ÔN TẬP LÀM VĂN 10

1

Câu 1: Hãy kể các phương thức biểu đạt mà em đã học?
Câu 1: Hãy kể các phương thức biểu đạt mà em đã học?
Gợi ý:
Gợi ý:
+ Phương thức tự sự.
+ Phương thức tự sự.
+ Phương thức miêu tả.
+ Phương thức miêu tả.
+ Phương thức biểu cảm.
+ Phương thức biểu cảm.
+ Phương thức nghò luận
+ Phương thức nghò luận
+ Phương thức thuyết minh.
+ Phương thức thuyết minh.
+ Phương thức hành chính công vụ.
+ Phương thức hành chính công vụ.

Câu 2: Hãy nêu đặc điểm của phương thức nghò luận?
Câu 2: Hãy nêu đặc điểm của phương thức nghò luận?
Gợi ý:
Gợi ý:
+ Luận điểm, luận cứ và lập luận.
+ Luận điểm, luận cứ và lập luận.


Mục tiêu cần đạt:
Mục tiêu cần đạt:

Nắm vững hơn nữa khái niệm luận điểm, tránh những

Nắm vững hơn nữa khái niệm luận điểm, tránh những
hiểu lầm các em thường mắc phải
hiểu lầm các em thường mắc phải
(Lẫn lộn luận điểm
(Lẫn lộn luận điểm
với vấn đề nghò luận hoặc coi luận điểm là một bộ
với vấn đề nghò luận hoặc coi luận điểm là một bộ
phận của vấn đề nghò luận . . .)
phận của vấn đề nghò luận . . .)

Thấy rõ mối quan hệ giữa luận điểm và vấn đề nghò
Thấy rõ mối quan hệ giữa luận điểm và vấn đề nghò
luận và giữa các luận điểm với nhau trong một bài
luận và giữa các luận điểm với nhau trong một bài
văn nghò luận.
văn nghò luận.

I. Khái niệm luận điểm
I. Khái niệm luận điểm

Câu 1: Luận điểm là gì? Lựa chọn câu trả lời
Câu 1: Luận điểm là gì? Lựa chọn câu trả lời
đúng trong các câu sau:
đúng trong các câu sau:

a. Luận điểm là vấn đề đưa ra để giải quyết
a. Luận điểm là vấn đề đưa ra để giải quyết
trong bài văn nghò luận.
trong bài văn nghò luận.


b. Luận điểm là một phần của vấn đề đưa ra
b. Luận điểm là một phần của vấn đề đưa ra
để giải quyết trong bài văn nghò luận.
để giải quyết trong bài văn nghò luận.

c. Luận điểm là những tư tưởng, chủ trương,
c. Luận điểm là những tư tưởng, chủ trương,
quan điểm cơ bản mà người viết (nói) nêu ra
quan điểm cơ bản mà người viết (nói) nêu ra
trong bài văn nghò luận.
trong bài văn nghò luận.
X

Câu 2: Văn bản
Câu 2: Văn bản
Thiên đô chiếu
Thiên đô chiếu
có thể là văn nghò luận không? Vì
có thể là văn nghò luận không? Vì
sao?
sao?
Gợi ý: Là văn bản nghò luận. Vì có luận điểm, luận cứ và lập luận.
Gợi ý: Là văn bản nghò luận. Vì có luận điểm, luận cứ và lập luận.
Câu 3: Nếu
Câu 3: Nếu
Thiên đô chiếu
Thiên đô chiếu
là văn nghò luận thì bài văn ấy có những
là văn nghò luận thì bài văn ấy có những
luận điểm nào?

luận điểm nào?
Gợi ý:
Gợi ý:


- Sự phát triển của các vò vua trước là biết nhìn và có sự thay đổi để
- Sự phát triển của các vò vua trước là biết nhìn và có sự thay đổi để
đất nước phát triển.
đất nước phát triển.


- Đại La là nơi có đủ điều kiện để đònh đô để phát triển đất nước lâu
- Đại La là nơi có đủ điều kiện để đònh đô để phát triển đất nước lâu
dài và cường thònh
dài và cường thònh
Câu 4: Có một nhận xét sau: Văn bản
Câu 4: Có một nhận xét sau: Văn bản
Thiên đô chiếu
Thiên đô chiếu
gồm hai luận
gồm hai luận
điểm:
điểm:
+ Luận điểm 1: Lí do cần phải dời đô.
+ Luận điểm 1: Lí do cần phải dời đô.
+ Luận điểm 2: Lí do có thể coi thành Đại La là kinh đô bật nhất của
+ Luận điểm 2: Lí do có thể coi thành Đại La là kinh đô bật nhất của
đế vương muôn đời.
đế vương muôn đời.
Xác đònh luận điểm như vậy có đúng không, vì sao?

Xác đònh luận điểm như vậy có đúng không, vì sao?
Gợi ý: Không đúng vì nó không phải là quan điểm, ý kiến mà chỉ là
Gợi ý: Không đúng vì nó không phải là quan điểm, ý kiến mà chỉ là
những vấn đề.
những vấn đề.

Luyện tập
Luyện tập
Bài 1: Đoạn văn sau đây nêu lên luận điểm: “Nguyễn Trãi
Bài 1: Đoạn văn sau đây nêu lên luận điểm: “Nguyễn Trãi
là người anh hùng dân tộc” hay luận điểm “Nguyễn Trãi như một
là người anh hùng dân tộc” hay luận điểm “Nguyễn Trãi như một
ông tiên ở trong toà ngọc”? Hãy giải thích sự lựa chọn của em?
ông tiên ở trong toà ngọc”? Hãy giải thích sự lựa chọn của em?
Nguyễn Mộng Tuân, một người bạn của Nguyễn Trãi, đã ca
Nguyễn Mộng Tuân, một người bạn của Nguyễn Trãi, đã ca
gợi Nguyễn Trãi như sau: “ Gió thanh hây hẩy gác vàng, người
gợi Nguyễn Trãi như sau: “ Gió thanh hây hẩy gác vàng, người
như một ông tiên ở trong toà ngọc, cái tài làm hay, làm đẹp cho
như một ông tiên ở trong toà ngọc, cái tài làm hay, làm đẹp cho
nước, từ xưa chưa có bao giờ . . .” Nguyễn Trãi không phải là ông
nước, từ xưa chưa có bao giờ . . .” Nguyễn Trãi không phải là ông
tiên. Nguyễn Trãi là người chân đạp đất việt Nam, đầu đội trời
tiên. Nguyễn Trãi là người chân đạp đất việt Nam, đầu đội trời
việt Nam, tâm hồn lộng gió của thời đại lúc bấy giờ, thông cảm
việt Nam, tâm hồn lộng gió của thời đại lúc bấy giờ, thông cảm
sâu xa với nỗi lòng dân lúc bấy giờ, suốt đời tận t cho một lý
sâu xa với nỗi lòng dân lúc bấy giờ, suốt đời tận t cho một lý
tưởng cao quý. Nguyễn Trãi là khí phách của dân tộc, là tinh hoa
tưởng cao quý. Nguyễn Trãi là khí phách của dân tộc, là tinh hoa

của dân tộc. Sự nghiệp và tác phẩm của Nguyễn Trãi là một bài
của dân tộc. Sự nghiệp và tác phẩm của Nguyễn Trãi là một bài
ca yêu nước và tự hào dân tộc. Nguyễn Trãi rất xứng đáng với
ca yêu nước và tự hào dân tộc. Nguyễn Trãi rất xứng đáng với
lòng khâm phục và quý trọng của chúng ta. Ca gợi người anh hùng
lòng khâm phục và quý trọng của chúng ta. Ca gợi người anh hùng
dân tộc, chúng ta đã rửa mối “hận nghìn thu” của Nguyễn Trãi”!
dân tộc, chúng ta đã rửa mối “hận nghìn thu” của Nguyễn Trãi”!


Gợi ý:
Gợi ý:



Luận điểm của phần văn bản ấy không phải
Luận điểm của phần văn bản ấy không phải
là: “Nguyễn Trãi là người anh hùng dân tộc”
là: “Nguyễn Trãi là người anh hùng dân tộc”
hay luận điểm “Nguyễn Trãi như một ông
hay luận điểm “Nguyễn Trãi như một ông
tiên ở trong toà ngọc”
tiên ở trong toà ngọc”

Mà là:”Nguyễn Trãi là tinh hoa của đất
Mà là:”Nguyễn Trãi là tinh hoa của đất
nước, dân tộc và thời đại lúc bấy giờ.”
nước, dân tộc và thời đại lúc bấy giờ.”

Lí do nó không phải là luận điểm:

Lí do nó không phải là luận điểm:

- Chưa nêu lên ý kiến để thâu tóm vấn đề
- Chưa nêu lên ý kiến để thâu tóm vấn đề
mà đoạn văn nói đến.
mà đoạn văn nói đến.

II. Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải
II. Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải
quyết trong bài văn nghò luận
quyết trong bài văn nghò luận

Câu 1
Câu 1
: Trong
: Trong
Thiên đô chiếu
Thiên đô chiếu
, nếu Lí Công Uẩn chỉ đưa ra
, nếu Lí Công Uẩn chỉ đưa ra
luận điểm: “ Các triều đại trước đây đã nhiều lần thay đổi kinh
luận điểm: “ Các triều đại trước đây đã nhiều lần thay đổi kinh
đô” thì mục đích của nhà vua khi ban chiếu có thể đạt được
đô” thì mục đích của nhà vua khi ban chiếu có thể đạt được
không , vì sao?
không , vì sao?

Gợi ý:
Gợi ý:


Mục đích của nhà vua không đạt được. Vì luận điểm chưa rõ
Mục đích của nhà vua không đạt được. Vì luận điểm chưa rõ
ràng, chưa phù hợp với yêu cầu giải quyết vấn đề và chưa đủ
ràng, chưa phù hợp với yêu cầu giải quyết vấn đề và chưa đủ
làm sáng tỏ vấn đề.
làm sáng tỏ vấn đề.

Câu 2
Câu 2
: Từ sự tìm hiểu trên em rút ra những kết luận gì về mối
: Từ sự tìm hiểu trên em rút ra những kết luận gì về mối
quan giữa luận điểm với vấn đề cần giải quyết trong bài văn
quan giữa luận điểm với vấn đề cần giải quyết trong bài văn
nghò luận?
nghò luận?

Gợi ý:
Gợi ý:
Luận điểm đưa ra trong bài văn nghò luận phải:rõ ràng, phù hợp
Luận điểm đưa ra trong bài văn nghò luận phải:rõ ràng, phù hợp
với yêu cầu giải quyết vấn đề và đầy đủ làm sáng tỏ vấn đề.
với yêu cầu giải quyết vấn đề và đầy đủ làm sáng tỏ vấn đề.

III. Mối quan hệ giữa các luận điểm trong bài văn nghò luận.
III. Mối quan hệ giữa các luận điểm trong bài văn nghò luận.
Để viết bài tập làm văn theo đề bài: “ Hãy trình bày rõ vì sao
Để viết bài tập làm văn theo đề bài: “ Hãy trình bày rõ vì sao
chúng ta cần phải đổi mới phương pháp học tập”, em sẽ chọn hên
chúng ta cần phải đổi mới phương pháp học tập”, em sẽ chọn hên
thống luận điểm nào trong hai hệ thống sau:

thống luận điểm nào trong hai hệ thống sau:
(Giải thích vì sao em chọn?)
(Giải thích vì sao em chọn?)
a.
a.
Phương pháp học tập có ảnh
Phương pháp học tập có ảnh
hưởng không nhỏ đến chất
hưởng không nhỏ đến chất
lượng học tập.
lượng học tập.
b.
b.
Cần thay đổi phương pháp
Cần thay đổi phương pháp
thay phương pháp học tập cũ
thay phương pháp học tập cũ
(thụ động, máy móc, xa thực tế)
(thụ động, máy móc, xa thực tế)


vì nó không phù hợp với yêu
vì nó không phù hợp với yêu
cầu của học tâp, không đưa lại
cầu của học tâp, không đưa lại
kết quả tốt.
kết quả tốt.
c
c
. Cần theo phương pháp học

. Cần theo phương pháp học
tập mới
tập mới
(chủ động, sáng tạo,
(chủ động, sáng tạo,
kết hợp học với hành)
kết hợp học với hành)
vì nó phù
vì nó phù
hợp với yêu cầu của học tâp,
hợp với yêu cầu của học tâp,
đưa lại kết quả tốt.
đưa lại kết quả tốt.
a.
a.
Chỉ cần đổi mới phương
Chỉ cần đổi mới phương
pháp học tập thì kết quả học
pháp học tập thì kết quả học
tập sẽ được nâng cao nhanh
tập sẽ được nâng cao nhanh
chống.
chống.
b.
b.
Do đó người học sinh cần
Do đó người học sinh cần
phải thường xuyên thay đổi
phải thường xuyên thay đổi
phương pháp học tập

phương pháp học tập
.
.
c.
c.
Chúng ta còn chưa chăm
Chúng ta còn chưa chăm
học, còn hay nói chuyện riêng
học, còn hay nói chuyện riêng
.
.
d.
d.
Nếu chúng ta học tập theo
Nếu chúng ta học tập theo
phương pháp mới thì kết quả
phương pháp mới thì kết quả
sẽ tốt hơn.
sẽ tốt hơn.

Gợi ý:
Gợi ý:
Lựa chọn khung có 3 luận điểm.
Lựa chọn khung có 3 luận điểm.
Vì: nó nêu ra đầy đủ các luận điểm
Vì: nó nêu ra đầy đủ các luận điểm
và các luận điểm có mối quan hệ
và các luận điểm có mối quan hệ
chặt chẽ với nhau, nó có mối tương
chặt chẽ với nhau, nó có mối tương

quan với nhau và hợp lí để giải
quan với nhau và hợp lí để giải
quyết vấn đề đặc ra.
quyết vấn đề đặc ra.
Ngược lại: khung có 4 luận điểm
Ngược lại: khung có 4 luận điểm
không nêu lên ý để giải quyết vấn
không nêu lên ý để giải quyết vấn
đề đặc ra thiếu các mối quan hệ
đề đặc ra thiếu các mối quan hệ
trong các luận điểm.
trong các luận điểm.

Luyện tập:
Luyện tập:
Nếu phải viết một bài tập làm văn vì sao có thể nói
Nếu phải viết một bài tập làm văn vì sao có thể nói
rằng giáo dục là chìa khóa của tương lai thì:
rằng giáo dục là chìa khóa của tương lai thì:
a.
a.
Em lựa chọn các luận điểm trong số các luận điểm dưới
Em lựa chọn các luận điểm trong số các luận điểm dưới
đây:
đây:
- Giáo dục có tác dụng điều chỉnh độ gia tăng dân số.
- Giáo dục có tác dụng điều chỉnh độ gia tăng dân số.
- Giáo dục tạo sở cho sự tăng trưởng kinh tế.
- Giáo dục tạo sở cho sự tăng trưởng kinh tế.
- Giáo dục giải phóng con người giúp con người thoát khỏi áp

- Giáo dục giải phóng con người giúp con người thoát khỏi áp
bức và sự lệ thuộc vào người khác để đạt được sự phát triển
bức và sự lệ thuộc vào người khác để đạt được sự phát triển
chính trò và tiến bộ xã hội.
chính trò và tiến bộ xã hội.
- Giáo dục đào tạo thế hệ người có tri thức, nhân để xây dựng
- Giáo dục đào tạo thế hệ người có tri thức, nhân để xây dựng
xã hội tương lai.
xã hội tương lai.
- Nước ta là một nước văn hiến có truyền thống giáo dục lâu
- Nước ta là một nước văn hiến có truyền thống giáo dục lâu
đời.
đời.
- Giáo dục góp phần bảo vệ môi trường sống.
- Giáo dục góp phần bảo vệ môi trường sống.
- Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai.
- Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai.
X
X
X
X
X
X

b.Em hãy sắp xếp các luận điểm đã lựa chọn
b.Em hãy sắp xếp các luận điểm đã lựa chọn
(và có
(và có
sửa chữa lại, nếu cần)
sửa chữa lại, nếu cần)

theo trình tự nào? Vì sao?
theo trình tự nào? Vì sao?
Gợi ý:
Gợi ý:
* G
* G
iáo dục được coi là chìa khoá của tương lai vì những lí
iáo dục được coi là chìa khoá của tương lai vì những lí
lẽ sau:
lẽ sau:
- Giáo dục là yếu tố quyết đinh đến việc điều chỉnh tốc
- Giáo dục là yếu tố quyết đinh đến việc điều chỉnh tốc
độ gia tăng dân số; thông qua đó, quyết đònh môi trường
độ gia tăng dân số; thông qua đó, quyết đònh môi trường
sống, mức sống . . trong tương lai.
sống, mức sống . . trong tương lai.
- Giáo dục trang bò tri thức và nhân cách, trí tuệ và tâm
- Giáo dục trang bò tri thức và nhân cách, trí tuệ và tâm
hồn cho trẻ em hôm nay, những người sẽ làm nên thế giới
hồn cho trẻ em hôm nay, những người sẽ làm nên thế giới
ngày mai.
ngày mai.
- Do đó, giáo dục là chìa khoá cho sự tăng trưởng kinh tế
- Do đó, giáo dục là chìa khoá cho sự tăng trưởng kinh tế
trong tương lai.
trong tương lai.
- Cũng do đó, giáo dục là chìa khoá cho sự phát triển
- Cũng do đó, giáo dục là chìa khoá cho sự phát triển
chính trò và tiến bộ xã hội sau này.
chính trò và tiến bộ xã hội sau này.

Hệ thống hoá kiến thức
Hệ thống hoá kiến thức

Luận điểm trong bài văn nghò luận: Là những quan
Luận điểm trong bài văn nghò luận: Là những quan
điểm, tư tưởng, chủ trương cơ bản mà người viết (nói)
điểm, tư tưởng, chủ trương cơ bản mà người viết (nói)
nêu ra trong bài văn nghò luận.
nêu ra trong bài văn nghò luận.

Luận điểm cần phải: Chính xác, rõ ràng hợp với yêu
Luận điểm cần phải: Chính xác, rõ ràng hợp với yêu
cầu giải quyết vấn đề và đủ làm sáng tỏ vấn đề đã đặc
cầu giải quyết vấn đề và đủ làm sáng tỏ vấn đề đã đặc
ra.
ra.

Trong bài văn nghò luận, luận điểm là một hệ thống:
Trong bài văn nghò luận, luận điểm là một hệ thống:
Luận điểm chính (
Luận điểm chính (
dùng làm kết luận của bài, là cái đích
dùng làm kết luận của bài, là cái đích
của bài viết)
của bài viết)
; luận điểm phụ
; luận điểm phụ
(dùng làm luận điểm xuất
(dùng làm luận điểm xuất

phát hay luận điểm mở rộng)
phát hay luận điểm mở rộng)

Các luận điểm trong bài văn vừa có sự liên kết chặt chẽ
Các luận điểm trong bài văn vừa có sự liên kết chặt chẽ
vừa có sự phân biệt với nhau. Các luận điểm phải được
vừa có sự phân biệt với nhau. Các luận điểm phải được
sắp xếp theo một trình tự hợp lí: Luận điểm nêu trước
sắp xếp theo một trình tự hợp lí: Luận điểm nêu trước
chuẩn bò cơ sở cho luận điểm sau, còn luận điểm nêu
chuẩn bò cơ sở cho luận điểm sau, còn luận điểm nêu
sau dẫn đến luận điểm kết luận.
sau dẫn đến luận điểm kết luận.