Giáo trình QUẢN LÝ BẢO TRÌ CÔNG NGHIỆP - Phần 4 ppsx

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
22
3. KINH T TRONG BO TRÌ
3.1 Các chi phí bo trì
1- Qun lý chi phí bo trì
Tt c các công ty u mong mun làm sao  chi phí bo trì thp nht. Ngi ta
thng ngh rng sn xut thì mang li doanh thu còn bo trì ch hiu là òi hi chi phí.
Nhng nu không thc hin bo trì thì s còn phi chi phí nhiu hn. Các chi phí bo trì
cn phi c kim soát bi nhng ngi có kin thc v bo trì. Thông thng các công
ty c gng ti u hoá cc b bng cách gim chi phí bo trì. Nhng vic tit kim chi phí
bo trì s làm tng chi phí gián tip trong sn xut.
Có hai cách qun lý chi phí bo trì
- Qun lý bo trì nh hng và kim soát kt qu.
- Qun lý bo trì nh hng bà kim soát chi phí.
Không may là nhiu công ty ang vn hành h thng qun lý bo trì nh hng vào
kim soát chi phí, ngha là ngi ta ang kim soát công tác bo trì ch bng cách da
trên ngân sách mà không hiu rng có mi quan h gia tình trng sn xut và bo trì.
Thng là bo trì nh hng vào kim soát chi phí làm tng chi phí bo trì v lâu dài.
Ngi bo trì thng than phin rng ngi ph trách tài chính không hiu bo trì là
mt ngun li. ngi bo trì phi bíêt tính toán kh nng sinh li ca bo trì  d nh
u t vào các hot ng bo trì.
Qun lý bo trì nh hng và kim soát chi phí không phi là qun lý bo trì hin
i. bo trì c xem là mt hot ng cn phi kim soát chi phí thng là các k s và
các k thut viên lâm vào tình trng khó s khi nhng nhà qun lý cp cao yêu cu h
phi xác nh các kt qu u t vào bo trì bng các s liu tài chính. Tính các chi phí
bo trì trc tip thì n gin nhng khó mà thy c các kt qu u t vào bo trì.
áng l mi ngi phi hiu rng yêu tiên hàng u trong mc tiêu bo trì là: “ gi
vng mc ch s kh nng sãn sàng có k hoch  chi phí thp nht có th c” iu

này có ngha là kt qu lâu dài s rt quan trng. Chi phí bo trì phi c t trong mi
quan h vi toàn b các kt qu t c nh bo trì trong mt n v sn xut. Nhng
ngi qun lý bo trì và ngi chu trách nhim v kinh t phi thy c toàn b kt qu
ca chin lc bo trì.
2- Phân loi chi phí bo trì
Các chi phí bo trì có th oc chia làm hai loi: trc tip và gián tip
Các hot ng liên quan n bo trì
- Chi phí cho ào to và hun luyn cho bo trì
- Tn lng và tin thng cho ngi bo trì
- Chi phí cho ph tùng thay th

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
23
- Chi phí vt t
- Chi phí cho hp ng bo trì thuê ngoài
- Chi phí qun lý bo trì
- Chi phí cho sa i, ci tin.
- Chi phí bo trì gián tip là các tn tht thu nhp hoc các tn tht khác làm gián
on sn xut do bo trì gây ra.
3- Cân i chi phí bo trì
Công tác bo trì và các kt qu ca nó có th so sánh vi mt tng bng trôi mà
phn ln nht  di mt nc không chông thy c mà ch có phn nm trên mt
nc là có th trông thy c. Phn có th trông thy c th hin các chi phí bo trì
trc tip c d dàng tìm thy thông qua các công ty thông qua các vn bn k toán, tài
chính. Phn không trông thy c th hin các chi phí khác nhau phát sinh do công tác
bo trì, ch hiu là do bo trì phc hi. Các thit hi v tài chính do công tác bo trì gây
ra thông thng khó nhn thy hn.
Mùc n-íc

Hình
3
.1.
T
ng bng biu th chi phí bo
trì

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
24
4- Mt s thit hi do công tác bo trì gây ra
1- Thit hi do tui th ca máy gim: nu máy móc thit b không c kim tra
thng xuyên và không c bo trì hp lý thì s làm gim tui th ca máy.
2- Thit hi v nng lng: tiêu th nng lng thng cao hn trong trng hp
công tác bo trì không c thc hin mt cách úng n. Mt thit b c bo trì tt s
tiêu th nng lng ít hn.
3- Thit hi v cht lng sn phm: Thit hi v cht lng sn phm s xut
hin khi thit b c bo trì kém. Nu có quyt nh thay i quyt nh bo trì thì phi
xem xét mi quan h gia chi phí cht lng và chi phí bo trì.
4- Thit hi v nng sut: công tác bo trì kém trong mt thi gian dài s làm gim
hiu nng ca thit b vì xung cp và hao mòn. Hiu nng gim s làm gim sn lng.
5- Thit hi do hao phí nguyên vt liu: Nu công tác bo trì kém, máy móc, thit
b d làm phát sinh ph phm, gây hao phí nguyên vt liu.
6- Thit hi do an toàn và lao ng kém, gây hiu qu không tt n thái  làm
vic và nng sut lao ng ca công nhân: Máy móc c bo trì kém d gây mt an
toàn, làm xu i môi trn lao ng. Công nhân s kém nhit tình, không an tâm trong
sn xut, nng sut làm vic gim.
7- Thit hi v vn: nu công tác bo trì c thc hin kém thì s làn ngng máy
s xut hin nhiu. các ln dng máy thng gn lin vi các thit hi quan trng và òi

hi các ph tùng phi c d tr nhiu hn. Viêc lu tr nhiu ph tùng trong kho s
phát sinh chi phí vn u t ban u.  các nc công nghp phát trin chi phí lu kho
c tính toán xp x 35% giá tr vt t c lu tr. Bng cách bo trì tt hn, chi phí
lu kho có th gim xung bi nhu cu ph tùng ít i. Cng nh vy các kho lu tr
trong quá trính sn xut có th gim xung nu bo trì tt. Sn xut úng lúc (Just – In –
time, JIT) ang c thc hin trong nhiu công ty. Ch s kh nng sãn sàng cao có tm
quan trng sng còn  thc hin JIT. Ch s kh nng sn sàng thp ca mt s thit b
trong dây truyn sn xut s làm tng nhu cu cn tng nhu cn cn có các kho lu tr
trung gian và di vy làm gia tng chi phí vn u t. Công tác bo trì là mt yu t quan
trng  gi các chi phí vn u t  mt mc hp lý.
8- Thit hi v kh nng xoay vòng vn: nu công tác bo trì kém, nhng h hng
x làm ình ch sn xut. Nhà sn xut s không th bán c nhng sn phm ra th
trng và thu hi các khon tin t khách hàn, gây nh hng xu n kh nng xoay
vòng vn.
9- Thit hi do mt khách hàng và th trng: công tác bo trì kém s dn n các
ln ngng sn xut ngoài k hoch và vi phm thi gian giao hàng. Khi ó khách hàng có
th ct hp ng và la chn các nhà cung cp khác chc chn hn.

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
25
10- Thit hi v uy tín: khi các ln ngng máy xy ra, nhà sn xut x không th
thc hin úng thi gian quy nh nên s mt uy tín vi khác hàng.
11- Thit hi do vi phm hp ng (nu có)
12- Thit hi do doanh thu và li nhun: Nhng thit hi trên s làm nh hng to
ln n doanh thu và li nhun cho nhà sn xut.
Trong qun lý bo trì nh hng và kim soát kt qu, chi phí bo trì trc tip phi
c phân tích, cân i và so sánh vi chi phí gián tip. Nhân viên bo trì phi hiu rõ v
kinh t hn  có th tính toán tác ng n mt kinh t ca công tác bo trì. Có mi quan

h gia chi phí bo trì trc tip và chi phí bo trì gián tip. Nu so sánh các chi phí bo trì
ca xe hi thì các chi phí gián tip s nh khi xe vn hành tt. Các chi phí trc tip cng
khá nh. Các xe hi phi c bo trì theo li khuyên ca nhà sn xut.
Nu máy xe bt ng dng khi xe ang chy, rc ri s bt u. Công vic u tiên là
phi em xe n xng  sa cha và thay th ph tùng cn thit. Ngi ch phi thuê
xe khác hoc i taxi.
Nu tình trng xe h hng càng gia tng, lúc này chi phí bo trì trc tip cao thì chi
phí bo trì gián tip cng cao.
Nu các ln ngng sn xut có th tránh c bng cách bo trì tt thì có th tit
Nu các ln ngng sn xut có th tránh c bng cách bo trì tt thì có th kim
c nhiu chi phí áng k.
Chi phí b
o tr
ì gián
ti
p
Chi phí
Chi phí b
o tr
ì tr
c
tip
Chi phí bo
trì trc tip
cao thng
phn ánh kh
ng sn sàng
thp
Thi gian
Hình 3.2.

Tng quan gia hai loi chi phí.

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
26
Ví d: chi phí mi ln ngng sn xut
n v Chi phí (USD/gi)
Công ty dâu khí
Nhà máy thép
Nhà máy giy
Nhà máy làm lon bia
Nhà máy hoá cht
Nhà máyin
Nhà máyng
Hàng triu bi vì mt gi = 3 – 4 ngày
10.000
10.000
9.000
2.000
10.000
7.000
Nh vy mc tiêu s mt ca bo trì là xác nh  u t ti u vo chi phí bo trì
trc tip nhm t c tng chi phí bo trì trc tip và gián tip là nh nht. Mi c
gng ci tin, hoàn thin nhng chin lc, gii pháp, phng pháp, k thut, thit b bo
trì u nhm mc ích m bo chi phí bo trì gián tip (các tn tht do ngng sn xut)
là nh nht.
3.2. H s PM
Nhiu khi cn xác nh hiu qu công tác bo trì. Nhã  cp, công tác bo trì
không thc o bng chi phí phát sinh mà phi gn lin vi sn lng theo mt cách

nào ó. Cn xác nh tác ng ca chi phí bo trì trc tip n các chi phí gián tip. Mt
phng pháp  kim tra các chi phí bo trì trc tip là s dng h s PM “P” là sn
ng và “M” là chi phí bo trì. Bng cách s dng h s PM, ngi ta có th xác nh
tác ng ca công tác bo trì lên quá trình sn xut. Ví d có bao nhiêu sn phm c
sn xut trên mt triu ng chi phí bo trì ? Tuy nhiên, các h s ch nên c dùng 
t các ch tiêu ni b, không dùng  so sánh hiu nng bo trì vi các n v sn xut
khác.
H s PM = [( sn lng)/(chi phí bo trì) ]
Sn lng có th c tính bng cai, chiêc, tn, lít, Km i c….
Chi phí bo trì c tính bng tin t ca mi nc.
Cách tính toán nay có th c thc hin  xác nh các kt qu và nhng ci tin
V u t trong công tác bo trì.
Ví d v h s PM
Trong mt nhà máy giy, ngi ta theo dõi sn lng và các chi phí bo trì nh sau:
sn lng nm 2001: 135.227 tn

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
27
Các chi phí bo trì trong nm 2001 bao gm
- nhân công
- ph tùng
- vt t bo trì
- hp ng ph
750 trii ng
3.038 triu ng
2.055 triu ng
5.550 triu ng
tng cng 11.435 triu ng

H s PM c tính toán nh sau
PM = sn lng /chi phí bo trì = 135.227/11.435 = 11.83 tn/ triu ng
1- K hoch công tác bo trì
Mt trong nhng mc tiêu ca bo trì là k hoch hoá nhm gia tng ch s kh
nng sn sàng, gim chi phí bo trì trc tip và t mt s u im khác. Nu làm tt
công vic k hoch hoá thì áp lc công vic i vi b phn bo trì s gim và cht lng
công vic c nâng cao.
 lp k hoch tt cn xác nh tình trng ca thit b bng cách xác nh nhng
h hng ang phát trin nhng cha nh hng nghiêm trng n quá trình vn hành.
Giám sát tình trng ca thit b s giúp tìm thy h hng ngay t u, v th ngi ta c
th hoch nh nhng công vic bo trì d kin thc hin trc khi ngng máy. Nh
giám sát tình trng các công vic không k hoch vi nhng u im nêu trên.
Bo trì phòng nga trc tip làm gim nh công vic bo trì do gim c s ln h
hng nh vy làm gim thi gian ngng máy và gia tng sn lng.
Bo trì phòng nga gián tip (giám sát tình trng) là c s ca tình trng giám sát có
k hoch. kt qu ca bo trì có k hoch là h thp chi phí bo trì và gim thi gian
ngng máy.
Gii pháp bo trì ng s:
- Nâng cao sn lng và cht lng sn phm
- Gim chi phí bo trì
2- Bo trì phòng nga
- Làm gim s ln ngng máy và sa cha khn cp
- Làm tng kh nng k hoch hoá và kim soát bo trì phc hi nh vy:
- Làm tng chi phí kh nng sn sàng và hiu qu s dng máy
- Làm gim chi phí bo trì

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
28

3.3. nh hng ca bo trì phòng nga n hiu qu kinh t
Hiu qu kinh t ph thuc vào mc  bo trì phòng nga c thc hin n âu.
 th hình 3.4 cho thy công vêc bo trì nh k s nh hng n hiu qu kinh t nh
th nào.
Bo trì phòng nga (a1) tng s làm gim chi phí sa cha (b1) và gim tn tht
(c1) nh gim s c trong vn hành máy.
Bt k s gia tng nào v phòng nga cng làm tng chi phí v nhân lc, cung ng
và dch v. Tuy nhiên, nhng khon tng này óng vai trò quan trng làm gim áng k
các chi phí sa cha và gim tn tht sn xut.
 thc hin bo trì phòng nga, ôi khi cn ngng máy ngoài d kin nên có th
gây tn tht sn xut.
O TRÌ
O TRÌ PHC HI
O TRÌ PHÒNG NHA
Ngng máy
không k hoch
Ngng máy
có k hoch
Gián tip(Giám
sát tình trng)
Trc tip
- Làm sch
- Bôi trn
- Thay th và sa
cha theo lch
trình
Gim bo trì
phc hi
- Tng kh nng
sãn sàng

Gim chi phí
o trì
- Tng kh nng
sãn sàng
ng chi phí
o trì
- Gim kh nng
sãn sàng
Hình 3
.3
.
T
ác d
ng ca công tác k hoch hoá công tác bo tr
ì

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
29
Hình 3.4 th hin s gia tng công vic bo trì phòng nga nh hng n chi phí
toàn b.
Tng chi phí (d1) s tng nu công vic bo trì phòng nga quá nhiu. Vì vy nên
chp nhn mt s lng công vic bo trì phc hi nào ó nh mt phn ca ch  bo
trì c cân i hp lý hoá v mt kinh t.
Tt nhiên là cng có nhng ngoi l. ví d, nh trng hp ca máy bay, bo trì
phòng nga phi c thc hin trit  vì lý do an toàn.
Nu bo trì phòng nga da trên giám sát tình trng (c th hin bng các ng
nét lin trong  th) thì tng chi phí s thp hn so vi khi bo trì phòng nga không da
trên giám sát tình trng (c th hin bng nhng ng nét t).

Bo trì phòng nga da trên giám sát tình trng s làm gim s ln ngng máy và
tiêu hao nguyên vt liu, s công vic phòng nga ti u sé dch chuyn v phí phi ca
 th. iu này có ngha là khi giám sát tình trng c s dng, v mt kinh t nên tng
s gi công bo trì phòng nga vì tng chi phí có th nh ó c ci thin.
Chi phí
t qu ti u
Gi công bo trì phòng nga
b1: chi phí sa cha
c1: tn tht doanh thu
do ngng máy
a1: chi phí thc hin
o trì phòng nga
d1: tng chi phí
(a1 + b1 + c1)
hìn
h 3
.4
.

nh h
ng ca bo tr
ì phòng ng
a n các chi phí

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
30
Chi phí
 gi công

 gi công
d1: Tng cho phí (a1+ b1 + c1).FTM
d2: Tng cho phí (a2+ b2 + c2).CBM
a1: Chi phí PM, FTM
c1: Tn tht doanh thu do ngng máy, FTM
a1: Chi phí PM, CBM
c2: Tn tht doanh thu do ngng máy, CBM
b1: Chi phí sa cha vi FTM
b2: Chi phí sa cha vi CBM
Thc hin FTM ti u
Thc hin CBM ti u
ng nét lin là bo trì trên c s tình trng (CBM)
ng nét t là bo trì nh kì (FTM)
H
ình
3
.5
.

nh h
ng ca FTM v
à CBM 
n tng chi phí bo tr
ì

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
1
3.4. Các ca s bo trì

Mc ích ca nhng hot ng bo trì phc hi là thc hin càng nhiu công vic có
k hoch càng tt. Nu có kh nng thc hin mt kh nng bo trì phc hi có k hoch
thay vì bo trì không k hoch thì s d dàng phi hp hn các công vic bo trì vi lp
k hoch sn xut.
T l thi gian sa cha mt công vic bo trì có k hoch và không có k hoch thì
vo khong 1/3. Nu cn 3 gi  sa cha mt h hng không k hoch thì ch cn 1 gi
 sa cha h hng ó khi có lp k hoch.
Gi s thit hi sn xut cho mt nhà máy là 10.000.000 ng/ gi và lúc này
ngng máy ngoài k hoch là không tránh khi. Nu cn 3 gi  sa cha h hng thì
chi phí bo trì gián tip trong trng hp này s là:
3 gi x 10.000.000ng / gi = 30.000.000ng
Nu có th lp k hoch cho công vic bo trì thì thi gian sa cha ch bng 1/3
cu 3 gi, ngha là 1 gi. Chi phí bo trì gián tip trong trng hp này s là:
1 gi x 10.000.000ng / gi = 10.000.000ng
So vi bo trì không k hoch ã tit kim c 20.000.000 ng.
Qua vic s dng các ca s bo trì, chi phí bo trì gián tip trên ây có th gim
xung bng không.
CPM
Tìm

ng
Chun
 và
p k
hoch
Thi gian máy
hot ng
Thi gian ngng máy
thi gian ch, thi gian sa
Thi gian ngng máy

thi gian ch, thi gian sa
Thi gian máy hot ng
OTPD
o trì giám sát tình trng
H
ình
3.
6
.
C

a s
 bo tr
ì

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
2
Hu nh sn lng ph thuc vào thì trng. vì th b phn sn xut phi lp k
hoch sn xut phù hp vi nhu cu sn phm ca th trng  hoàn thành các n hàng
c tip nhn c tip nhn t b phn bán hàng. Các k hoch sn xut luôn bao gm
c nhng khong thi gian ngng máy vì các lý do k thut. Các ln ngng máy này
c gi là các ca s bo trì.
Tu tng ngành công nghip nhng ln ngng máy này là  thay i dng c, i
ca, làm v sinh, ….
Thay i
ng c
Thay i
n phm

i ca
ng
máy làm
 sinh
p k hoch sn xut
Th trng
Hình
3
.7
.
N
h
ng công vic trong quá tr
ình s
n xut
p k hoch bo trì
p k hoch sn xut
n
xut
Hình
3
.8
.
S
ai l
ch gia thi gian ngng máy sn xut
và thi gian bo trì theo k hoch

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu

Email:
3
Nhng con s trên th hin s nh hng ca sn xut nên áp dng gii pháp bo trì
vn hành cho ti khi h hng c thc hin trong mt nhà máy. Khi lp k hoch sn
xut cn d trù mt vi ln ngng máy vì nhng lý do k thut. Dù làm tt n âu cng
khó mà lp c mt k hoch bo trì hoàn ho bi vì nhng ln ngng máy thng là
bt ng và không d oán c.
Vì nhng ln ngng sn xut c quyt nh t b phn sn xut nên cn s dng
chúng cho công vic bo trì. Trong trng hp mà sn xut không b ngng máy  bo
trì thì chi phí bo trì gián tip x bng không.
Nhng ca s bo trì ch có th c s dng nu nh h hng c phát hin trc
khi chúng phát trin n mc gây ra ngng máy.
3.5. H s UW
Mt phng pháp xác nh hiu qu ca công vic bo trì là s dng h s UW. H
s UW cng là mt bin pháp  xác nh tim nng ci tin công ngh bo trì. Ngi ta
xem xét c thi gian lãng phí và ln các hot ng không có k hoch trong phm vi chc
nng bo trì.
H s UW = U. W
trong ó: U - Là công vic bo trì không có k hoch
W - Thi gian lãng phí lên quan n công vic không k hoch, bo gm:
- Tìm gia công vic phi làm.
- Tìm úng ngi, úng ph tùng, úng tài liu k thut và dng c…
Ví d:
n
phm
p k hoch sn xut
p k hoch bo tr ì
Hình
3
.9

.
S
 ph
ù h
p gia thi gian sn
xut

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YÊN
Biên son: Lê Vn Hiu
Email:
4
Tình trng hin ti
- Bo trì có k hoch là 30%
- Bo trì phc hi không có k hoch là 70%
- Thi gian ch chung bình MWT là 50%
h s UW = 70% x 50% = 35%
khi áp dng nhng bin pháp ci tin công tác bo trì
- Bo trì có k hoch là 70%
- Bo trì phc hi không k hoch là 30%
- Thi gian ch trung bình MWT là 50%
H s UW = 30% x 50% = 15%
nh vy hiu qu ci tin bo trì: 35% - 15% = 20%
“w”
% Thi gian lãng phí
10 20 30
40 50
60
100
6
20

70
-29%
% Tim nng ci tin
35
“U”
% Công vic không k hoch
Hình
3
.10
.

 th th hin tim nng ci tin công tác bo tr
ì