Hóa Học Hữu Cơ - Chương 6 potx

1
Hóa

HọcHữuCơ
TS Phan

Thanh

SơnNam
Bộ

môn

Kỹ

ThuậtHữuCơ
Khoa

Kỹ

ThuậtHóaHọc
Trường

ĐạiHọc

Bách

Khoa

TP. HCM
Điệnthoại: 8647256 ext. 5681

Email:
2
Chương 6:

ALKADIENE
I.

Phân

loại
I.1. Hai

nối

đôi

đứng

liền

nhau

(allene)
CH
2

=C=CH
2

propadiene

CH
3

-CH
2

=C=CH
2

1,2-butadiene
3
I.2. Hai

nối

đôi

liên

hợp
Có

cấutạo

đặcbiệt Æ có tính chất hóa học quan
trọng Æ chú trọng các hợpchấtnày
CH
2

=CH-CH=CH

2

1,3-butadiene
CH
2

=C(CH
3

)-CH=CH
2

2-methyl-1,3-butadiene
(isoprene)
4
I.3. Hai

nối

đôi

xa

nhau
Tính

chấtgiống

như

alkene
CH
2

=CH-CH
2

-CH=CH
2

1,4-pentadiene
5
II. Các

phương

pháp

điềuchế
II.1. Tách

nướctừ

1,3-butadiol
• Đitừ

acetylene
HC CH
HgSO
4

H
2
SO
4
CH
3
-CHO
+ H
2
O
H
3
CC
O
H
Al
2
O
3
H
2
CC
O
H
H
CH
2
=CH-CH=CH
2
OH

-
H
3
CCCH
2
C
H
O
OH
H
H
3
CCCH
2
CH
2
OH
OH
H
δ−
δ+
+
H
2
/Ni
350
o
C
+ 2H
2

O
6
II.2. Từ

ethanol
2 CH
3
-CH
2
-OH
CH
2
=CH-CH=CH
2
ZnO/Al
2
O
3
450-500
o
C
II.3. Từ

1,4-butadiol
HC CH
HO-CH
2
-CH
2
CH

2
-CH-OH
Al
2
O
3
HO-CH
2
-C
C-CH
2
-OH
CH
2
=CH-CH=CH
2
+ HCHO
H
2
/Ni
350
o
C
7
III. Tính

chất

hóa

học
Các

điệntửπđượcgiảitỏa

đều

trên

toàn

bộ

phân

tử
Æ
linh động
• C1-C2: 1.38Å

(C=C bình

thường: 1.34Å)
• C2-C3: 1.46Å

(C-C bình

thường: 1.54Å)
Khi

có

mặt

tác

nhân

khác, hệ

liên

hợpsẽ

phân

cực:
Æ khác alkene bình thường
CH
2
=CH-CH=CH
2
CH
2
-CH=CH-CH
2
CH
2
-CH-CH=CH
2

+
-
+
-
8
III.1. Phản

ứng

cộng

halogen
Thu được2 sảnphẩmcộng

1,2 & 1,4
CH
2
=CH-CH=CH
2
CH
2
=CH-CH-CH
2
Br
B
r
Br
CH
2
-CH=CH-CH

2
B
r
+ Br-Br
Cơ

chế:
CH
2
=CH-CH=CH
2
CH
2
=CH-CH-CH
2
CH
2
=CH-CH-CH
2
Br
-
Br Br
Br
Br
CH
2
-CH=CH-CH
2
CH
2

-CH=CH-CH
2
Br
-
Br
Br
+ Br-Br
δ+
δ−
+
+
9
III.2. Phản

ứng

cộng

HX
Tùy

theo

nhiệt

độ

mà

thu

đượchổnhợpsảnphẩm

khác

nhau
CH
2
=CH-CH=CH
2
CH
2
=CH-CH-CH
2
Br H
CH
2
-CH=CH-CH
2
Br H
CH
2
=CH-CH-CH
2
Br
Br
H
CH
2
-CH=CH-CH

2
H
+ HBr
-80
o
C
40
o
C
80%
20%
20%
80%
40
o
C
10
III.3. Phản

ứng

Diels-Alder
Phản

ứng

cộng

hợp& đóng

vòng

của1,3butadiene
hay dẫnxuấtcủanóvới

các

hydrocarbon không

no
khác

(ái

diene)
C
C
C
H
H
C
H
H
H
H
C
C
H
CH
3

CH
H
O
+
t
o
CH
3
O
11
Các

hợpchất

ái

diene

phải

mang

nhóm

thế

hút
điệntử,

ethylene phản

ứng

rấtchậm
CH
2

=CH-CHO acrolein
CH
2

=CH-CN acrylonitrile
(CN
2

)C=C(CN)
2

tetracyan

ethylene
C
6

H
5

-CH=CH-COOH cinnamic

acid

O
O
O
maleic

anhydride
O
O
benzoquinone
12
III.4. Phản

ứng

trùng

hợp
n CH
2
=CH-CH=CH
2
CH
2
-CH=CH-CH
2

n
Trùng

hợp

isoprene chứa

94% cis

~ cao

su
thiên

nhiên
n CH
2
=C-CH=CH
2
CH
3
CH
3
CH
2
-C=CH-CH
2

n