ (44A+XX) x nam ( 44A + XY)
22A+X
Gp
22A+X 22A+Y
F
1
44A+XX 44A+XY
( Con gái) ( Con trai)
Tỉ lệ 1 con trai: 1 con gái
*Cơ chế xác đònh giới tính là sự phân li của cặp NST giới tính
trong quá trình phát sinh giao tử và được tổ hợp lại trong quá trình
thụ tinh.

- Qua GP ở người nữ chỉ cho ra 1 loại trứng mang NST
giới tính X, người nam thì cho 2 loại tinh trùng mang NST X
và Y.
- Qua thụ tinh:
+ Tinh trùng mang NST X kết hợp với trứng tạo ra tổ
hợp mang NST giới tính XX( con gái).
+Tinh trùng mang NST Y kết hợp với trứng tạo ra tổ
hợp mang NST giới tính XY( con trai)
- Tỉ lệ trai gái xấp xỉ 1: 1 là do 2 loại tinh trùng được tạo
ra với tỉ lệ ngang nhau, các tinh trùng tham gia thụ tinh với
xác suất ngang nhau

Tỉ lệ trai gái xấp xỉ 1:1 trong các trường hợp:
-
Số lượng nghiên cứu phải đủ lớn
-

Không bò ảnh hưởng bởi thiên tai dòch bệnh
-
Trứng và tinh trùng thụ tinh hoàn toàn ngẫu nhiên
Giới
Lứa tuổi
Nam Nữ
Bào thai
114 100
Lọt lòng
105 100
10 tuổi
101 100
Tuổi già
85 93

III.CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HOÁ GIỚI
TÍNH:
-Đọc thông tin ở SGK hãy giới thiệu các yếu tố ảnh hưởng
sự phân hoá giới tính.
Dùng Metyl testosteron
(hormon sinh dục) tác động
vào cá vàng cái có thể làm
cá cái biến thành cá đực
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới
28
0
C sẽ nở thành con đực,
trên 32
0
C thì nở thành con cái

Th u d u tr ng trong ầ ầ ồ
ánh sáng c ng độ yếuườ
thì số hoa đực giảm

- Sự phân hoá giới tính còn chòu ảnh hưởng của môi trường
trong( hoocmôn làm biến đổi giới tính) và môi trường ngoài
(nhiệt độ, ánh sáng, thức ăn…)
III.CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HOÁ GIỚI
TÍNH:
- Nắm được cơ chế phân hoá giới tính và các yếu tố ảnh
hưởng sự phân hoá giới tính người ta có thể điều chỉnh tỉ lệ
đực cái ở vật nuôi và cây trồng phù hợp với mục đích sản
xuất.
Hãy trình bày các yếu tố ảnh hưởng sự phân hóa giới tính

CỦNG CỐ
Câu 1- SGK : Nêu những điểm khác nhau giữa NST thường
và NST giới tính.
NST th ngườ NST gi i tínhớ
-Thường tồn tại từng cặp lớn hơn 1
trong tế bào lưỡng bội
-Chỉ có 1 cặp trong tế bào lưỡng
bội.
-Luôn luôn tồn tại từng cặp tương
đồng
-Có cặp tương đồng (XX), hoặc
không tương đồng (XY)
-Mang gen qui định tính trạng
thường của cơ thể

-Chủ yếu mang gen qui định giới
tính và tính trạng thường liên kết
giới tính

CỦNG CỐ

Câu 5- SGK : Những loài mà giới đực là dị giao tử thì những
trường hợp nào trong các trường hợp sau đâyđảm bảo tỉ lệ đực
cái xấp xỉ 1:1?
A. Số giao tử đực bằng số giao tử cái.
B. Hai loại giao tử mang NST X và NST Y có số
lượng tương đương.
C. Số cá thể đực và số cá thể cái trong loài vốn đã
bằng nhau.
D. Xác suất thụ tinh của hai loại giao tử đực (mang
NST X và Y ) với giao tử cái tương đương nhau.

DẶN DÒ
* Học bài
* Bài sau: “Di truyền liên kết” Đọc SGK tìm hiểu so
sánh với các thí nghiệm của Menden

Chuực caực em hoùc gioỷi