Nghiên cứu mức độ ảnh hưởng của cạnh tranh tới sự tồn tại và phát triển ngành dệt may Việt Nam - 8 potx

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

sản phẩm nhưng có thể đưa vào các sản phẩm bình dân phục vụ những người có thu
nhập trung bình thấp. Hơn nữa, khi EU xoá bỏ chế độ hạn ngạch với Việt Nam
1/1/2005 thì việc đưa vào thị trường này những sản phẩm bình dân bên cạnh các sản
phẩm cao cấp là hợp lý nhằm tận dụng khả năng sản xuất trong nước và khai thác ttriệt
để thị trường. Với thị trường Mỹ, đa dạng hoá sản phẩm là cần thiết vì đây là thị
trường có nhu cầu hết sức đa dạng. Mỹ là một đất nước đa sắc tộc, người Mỹ có phong
cách thoải mái, sống thực dụng nên thị trường này chấp nhận từ những trang phục sang
trọng phục vụ các nhà tư bản giàu có đến những bộ quần áo bình dân phục vụ những
người dân lao động. Do vậy, đây là thị trường rất lớn để doanh nghiệp khai thác với
nhiều mặt hàng khác nhau, từ cao cấp đến bình dân.
Tuy nhiên, đa dạng hố sản phẩm khơng phải là mỗi doanh nghiệp có thể sản xuất tất
cả các mặt hàng. Tại mỗi doanh nghiệp, bên cạnh khả năng sản xuất đa dạng, cần phải
xây dựng lấy một vài sản phẩm mũi nhọn để làm đầu tầu kéo các sản phẩm khác của
doanh nghiệp phát triển theo. Sản phẩm mũi nhọn cịn có tác dụng như một vũ khí
mang tính chiến lược, đặc biệt là khi xâm nhập một thị trường mới. Trong xây dựng
một sản phẩm mũi nhọn, cần chú trọng nghiên cứu, lựa chọn xây dựng các sản phẩm
dựa trên truyền thống sản xuất, nhu cầu thị trường và lợi thế so sánh của doanh nghiệp,
tạo dựng được nhãn hiệu hàng hoá, xây dựng được hình tượng của đơn vị. Ngồi ra,
cần chú ý nghiên cứu các nguyên liệu mới, công nghệ sản xuất mới nhằm tìm ra được
các sản phẩm có giá trị kinh tế cao, có tính độc đáo. Trên cơ sở đó mà chiếm lĩnh được
thị phần nhất định trên thị trường. Khi có sản phẩm mới ra, cần bắt tay ngay để nghiên
cứu tiếp tục có những sản phẩm mới, làm hậu phương vững chắc trong tiếp cận và
chiếm lĩnh thị trường


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

Đẩy mạnh nghiên cứu thiết kế mẫu mốt, sản xuất thử mặt hàng mới.
Đối với hàng dệt may, ngoài tiêu chuẩn tốt, bền, giá rẻ thì tính thời trang, kiểu dáng

của sản phẩm có vai trị rất quan trọng. Thực tế ở nhiều thị trường, cả trong nước và
thế giới, người tiêu dùng rất coi trọng đến mẫu mã hàng dệt may, họ sẵn sàng bỏ nhiều
tiền hơn để chi trả cho một sản phẩm có chất lượng như các sản phẩm khác nhuưng có
kiểu dáng vượt trội.
Hiện nay, tại Việt Nam, nghiên cứu thiết kế mẫu thời trang còn mới mẻ, chưa có kinh
nghiệm, giao lưu với các nhà tạo mẫu thời trang quốc tế còn hạn chế, tiếp cận với thị
trường thế giới cịn q ít, chưa đáp ứng được yêu cầu trong nước và xuất khẩu. Sản
phẩm may mặc chủ yếu được làm theo mẫu do khách hàng nước ngoài đưa sẵn, hoặc
làm theo kiểu sao chép- cắt dán từ những mẫu có sẵn của nước ngồi. Các cơ sở thiết
kế mẫu trong nước là viện mẫu thời trang hay các nhà nghiên cứu tạo mẫu thời trang,
các nhà may nổi tiếng ở Hà Nội, Tp HCM với cơ sở vật chất và đội ngũ nhân lực còn
yếu, thiếu kiến thức về sáng tác, thiết kế mẫu thời trang, thiếu thông tin nên chỉ đáp
ứng được khoảng 10-20% yêu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Để cải thiện khả năng thiết kế mẫu thời trang, doanh nghiệp cần chủ động phối hợp
với các cơ sở nghiên cứu thông qua đặt các đơn hàng, vừa tạo điều kiện để các cơ sở
này nâng cao năng lực của mình, vừa đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp vì làm mẫu
tại cơ sở chuyên nghiệp chắc chắn sẽ rẻ hơn tự doanh nghiệp xây dựng cho mình một
đội ngũ thiết kế mẫu. Bởi lẽ các cơ sở này nắm bắt thường xuyên hơn nhu cầu, thị hiếu
trên thị trường, có đội ngũ nhân lực lành nghề trong lĩnh vực tạo mốt, có những thiết bị
chun dụng...Ngồi ra, khi có được mẫu mốt cần mạnh dạn tổ chức triển khai sản
xuất thử và khi thành cơng thì nhanh chóng đưa ra để chiếm lĩnh thị trường. ở đây,


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

cũng cần có sự hỗ trợ tích cực của chính phủ trong việc bảo hộ bản quyền, kiểu dáng
công nghiệp, chống hàng giả... nhằm tránh tình trạng doanh nghiệp phải bỏ ra nhiều
kinh phí vào việc tìm ra một sản phẩm mới nhưng chỉ sau khi lô hàng đầu tiên được
đưa ra thì đã bị làm giả, làm nhái, gây thiệt hại khơng nhỏ. Đây có lẽ cũng là một lý do
khiến doanh nghiệp ngại không đầu tư vào thiết kế mẫu. Song trong tương lai, doanh

nghiệp nên có kế hoạch xây dựng một phịng thiết kế mẫu cho riêng mình. Bởi lẽ,
trong cơ chế thị trường, một doanh nghiệp chỉ có thể tồn tại bằng chính thực lực và sự
am hiểu thị trường của chính mình, tránh những thơng tin giả của đối thủ cạnh tranh
tung ra.
2.2. Kiến nghị đối với nhà nước.
Để nâng cao sức cạnh tranh hàng hoá của doanh nghiệp, bên cạnh những lỗ lực của
doanh nghiệp cần có những sự hỗ trợ từ phía nhà nước.
Chính sách về thị trường.
Để có được chính sách thị trường thích hợp, thúc đẩy sự phát triển để xuất khẩu của
ngành dệt may trước hết cần thấy được các yếu tố ảnh hưởng tới thị trường. Đó là:
-

Uy tín của sản phẩm. Việc tạo được uy tín cho một sản phẩm trên một thị

trường là cực kỳ khó khăn. Nó bao gồm từ việc xây dựng mẫu mã chất lượng, chủng
loại, kiểu cách sản phẩm đến các dịch vụ bán hàng và sau bán hàng. Đối với cơng ty,
có được uy tín với khách hàng khơng những nâng cao doanh số tiêu thụ mà cịn có
nghĩa là đã có khả năng chuyển từ gia công xuất khẩu sang xuất khẩu trực tiếp. Khi đó,
bên cạnh sự phát triển của ngành dệt may và các ngành có liên quan, hiệu quả thu
ngoại tệ cũng tăng nên đáng kể.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-

Quan hệ chính trị ảnh hưởng tới quan hệ thương mại. Quan hệ thương mại chỉ

là một bộ phận trong quan hệ kinh tế đối ngoại nhưng lại là một bộ phận thu ngoại tệ
trực tiếp cho đất nước. Sự tham gia phân cơng lao động quốc tế trên phạm vi tồn cầu

và khu vực thông qua ngoại thương đã đảm bảo cho sự phát triển cân đối của nền kinh
tế quốc dân và thu ngoaị tệ đáp ứng nhu cầu vốn ở giai đoạn đầu của cơng nghiệp hố
- hiện đại hố. Sự phát triển của ngoại thương khơng thốt khỏi ảnh hưởng của quan
hệ chính trị. Quan hệ chính trị tốt tạo đà cho việc hợp tác, tương trợ về đầu tư, chuyển
giao công nghệ, là tiền đề để ký kết các hiệp định về thương mại, về thông tin, về cấp
phát hạn ngạch; là cơ sở pháp lý đảm bảo cho doanh nghiệp hai bên tiến hành làm ăn
với nhau, tạo tiền đề thuận lợi trong thanh toán, giải quyết tranh chấp...
Từ sự phân tích về những yếu tố ảnh hưởng trên, để nâng cao hiệu quả cạnh tranh cho
hàng dệt may Việt Nam, Nhà Nước cần có các chính sách về thị trường như:
-

Nhà nước mà trực tiếp là Bộ Thương Mại cầng xây dựng được tiến trình gia

nhập WTO có hiệu quả
-

Nhà nước tích cực tham gia các diễn đàn quốc tế và khu vực để Việt Nam

nhanh chóng trở thành thành viên của WTO.
-

Quan hệ tốt với các thị trường lớn nhhư EU, Bắc Mỹ, tạo dựng được khuôn khổ

pháp lý tốt đối với các thị trường này để sản xuất hàng tiêu dùng Việt Nam nói chung
và hàng dệt may nối riêng được hưởng các ưu đãi đặc biệt như hạn ngạch, tối huệ
quốc... và có điều kiện để xuất khẩu với khối lượng lớn.
-

Tạo điều kiện cho ngành dệt may tham gia vào các hoạt động quốc tế, các diễn

đàn chuyên ngành của khu vực để có điều kiện tham gia vào sự phân công lao động
quốc tế.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-

Thực hiện nghiêm túc công ước quốc tế về quyền sở hữu trí tuệ cơng nghiệp để

các sản phẩm dệt may có chất lượng cao mang nhãn hiệu " made in Việt Nam" giữ
được uy tín ,trên thị trường.
-

Có quy chế phù hợp (bao gồm trách nhiệm và quyền lợi) về hoạt động của các

nhân viên thương vụ của các đại sứ quán của Việt Nam ở nước ngoài trong việc cung,
cấp thơng tin, giúp ngành dệt may mở rộng thị trường.
Chính sách tài chính
Để đáp ứng nhu cầu về vốn đầu tư, các chính sách tài chính cần có là:
-

Nhà nước đảm bảo cấp vốn đầu tư ban đầu và vốn lưu động cho các doanh

nghiệp nhà nước theo đúng luật định.
-

Cho phép ngành dệt may được sử dụng một phần quỹ bảo hiểm rủi ro của nhà

nước ở những công trình trọng điểm

-

Kéo dài thời gian miễn thuế thu nhập cho các cơng trình đầu tư mới hoặc đầu tư

mở rộng tạo tiền đề cho việc trả lãi vay.
Chính sách phát triển nguồn nguyên liệu.
Nguyên liệu dành cho ngành công nghiệp dệt may được chia thành 2 loại: một
loại có nguồn gốc từ thiên nhiên như bông, đay, tơ tằm...; một loại có nguồn gốc từ các
q trình hố học như sợi tổng hợp, nhân tạo. Trên thế giới, nhiều nước đa biết phát
huy lợi thế về từng chủng loại nguyên liệu để phát triển ngành công nghiệp dệt may
của mình như Nhật, Trung quốc...là những nước phải nhập khẩu gần như toàn bộ số
nguyên liệu thiên nhiên nhưng nhờ tự túc dược nguồn ngun liệu hố học nên cơng
nghiệp dệt may cũng hết sức phát triển. Ngược lại, nhiều quốc gia trên thế giớ là các
nước xuất khẩu bông nhưng công nghiệp dệt may lại kém phát triển như: Pakisttan,


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

Uzbekistan...Do vậy, có thể thấy rằng có được nguồn nguyên liệu chỉ là điều kiện cần
chứ không phải là điều kiện đủ để phát triển ngành dệt may. Việt Nam thuận lợi về
điều kiện tự nhiên để phát triển nguồn nguyên liệu thiên nhiên nhưng để phát triển ổn
định và bền vững cần có những điều kiện sau:
-

Chính phủ phê duyệt quy hoạch vùng nguyên liệu các loại sơ thiên nhiên cho

ngành dệt may bao gồm vùng trồng bông, vùng trồng dâu ni tằm, vùng trồng
đay...Từ đó, có các chính sách hợp lý trong việc bảo đảm cung cấp lương thực và các
nhu yếu phẩm khác cho nông dân các vùng này, đồng thời có cơ chế thích hợp trong
việc khai thác, bảo toàn và phát triển vùng nguyên liệu lâu dài.

-

Cho phép trích tỷ lệ % trong doanh thu để lấy nguồn bù đắp cho quy hoạch và

phát triển vùng nguyên liệu.
-

Giảm hoặc miễn thuế GTGT đối với sản phẩm được sản xuất từ nguyên liệu

trong nước ( bông, đay, tơ tằm) để ngành dệt may dùng số tiền đó đầu tư cho các hộ
cung cấp nguyên liệu.
-

Đẩy nhanh qua trình xây dựng các khu cơng nghiệp hố dầu, làm tiền đề cho

việc sản xuất các loại sơ sợi tổng hợp, góp phần tạo thế chủ động về ngun liệu cho
ngành.
Chính sách hỗ trợ xuất khẩu.
Hiện nay, Việt Nam chưa thành lập được quy bảo hiểm xuất khẩu cũng như quỹ hỗ trợ
xuất khẩu để khuyến khích các doanh nghiệp mạnh dạn tham gia hoạt động này, nhất
là trong điều kiện thị trường thế giới đầy biến động. Các doanh nghiệp nhỏ, vốn ít vẫn
khơng giám mạo hiểm bán hàng theo phương thức bán trả chậm, trả góp...mặc dù đủ
điều kiện ký kết hợp đồng xuất khẩu. Vẫn chưa có hiệp hội ngành may mặc xuất khẩu


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

để hỗ trợ trong việc nghiên cứu thị trường, hỗ trợ về giá cả...Tuy nhiên, đã có quỹ
thưởng xuất khẩu. Vừa qua, bộ thương mại đã ban hành quy chế quản lý và sử dụng
quỹ thưởng xuất khẩu nhằm khen thưởng, động viên và khuyến khích các doanh

nghiệp sản xuất kinh doanh có thành tích xuất sắc và đạt hiêụ quả cao trong hoạt động
xuất khẩu. Để hỗ trợ tích cực hơn nữa trong hoạt động xuất khẩu của các doanh
nnghiệp, nhà nước cần sớm thực hiện các giải pháp sau:
-

Thành lập quỹ bảo hiểm và quỹ hỗ trợ xuất khẩu chung cho cả nước và cho

phép công ty doanh nghiệp Hà Nội thành lập quỹ hỗ trợ khi giá cả thị trường thế giới
có nhiều biến động, gặp nhiều rủi ro trong việc thực hiện hợp đồng ngoại thương,
trong quá trình vận chuyển hàng xuất khẩu.
-

Chính Phủ sớm ra quyết định thành lập hiệp hội dệt may Việt Nam nhằm tập

hợp và hỗ trợ các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia xuất khẩu.
Đồng thời nhanh chóng xúc tiến việc thành lập cơ quan xúc tiến thương mại chuyên về
thị trường xuất khẩu, trong đó có thị trường hàng dệt may
-

Chính phủ cần tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp sản xuất hàng

dệt may xuất khẩu như: hỗ trợ vốn, cho vay vốn với lai xuất thấp đối voí các doanh
nghiệp thiếu vốn để sản xuất hoặc thực hiện hợp đồng khi đã có thị trường và đối tác
để xuất khẩu hoặc doanh nghiệp mở rộng hoặc tham gia vào thị trường mới...
-

Nhà nước có chính sách hỗ trợ cho các vệ tinh cung ứng dịch vụ, nguyên phụ

liệu cho hàng dệt may xuất khẩu: chính sách cho vay vốn, trợ giúp về mặt KHKT đối
với nông dân vùng nguyên liệu, với các hộ gia đình sản xuất phụ liệu...

Đổi mới hồn thiện chính sách thuế.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

Hệ thống thuế Việt Nam trong những năm qua mặc dù đã được sửa đổi song còn tồn
tại nhiều điểm bất hợp lý có ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt sản xuất kinh doanh nói
chung và hoạt động xuất khẩu nói riêng. Do đó, vấn đề đặt ra là phải bổ sung và sửa
đổi một số luật thuế:
Thuế xuất khẩu:
Cũng như các ngành xuất khẩu khác, ngành dệt may xuất khẩu cũng phải chịu thuế
xuất khẩu. Hiện nay, ngành dệt may xuất khẩu chịu thuế xuất khẩu là 0%. Như vậy
trên thực tế, hàng dệt may xuất khẩu được miễn thuế xuất khẩu. Tuy có lợi thế là
nguyên vật liệu nhập khẩu sau khi xuất khẩu được sản phẩm sẽ được hoàn thuế nhập
khẩu nhưng thuế xuất nhập khẩu quá cao, thời gian hoàn thuế lâu làm cho giá thành
sản xuất cao lên, dẫn tới khơng có lợi thế cạnh tranh về giá. Đối với các doanh nghiệp
thì đây là một khó khăn lớn vì hầu hết nguyên liệu phục vụ cho ngành dệt may đều
phải nhập khẩu. Thuế xuất của nhiều loại nguyên liệu nhập khẩu lên đến 40-60%, chỉ
có một số ít ngun liệu chính là có thuế suất thấp hoặc được miễn thuế.
Đối với ngành dệt may, quy định thời hạn tạm miễn thuế nhập khẩu cho sản xuất hàng
xuất khẩu là 9 tháng cho hàng gia công may mặc là tương đối dài, phù hợp với chu kỳ
sản xuất kinh doanh của ngành, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc ký
kết hợp đồng, tổ chức sản xuất và xuất khẩu sản phẩm. Tuy nhiên, việc hoàn thuế
nhập, tái xuất và thuế nhập khẩu nguyên liệu lại quá chậm. Nguyên nhân chủ yếu là do
thủ tục rườm rà, cơ quan thu thuế và cơ quan hoàn thuế không phối hợp với nhau gây
thiệt hại và mất thời gian cho doanh nghiệp. Để khắc phục những vướng mắc và toạ
điều kiện cho ngành dệt may phát triển hoạt động xuất khẩu, về thuế xuất nhập khẩu
có một số kiến nghị sau:

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-

áp dụng thuế suất 0% đối với các nguyên liệu chính như bơng, các loại sợi, phụ

kiện...
-

Phải hồn thuế cho các doanh nghiệp tham gia cung ứng nguyên phụ kiện đầu

vào
-

Đối với vải nhập khẩu thì thuế suất 40-60% là rất cao. Chính phủ nên xem xét

vấn đề này
-

Việc hồn thuế tái xuất cần tiến hành nhanh hơn.

Thuế GTGT: Từ 1/1/1999, hệ thống thuế doanh thu không được sử dụng mà thay vào
đó là thuế GTGT nhăm tránh đánh thuế trùng lặp và chấn trỉnh cơng tác hạch tốn kế
tốn.
Hàng dệt may xuất khẩu thuộc dạng khuyến khích xuất khẩu, chịu thuế GTGT ở mức
0%, đồng thời cịn được thối thuế GTGT các khâu sản xuất trước.
Chính sách về hạn ngạch và giấy phép xuất khẩu hàng dệt may.
Về hạn ngạch
Đối với hạn ngạch xuất khẩu nhằm đưa việc giao hạn ngạch hàng năm vào nề nếp và
khuyến khích các doanh nghiệp không ngừng đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng

sản phẩm, Liên Bộ Công Nghiệp- Kế hoạch đầu tư-Thương mại đã ban hành thông tư
số 29/1999/TTLB về việc giao hạn ngạch năm 2000. Chính sách này đã sự linh hoạt,
mang nhiều tính ưu tiên cho những doanh nghiệp có khả năng sản xuất hàng xuất
khẩu, sử dụng nhiều nguyên liệu trong nước song vẫn có những kiến nghị cần giải
quyết sau:
-

Cần phân bổ hạn ngạch sớm từ đầu năm để các doanh nghiệp có kế hoạch sản

xuất kinh doanh chủ động


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

-

Việc phân bổ hạn ngạch phải căn cứ vào năng lực sản xuất kinh doanh thực sự

của các doanh nghiệp, đảm bảo công bằng nghiêm minh không phân biệt đối xử giữa
các doanh nghiệp
-

Nâng tỷ lệ hạn ngạch phân bố theo hình thức thưởng lên 50% vào năm 2003 và

tiến tới 100% hạn ngạch sẽ được phân bổ theo thành tích xuất khẩu vào thị trường phi
hạn ngạch. Đồng thời đưa mặt hàng dệt may xuất khẩu sang thị trường phi hạn ngạch
vào danh sách các mặt hàng được trợ cấp nóng.
-

Theo dõi chặt chẽ thường xuyên việc thực hiện hạn ngạch ở các doanh nghiệp

đảm bảo cho việc thực hiện hạn ngạch có hiệu quả.
Về việc cấp giấy phép.
Đây là một trong những công cụ quan trọng của nhà nước để quản lý và điều tiết hoạt
động xuất khẩu. Trong những năm qua, nhờ cải cách trong thủ tục hành chính, cũng
như điều kiện được cấp hạn ngạch song việc xin cấp giấy phép cho từng chuyến hàng
làm các doanh nghiệp mất nhiều thời gian. Bên cạnh đó là nạn quan liêu, cửa quyền
trong khi làm thủ tục hải quan cũng làm cho doanh nghiệp tốn khơng ít thời gian chi
phí tiền bạc.
Kết luận.
Trong nền kinh tế thị trường nhiều thành phần như hiện nay, mức độ cạnh tranh là rất
quyết liệt. Sự tồn tại của cạnh tranh phải được chấp nhận nhưng không được lo sợ. Tôn
trọng cạnh tranh không kể loại hình hay quy mơ của nó là điều có lợi. Sự tơn trọng đó
có thể tạo ra những suy nghĩ độc đáo, làm tăng hiệu quả sản xuất, tạo ra khả năng tiếp
thị và nâng cao lợi nhuận. Có thể rút ra được những bài học từ cạnh tranh để phấn đấu
và bảo đảm rằng sản phẩm và hoạt động của cơng ty mình tốt hơn đối thủ cạnh tranh.


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

Trong bối cảnh đó các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển phải chấp nhận cạnh
tranh. Công ty dệt may Hà Nội không phải là một ngoại lệ. Trong thời gian qua, công
ty đã tham gia canh tranh ở nhiều thị trường khác nhau. Công ty đã đạt được một số
kết quả như KNXK không ngừng tăng, năm sau cao hơn năm trước, mẫu mã chủng
loại hàng hoá ngày càng phong phú, một số mặt hàng tạo được những vị trí nhất định
trên những thị trường lớn là EU, Mỹ, Nhật Bản. Tuy nhiên, so với hàng hoá các đối
thủ trong và ngoài nước đang hoạt động trong lĩnh vực này thì sức cạnh tranh hàng hố
của cơng ty cịn thấp. Điều này gây ra nhiều thiệt hại cho công ty.
Đề tài “Một số giải pháp nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm xuất khẩu ở công ty
HANOSIMEX” đựoc nghiên cứu với mong muốn làm rõ các giải pháp chủ yếu để

giúp cơng ty HANOSIMEX nói riêng và các doanh nghiệp Việt Nam nói chung nâng
cao sức cạnh trạnh của hàng hố xuất khẩu.
Với khả năng của cơng ty và sự hỗ trợ từ phía nhà nước, chúng ta tin rằng, trong thời
gian tới, sức cạnh tranh các mặt hàng chủ yếu của công ty sẽ tăng lên .