VƯỜN QUỐC GIA BA VÌ ppsx

VƯỜN QUỐC GIA BA VÌ
Vườn quốc gia Pù Mát
Địa điểm: miền Trung Việt Nam
Gần thành phố: Vinh
Tọa độ: 18°59′00″B, 104°40′00″Đ
Diện tích: 911,13 km²
Thành lập: 2001
Cơ quan quản lý: UBND tỉnh Nghệ An
Vườn quốc gia Pù Mát là một khu rừng đặc dụng ở phía tây tỉnh Nghệ An. Tiếng Thái, Pù Mát có nghĩa là những
con dốc cao. Được thành lập theo quyết định số 174/2001/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 08/11/2001 về
việc chuyển hạng Khu Bảo tồn Thiên nhiên Pù Mát thành Vườn quốc gia.
Vị trí địa lý
Từ 18°46′ đến 19°12′ vĩ bắc và từ 104°24′ đến 104°56′ kinh độ đông.
Điều kiện tự nhiên
Diện tích
Tổng diện tích của Vườn quốc gia Pù Mát là 91.113 ha, trải rộng trên 3 huyện Tương Dương, Con Cuông và Anh
Sơn của tỉnh Nghệ An. Trong đó phân khu bảo vệ nghiêm ngặt: 89.517 ha, phân khu phục hồi sinh thái: 1.596 ha.
Vùng đệm của Vườn quốc gia Pù Mát có diện tích 86.000 ha.
Địa hình
Độ cao biến động của rừng Pù Mát là từ 200 - 1.814 m trong đó đỉnh Pù Mát cao nhất: 1.814m.
Đa dạng sinh học
Một cảnh vườn quốc gia Pù Mát.
Pù Mát là một trong những điểm được nghiên cứu rất kỹ về đa dạng sinh học. Cho đến nay đã có 1.144 loài thực
vật có mạch được ghi nhận là phân bố ở Pù Mát. Trong đó có 3 loài là mới cho khoa học: Cleistanthusspp.
nov., Phyllagathis spp. nov. và Phrynium pumatensis.
Kiểu rừng đặc trưng nhất là rừng thường xanh trên đất thấp với ưu thế của các cây họ dầu (Dipterocarpaceae)
(Hopea spp. và Dipterocarpus spp.), Dẻ (Fagaceae) (Quercus spp., Lithocarpus spp. và Castanopsis spp.) và Long
não Lauraceae (Cinnamomum spp. và Litsea spp.).
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học ở đây có 3 loài thú đặc hữu Đông Dương: sao la (Pseudoryx
nghetinhensis), thỏ sọc Bắc Bộ (Nesolagus spp. nov.), vượn đen má trắng (Hylobates leucogenys), vượn má hung
(Hylobates gabriellae). Ngoài ra còn có các ghi nhận về mang lớn, mang Trường Sơn, voọc chà vá chân nâu, hổ,

voi, cầy vằn
Tổng số có 259 loài chim được phát hiện, trong đó 22 loài có nguy cơ tuyệt chủng, nhiều loài chim quý, hiếm như
trĩ sao, niệng cổ hung
Dân cư
Sinh sống xen kẽ trong khu rừng cấm này chủ yếu là người Kinh, người Thái, người Thổ (bộ tộc Đan Lai). Họ sinh
sống ở hầu hết các thôn bản, trong các nhà sàn bằng gỗ với nghề trồng lúa nước. Ở những vùng đồi, họ tham gia
trồng cây hoặc đốt nương làm rẫy, trồng màu hoặc các loại cây lương thực khác; nuôi trâu, bò và gia cầm; làm sản
phẩm tre và dệt vải truyền thống.
Kỳ thú Pù mát Đến ngã ba Diễn Châu (Nghệ An), nơi giao nhau của quốc lộ 1A và quốc lộ 7, xe chạy ngược
lên biên giới Việt - Lào chừng 80km là tới Vườn quốc gia Pù Mát.

Pù Mát cách TP Vinh chừng 140km, có diện tích hơn 91.000ha. Nằm trên sườn đông dãy Trường Sơn hùng vĩ, Pù
Mát thuộc địa phận ba huyện trung du và miền núi Anh Sơn, Con Cuông và Tương Dương.
Nơi đây hội tụ đủ tính chất và hệ sinh thái của một khu rừng nhiệt đới năm tầng với đồi, rừng, sông,
suối, các trảng cỏ rộng lớn và những dãy núi đá vôi khổng lồ chạy dài dọc theo sông Giăng. Gần như liền kề
và song song với Pù Mát là sông Lam trong xanh, thơ mộng.
Pù Mát có hơn 2.600 loài thực vật với nhiều thế hệ khác nhau, là nơi họp mặt điển hình của các loài thực vật
vùng Bắc Trung Bộ. Càng đi sâu vào vườn càng chập chùng cây lá. Dây leo quấn quít, khi như những con trăn
uốn lượn hoặc toả ra như vòi bạch tuộc, khi lại đung đưa như chiếc võng gợi nhớ một thời rừng già Trường
Sơn những năm kháng chiến chống Mỹ.
Mùa mưa cũng như mùa khô ở Pù Mát, hoa rừng nở rộ khắp nơi. Đặc biệt, nơi đây có nhiều loài hoa phong lan
quý và đẹp, nở quanh bốn mùa. Trên đường đi, du khách luôn bắt gặp nhiều chùm lan bám trên cành cao hoặc
trên cây cổ thụ như những chùm đèn toả sáng. Trong rừng có tới 220 loài cây dược liệu quý, trong đó có trầm
hương.
Hệ động vật ở đây cũng thật đa dạng và phong phú với 241 loài thú của 86 họ, 28 bộ. Trong đó có 42 loài thú
lớn, 70 loài thú nhỏ, 295 loài chim, 25 loài bò sát, 15 loài lưỡng thể, 74 loài cá Có thể kể tên một số loài thú
quý hiếm như voi, hổ, báo gấm, lợn rừng, sơn dương, voọc, sao la, vượn đen, gấu chó, gấu ngựa, khỉ, chồn,
trăn gấm v.v
Tại đây còn có nhiều loài chim quý, đặc biệt là công và trĩ. Thi thoảng, du khách đi dạo còn bắt gặp chim công
và gà lôi. Và những đàn bướm lớn, sặc sỡ màu sắc bay lượn trong nắng mai thì nhiều không kể xiết. Không

gian vườn luôn tràn ngập tiếng chim, như một dàn ca bách thanh sống động, vui tai.
Pù Mát, một vùng rừng nguyên sinh, khu rừng già lớn nhất còn sót lại trên dải Trường Sơn, đặc biệt đẹp và
quý hiếm. Dường như nơi đây đang mang trong mình nó cả một bộ sưu tập động thực vật quý giá của miền
tây Nghệ An mà ít khu rừng nào trong nước có thể sánh được về chủng loại động thực vật cũng như diện tích.
Các nhà khoa học đã gọi khu rừng này là một bảo tàng thiên nhiên quả không sai.
Đến với Pù Mát là cơ hội để du khách biết được một góc Trường Sơn hùng vĩ, hoang sơ và dồi dào tài nguyên
của đất nước.
Vườn quốc gia Ba Vì là một vườn quốc gia của Việt Nam, được thành lập
năm 1991 theo quyết định số 407-CT ngày 18 tháng 12 năm 1991 của Chủ tịch
Hội đồng Bộ trưởng Việt Nam.
Vị trí địa lý
Toạ độ địa lý: Từ 20 độ 55' đến 21 độ 07' vĩ bắc và 105 độ 18' đến 105 độ 30'
kinh đông.
Vườn quốc gia Ba Vì nằm trên khu vực dãy núi Ba Vì thuộc huyện Ba Vì (Hà
Nội) và hai huyện Lương Sơn, Kỳ Sơn tỉnh Hòa Bình với diện tích 11.372 ha,
cách Sơn Tây, Hà Nội 15 km và cách trung tâm Hà Nội 50 km về phía tây.
Từ đầu thế kỉ 20, Ba Vì đã là địa danh nổi tiếng nhờ sự đa dạng của các hệ
sinh thái và có phong cảnh đẹp, khí hậu mát mẻ. Vườn quốc gia này nằm trong
dãy núi cao chạy dọc theo hướng đông bắc-tây nam với đỉnh Vua cao 1.296 m,
đỉnh Tản Viên cao 1.226 m, đỉnh Ngọc Hoa cao 1.120 m.
Động-thực vật
Hiện tại, người ta đã biết trên 1.000 loài thực vật, trong số đó có khoảng 200
loài cây dược liệu, nhiều loài quý như bách xanh, thông, dẻ, lát hoa. Về động
vật, có 45 loài thú, 115 loài chim, 61 loài bò sát và 27 loài ếch nhái, trong đó có
nhiều loài quý hiếm có tên trong Sách đỏ Việt Nam và thế giới như gà lôi trắng,
khỉ, báo, gấu, sóc bay, v.v.
Mô tả về Vườn Quốc Gia Ba Vì
Vườn Quốc gia Ba Vì Ngày 16-01-1991, chính phủ có quyết định thành lập
Rừng cấm Quốc gia Ba Vì (nay là Vườn Quốc gia Ba Vì). Tháng 5 năm 2003
Vườn được Chính phủ quyết định mở rộng sang tỉnh Hoà Bình là 11.462 ha.

Tổng diện tích được giao quản lý là 11.462 ha thuộc địa giới hành chính của
hai tỉnh Hà Tây và Hòa Bình gồm 3 huyện và 16 xã. Tổng diện tích vùng đệm
trên 36000 ha. Vườn cách Thủ đô Hà Nội về phía Tây gần 60 km.
Chức năng và nhiệm vụ chủ yếu của Vườn Quốc gia Ba Vì là: - Quản lý, bảo
vệ tài nguyên rừng, bảo vệ các di tích lịch sử văn hóa. lịch sử cách mạng. -
Bảo tồn, phục hồi và phát triển rừng. - Nghiên cứu thực nghiệm khoa học về
bảo tồn và phát triển vùng đệm. - Tổ chức các hoạt dộng du lịch sinh thái và
giáo dục môi trường.
Một phần của vườn quốc gia Ba Vì.
Tài nguyên thiên nhiên ở Vườn Quốc gia Ba Vì rất phong phú, đa dạng, khí
hậu trong lành, mát mẻ. Hệ thực vật, hệ động vật, hệ sinh thái rừng đặc trưng
của khí hậu vùng mưa nhiệt đới và á nhiệt đới núi thấp. Theo tài liệu "Thực vật
chí Đông dương" thời pháp thuộc và các tài liệu điều tra năm1999: Hệ thực vật
bậc cao gồm có 812 loài thuộc 427 chi và 99 họ, trong đó có 13 loài cây quý
hiếm như: Bách xanh, Thông tre, Sến mật, Giổi lá bạc, Quyết thân gỗ, Bát giác
liên, Hoa tiên, Râu hùm, Phỉ ba mũi, Sam bông, Ba gạc, Sa nhân v.v…Có
những thực vật chỉ có ở núi Ba Vì như Cà Lồ Ba Vì, Bời lòi Ba Vì, Mỡ Ba Vì,
Thu hải đường Ba Vì, Xương cá Ba Vì v.v Núi Ba Vì còn có hàng trăm loài
cây dược liệu quý mà người Mường, người Dao hàng năm vẫn thu hái để làm
thuốc chửa bệnh. Đặc biệt ở sườn Tây núi Tản Viên còn lại hàng chục cây
Bách xanh cổ thụ, đường kính từ 0.8 - l,2m với hàng nghìn năm tuổi. Hệ động
vật rừng có 44 loài thú, 114 loài chim, 15 loài bò sát, 9 loài lưỡng cư, trong đó
có 24 loài quý hiếm được ghi vào Sách đỏ Việt Nam như: Gà lôi trắng, Báo
gấm, Báo hoa, Cu chồn bạc má, Gấu ngựa, Sơn dương, Tê tê vàng, Sóc bay
trâu, Sóc đen v.v…
Ba đỉnh núi cao nhất trong dãy núi Ba Vì.
Núi Ba Vì có khí hậu trong lành mát mẻ, Nhiệt độ trung bình hàng năm tại
độ cao 400m là 220C, ở độ cao 1.100m là 180C về mùa hè. Sự biến đổi nhiệt
kéo theo sự biến đổi tương ứng về môi trường đã tạo ra ở núi Ba Vì một hệ
thực vật phong phú, đa dạng. Càng lên cao, nhiệt dộ càng giảm. Mùa đông (từ

tháng 1 1 đến tháng 3) ở độ cao trên 1.100m có năm nhiệt độ xuống tới dưới
00C. Dân cư ở núi Ba Vì tập trung đông, gồm ba dân tộc Kinh, Mường, Dao
cùng chung sống. Nghề sống chính vẫn phụ thuộc vào rừng với kinh tế trang
trại, vườn rừng và làm thuốc chữa bệnh.
Hơn 15 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, Vườn Quốc gia Ba Vì đã
trồng được trên 8.000 ha rừng. Trong đó đã giao khoán cho người dân trực
tiếp bảo vệ trên 4.000 ha rừng. Về nghiên cứu khoa học, đã và đang nghiên
cứu nhiều đề tài cấp Bộ như "Nghiên cứu tổ thành thực vật rừng núi cao Ba
Vì"; "Phát triển và bảo tồn các loại cây đặc hữu quý hiếm, các loài cây thuốc,
các loài côn trùng v.v ".
Xây dựng ba vườn sưu tập lưu giữ gìn cho ba loài Tre trúc, Cau dừa, Xương
rồng (bao gồm trên 10 loài họ Cau Dừa với trên 700 cá thể. 117 loài họ Tre trúc
với 1.700 cá thể. 1.200 loài họ Xương rồng với trên 6.000 cá thể). Tham gia
viết hàng chục bài và sách về môi trường. Tổ chức nhiều cuộc hội thảo trong
nước và quốc tế. Viết nhiều dự án, đề án khoa học có giá trị, đặc biệt Vườn
Quốc gia Ba Vì là đơn vị đi đầu xây dựng thí điểm "Đề án cho thuê môi trường
rừng đặc dụng để phát triển du lịch sinh thái và giáo dục môi trường" đã được
Chính phủ phê duyệt và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ra quyết định
tổ chức thực hiện. Vườn đã trực tiếp giới thiệu và hướng dẫn hàng ngàn học
sinh, sinh viên đến thực tập, làm luận án khoa học, nghiên cứu sinh trong nước
và nước ngoài. Tham gia nhiều chương trình dự án nông lâm để hỗ trợ người
dân vùng đệm và thực hiện chính sách dân tộc, miền núi.
Vườn ươm thạch thảo và xương rồng trong Vườn quốc gia Ba Vì.
Bằng nguồn vốn của nhà nước và tự có, Vườn đã thi công được trên 25 km
đường ô tô nội bộ từ ngã ba đường 87 đến các khu du lịch, điểm du lịch, di tích
văn hoa, di tích lịch sử cách mạng và nhiều đường đi bộ để tham quan học tập
và du lịch. Xây dựng ba hồ chứa nước lớn, bể bơi, sân thể thao, nhà nghỉ, nhà
hội thảo, khu nuôi chim thú bán hoang dã, khu sưu tập các loài cây lưu giữ,
khu vườn Lan, khu vườn cây mẫu, vườn thực vật, vườn cây lưu niệm v.v và
nhiều công trình phù trợ khác cho hoạt động du lịch sinh thái và giáo dục môi

trường.
Cùng với Vườn Quốc gia Ba Vì, xung quanh núi Ba Vì còn có nhiều đơn vị du
lịch đang khai thác có hiệu quả những danh lam thắng cảnh của núi Ba Vì như:
Công ty du lịch Ao Vua, Công ty du lịch Thác Đa; Công ty du lịch Khoang Xanh
– Suối Tiên; Công ty du lịch Thiên Sơn - Thác Ngà; Công ty du lịch Tản Đà;
Công ty du lịch Thanh Long; công ty du lịch Suối Mơ; Công ty du lịch Hồ Tiên
Sa; Công ty du lịch Hồ Suối Hai; Công ty du lịch Đầm Long v.v
Khỉ thả rông trong Vườn quốc gia Ba Vì.
Đến với Vườn Quốc gia Ba Vì chúng ta không những được hưởng thụ bầu
không khí trong lành của khu rừng nguyên sinh nhiệt đới và á nhiệt đới núi
thấp mà còn thưởng thức nhiều phong cảnh thiên nhiên ngoạn mục, kỳ thú. Du
khách được đốt lửa trại, leo núi, vui chơi thể thao, tổ chứ các cuộc hội nghị, hội
thảo, cùng người Dao, người Mường múa hát, sinh hoạt văn hoá tâm linh,
được xem nhiều lễ hội, tích trò của các địa phương xung quanh chân núi Ba Vì
từ thuở hồng hoang thời các Vua Hùng dựng nước. Vườn Quốc gia Ba Vì
hàng năm đã và đang đón tiếp hàng ngàn du khách trong nước và quốc tế, các
đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Trung ương và địa phương về
tham quan, nghỉ dưỡng, trồng cây lưu niệm, thăm viếng Đền thờ Bác Hồ, Đền
Thượng, khu di tích lịch sử cách mạng và nhiều các khu di tích khác.