Kỹ thuật chăn nuôi lợn thịt part 9 ppt

73
suất sinh gas trên đơn vị thể tích dịch phân huỷ. Các
quốc gia có công nghệ Biogas tiên tiến nh Mỹ, Trung
quốc, ấn độ, Philippine
Trong hơn 10 năm gần đây, công nghệ Biogas
phát triển mạnh ở Việt nam do việc du nhập công nghệ
từ nhiều nớc. Có nhiều phơng pháp để xây dựng hệ
thống Bioags, nhng đến nay cha có tiêu chuẩn hoá
thống nhất cho công việc này.
Sau nhiều năm nghiên cứu thử nghiệm các mô
hình của Trung quốc, Đài loan và Philippine có cải tiến
của tập thể cán bộ Viện Chăn nuôi cho phù hợp với
điều kiện chăn nuôi của nớc ta. Chúng tôi đ tiến hành
xây dựng một số hệ thống hầm Biogas bằng kết cấu
bêtông cốt thép có độ bền vững cao tại một số tỉnh
phía Bắc. Cho tới nay tất cả các hệ thống đều vận hành
an toàn, hiệu suất sinh ga tốt, có cải tiến nhiều mặt để
nâng cao hiệu quả sử dụng.
II. Nguyên lý chung
2.1. Quá trình phân giải vi sinh vật
Sự lên men yếm khí của các hợp chất hữu cơ
phức tạp tạo thành các chất đơn giản hơn là nhờ hệ vi
RUMENASIA.ORG/VIETNAM

74
sinh vật có trong môi trờng. Sự tăng trởng của vi
khuẩn và loài vi khuẩn còn tuỳ thuộc vào loại phân và
điều kiện môi trờng, nhiệt độ Ngời ta thấy tất cả các
bể sinh khí đều có những loại vi khuẩn khác nhau sinh
khí methane. Loại vi khuẩn này chia làm 2 nhóm nh

sau: Nhóm vi khuẩn biến dỡng (Non-methane
producing bacteria) và Nhóm vi khuẩn sinh khí
methane.
2.2. Lý thuyết của quá trình sinh khí methane.
Các vi sinh vật sinh methane theo nhiều cơ chế khác
nhau:
4H
2
+ CO
2
= CH
4
+ 2 H
2
O
3H
2
+ CO = CH
4
+ H
2
O
2H
2
O + 4CO = CH
4
+ 3CO
2

4HCOOH = CH

4
+ 3CO
2
+ 3H
2
O
4CH
3
OH = 3CH
4
+ CO
2
+ 2H
2
O
CH
3
COOH = CH
4
+ CO
2

Theo Buswell , công thức để tính năng suất sinh ga là :
C
n
H
a
O
b +
( n - a/4 - b/2)H

2
O = ( n/2-a/8+b/4)CO
2
+ (
n/2+a/8-b/4)CH
4

RUMENASIA.ORG/VIETNAM

75
Trong đó: n : là số nguyên tử carbon có trong phân tử
của hợp chất hữu cơ
a : số nguyên tử hydro có trong phân tử của hợp chất
hữu cơ
b : số nguyên tử oxy có trong phân tử của hợp chất
hữu cơ
Công thức trên có thể viết ở dạng đơn giản hơn, vì
trong điều kiện tiêu chuẩn 1 gam chất hữu cơ cho 22,4
lít khí:
22,4/M ( n/2+a/8-b/4) lít khí CH
4

22,4/M ( n/2-a/8+b/4) lít khí CO
2

Nh vậy ta có thể tính toán đợc năng suất sinh khí
methane và carbon của hàng loạt chất hữu cơ có trong
các nguyên liệu khác nhau.
Bảng 1: Năng suất sinh khí của 1 gam chất khô của
carbonhydrat, protein, lipid (lít)

Thành phần Methane(CH
4
) Carbondioxide(CO
2
)
Carbonhydrat 0,37 0,37
Protein 0,49 0,49
Lipid 1,04 0,36
RUMENASIA.ORG/VIETNAM

76

Căn cứ vào thành phần hoá học của nguyên liệu lạp vào
ta có thể tính đợc năng suất sinh khí CH
4
, CO
2
sinh ra
theo công thức:
E = 0,37A+ 0,49B+ 1,04C
Trong đó: E là năng suất lý thuyết của khí methane
trong 1 gam nguyên liệu
A là khối lợng của carbonhydrat chứa trong 1 gam
nguyên liệu
B là khối lợng của protein chứa trong 1 gam nguyên
liệu
C là khối lợng của lipid chứa trong 1 gam nguyên
liệu
Tơng tự ta cũng tính đợc năng suất sinh khí CO
2

D = 0,37A + 0,49B + 0,36C

2.3. Những yếu tố ảnh hởng đến quá trình lên men
và sinh khí methane
+ Nhiệt dộ:
RUMENASIA.ORG/VIETNAM

77
Vi khuẩn sinh khí methane bị ảnh hởng bởi
nhiệt độ rất nhiều, nhiệt độ lý tởng cho quá trình lên
men là 35
0
C, nhiệt độ thấp quá trình sinh ga giảm thậm
chí ngng hẳn (thấp hơn 10
0
C). Vi khuẩn methane cũng
rất mẫn cảm với nhiệt độ lên xuống thất thờng.
+ Thời gian ủ và số lợng vi sinh vật sinh khí
methane
Thời gian ủ trung bình từ 20-60 ngày, tuy nhiên còn
phụ thuộc vào nhiệt độ càng cao ,vi sinh vật phát triển
càng nhanh. Nếu trong quá trình ủ vi sinh vật không
phát triển thì cần phải kiểm tra lại nguyên liệu,hoặc bổ
sung vi sinh vật ( có sẵn trong tự nhiên).
+ Tỷ lệ C/N ( Carbon/Nitơ)
Tỷ số C/N trong nguyên liệu sinh khí biểu hiện tỷ lệ
của 2 nguyên tố : Carbon dới dạng carbonhydrate và
nitrogen dới dạng protein, nitrat,amoniac là những
chất dinh dỡng chính của vi khuẩn kỵ khí. Các nghiên

cứu cho thấy tỷ lệ C/N vào khoảng 25/1- 30/1 cho phép
sự phân huỷ tiến hành thuận lợi nhất nếu có điều kiện
thích hợp kèm theo.
+ Độ pH và các độc tố
RUMENASIA.ORG/VIETNAM

78
Trong quá trình lên men yếm khí độ pH môi
trờng thờng trung tính, đầu vào thờng từ 6,8- 7,2 và
đầu ra từ 7,0-7,5. Ngoài ra các độc tố có trong nguyên
liệu cũng ảnh hởng đến lợng ga sinh ra ví dụ các
thuốc trừ sâu, nớc xà phòng, thuốc tẩy, nớc vôi làm
cho số lơng vi sinh vật giảm đi nhanh chóng.
3, Cấu trúc bể phân huỷ
Hiên nay có nhiều kiểu xây dựng bể phân huỷ khác
nhau: Hầm ủ chung chung với bình ga, hầm có bình ga
nổi, hầm có bình ga rời nhng thông dụng và thuận
tiện nhất là cấu trúc hầm ủ chung với bình ga có vòm
cố định. Tuy nhiên tuỳ mức độ đầu t nguyên vật liệu
mà có thể xây dựng kiên cố hoặc bán kiên cố. Dới đây
xin giới thiệu cấu trúc hầm ga đợc xây dựng với kết
cấu betong cốt thép. Cấu trúc chính của bể bao gồm:
- Đáy bể đổ betông gạch vỡ và bê tong cốt thép
dày 150-200 mm.
- Vòm bể bằng betong cốt thép 8-9mm.
- Các bể phụ, bể thuỷ lực có kết cấu tơng tự và
kích thớc tỷ lệ hợp lý với bể phân huỷ.
- Hệ thống thiết bị chống phá váng phân bằng Inox.
RUMENASIA.ORG/VIETNAM

79
- Các hoá chất chống thấm đặc biệt bảo đảm cho bể
phân huỷ kín hoàn toàn, quá trình lên men yếm khí
diễn ra thuân lợi.

ống dẫn khí Van tổng








Hình 2: Sơ đồ hệ thống Biogass.
- Thân bể hình tròn xây gạch chỉ đặc (110-220mm).
Lý thuyết để tính toán cấu trúc bể phân huỷ nh sau:
f
1
= D/5 ; f
2
= D/8 ; H = D/2,5 .
Trong đó: f
1
: chiều cao vòm bể.
F
2
: chiều cao lõm đáy bể.
H : chiều cao thành bể.
RUMENASIA.ORG/VIETNAM

80
Từ đó ta có thể dễ dàng tính đợc thể tích của bể
phân huỷ chính theo công thức tính thể tích đ biết.
Điều quan trọng nhất là phải căn cứ vào quy mô đàn
gia súc để thiết kế thể tích bể phân huỷ cho hợp lý bảo
đảm lợng phân vào đợc phân huỷ hết, hệ số sinh ga
cao nhất, hiệu quả sử dụng kinh tế.
Các loại dung tích hầm phổ biến hiện nay và chi phí
xây dựng :
Quy mô chăn nuôi Dung tích Tổng chi phí
(lợn) (m
3
) (Triệu đồng)
4-10 con 5-6 m
3
2,3 - 2,5
10 - 20 con 8-10 m
3
3,0 - 3,5
20- 40 con 12-15 m
3
4,5 - 5,0
40 -100 con 18-20 m
3
6,0- 7,0

III. Vận hành và sử dụng
Hệ thống biogas là một hệ thống liên hoàn và hoạt
động tơng đối tự động. Để cho hệ thống hoạt động tốt

cần chú ý:
Lợng phân ban đầu và nớc cho vào tỷ lệ 1:4 - 1:6
RUMENASIA.ORG/VIETNAM

81
Lợng phân bổ sung hàng ngày dựa vào đàn gia súc
hiện có.
Lợng ga sinh ra hàng ngày phải đợc sủ dụng hết.
Gas sinh học là một hỗn hợp khí: Methane(CH
4
)
chiếm 60-70%, carbonic (CO
2
) chiếm 30-40%,
hydosulfide(H
2
S) thờng có không quá 1% nhng có
mùi khó chịu, vì vậy ta cần đặt thiết bị khử mùi.
Thành phần của gas thay đổi nên đặc tính của nó cũng
thay đổi.
Nhiệt lợng : 20- 25 MJ/m
3
(4700-6000 kcal/m
3
)
Tỷ trọng : 0,86 ( so với không khí là 1).
Gas sinh học khi cháy phải hoà lẫn với không khí tỷ
lệ 6-25% mới có thể cháy đợc, do đó tơng đối an
toàn khi sử dụng.

RUMENASIA.ORG/VIETNAM