Tay trắng làm nên phần 4 pdf

TAY TRÙỈNG LÂM NÏN 35

CHÛÚNG VIII
ÀÛÂNG TIN ÚÃ VÊÅN MAY
Côn mưåt tinh thêìn thấi àưå nûäa mâ tưi khun cấc thanh niïn
mën lâm nïn trong àúâi phẫi àïí phông. Thấi àưå àố cố thïí tốm tùỉt
trong mêëy tiïëng nây: “Tin úã vêån may”
Khưng cố tû tûúãng nâo tai hẩi cho ngûúâi mën thânh cưng
bùçng tû tûúãng êëy; khưng lúâi nâo àiïn khng hún mêëy tiïëng àố.
Àiïn khng vò trong mưåt v tr bõ låt nhên quẫ chi phưëi,
thò khưng thïí tưìn tẩi mưåt àiïìu nguy hiïím nhû lâ vêån may àûúåc.
Bấnh ca bâ H. ngon khưng phẫi lâ nhúâ may, mâ nhúâ bâ
khếo lếo.
Ngûúâi ta bẫo ưng nổ ln ln “gùåp may” sûå thûåc chó lâ ưng
êëy cố khẫ nùng vâ chõu khố lâm viïåc.
Khi chng ta bẫo “cûá tin úã vêån may”, tûác lâ chng ta chó
mën nối: “cûá tin úã cấi viïåc sệ xẫy ra mâ chng ta khưng nùỉm chùỉc
àûúåc”. Nhûng hïỵ côn cố cấch kiïím soất àûúåc cấi sệ xẫy ra mâ
chng ta khưng nùỉm chùỉc àûúåc àố, thò phẫi lâ àiïn khng múái
khưng kiïím soất nố.
Tưi câng lúán tíi câng khố tin rùçng cố vêån may. Xûa kia, cố
lêìn tưi viïët: “Thûåc lâ cố sưë tưët mâ àûúåc sinh ra vâo mưåt gia àònh
giâu cố, àûúåc hûúãng mưåt gia tâi lâ nùm trùm ngân M kim, chûá
khưng phẫi sinh trong mưåt tp lïìu”. Ngây nay, tưi cho lúâi àố
cng
khưng àng nûäa. Sinh trong mưåt nhâ giâu cố thïí hû hỗng mâ suy
bẩi; sinh trong mưåt nhâ nghêo cố thïí dïỵ cố tinh thêìn chiïën àêëu vâ
tinh thêìn àố kđch thđch khẫ nùng ca ta.
Mưåt ngûúâi bỗ ra nhiïìu nùm àïí gêy dûång mưåt sûå nghiïåp rưìi
bưỵng dûng mưåt tai ấch lâm cho tiïu tan hïët, ta cho ngay rùçng
ngûúâi àố gùåp vêån ri. Nhûng biïët àêu chùèng phẫi tẩi anh ta àậ

khưng àïí túái nhûäng ëu tưë gêy ra tai ấch. Lẩi cố thïí rùçng biïën cưë
àố bïì ngoâi lâ mưåt tai ấch, mâ sûå thûåc lâ mưåt àiïìu rêët hay, bùỉ
t
ngûúâi àố phẫi vêån àưång lïn, chõu suy nghơ, rên luån tû cấch.
Nguỵn Hiïën Lï (dõch) 36

Vò vêåy tưi khưng mën dûång mưåt lđ thuët vïì vêån may, mâ
chó khun bẩn: àûâng nïn tin úã nố.
Tin cố may ri, rùçng ngûúâi nây cố sưë tưët, ngûúâi kia cố sưë xêëu,
ngûúâi nây sinh ra cố sưë vơ nhên, ngûúâi khấc sinh ra cố sưë nghêo
nân, tin nhû vêåy lâ mưåt thấi àưå vư lđ.
Cấi mâ ta gổi lâ “may” nhiïìu khi cố thïí lâ do gùỉng sûác vâ
lâm viïåc húåp lđ; cấi mâ ta gổi lâ “ri” nhiïìu khi chó lâ do thiïëu hai
àûác àố.
Nhûäng con bẩc thûúâng tin rùçng gùåp vêån may thò phc nưëi
tiïëp nhau túái, gùåp vêån ri thò hoẩ nưëi tiïëp nhau xẫ
y ra. Sưëng vúái
mưåt niïìm tin nhû vêåy thò cố khấc gò sët àúâi bõ mưåt ấc mưång
khưng. Tưi cho rùçng sưëng nhû vêåy têët phẫi hoấ àiïn mêët. Ngûúâi ta
sệ phẫi ài xem quễ, coi thêìy bâ vâ tòm mổi cấch cêìu nguån àïí gùåp
àûúåc vêån may.
Nhûng lâm sao cố thïí cêìu nguån mâ vêån may túái vúái mònh
àûúåc. Mën nố túái rưìi giûä àûúåc nố thò chó cố cấch lâm viïåc cho gùỉt
vâo.
Cố mưåt låt nghiïm khấc trong cấc trô àấnh bâi lâ: chúi lêu
thò thïë nâo mưåt ngûúâi cao nûúác cng thùỉng mưåt kễ thêëp nûúác.
Trong canh bẩc lúán ca àúâi ngûúâi thò c
ng vêåy. Ngûúâi thânh cưng
lâ ngûúâi cố nhiïìu àûác qu mâ àấng àûúåc thânh cưng. Kễ thêët bẩi lâ
kễ àấng bõ thêët bẩi, àấng thêët bẩi nhêët lâ vò kễ àố khưng tin úã

mònh mâ cûá tin úã vêån may.
Súã dơ vêåy lâ vò cố mưåt con bẩc úã trong bẫn thên chng ta. Cho
nïn chng ta chó cố thïí thûåc sûå thânh cưng àûúåc khi nâo àậ diïåt
àûúåc con qu àố úã trong lông chng ta rưìi. Trong nghïì kinh doanh,
kễ nâo àõnh chúi mưåt canh bẩc thò chûa hẩ qn bâi thûá nhêët cng
àậ thua rưìi.
Chng ta thûã xem mưåt thanh niïn bùỉt àêìu lâm ùn vúái quy
tùỉc nây: ngûúâi ta sệ bûng mưåt cấ
i khay bùçng bẩc trïn àố àùåt mưåt
chòa khốa thêìn, chiïëc khốa thânh cưng mâ dêng mònh. Àấng bìn
thay cho kễ àố. Hùỉn sệ ûúng ngẩnh tûâ chưëi têët cẫ nhûäng sûå múâi
mổc rêët quën r, cố lúåi cho hùỉn, hóåc bỗ qua têët cẫ nhûäng cú hưåi
nhỗ, cho rùçng khưng àấng lâm. Hùỉn hi vổng rùçng vêån may nhû con
gâ quay tûâ trïn trúâi rúát xëng vâ hùỉn sệ hûúãng àûúåc mưåt àõa võ
xûáng àấng vúái tâi nùng ca hùỉn. Riïët rưìi, ngûúâi ta àêm ngấn
khưng mën chòa chiïëc sâo cho hùỉn nùỉm mâ lưåi vư búâ nûäa.
TAY TRÙỈNG LÂM NÏN 37

Cûá lo ve vận, àeo àíi vêån may mâ hùỉn bỗ lúä têët cẫ nhûäng cú
hưåi tưët.
Túái khi àûáng tíi, nhûäng kễ àố mùỉc mưåt cấi têåt rêët thûúâng
thêëy trong àúâi. Hổ lâm àiïëc tai nhûäng bẩn àưìng nghiïåp thânh
cưng, siïng nùng hún hổ,vò bùỉt nhûäng ngûúâi nây phẫi nghe hổ kïí lïí
têën kõch mâ hổ phống àẩi ra vïì sûå thêët bẩi ca hổ; hổ phân nân
rùçng sët àúâi gùåp toân nhûäng xui xễo, chûá àấng lđ tâi ba nhû hổ àậ
nhẫy lïn nhûäng àõa võ cao sang tûâ lêu rưìi. Hổ mùỉc cấi mùåc cẫm cố
tâi mâ thiïn hẩ khưng biïët túá
i.
Ngûúâi thûåc mën thânh cưng cố thấi àưå khấc hùèn.
Khưng nghơ gò túái vêån may, vêån ri cẫ. Cú hưåi nâo túái, d nhỗ

túái mêëy ài nûäa, cng nùỉm lêëy liïìn, miïỵn lâ àûa mònh ài xa hún
àûúåc mưåt cht. Khưng àúåi cho ưng thêìn May túái gộ cûãa àốn mònh
ài. Tûå tẩo lêëy vêån may bùçng sûå lâm viïåc. Àưi khi ngûúâi àố cố thïí
lêìm lêỵn vò thiïëu kinh nghiïåm hóåc ốc phấn àoấn, nhûng mưỵi lêìn
thêët bẩi lâ mưåt bâi hổc àïí lêìn sau tiïën bưå hún cht nûäa, vâ túái khi
àûáng tíi ngûúâi àố thïë nâo cng thânh cưng.
Ngûú
âi àố khưng hïì àt tay trong ti qìn àïí àúåi lc cố thïí
rïn ró vúái mổi ngûúâi rùçng thúâi vêån khưng túái, chó gùåp toân nhûäng
chuån ri.
Cêìn phẫi xết mưåt lđ lệ tïë nhõ hún mâ ngûúâi ta thûúâng viïån ra
àïí bïnh vûåc cấi thuët cố vêån may, ngûúâi ta bẫo cố vâi ngûúâi trúâi
ph cho giấc quan thûá sấu, do bẫn nùng mâ biïët àûúåc xđ nghiïp
nâo thânh cưng, xđ nghiïåp nâo thêët bẩi, thõ trûúâng sùỉp múã rưång
thïm hóåc sùỉp thu hểp lẩi vò khng hoẫng. Ngûúâi ta cho rùçng hẩng
ngûúâi àố tiïën trïn àûúâng thânh cưng nhúâ nhûäng cåc mâ tưi cố thïí
go
åi lâ cåc “àêëu giấ tinh thêìn” àố.
Tưi khun bẩn àûâng tin cấi thuët huìn bđ rễ tiïìn êëy.
Sûå thûåc khấc hùèn.
Hẩng ngûúâi tâi nùng trong cấc ngânh kinh doanh lúán, tâi
chđnh hay chđnh trõ, thûúâng cho ta cẫm tûúãng rùçng hổ hânh àưång
do trûåc giấc. Nhûng sûå thûåc lâ nhúâ ln ln ch túái mổi biïën cưë
mâ hổ biïët rộ àûúåc xậ hưåi, biïët rộ túái mûác mưỵi hânh àưång ca hổ cố
vễ nhû mưåt phẫn ûáng tûå nhiïn, y hïåt trấi tim ta àêåp do mưåt kđch
thđch thêìn kinh mâ ta cûá tûúãng lâ tûå nhiïn nhû vêåy.
Nïëu bẩn hỗi tẩi sao hổ hâ
nh àưång cấch àố thò hổ cng chùèng
hiïíu tẩi sao nûäa, chó àấp: “Tưi nẫy ra cấi nhû vêåy, thïë thưi”;
Nguỵn Hiïën Lï (dõch) 38

nhûng súã dơ hổ nêíy ra cấi nhû vêåy lâ kinh nghiïåm àậ chûáa chêët
rêët nhiïìu trong tiïìm thûác ca hổ mâ hổ khưng hay.
Khi thêëy hổ dûå tđnh vâ toan liïåu àng, mổi ngûúâi la lïn:
“Ưng ta gùåp may lâm sao!” Nhûng giấ la lïn nhû thïë nây thò àng
hún: “ốc nhêån xết, suy tđnh ca ưng ta àng lâm sao! Kinh nghiïåm
ca ưng ta phong ph lâm sao!”
Kễ àêìu cú “gùåp may” khấc hùèn hẩng ngûúâi kïí trïn. Hổ thânh
cưng mưåt lêìn, rûåc rúä nhiïìu hay đt, rưìi biïën mêët trong mưåt tai ấch
nâo àố. Lâm giâu mau mâ phấ sẫn cng mau.
Mën thûåc thânh cưng, thânh cưng hoâi hoâi thò khưng cêìn
gò khấc ngoâ
i ba àiïìu kiïån nây: tâi nùng, lđ trđ vâ sûác khoễ. Ngoâi
ra, toân lâ chuån dõ àoan cẫ.
Thanh niïn thò ai cng cố hi vổng, nhûng nïëu hi vổng biïën
thânh lông tin úã vêån may thò nguy hẩi mâ tiïu ma cẫ chđ khđ.
Khưng cố mưåt thêìn phêåt nâo ph hưå mưåt em nhỗ àïí sau nây
nố thânh cưng cẫ. Chó cố cấch nhêån thûác àng sûå vêåt vâ hùng hấi
lâm viïåc múái thânh cưng àûúåc thưi.
Khưng cố gò thay àûúåc sûå lâm viïåc. Kễ nâo súå lâm viïåc thò
khưng sao thânh cưng àûúåc, may lùỉm lâ à sưëng.
TAY TRÙỈNG LÂM NÏN 39

CHÛÚNG IX
BIÏËT DÂNH DM
Đt ngûúâi têåp àûúåc thối quen dânh dm. Ngûúâi nâo ngay tûâ hưìi
trễ àậ biïët dânh dm lâ biïët sûãa soẩn cho con àûúâng thânh cưng
ca mònh sau nây àêëy.
Sûå tiïët kiïåm rên tû cấch ca ta. Nố lâm cho quët àõnh ca
ta mẩnh lïn, nố nêng àúä cấi chđ quët thùỉng ca ta trïn àûúâng àúâi.

Tuy nhiïn úã thúâi bíi nây, chó cố tđnh tiïët kiïåm thưi thò chûa
à àïí lâm giâu àûúåc.
Nhûäng ngûúâi àậ lûåa ngânh kinh doanh mâ mën lâm giâu
têët phẫi biïët rùçng theo cấch thûác àấnh thụë hiïån nay(1), nïëu chó
nhõn tiïu pha thưi thò khưng thõnh vûúång àûúåc. Cng may côn
nhûäng cấ
ch khấc àïí cẫi thiïån “lưëi sưëng” vâ tònh thïë ca ta.
Mën cho mưåt sưë vưën nhỗ lúán dêìn lïn thò phẫi lûåa nhûäng
hoẩt àưång cố thïí phất triïín àûúåc.
Thanh niïn nâo mën lâm ùn, cố thïí lûåa nhûäng hoẩt àưång àố
trong kơ nghïå, trong ngânh bấn bn vâ bấn lễ. Nhûng mën
thânh cưng trong nhûäng ngânh àố thò phẫi àïí dânh mưåt phêìn lúán
sưë lúâi ca mònh. Phẫi cố tâi gêy vưën vâ phất triïín tâi chđnh. Vò vêåy,
nïìn tẫng lâ sûå tiïët kiïåm.
Theo tưi nhêån xết, nùm ngûúâi khưng cố àûúåc mưåt ngûúâi biïët
tiïët kiïåm. Mâ trong sưë nhûäng ngûú
âi biïët tiïët kiïåm àố, nhiïìu kễ chó
nhùỉm mc àđch tđch cưëc phông cú, thânh thûã rưët cåc chó côn mưåt
sưë rêët đt lâ biïët tiïët kiïåm àïí gêy vưën, àïí àêìu tû. Rêët nhiïìu ngûúâi lo
súå nhûäng lc àau ưëm, mêët viïåc, gùåp tai nẩn, hóåc chïët íu. Hổ
dânh dm mưåt sưë tiïìn, khi thêëy à àïí bẫo àẫm sûå an toân rưìi thò
thưi, khưng chõu gùỉng sûác nûäa.
Rêët hiïëm ngûúâi biïët tiïët kiïåm vúái mc àđch gêy vưën lâm ùn,
súám têåp àûúåc nhiïìu thối tưët ty ch àđch ca hổ.
Hổ biïët coi thúâi giúâ lâ tiïìn bẩc. Mưåt mùåt hổ
tiïët kiïåm tiïìn bẩc,
mưåt mùåt hổ àûúåc lúåi thúâi giúâ. Hổ lâm ln tay chûá khưng chõu ngưìi
Nguỵn Hiïën Lï (dõch) 40

khưng.Hïỵ cố cưng viïåc lâm lâ hổ lâm hoâi lâm hu, hïët viïåc rưìi múái

chõu nghó.
Y nhû mưåt sinh viïn chùm chó, hổc bâi cho túái thåc lông múái
thưi. Y nhû mưåt nhâ nưng siïng nùng, tham cưng tiïëc viïåc, múâ múâ
sấng ra àưìng gùåt, túái xêím tưëi múái chõu vïì. Khi cưng viïåc lâm ùn
phất àẩt, hổ hùng say lâm viïåc, mâ khi cưng viïåc phất àẩt thò hổ
lâm viïåc côn gùỉt hún nûäa.
Hẩng ngûúâi àố rêët đt, trấi lẩi hẩng ngûúâi dûúái àêy múái nhiïìu.
Hẩng nây tun bưë rùçng xậ hưåi phẫi ni hổ. Lẩ chûa! Xậ hưåi
cố thiïëu núå hổ gò àêu. Trấi lẩ
i chûá, chđnh hổ mang núå xậ hưåi vò xậ
hưåi ni hổ chûá. Khi cưng viïåc phất àẩt thò hổ lâm viïåc bưën giúâ mưåt
ngây thưi vò cêìn phẫi lâm múái cố ùn; mâ khi cưng viïåc khưng phất
àẩt thò hổ cng chó lâm bưën giúâ mưåt ngây thưi vò khưng ai cố cấch
nâo bùỉt hổ lâm trïn sưë giúâ àố àûúåc. Hổ sưëng thanh thẫn nhân nhậ
nhû vêåy.
Phêìn lúán sưë thụë thu trong nûúác lâ nhúâ sưë tiïët kiïåm àem àêìu
tû, nghơa lâ nhúâ sưë lúâi ca kơ nghïå. Cố cưng nhêët vúái sûå ph cûúâng
ca qëc gia lâ hẩng ngûúâi biïët tiïët kiïåm rưìi àêìu tû sưë vưën ca
mònh. Tû
å nhiïn lâ hẩng ngûúâi àố phẫi àống nhiïìu thụë àïí cho bưå
mấy chđnh quìn chẩy àûúåc vò hổ giâu cố.
Khưng nïn phân nân cho hổ vò hổ phẫi trẫ nhiïìu thụë. Mâ hổ
cng khưng mën ai phân nân cho hổ. Chđnh vò phẫi àống thụë
nùång mâ khẫ nùng ca hổ tùng lïn àïí lâm ùn cho cố hiïåu nùng
hún. Nhûäng ngûúâi nhû vêåy bònh thẫn, khưng ngẩi mưåt chđnh sấch
thụë mấ nâo ca mưåt chđnh thïí nâo cẫ, hổ chó bêët bònh vúái mưåt
chđnh sấch khưng cho hổ cấi quìn lâm viïåc thưi.
TAY TRÙỈNG LÂM NÏN 41

CHÛÚNG X

BIÏËT CẤCH BẤN
Trong ngânh thûúng mẩi, àûác cêìn nhêët lâ phẫi biïët bấn.
Thanh niïn nâo mën thânh cưng thò phẫi gùỉng luån àûác àố, nïëu
khưng thò kễ khấc sệ thùỉng mâ giêåt giẫi mêët.
Ngûúâi bấn giỗi khưng phẫi lâ ngûúâi bấn àûúåc nhiïìu lậi nhêët.
Thanh niïn nâo múái têåp sûå bấn hâng thò nïëu gùåp cú hưåi, hổ khưng
ngẩi gò tùng giấ cho thêåt cao àïí thu mưåt sưë lậi quấ àấng. Chđnh
sấch thiïín cêån àố rêët tai hẩi cho sûå thânh cưng lêu dâi.
Hưìi xûa vâi triïët gia cho sûå bn bấn lâ mưåt hânh àưång “bốc
lưåt” theo cấi nghơa xêëu xa nhêët ca tiïëng nâ
y. Lđ lệ hổ àûa ra thêåt
lâ giẫn dõ. Hổ bẫo: nhâ bn mua mưåt vêåt theo àng giấ ca nố,
mâ bấn vúái giấ cao hún thò tưåi gian trấ câng nùång; vâ kễ nâo câng
gian trấ, nối thấch, nối dưëi thò câng mau thânh cưng trong nghïì
con bn!
Hưìi xûa ngûúâi ta phấn àoấn lêìm lêỵn nhû vêåy lâ vò khưng biïët
nhûäng låt kinh tïë. Giấ thûåc ca mưåt mốn hâng lâ giấ vưën ca nố
cưång vúái phđ tưín àïí àem nố túái thõ trûúâng. Nối cấch khấc lâ sưë lậi
khi bấn chó lâ àïí b cấi cưng ngûúâi bấn tòm kiïëm vâ cung cêëp mốn
hâng cho ta.
Do kinh nghiïå
m chng ta thêëy rùçng bấn hâng mâ cêìn mưåt sưë
lậi quấ àấng thò khưng phẫi lâ mưåt chđnh sấch hay, rưët cåc khưng
cố lúâi. Chđnh sấch àố khưng phẫi lâ chđnh sấch bn bấn lúán.
Bấn rễ lậi đt, mâ bấn àûúåc nhiïìu vêỵn lâ khưn hún.
D bn mưåt đt mốn xa xó, àùỉt tiïìn hóåc bn nhiïìu mốn rễ
tiïìn thò cng vêåy, cêìn sao lâ bấn cho àûúåc. Mën vêåy cêìn biïët nghïå
thåt bấn. Nghïå thåt àố khưng phẫi lâ thåt gian trấ, lûâa gẩt
khấch hâng nhû cấc triïët gia tûúãng lêìm, mâ lâ khẫ nùng thuët
phc.

Nguỵn Hiïën Lï (dõch) 42

Tâi bấn hâng cêìn nhûäng àûác gò? Cêìn mưåt sûå phưëi húåp lđ
tûúãng ca hai àûác cố vễ nhû trấi ngûúåc nhau nây: sûác mẩnh ca cấ
tđnh vâ khẫ nùng tûúãng tûúång gip ta hiïíu têm lđ ngûúâi khấc.
Cố hai cấi cûåc àoan àûa túái thêët bẩi; chó cố sûå dung hôa lâ
àûa túái thânh cưng.
Cûåc àoan thûá nhêët cố thïí gổi lâ “cûåc àoan vïì cấ tđnh”. Cấ
tđnh lâ cấi gò tïë nhõ, khưng àõnh nghơa àûúåc, nố lâm cho ta gêy
àûúåc êën tûúång úã ngûúâi khấc, khiïën ngûúâi khấc ch túái ta. Cấ tđnh
cêìn thiïët cho nghïå thåt bấn hâng; nhûng nïëu no
á phất triïín mẩnh
quấ thò cố thïí thânh mưåt têåt xêëu. Ngûúâi bấn hâng mâ cố têåt àố,
khi àậ cố mưåt kiïën vïì mưåt sûå vêåt nâo rưìi thò mën ngûúâi khấc
phẫi theo quan niïåm ca mònh, chó lo àûa lđ lệ ca mònh ra mâ
khưng tòm hiïíu quan àiïím ca ngûúâi mua. Thiïëu sûå thưng cẫm
giûäa ngûúâi mua ngûúâi bấn thò khưng bấn àûúåc mốn hâng.
Cûåc àoan thûá nhò lâ tđnh th àưång ca ngûúâi bấn. Ngûúâi bấn
khấ mïìm mỗng, uín chuín àïí theo dội àûúåc nhûäng biïën chuín
trong têm hưìn ngûúâi mua, nhûng bõ th àưång, mêët sûå tûå do hoẩt
àưång. Khi bïnh vûåc mốn hâ
ng thò tỗ ra khm nm. Thấi àưå àố rêët
tai hẩi. Vâ khi ngûúâi mua mën lẫng thò ngûúâi bấn khưng biïët
khếo lếo àấnh àưí sûå do dûå ca khấch hâng, qụn mêët cấi nhiïåm v
châo múâi thuët phc ca mònh ài.
Ngûúâi ta àậ bẫo rùçng ngûúâi mua lâ cha mâ ngûúâi bấn lâ tưi;
lúâi àố rêët àng, nhûng chng ta nïn nhúá rùçng mưåt bïì tưi chđnh
trûåc khưng khi nâo cố tinh thêìn ti tiïån.
Àố lâ nhûäng cấi nguy hẩi ca nhûäng thấi àưå cûåc àoan. Ngûúâi
bấn hâng thânh cưng hôa húåp àûúåc tâi thuët phc, cấ tđnh ca

mònh va
â nghïå thåt giao thiïåp, tiïëp xc vúái khấch hâng, y nhû
ngûúâi ài trïn dêy, khi nghiïng bïn nây, khi ngẫ bïn kia àïí giûä
àûúåc thùng bùçng. Cố lc phẫi tỗ sûác mẩnh ca mònh, cố lc lẩi
phẫi khếo lếo, tïë nhõ. Phẫi cho cấ tđnh ca mònh biïíu hiïån ra à àïí
gêy mưåt êën tûúång cêìn thiïët trong lông khấch hâng, rưìi thò thưi,
àûâng ài quấ. Phẫi nhêån biïët àûúåc cấ tđnh ca ngûúâi mua àïí cố thïí
sùén sâng hânh àưång.
Cng nhû trong chiïën tranh, thùỉng hay bẩi lâ do mûúâi lùm
pht cëi cng. Nghïå thåt bấn lâ lâm cho khấch hâng nêí
y
mën mua. Mổi cûã chó ngưn ngûä, hânh àưång phẫi àûa túái kïët cc
àố.
TAY TRÙỈNG LÂM NÏN 43

Ngûúâi bấn hâng tâi giỗi biïët nhêån xết, phấn àoấn rêët nhanh,
cố thïí biïët ngay àûúåc lc nâo lâ lc kïët thc mâ àûa ra lđ lệ cëi
cng àïí thuët phc. Thiïëu tâi mêỵn cẫm àố thò viïåc sệ thêët bẩi.
Mưåt ngûúâi bấn hâng thúâ ú thûúâng giưëng mưåt ngûúâi chúi qìn
vúåt cố nhûäng tâi tònh nhûng ln ln bỗ dúã cåc.
Nhûng têåt àố dïỵ sûãa. Ngûúâi nâo chõu luån tû cấch, àûác tûå
tin, mâ lẩi biïët ch trổng túái thûåc tïë thò cố thïí trúã nïn giỗi trong
nghïì bấn hâng. Mâ luån têåp nhû vêå
y chùèng tưën kếm gò cẫ.
Mën tiïën lïn mưåt àõa võ cao, cố nhiïìu danh vổng trong nghïì
bấn hâng thò nïn khúãi sûå bùçng nghïì bấn bẫo hiïím sinh mẩng (tưi
bùỉt àêìu bùçng nghïì àố). Cưng viïåc nây mïåt nhổc, nhûng ngûúâi nâo
chõu lâm thò sệ cố nhiïìu phûúng tiïån àïí lïn mưåt àõa võ cao hún,
lûúng bưíng nhiïìu hún vâ húåp vúái thõ hiïëu ca mònh hún.
Bấn hâng lâ mưåt nghïì mẩo hiïím khấ thđch th. Phẫi cố cao

vổng múái thđch lâm nghïì àố vò thûúng mẩi lâ nghïå thåt thûá nhò
àậ lâm cho nhên loẩi vùn minh. Nố khưng phẫi lâ nghïå thåt thûá
nhêët vò trong sưë nhûäng ngûúâi thỗ
a mận àûúåc nhu cêìu ca nhên
loẩi, cố cưng àêìu lâ nhûäng nhâ sẫn xët dng hai bân tay mâ tẩo
cấc sẫn phêím, vâ nhûäng nhâ sấng tẩo àậ gip chng ta cố àưì dng
lâm viïåc.
Nhûng sau nhûäng nhâ sấng tẩo vâ sẫn xët múã àûúâng cho
vùn minh, phẫi kïí túái cấc thûúng nhên. Chđnh hẩng nây xưng pha
vâo cấc miïìn hễo lấnh àïí àưíi chấc vêåt dng mâ lâm cho cấ nhên vâ
cấc dên tưåc gêìn gi nhau lẩi.
Dên úã Tyr hưìi xûa bấn la vâ cấc hốa vêåt phûúng Àưng àïí
àưíi lêëy thiïëc ca Anh trïn cấc thõ trûúâng Tyr vâ Alexandrie; nhûäng
nha
â bn àem àưíi cấc sẫn phêím vùn minh Àõa Trung Hẫi àïí lêëy
da th vâ hưí phấch úã miïìn biïín Baltique; nhûäng ngûúâi tưí chûác con
àûúâng thûúng àưåi (tûác con àûúâng chúã la) tûâ Trung Hoa túái Têy
Êu; nhûäng nhâ mẩo hiïím trïn biïín úã chêu M hóåc úã phûúng
Àưng, nhûäng thûúng nhên gan dẩ úã Canầa, vâ nhûäng nhâ bn
giao thiïåp vúái hổ úã Ln Àưn, têët cẫ nhûäng ngûúâi àố àïìu lâ tưí tiïn
ca ngûúâi ngûúâi bấn hâng ngây nay. Nhúâ hổ mâ sûác sẫn xët tùng
lïn vâ cố lúåi vò hổ cố cưng lûu thưng, trao àưíi hâng hốa tûâ miïìn nây
túái miïìn khấc, xûá nây qua xûá khấ
c.
Dên cấc xûá àố sẫn xët bùçng trđ ốc vâ tay chên. Vâ dng
thûúng nhên lâm trung gian; nhûäng ngûúâi nây àem trđ ốc ra mâ
Nguyùợn Hiùởn Lù (dừch) 44

tũm caỏch cung cờởp cho mửợi miùỡn, mửợi xỷỏ nhỷọng saón vờồt cuóa miùỡn
khaỏc, xỷỏ khaỏc.

Caỏc nhaõ saón xuờởt taồo nùn ỷỳồc mửồt dờn tửồc, mửồt nùỡn vựn
minh nhỷng sỷồ thaõnh cửng, ừa vừ cuóa dờn tửồc oỏ, nùỡn vựn minh oỏ
tuyõ thuửồc taõi nựng cuóa haồng thỷỳng nhờn trong nỷỳỏc.
Vờồy thanh niùn naõo tiùởn vaõo con ỷỳõng thỷỳng maồi coỏ thùớ tỷồ
haõo laõ phuồng sỷồ ựổc lỷồc cho nhờn loaồi ỷỳồc.