Điều Trị Túi Phình Động Mạch Chủ Bụng ppsx

Điều Trị Túi Phình Động Mạch Chủ Bụng




Túi phình xảy ra phổ biến nhất ở động mạch chủ, là động mạch chính ở ngực và
bụng (Động mạch chủ là động mạch lớn nhất của cơ thể mang máu từ tim đến tất
cả các cơ quan quan trọng, cuối cùng là đến 2 chân và bàn chân).
Túi phình động mạch chủ xảy ra do sự suy yếu từ từ của thành động mạch chủ,
dẫn đến hậu quả là mạch máu bị nong lớn, hay phình ra như một trái bóng.
- Túi phình sẽ phát triển dần dần về kích thước và sau cùng là vỡ ra nếu không
được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
- Khi vỡ túi phình động mạch chủ thì cần thiết phải phẫu thuật khẩn cấp!


Túi phình động mạch chủ ngực và bụng

- Nhiều bệnh nhân thậm chí sống sót không đủ thời gian để kịp đến bệnh viện, và
trong số những người được phẫu thuật vỡ động mạch chủ, hơn một nửa cuối cùng
cũng sẽ chết do các biến chứng.
- Thật vậy, vỡ túi phình động mạch chủ là nguyên nhân đứng hàng thứ 13 gây tử
vong ở Mỹ, với hơn 15.000 người thiệt mạng mỗi năm.
- Mặt khác, nếu túi phình động mạch chủ được chẩn đoán và xử lý sớm, việc điều
trị sẽ an toàn, hiệu quả và giải quyết vấn đề một cách tận gốc.
- Trong khi trước đây phải cần đến đại phẫu để sửa chữa lại túi phình động mạch
chủ, thì các kỹ thuật mới gần đây, ít xâm nhập hơn, dựa trên công nghệ sử dụng
ống thông (catheter) ghép nội động mạch đã giúp việc điều trị ít phức tạp hơn. Rõ
ràng là khi kết hợp chẩn đoán hiệu quả với phương pháp điều trị hiện đại sẽ có thể
tránh được vô số các trường hợp tử vong do vỡ túi phình động mạch chủ.
- Các yếu tố nguy cơ lớn nhất gây phình động mạch chủ bụng (PDMCB) bao gồm:
+ Độ tuổi trên 60

+ Hút thuốc lá,
+ Và huyết áp cao.
- Tiền sử gia đình bị PDMCB là yếu tố liên quan đặc biệt , do đó nếu đã có thân
nhân trực tiếp bị túi phình, hãy cho bác sĩ biết để được chỉ định kiểm tra tầm soát!
- Nguy cơ PDMCB gia tăng với tuổi tác và xảy ra phổ biến hơn ở nam giới so với
phụ nữ. Phần lớn các bệnh nhân không có triệu chứng tại thời điểm PDMCB được
phát hiện.
- Trong thực tế, PDMCB thường được phát hiện khi thực hiện các xét nghiệm vì
những lý do hoàn toàn khác. Mặc dù PDMCB có thể được phát hiện khi thăm
khám lâm sàng, hiện nay phần lớn được chẩn đoán bằng siêu âm hoặc CT scan, là
những thử nghiệm đơn giản, không xâm hại và có thể được thực hiện trên cơ sở
ngoại trú.


Hình ảnh túi phình động mạch chủ bụng đã vỡ qua CTscan

Những thử nghiệm này có thể cho chúng ta biết sự hiện diện của một PDMCB và
kích thước của nó - những yếu tố quan trọng để xác định sự cần thiết phải điều trị.

Hình ảnh chụp mạch máu (angiogram) này cho thấy có một túi phình động mạch
chủ. Thành mạch máu giãn nở thành hình túi dễ bị vỡ.

Trong quá khứ, khi phẫu thuật lớn là cần thiết để sửa chữa một túi phình động
mạch chủ, quyết định để điều trị một TPDMC phụ thuộc vào việc so sánh các
nguy cơ khi vỡ túi phình với những rủi ro mà bản thân cuộc phẫu thuật có thể đem
lại. Hầu hết các bác sĩ đều nhất trí rằng một TPDMC 5 cm đường kính (kích thước
của một trái chanh) cần được điều trị trên một bệnh nhân nếu tình trạng lâm sàng
không tốt. Các TPDMC nhỏ hơn cũng có thể cần phải được điều trị nếu gây ra các
triệu chứng (ví dụ, đau lưng hay đau bụng) hoặc khi theo dõi đã phát hiện có sự
tăng trưởng nhanh chóng của các túi phình.

MSCT scan thực hiện những mặt cắt ngang bụng được dùng để phát hiện PDMCB
và đo chính xác kích thước của nó. Hình ảnh do MSCT dựng lại trên đây cho thấy
có một túi phình lớn ở động mạch chủ bụng.

Phẫu thuật điều trị PDMCB đã được thực hiện thường xuyên trong vòng 50 năm
trở lại đây. Trong phẫu thuật, phần tổn thương của động mạch chủ được thay thế
bằng một miếng ghép Dacron hoặc Teflon được chọn sao cho phù hợp với động
mạch chủ bình thường và khâu lại bởi các bác sĩ phẫu thuật.


Sửa chữa túi phình động mạch chủ bụng bằng phẫu thuật hở ghép ống Gore-Tex

- Tuy điều trị tận gốc, nhưng đây lại là một phẫu thuật đòi hỏi một vết rạch lớn ở
bụng và gây mê toàn phần, thời gian nằm viện trung bình 7-10 ngày đối với hầu
hết bệnh nhân.
- Ngay cả sau khi không xảy ra biến chứng phẫu thuật, cũng phải cần đến 6-8 tuần
trước khi bệnh nhân có thể trở lại sinh hoạt đầy đủ và bình thường.


Rạch một đường ở bụng (A), bộc lộ túi phình (B). Kẹp động mạch chủ ở vị trí trên
túi phình, cắt ngang động mạch chủ (C). Lấy các cục máu đông (D). Một miếng
ghép bằng sợi tổng hợp được may vào để thay thế phần động mạch bị phình (E).
Sau cùng, động mạch chủ được may trùm lên miếng ghép (F).

- Gần đây những tiến bộ dựa trên công nghệ sử dụng catheter đã dẫn đến phương
pháp đột phá trong điều trị túi phình động mạch chủ. Hiện nay, công nghệ ghép

nội mạch (endovascular graft) cho phép bác sĩ phẫu thuật sửa chữa những
PDMCB bằng cách đưa vào động mạch qua vết rạch nhỏ ở bẹn một miếng ghép
bắc cầu, thay vì thực hiện phẫu thuật mở truyền thống.

- Phương pháp nội mạch (endovascular), được FDA chấp thuận vào mùa thu năm
1999, cho phép đưa một miếng ghép được bọc ép chặt qua một ống thông vào
động mạch bẹn. Trong phòng mổ, với x-quang dùng để định vị, miếng ghép này
được đưa an toàn vào đúng vị trí và cố định lại bằng cách bơm phồng một quả
bóng để nong rộng miếng ghép đến kích cỡ cần thiết, ngăn chặn dòng máu đi vào
túi phình.


Stent nội mạch trong lòng ống thông (catheter) được đưa vào vị trí túi phình qua
động mạch bẹn. Catheter sau đó được rút ra từ từ. Stent nội mạch bung ra và nằm
cố định ở vị trí mới, ép sát vào thành động mạch. Dòng chảy máu mới sẽ đi qua
stent.

- Đối với hầu hết bệnh nhân, chỉ cần ở lại qua đêm tại bệnh viện và sẽ phục hồi lại
công việc và sinh hoạt hàng ngày trong khoảng một tuần.
- Ngay cả đối với những bệnh nhân có nhiều vấn đề về sức khỏe, thường được cho
là "quá yếu để trải qua cuộc phẫu thuật sửa chữa TPDMCB truyền thống" vẫn có
thể được điều trị bằng phương pháp nội động mạch, và xuất viện về nhà vào ngày
hôm sau.

Sửa chữa túi phình động mạch chủ bằng một miếng ghép nội mạch cũng được
thực hiện tại phòng mổ. Bác sĩ phẫu thuật sử dụng ống thông catheter, và dùng x
quang để xác định vị trí ghép.


Túi phình động mạch chủ bụng đã sửa chữa xong, chụp kiểm tra bằng MSCT.

- Việc điều trị TPDMCB bằng phương pháp nội động mạch (endovascular repair)
đang được thực hiện thường xuyên tại các trung tâm mạch máu lớn trên thế giới.
- Một nhóm chuyên gia chọn lọc bao gồm các bác sĩ phẫu thuật mạch máu và bác
sĩ X quang can thiệp sẽ thực hiện những biện pháp tiếp cận đa chuyên khoa để
điều trị.
- Họ cần phải có các kỹ năng đặc biệt để xử lý những tình huống và vấn đề phức
tạp nhất.
- Khi phát hiện túi phình động mạch chủ, và nếu tình trạng sức khỏe còn tốt, nên
xem xét đến việc điều trị.


Bs Đồng Ngọc Khanh