bài 13 ảnh hưởng của mt lên sự biểu hiện kiểu gen

KIỂM TRA BÀI CŨ:
Em hãy cho biết đặc điểm di truyền của gen trên NST
s
? Ý
nghĩa của di truyền liên kết với giới tính? Tại sao không nên
tìm cách biết giới tính sớm của thai nhi?
Trẻ đồng sinh cùng trứng
Hiện tượng những trẻ đồng sinh cùng
trứng có cùng kiểu gen nhưng được
nuôi ở các môi trường khác nhau.
Sau 1 thời gian nhất định: Có những
tính trạng vẫn giống nhau nhưng có
những tính trạng lại biểu hiện khác
nhau rõ rệt. Tại sao???
Nội dung
I. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
II. Sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
III. Mức phản ứng của kiểu gen
Trong các thí nghiệm của mình, Menđen đã rất may mắn
khi chọn được các tính trạng rất ít phụ thuộc vào điều kiện môi
trường (TT chất lượng) mối quan hệ giữa gen và tính trạng khá
đơn giản.
Nhưng thực tế mối quan hệ này rất phức tạp và có nhiều
yếu tố chi phối!
Bản mã gốc Bản giải mã
Biểu hiện cụ thể
Gen ( ADN )

mARN Pôlipeptit Prôtêin Tính trạng
1.Sơ đồ mối quan hệ gi a gen và tính trạng

Bản mã sao
I. MI QUAN H GIA GEN V TNH TRNG
2. C I M:
Quỏ trỡnh biu hin ca gen qua nhiu bc cú th b
nhiu yu t mụi trng bờn trong cng nh bờn ngoi chi
phi.
* Hiện tượng
Ở thỏ Hymalaya :
+ Tại vị trí đầu mút cơ thể
(tai, bàn chân, đuôi, mõm) có lông
màu đen.
+Ở những vị trí khác lông trắng muốt.
VÍ DỤ 1
1. Một số VD
* Hiện tượng
Ở thỏ Hymalaya :
+ Tại vị trí đầu mút cơ thể
(tai, bàn chân, đuôi, mõm) có lông
màu đen.
+Ở những vị trí khác lông trắng muốt.
VÍ DỤ 1
*Nguyên nhân: do t
0
tại các TB đầu mút và TB phần thân khác
nhau (yếu tố bên trong)
Giả thuyết: -TB ở đầu mút cơ thể có t
0
thấp hơn t
0
ở TB

phần thân nên có khả năng tổng hợp sắc tố mêlanin  lông
đen
-TB ở phần thân có t
0
cao hơn, gen của chúng
không tổng hợp được sắc tố mêlanin  lông trắng
*Nguyên nhân: Do t
0
tại các TB đầu mút và TB phần thân
khác nhau (yếu tố bên trong)
Chứng minh
bằng TN
0
Cạo phần lông trắng trên lưng thỏ  buộc vào đó
một cục nước đá. Tại vị trí này, lông mọc lên lại có
màu đen.
* Thí nghiệm :
Theo em t
0
cao ảnh hưởng đến sự biểu
hiện của gen tổng hợp sắc tố mêlanin
như thế nào?
VÍ DỤ 2
Các cây hoa cẩm tú cầu có cùng kiểu gen có thể biểu hiện ở
dạng biến thiên màu sắc:
+pH<5: hoa màu xanh
+pH>7: hoa màu tím đỏ

VÍ DỤ 2
do độ pH của đất.

(yếu tố bên ngoài)
VÍ DỤ 3
* Ở người, bệnh phênyl keto niệu do 1 gen lặn/NST
A
quy định gây
rối loạn chuyển hoá aa phenylalanin:
+ Nếu không phát hiện và chữa kịp thời trẻ bị thiểu năng trí tuệ
+Nếu phát hiện sớm và áp dụng chế độ ăn kiêng trẻ bình thường
*Giải thích: Gen lặn gây bệnh có sẵn trong cơ thể, tuỳ vào môi
trường có hoặc không có aa phenylalanin mà cơ thể bị bệnh hay
không bị bệnh
Tìm thêm các VD về mức biểu hiện của gen phụ
thuộc vào đkiện MT?
2. Kết luận
-Môi trường có thể ảnh hưởng đến sự biểu hiện của kiểu gen.
-P không truyền đạt cho con tính trạng đã hình thành sẵn mà di
truyền 1kiểu gen.
-Kiểu gen qui định khả năng phản ứng của cơ thể trước môi trường
-Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường cụ thể
Từ các ví
dụ trên 
Rút ra kết
luận?
KG
MT
KH
LIÊN HỆ THỰC TẾ
Vận dụng mối quan hệ KG-MT-KH giải
thích:
Học sinh

Nhà trường
(MT Giáo dục)
Tài năng
Kiểu gen Môi trường Kiểu hình
+ Môi trường 1  Kiểu hình 1
+ Môi trường 2  Kiểu hình 2
Kiểu gen 1 + Môi trường 3  Kiểu hình 3
+ Môi trường
n
 Kiểu hình n
1. Khái niệm
Là tập hợp các kiểu hình của cùng 1 kiểu gen tương
ứng với các môi trường khác nhau
2. Đặc điểm
-Mức phản ứng do kiểu gen quy định, mỗi gen có mức
phản ứng riêng
-Có 2 loại mức phản ứng:
- +Mức phản ứng rộng: tính trạng số lượng (thường do nhiều gen
quy định và phụ thuộc nhiều vào MT, ít phụ thuộc vào gen) VD:
tính trạng năng suất, khối lượng, sản lượng trứng, sữa…
+Mức phản ứng hẹp: tính trạng chất lượng (thường do ít gen quy
định và ít phụ thuộc vào MT, phụ thuộc vào gen )VD: tỉ lệ bơ
trong sữa bò
3. Phương pháp xác định mức phản ứng
- Tạo các cá thể có cùng kiểu gen.
 Nuôi hoặc trồng các cá thể có cùng kiểu gen ở
các môi trường khác nhau.
 Theo dõi đặc điểm của các cá thể có cùng kiểu
gen ở các môi trường khác nhau tập hợp kiểu
hình

Tại sao các nhà khoa học lại khuyên nông dân
không nên chỉ trồng 1 giống lúa duy nhất (Cho
dù đó là 1 giống lúa có năng suất cao) trên 1
diện tích rộng trong cùng 1 vụ?
4. Sự mềm dẻo về kiểu hình (Thường biến)
VD: Cây mũi mác:
50
0
30
1400 3050
50
0
30
1400 3050
Mức phản ứng của 2 kiểu gen khác nhau ( a và b ) của loài
cỏ thi với độ cao của mặt n ớc biển
-Nguyên nhân : Do sự thay đổi của môi trường và do sự tự điều
chỉnh về sinh lí.
-Khái niệm : Là hiện tượng một kiểu gen có thể thay đổi kiểu
hình trước những điều kiện môi trường khác nhau.
-Đặc điểm: +Biến đổi đồng loạt theo 1 hướng xác định
tương ứng với môi trường
+Không di truyền
+Mức độ mềm dẻo kiểu hình phụ thuộc vào kiểu gen

-Ý nghĩa : Giúp sinh vật thích nghi với những thay đổi của môi
trường.
Vận dụng kiến thức tổng hợp của bài giải thích:
“Tại sao cũng mang gen gây bệnh nhưng có người thì bị bệnh, có
người lại không bị bệnh hoặc bị bệnh rất nhẹ?”

“Thần đồng âm nhạc, thiên tài toán học Có được sinh ra từ P
mang tính trạng đó không?”
Câu 1:
Kiểu hình của một cơ thể phụ thuộc vào
kiểu gen
điều kiện môi trường
kiểu gen và điều kiện môi trường
các tác nhân đột biến trong môi trường
và
quy luật di truyền chi phối các tính
trạng.
Sai
Sai
Sai
Sai
Sai
Sai
Đúng
Đúng
A
B
C
D