Giáo án Vật lý 12 nâng cao -
TIẾT 58 - 59: HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC
ÁNH SÁNG
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức
-Mô tả và giải thích được hiện tượng tán sắc ánh sáng.
-Nắm vững khái niệm ánh sáng trắng, ánh sáng đơn sắc.
2. Kỹ năng
-Giải được các bài tập đơn giản về biến thế và truyền tải
điện.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
-Cố gắng thực hiện TN chứng minh về hiện tượng tán sắc
ánh sáng.
-Vẽ trên giấy khổ lớn Hình 48.1 và 48.2. SGK.
-Nếu có điều kiện, thì chuẩn bị để thực hiện thí nghiệm ở
Hình 48.3 SGK.
2. Học sinh:
-Ôn lại các kiến thức về lăng kính (sự truyền của tia sáng
qua lăng kính, công thức lăng kính)
III. KIỂM TRA BÀI CŨ:
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :
HĐ CỦA GIÁO VIÊN
HĐ CỦA
HỌC SINH
NỘI DUNG
-Tiến hành thí nghiệm.
-Hướng của chùm tia sáng đi
trong lăng kính ?
-Hướng của chùm tia sáng ló
ra lăng kính ?
-Hãy liệt kê các màu của
chùm sáng mà quan sát được
?
-Hiện tượng tán sắc ánh sáng
-Theo dõi thí
nghiệm.
-Thảo luận và
trả lời.
-Nhận xét, bổ
sung trả lời của
của bạn.
-Thảo luận và
trả lời.
-Nhận xét,bổ
sung trả lời của
1. Thí nghi
ệm về sự
tán sắc ánh sáng
-Chiếu v
ào khe F
chùm ánh sáng trắng.
-Chùm ánh sáng tr
ắng
không nh
ững bị lệch
về phía đáy lăng k
ính
mà còn b
ị tách ra
thành nhiều ch
ùm ánh
sáng có màu khác
nhau : đ
ỏ, da cam,
vàng, xanh (l
ục), lam,
là gì ?
-Quang phổ của ánh sáng
trắng là gì ?
- Tiến hành thí nghiệm .
-Hướng của chùm tia sáng đi
qua lăng kính ?
-Màu của chùm tia sáng đi
qua lăng kính ?
-Góc lệch của các chùm tia
sáng có màu khác nhau ?
- Ánh sáng đơn sắc là gì ?
của bạn.
-Thảo luận và
trả lời.
-Nhận xét,bổ
sung trả lời của
của bạn.
-Thảo luận và
trả lời.
-Nhận xét,bổ
sung trả lời của
của bạn.
-Theo dõi thí
nghiệm.
-Thảo luận và
trả lời.
chàm, tím. Chùm ánh
sáng màu đ
ỏ bị lệch ít
nhất, chùm màu tím b
ị
lệch nhiều nhất.
-Hiện tượng này g
ọi
là s
ự tán sắc ánh sáng.
Dải màu thu đư
ợc gọi
là quang ph
ổ của ánh
sáng trắng.
2. Ánh sáng trắng v
à
ánh sáng đơn sắc
-Ánh sáng đơn sắc l
à
ánh sáng không b
ị tán
s
ắc khi đi qua lăng
kính.
-Ánh sáng trắng l
à
h
ỗn hợp của nhiều
ánh sáng đơn s
ắc, có
màu biến thi
ên liên
tục, từ màu đ
ỏ đến
- Hướng dẫn học sinh bố trí
thí nghiệm như hình vẽ 48.3
- Ánh sáng trắng là gì ?
- Viết công thức xác định góc
lệch của chùm tia sáng khi đi
qua lăng kính khi góc chiết
quang A nhỏ?
- Ánh sáng trắng là gì ?
-Chiết suất của thủy tinh có
giá trị ntn đối với ánh sáng
đơn sắc khác nhau ?
-Nhận xét,bổ
sung trả lời của
của bạn.
-Thảo luận và
trả lời.
-Nhận xét,bổ
sung trả lời của
của bạn.
-Thảo luận và
trả lời.
-Nhận xét,bổ
sung trả lời của
của bạn.
-Thảo luận và
trả lời.
-Nhận xét,bổ
sung trả lời của
màu tím.
3. Giải thích sự
tán
sắc ánh sáng
- Ánh sáng trắng l
à
h
ỗn hợp của nhiều
ánh sáng đơn s
ắc, có
màu biến thi
ên liên
tục, từ màu đ
ỏ đến
màu tím.
- Chi
ết suất của thủy
tinh có giá tr
ị khác
nhau đ
ối với ánh sáng
đơn sắc có m
àu khác
nhau; chi
ết suất đối
v
ới ánh sáng tím có
giá trị lớn nhất.
-Vì vậy, các ch
ùm
sáng đơn sắc có m
àu
khác nhau trong chùm
ánh sáng tr
ắng, sau
- Các chùm ánh sáng đơn sắc
khác nhau trong chùm ánh
trắng, sau khi khúc xạ qua
lăng kính có đặc điểm gì ?
- Giới thiệu máy quang phổ.
- Giới thiệu hiện tượng cầu
vồng.
-Nhận xét, đánh giágiờ dạy.
của bạn.
-Thảo luận và
trả lời.
-Nhận xét,bổ
sung trả lời của
của bạn.
-Thảo luận và
trả lời.
-Nhận xét,bổ
sung trả lời của
của bạn
-Thảo luận và
trả lời.
-Nhận xét,bổ
sung trả lời của
khi khúc x
ạ qua lăng
kính, b
ị lệch các góc
khác nhau, s
ẽ trở
thành tách r
ời nhau ra.
Kết qua l
à, chùm sáng
ló ra kh
ỏi lăng kính bị
xòe rộng ra th
ành
nhiều chùm đơn s
ắc,
tạo thành quang ph
ổ
của ánh sáng trắng.
4.
Ứng dụng sự tán
sắc ánh sáng.
-Máy quang ph
ổ, cầu
vòng.
của bạn
-Lắng nghe và
ghi nhớ.
IV. CỦNG CỐ – DẶN DÒ:
-Tóm lược kiến thức trọng tâmcủa bài, hướng dẫn HS trả
lời các câu hỏi sau bài học.
-Yêu cầu HS về đọc trước bài mới ở nhà.