II. BIỆN PHÁP PHÒNG BỆNH TỔNG HỢP
TRONG NUÔI TRỒNG THỦY SẢN
1. NGĂN CHẶN SỰ
XÂM NHẬP VÀ
KÌM HÃM SỰ
PHÁT TRIỂN
CỦA TÁC NHÂN GÂY BỆNH
z Tác nhân gây bệnh là nhân tố quyết định mộtbệnh nào đóxảyra
trong hệ thống NTTS.
z Nếu không có tác nhân thì sẽ không có bệnh và nếu có tác nhân
nhưng không đủ số lượng và độclựccũng không thể gây bệnh.
z Tác nhân gây bệnh cũng có thể là yếutố sinh vậthoặcvôsinhnhư
MT, D
2
.
z Do vậy, có thể áp dụng nhiềubiện pháp khác nhau để ngănchặnvà
kìm hãm sự PT của tác nhân trong hệ thống NTTS.
1.1 Ngănchặnsự
xâm
nhậpcủa
tác
nhân
gây
bệnh
Theo bố
mẹ
hoặc
con giống
Theo thức
ăn
dùng
để
nuôi
ĐVTS
Theo các
dụng
cụ
dùng
trong
NTTS
Tácnhâncóthể
tồn
tại
ngay
trong
ao, bể
Theo các
sinh
vậtlà
KCTG hay sinh
vật
mang
mầmbệnh
Theo nguồnnước
cấp
vào
ao
1.1 Ngănchặnsự
xâm
nhậpcủa
tác
nhân
gây
bệnh
1.1.1. Xử
lý
nguồnnướctrướckhiđưa
vào
nuôi
z Nguồnnước dùng trong NTTS thường chứa nhiềuloại tác nhân gây
bệnh. Do vậy, trước khi dùng cho NTTS, cầnxử lý nguồnnước để
tiêu diệt tác nhân.
Dùng
phương
pháp
cơ
học
z Đây là hình thứclọc thô, nên không thể tiêu diệttriệt để các loạitác
nhân gây bệnh.
z Cũng có thể dùng dụng cụ siêu lọc (Ultrafiltration), để lọcnướcvà
khi nước đãlọc qua màng lọccókíchthướclà0,2 µm, thì100% vi
khuẩnsẽ bị loạibỏ khỏinguồnnước. Tuy vậyphương pháp lọcnày
thường rất đắtvàcôngsuấthoạt động củanócũng khó đáp ứng nhu
cầunước dùng trong trang trại nuôi thủysảnvớimôhìnhlớn. Mặt
khác, nguồnnước đãbị loạibỏ 100% vi sinh vậtsẽ không thậtsự là
nguồnnướctối ưu dùng cho NTTS.
1.1 Ngănchặnsự
xâm
nhậpcủa
tác
nhân
gây
bệnh
Dùng
phương
pháp
vậtlý
z Thựcchấtcủaphương pháp vật lý là dùng đèn cực tím để sát trùng nguồn
nước.
z Đèn cực tím ở bước sóng từ 240-280 nm, có thể tiệt trùng nướcbiểndùng
trong nuôi trồng thủysảnnhưng không làm cho nước hoàn toàn vô trùng,
tia cực tím có tác dụng kìm hãm khả năng SS củavkvànấm.
z Dùng đèn cực tím để kìm hãm vk và nấmtốthơnso với dùng các loại
hóa chấtdiệt khuẩnvàdiệtnấm.
z Hiệuquả diệttrùngcủa tia cực tím trong nướcphụ thuộcrấtlớn vào các
hạtvậtchấthữucơ lơ lửng có trong nướcvàmàusắctự nhiên củanước
biển.
z Nên áp dụng PP lọccơ họctrướckhisáttrùngnướcbằng đèn cựctímthì
hiệuquả sẽ cao hơn
1.1 Ngănchặnsự
xâm
nhậpcủa
tác
nhân
gây
bệnh
Dùng
phương
pháp
hóa
học
z Đây là phương pháp dùng các loạithuốc sát trùng khác nhau
cho vào nguồnnước để tiêu diệtmầmbệnh thông qua các
phản ứng Oxyhóa- khử, như dùng Iodine, chlorine, thuốc
tím, xanh methylen, formol
z PP nàycótácdụng diệt trùng khá tốtnhưng dư lượng của
hóa chấtcóthểảnh hưởng xấutới ĐKMT và sứckhỏevật
nuôi.
z Các chấtdiệttrùngcóthể tiêu diệt luôn cả hệ VSV có lợi
trong nguồnnước, diệttảo phù du và cũng ảnh hưởng không
tốttớisứckhỏe con người, đặcbiệt là công nhân làm việc
trong trang trại NTTS.