ăn mòn thép thái nguyên trong các môi trường có giá trị ph khác nhau

Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRỪƠNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHẠM THỊ BÉ
ĂN MÒN THÉP THÁI NGUYÊN TRONG CÁC MÔI
TRƯƠNG CO PH KHÁC NHAU
Khoá luận tốt ngiệp: Hoá học
Chuyên ngành: hoá lý
Người hướng dẫn khoa học: PGS,TS:Lê Xuân Quế

Hà nội, 2007

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
Lời cảm ơn
Bản luận văn này được hoàn thành tại
phòng Nghiên cứu ăn mòn và bảo vệ kim
loại-Viện Kỹ Thuật Nhiệt Đới-Trung tâm
Khoa học tự nhiên và Công nghệ Quốc
Gia.
Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc,
em xin chân thành cảm ơn thầy giáo-
PGS.TS Lê Xuân Quế đã tận tình hướng
dẫn em trong qúa trình nghiên cứu và
hoàn thành bản luận văn này.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy,
cô giáo trong tổ Hoá Lý, các thầy cô giáo
trong khoa Hoá học đã tận tình giúp đỡ,
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé

tạo mọi điều kiện để em hoàn thành bản
luận văn này.
Em xin bày tỏ lòng biết ơn tới các
anh, chị, phòng thực hành, phòng máy
tính, cùng toàn thể các thầy cô giáo
trong Viện Hóa học, cùng bạn bè trong
và ngoài trường đã giúp đỡ, động viên và
tạo mọi điều kiện thuận lợi để em hoàn
thành luận văn này.
Hà Nội, ngày tháng năm 2007
Phạm Thị Bé
Phần mở đầu
I. Lý do chọn đề tài
Ăn mòn là một hiện tượng rất phổ biến của kim loại. Vấn đề ăn mòn
xuất hiện trong tất cả khía cạnh của công nghệ, nó gây ra những hậu quả
nghiêm trọng như làm hư hại các thiết bị, giảm hiệu suất của máy móc, làm
bẩn các sản phẩm thực phẩm,… Thậm chí ăn mòn còn gây ra những tai hoạ
rất lớn cho các lò phản ứng hạt nhân, máy bay, tên lửa, các thiết bị tự động.
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
Không chỉ có vậy, ăn mòn còn thường là trở ngại trong việc tung ra những
sản phẩm mới thuộc lĩnh vực công nghệ cao do chúng thường xảy ra một cách
không thể lường trước được và thường trong các lĩnh vực cơ khí chính xác.
Trong nhiều trường hợp, sự ăn mòn có thể trở thành yếu tố ngăn cản sự thành
công của các công nghệ mới nhiều hứa hẹn.
Có thể nói ăn mòn gây ra những thiệt hại vô cùng to lớn cả về trực tiếp
lẫn gián tiếp và những thiệt hại gián tiếp là không thể tính được và thường lớn
hơn nhiều so với thiệt hại trực tiếp. Vì vậy, vào năm 1969, Chính phủ Anh đã
thành lập một Uỷ ban nghiên cứu để xác định những tổn thất đối với quốc gia
và đưa ra những biện pháp để làm giảm những tổn thất do sự ăn mòn gây ra.

Khi kết quả nghiên cứu ở Anh được áp dụng có điều chỉnh ở Đức đã làm tăng
tổng sản phẩm quốc nội (GNP). Trong giai đoạn 1968-1969, người ta ước tính
chi phí cho ăn mòn ở Đức vào khoảng 19 tỷ mark (tương đương 9 tỷ USD) và
nước Đức đã có thể giảm bớt 4,3 tỷ mark nếu như áp dụng các biện pháp ngăn
chặn sự ăn mòn. Tổn thất do ăn mòn kim loại hàng năm bằng 1,85% đến
4,8% tổng thu nhập quốc dân (GDP) và thực sự đây là những con số khổng lồ.
Thí dụ, ở Mỹ (1975) là 70 tỷ USD, ở Anh (1985) là 10 tỷ bảng Anh và ở Liên
Xô (cũ) 1987 là 90,7 đến 105,9 tỷ USD. Ngoài thiệt hại trực tiếp về vật chất
(khoảng 20% tổng kim loại trên thế giới sản xuất hàng năm) ăn mòn kim loại
còn gây những thiệt hại gián tiếp khác như giảm độ bền của máy móc
Và chất lượng sản phẩm, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng xấu đến an
toàn lao động.
Đây là một bằng chứng cho thấy những nghiên cứu tìm hiểu quá
trình ăn mòn và biện pháp bảo vệ chống ăn mòn hữu hiệu sẽ giúp một quốc
gia bảo vệ được các nguồn lực kinh tế trong các lĩnh vực công nghệ. Công
nghệ vật liệu mới đã có những thành tựu đầy hứa hẹn nhưng chắc chắn kim
loại vẫn là vật liệu quan trọng nếu không muốn nói vẫn là vật liệu chủ chốt
trong tương lai.
Chính vì vậy em đã lựa chọn đề tài: “Ảnh hưởng của pH đến sự ăn
mòn thép Thái Nguyên”. Nghiên cứu sự ăn mòn thép Thái Nguyên trong môi
trường pH từ 0 đến 5. Từ đó suy ra những biện pháp bảo vệ hợp lý.
II. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Tìm ra khả năng ăn mòn của kim loại trong các môi trường có pH
khác nhau.
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
III. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu sự ăn mòn của kim loại trong các môi trường có pH
khác nhau.
IV. Phạm vi nghiên cứu

Các hợp chất vô cơ: KClO
4
,HClO
4
, Thép Thái Nguyên.
V. Phương pháp nghiên cứu
Đo thế E
0
, đo dòng ăn mòn, đo tổng trở, đo dòng ăn mòn sau khi đo
tổng trở, đo step.



PHẦN NỘI DUNG
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
MỤC LỤC
Mở
đầu…………………………………………………………….
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN………………………………………
I. Ăn mòn và bảo vệ kim loại……………………………………
I.1. Đại cương về ăn mòn kim loại………………………………
I.1.1. Định nghĩa về ăn mòn kim loại…………………………….
I.1.2. Phân loại ăn mòn kim loại………………………………….
I.1.2.a. Phân loại theo cơ chế ăn mòn…………………………….
I.1.2.b. Phân loại ăn mòn theo đặc điểm bề mặt bị ăn mòn………
I.1.2.c. Phân loại ăn mòn theo môi trường………………………
I.2. Các phương pháp bảo vệ chống ăn mòn kim loại…………
I.2.1. Phương pháp che phủ……………………………………
I.1.2. Phương pháp điện hoá học……………………………….

I.2.2.a. Bảo vệ catôt……………………………………………
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
I.2.2.b. Bảo vệ anôt…………………………………………….
I.2.2.3. Phương pháp biến đổi môi trường xâm thực……………
II. Phản ứng điện hoá……………………………………………
II.1. Cơ chế của phản ứng điện hoá……………………………
II.2. C ác yếu tố ảnh hưởng tới quá trình ăn mòn kim loại……………….
CHƯƠNG II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU………
II.1. Đối tượng………………………………………………
II.1.1. Vật liêu……………………………………………………
II.1.2.Chuẩn bị điện cực, dung dịch, thiết bị……………………
II.1.2.a. Chuẩn bị điện cực………………………………………
II.1.2.b. Chuẩn bị dung dịch………………………………………
II.1.2.c. Chuẩn bị thiết bị …………………………………………
Chương I. TỔNG QUAN
I. Ăn mòn và bảo vệ ăn mòn kim loại
I.1. Đại cương về ăn mòn kim loại
I.1.1. Định nghĩa về ăn mòn kim loại
Có nhiều định nghĩa về ăn mòn kim loại, nhưng có thể hiểu một cách
chung nhất: ăn mòn kim loại là sự phá huỷ kim loại do tương tác hoá học
hoạc điện hoá học của kim loại với môi trường xung quanh.
Phương trình mô tả hiện tượng ăn mòn kim loại trong các môi trường
có dạng như sau:
M - ne → M
n+
Trong đó: M là kim loại, n là số electron trong nguyên tử kim loại bị mất
đi khi bị ôxi hoá, tạo thành iôn kim loại M
n+
. Iôn kim loại sau đó có thể tồn

tại ở dạng tự do trong dung dịch hoặc có thể bị kết tủa dưới dạng hiđrô xit
hay ôxit tuỳ theo điều kiện môi trường.
I.1.2. Phân loại ăn mòn kim loại
I.1.2.a. Phân loại theo cơ chế ăn mòn
Theo cơ chế phá huỷ kim loại, ăn mòn kim loại có thể phân thành 2
loại: ăn mòn hoá học và ăn mòn điện hoá.
* Ăn mòn hoá học
Là quá trình phản ứng giữa bề mặt kim loại với môi trường xung
quanh theo các quy luật của phản +ứng dị thể. Khi đó nguyên tử kim loại
tương tác trực tiếp với phần tử của môi trường xâm thực. Những ví dụ điển
hình nhất về an mòn hoá học là tương tác giữa kim loại với môi trường
lỏng không dẫn điện hay với các khí khô. Phản ứng ở nhiệt độ cao của kim
loại với oxi hoặc với các khí hoạt động khác như SO
2
, H
2
S, các halogen…
* Ăn mòn điện hoá
Là ăn mòn kim loại làm phát sinh dòng điiện trong môi trường điện ly.
Sự ăn mòn điện hoá học tuân theo những quy luật của động học điện hoá.
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
Sự ăn mòn điện hoá học thường gạp trong cuộc sống hằng ngày, trong môi
trường khí ẩm, trong đất, biiển, dung dịch điện ly.
Ăn mòn điện hoá là quá trình oxi hoá khử xẩy ra không cùng một vị trí
nên bao giờ cũng phát sinh dòng diện. Nơi xảy ra phane ứng oxi hoá kim loại
(kim loại bị mất electron trở thành iôn dương), được gọi là anôt, nơi xẩy ra sự
khử(xảy ra phản ứng tiêu thụ electron ) được gọi là catôt. Qúa trình anôt-
catôt ,cũng như quá trình oxi hoá-khử, là hai quá trình của một phản ứng điện
hoá:

Anôt(oxy hoá): M → M
n+
+ ne
Catôt(khử): D +ne→ D
n+

Với D (depolarizer) là chất khử, trong thực tế thường gặp là oxi hoặc iôn
H
+
.
I.1.2.b.Phân loại ăn mòn theo đặc điểm bề mặt bị ăn mòn
Tuỳ theo sự phá huỷ bề mặt kim loại bị ăn mòn người ta phân biệt hai dạng ăn
mòn chính là ăn mòn tổng thể và ăn mòn khu trú.
*Ăn mòn tổng thể :
Qúa trình ăn mòn xảy ra trên toàn bộ bề mặt kim loại, nó có thể đều đặn
hoặc không đều đặn. Có 2 loại ăn mòn tổng thể:
+ Ăn mòn đều: Là sự ăn mòn trên toàn bộ diện tích bề mặt kim loại tiếp xúc
với môi trường xâm thực,không phân biệt dược khu vực catôt và anôt.
+ Ăn mòn galvani: Ttong dạng ăn mòn này, trên bề mặt bị ăn mòn chứa các
kim loại khác nhau ở đó một số kim loại đóng vai trò anôt, một số kim loại
đóng vai trò catôt. Dạng ăn mòn này thường xảy ra trên bề mặt kim loại kỹ
thuật hoặc kim loại chưa tinh khiết. Ngoài ra ăn mòn galvani cũn có thể xẩy
ra khi bề mặt kim loại không được đồng nhất.
* Ăn mòn khu trú: Sự ăn mòn xảy ra tập trung ở từng phần riêng biệt trên
bề mặt kim loại.Trên thực tế người ta thường gặp những dạng ăn mòn cục
bộ sau:
+ Ăn mòn lỗ: Xảy ra khi bề mặt kim loại chứa màng thụ động bị phá huỷ.
Tại nơi bị phá huỷ rất nhỏ, ăn mòn phát triển ăn sâu vào bên trong.
+Ăn mòn hang
+ Ăn mòn nứt: Ăn mòn dẫn đến tạo thành các khe nứt trong cấu trúc kim

loại.
+ Ăn mòn giữa các tinh thể: Vết nứt do sự ăn mòn gây ra nằm dọc theo
ranh giới giữa các tinh thể.
+ Ăn mòn xuyên tinh thể: Hình thành các vết rạn xuyên tinh thể dẫn tới sự
phá huỷ toàn bộ kim loại.
I.1.2.c. Phân loại ăn mòn theo môi trường
Căn cứ vào đặc trưng của môi trường ăn mòn , người ta phân ra các
kiểu ăn mòn phổ biến sau:
• Ăn mòn khí quyển: ăn mòn kim loại trong khí quyển hoặc trong các khí
ẩm ướt khác.
• Ăn mòn biển.
• Ăn mòn đất: ăn mòn kim loại đặt trong đất.
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
• Ăn mòn trong các dung dịch điện ly (các dung dịch axit, bazơ, muối).
• Ăn mòn dòng dò: gây bởi sự dò điện khiến các thiết bị kim loại trong
môi trường xâm thực bị phân cực thành anôt và catôt.
• Ăn mòn sinh học: là ăn mòn do các vi sinh vật hay do những sản phẩm
chuyển hoá của chúng gây ra.
I.2. Các phương pháp bảo vệ chống ăn mòn kim loại.
Từ định nghĩa ăn mòn kim loại là sự phá huỷ các kim loại do tương tác
của kim loại với môi trường xung quanh, người ta suy ra 3 phương pháp
cơ bản để bảo vệ kim loại:
- Ngăn cách kim loại với môi trường xâm thực.
- Thay đổi các tính chất của môi trường.
- Thay đổi tính chất của kim loại.
Các phương pháp cụ thể như sau:
I.2.1. Phương pháp che phủ.
Việc bảo vệ kim loại bằng các lớp che phủ là một trong những phương
pháp phổ biến nhất. Điểm mấu chốt của phương pháp này là nhằm cô lập

bề mặt kim loại khỏi môi trường xâm thực. Các lớp che phủ bảo vệ phải
đáp ứng một số yêu cầu chung như: lớp bảo vệ không bị ăn mòn hay bị ăn
mòn với tốc độ yếu hơn nhiều so với tốc độ ăn mòn của kim loại cần bảo
vệ; lớp che phủ phải đủ độ dày và có độ bám dính tốt… Tuỳ theo yêu cầu
thực tế, người ta có thể sử dụng lớp che phủ kim loại hoặc lớp che phủ
không kim loại.
• Các lớp che phủ kim loại.
Có 2 loại phủ kim loại là phủ catôt và phủ anôt. Nếu lớp che phủ có
thế âm hơn thế của kim loại cần bảo vệ (kim loại nền), lớp che phủ
được gọi là lớp che phủ anôt; ngược lại, khi thế của kim loại che phủ
dương hơn thế của kim loại nền thì ta có lớp che phủ catôt.
• Các lớp che phủ phi kim loại.
Các lớp che phủ phi kim loại gồm các lớp che phủ bằng các chất vô
cơ và hữu cơ. Các lớp che phủ hữu cơ thường là các màng polime. Sơn
và sơn lắc được dùng rộng rãi nhất trong thực tế chống ăn mòn kim loại
do chúng dễ che phủ lên các chi tiết có nhiều loại hình dạng, kích
thước, dễ dàng bịt kín các lỗ, các vết rạn nứt, và không làm thay đổi
tính chất của kim loại nền.
I.2.2. Phương pháp điện hoá học.
Thực chất của phương pháp này là làm cho thế của kim loại cần bảo vệ
thay đổi theo hướng đưa kim loại vào vùng được bảo vệ (bảo vệ catôt) hoặc
vào vùng thụ động (bảo vệ anôt).
I.2.2.a. Bảo vệ catôt.
Bảo vệ catôt là một phương pháp được sử dụng thường xuyên để chống ăn
mòn các cấu trúc và các thiết bị đặt trong môi trường xâm thực (nước biển,
đất,…). Phương pháp này được áp dụng cho tất cả các kim loại nhưng phổ
biến nhất là cho thép trần hay thép mạ.
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
• Phương pháp bảo vệ catôt bằng điện cực “hy sinh”. Trong phương pháp

này, kim loại cần bảo vệ được ghép nối với một điện cực “hy sinh” là
một kim loại khác có thế âm hơn rất nhiều. Bản chất của phương pháp
này là phân cực kim loại cần bảo vệ bằng dòng điện tích âm nghĩa là
liên tục cung cấp electron cho kim loại bị ăn mòn nhờ điện cực “hy
sinh”.
• Phương pháp bảo vệ catôt bằng dòng điện ngoài. Bản chất của phương
pháp này cũng giống với phương pháp bảo vệ catôt bằng điện cực “hy
sinh” nhưng ở đây nguồn cung cấp electron cho kim loại cần bảo vệ là
nguồn điện một chiều từ bên ngoài. Kim loại cần bảo vệ được nối với
điện cực âm của nguồn điện ngoài. Tuy nhiên phương pháp này có
nhược điểm là dòng bảo vệ đôi khi rất lớn làm tiêu tốn điện năng, do
vậy cần xem xét sao cho phù hợp với điều kiện cụ thể.
I.2.2.b. Bảo vệ anôt.
Nguyên tắc của phương pháp bảo vệ anôt là phân cực kim loại cần bảo vệ
bằng dòng điện tích dương, khi đó thế của kim loại sẽ bị dịch chuyển vào
vùng thế của trạng thái thụ động.
Kim loại còn có thể bị thụ động hoá bằng các phương pháp hoá học: Xử lý
bằng dung dịch có tính oxy hoá mạnh. Ví dụ sắt sẽ bị thụ động hoá bằng axit
sunfuric đặc nguội hoặc axit nitric đặc nguội. Hiện tượng thụ động gắn liền
với dự hình thành một màng bảo vệ vững chắc trên bề mặt cách ly kim loại
với môi trường xâm thực.
I.2.3. Phương pháp biến đổi môi trường xâm thực.
Để hạn chế sự xâm thực của môi trường, người ta sử dụng các chất ức chế
ăn mòn. Chất ức chế thường có khả năng làm giảm tốc độ ăn mòn kể cả khi
nồng độ rất thấp (10
-3
– 10
-6
mol/l). Đây là phương pháp rất phổ biến có hiệu
quả kinh tế cao. So với các phương pháp bảo vệ khác, việc sử dụng các chất

ức chế có nhiều ưu điểm nổi bật. Không cần xác định lại sơ đồ kỹ thuật, cho
phép sử dụng các kim loại có cấu trúc rẻ tiền thay cho các kim loại đặc biệt,
nâng cao khả năng bảo vệ của các lớp mạ hay sơn lắc… Đảm bảo các tính
chất cơ học của kim loại.
Các chất ức chế thường được chia làm 2 loại: ức chế catôt và ức chế anôt.
Các chất ức chế anôt kìm hãm tốc độ hoà tan của kim loại do hình thành các
màng bảo vệ trên khu vực anôt của bề mặt kim loại bị ăn mòn hoặc chuyển
kim loại vào vùng thụ động bền. Những chất này thường là các hợp chất hữu
cơ có chứa nitơ, lưu huỳnh hoặc oxi,…; Các cromat, nitrit, nitrat sẽ thụ động
hoá các kim loại. Nếu lượng chất ức chế anôt đưa vào không đủ, có thể gây
ăn mòn rỗ rất nguy hiểm.
Các chất ức chế catôt làm giảm tốc độ ăn mòn do làm tăng sự phân cực
catôt, ví dụ như các hợp chất của photpho, asen làm giảm dòng trao đổi của sự
thoát hiđro đối với quá trình ăn mòn với sự khử phân cực hiđro. Các chất ức
chế catôt thường làm hình thành các màng pha, các màng hấp phụ có tác dụng
tách kim loại khỏi môi trường ăn mòn.
II. Ăn mòn điện hoá
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
II.1.Cơ chế của phản ứng điện hoá
Một phản ứng điện hoá là một phản ứng phức tạp xảy ra qua nhiều giai
đoạn trung gian, mỗi giai đoạn trung gian được coi là một quá trình sơ cấp.
Có 4 giai đoạn sơ cấp chính sau:
1. Sự tải khối: Đó là sự tải chất phản ứng từ lòng dung dịch tới bề mặt
điện cực (lớp điện kép) và sự tải sản phẩm phản ứng từ bề mặt điện
cực. Sự tải khối được thực hiện bằng các phương thức sau:
- Điện chuyển: sự chuyển điện này có nguyên nhân là, khi có điện
trường, xuất hiện chênh lệch thế; sự biến thiên thế theo khoảng cách
đến bề mặt điện cực.
- Khuếch tán: do sự chênh lệch nồng độ, sự biến thiên nồng độ này cũng

theo khoảng cách tới bề mặt điện cực.
- Đối lưu: do sự chênh lệch nhiệt độ, chênh lệch áp suất hoặc khuấy cơ
học.
2. Một số quá trình hoá lý như solvat hoá hoặc khử solvat tạo thành
hiđroxit hay oxit, kết tủa, phản ứng hoá học hay điện hoá thứ cấp.
3. Quá trình bề mặt: hấp phụ, khử hấp phụ, tạo mầm tinh thể và tăng
trưởng.
4. Sự chuyển điện tích: sự chuyển electron bề mặt điện cực, xảy ra ở vùng
ranh giới pha, trên bề mặt điện cực, trong lớp điện kép.
Tốc độ của phản ứng điện hoá phụ thuộc tốc độ của giai đoạn chậm nhất.
Xét trường hợp nhúng một thanh kim loại không đồng nhất vào
dung dịch điện ly không đồng nhất. Lấy hai vùng không đồng nhất bất kỳ
nằm sát nhau trên bề mặt thanh kim loại, ta thấy có những quá trình sau:
II.1.1. Qúa trình anôt
Ion kim loại ở bề mặt kim loại tiếp xúc với dung dịch điên ly bị hidrat
hóa chuyển vào dung dịch. Bề mặt kim loại dư điện tử.
M – ne → M
n+
Kim loại bị mất điện tử( bị oxi hóa), tan vào dung dịch. Ơ trạng thái cân
bằng, thế điện cực tính theo phương trình Nernst:
ϕ
M
= ϕ
0
+
RT
nF
ln
( )
n

M
a
+
Nếu đặt vào hệ một điện thế ϕ
,
,
khác giá trị tại thế cân bằng thì cân bằng bị
phá vỡ, phản ứng điện hóa xảy ra tạo một cân bằng mới:
Nếu ϕ
,
,
> ϕ : thì xảy ra quá trình oxi hóa, kim loại bị ăn mòn.
Nếu ϕ
,
,
< ϕ : thì xảy ra quá trình khử, kim loại không bị ăn mòn.
II.1.2. Qúa trình catôt
Ion, nguyên tử, hay phân tử nhận điện tử trên bề mặt kim loại:
D + ne → D
n+

Trong đó D: chất khử cực.
Thông thường trong ăn mòn ta hay gặp 2 chất khử cực chính là oxi và H
+
.
* Ăn mòn với sự khử phân cực oxi.
Là quá trình ăn mòn kim loại mà phản ứng khử catôt do O2 gây ra.
Qúa trình này rất phổ biến trong tự nhiên, xảy ra cả trong môI trường
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé

kiềm, muối trung tính, axit yếu. Oxi khuếch tán từ không khí vào dung
dịch đến sát điện cực thì xảy ra ion hóa oxi.
Môi trương kiềm ( trung tính): O
2
+ 2H
2
O + 4e → 4OH
-
Điện thế cân bằng tính theo phương trình Nernst:
ϕ
1
O2
= ϕ
0
+
0.059
4
lg
( )
2
O
4
OH
P
a
−
0.43 +
0.059
4
lg

( )
2
O
P
- 0.059 . lg
( )
w
a H
Môi trường axit: O
2
+ 4H
+
+ 4e → 2H
2
O

ϕ
O2
= ϕ
0

+

0.059
4
lg
( )
{ }
2
4

O
H
P * a
+
= 1.23 +
0.059
4
lg
2
O
P
+ 0.059lg
( )
H
a
+

* Ăn mòn với sự khử phân cực hydro
Là quá trình ăn mòn kim loại có khí H
2
thoát ra do khử phân cực catôt
là ion H
+
. Qúa trình này thường xảy ra trong môI trường axit. Ion
H
+
khuếch tán đến sát điện cực, bị khử thành hidro qua hai giai đoạn:
2H + 2e
(1)
→

2H
ad

(2)
→
H
2
Đơn giản: 2H
+
+ 2e
→
H
2
Ta có: Điện thế điện cực theo phương trình Nernst:
ϕ
H2
= ϕ
0
+
0.059
2
lg
( )
2
2
H
H
a

P
+
= 0.059lg
( )
H
a
+
-
0.059
2
lg
( )
2
H
P
Qúa trình ăn mòn khử phân cực hidro bị chậm chủ yếu do tốc đọ phản ứng
catôt, do đó bề mặt catôt dư điện tử, điện thế điện cực chuyển về phía âm
hơn(khống chế điện hóa).
II.1.3. Khi hai quá trình điện cực xảy ra đồng thời: Có sự chuyển dịch
điện tử từ vùng anôt đến vùng catôt; trong dung dịch cation và anion cũng
chuyển dịch theo chiều ngược lại.
Qúa trình xảy ra liên tục, các điện tử dư ở vùng anôt chuyển dời đến
vùng catôt; bù lại số điện tử bị chất khử tiêu thụ, năng lượng tự do của hệ:
∆G, phải thỏa mãn điều kiện ∆G < 0.
∆G = - nEF n: Số đương lượng gam
F: Hằng số Faraday
E:Sức điện động nguyên tố ăn mòn thuận nghịch
E =
( )
K

TN
V
-
( )
A
TN
V
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé

( )
K
TN
V
: Điện thế điện cực thuận nghịch điện cực catôt ở điều kiện làm
việc ; ở đây
( )
K
TN
V
= ϕ
D
cb

( )
A
TN
V
: Điện thế điện cực thuận nghịch điện cực anôt ở điều kiện làm
việc; ở đây

( )
A
TN
V
= ϕ
M
cb
n > 0, F> 0 ⇒ ∆G < 0 ⇔ E > 0
Hay ϕ
D
cb
- ϕ
M
cb
> 0 ⇔ ϕ
D
cb
- ϕ
M
cb
> 0
Từ điều kiện này ta hoàn toàn có thể tính được quá trình ăn mòn điện hoá
có xảy ra hay không trong điều kiện nhất định.
Ta thấy ϕ
O2

luôn dương hơn so với hidro, vì thế, ăn mòn với sự khử phân
cực oxi xảy ra dễ dàng hơn. Trong môi trường nước, kiềm, hầu hết kim
loại bị ăn mòn theo cơ chế oxi tham gia phản ứng catôt. Chỉ trong môi
trường axit, iôn H

+
mối tham gia phản ứng catôt.
II.2. Các yếu tố ảnh hưởng dến quá trình ăn mòn kim loại
- Các yếu tố bên trong:+ Độ bền nhiệt động của kim loại
+Cấu tạo và tính chất hợp kim
+ Đặc tính ứng suất
+ Trạng thái bề mặt
- Các yếu tố bên ngoài: +Bản chất dung dịch điện ly
+Tốc độ chuyển động của dung dịch điện ly
+ Thành phần và nồng độ của dung dịch điện ly
+ Nhiệt độ, áp suất môI trường
+ Sự tiếp xúc giữa các kim loại với nhau trong
dung dịch điên ly hình thành pin ăn mòn
+ Dòng điện tản(rò điện)
+ Cấu tạo thiết bị Vam (mlH
2
/h.)


Chương II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
II.1. Đối tượng
II 1.1. Vật liệu
Thép Thái Nguyên
Thép CT3 có thành phần như sau:
Fe C Mn S P Si Ni,Cr
%m 99.406 0.15 0.42 0.037 0.042 vết không đáng kể
Là một loại thép (hợp kim) được sử dụng rộng rãi trong các ngành công
nghiệp hiện nay, lầm việc trong nhiều môi trường khác nhau. Việc nghiên cứu
ăn mòn thép CT3 đã có một số tác giả tiến hành.
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
Trong khoá luận này em đi vào nghiên cứu ăn mòn thép CT3 trong môi
trường axit có PH từ 0 đến 5 với dung dịch nền là KClO
4
O.2 M.
II.1.2. Chuẩn bị điện cực, dung dịch, thiết bị.
II.1.2.a. Chuẩn bị điện cực
Tất cả các mẫu thép trước khi làm việc được xử lý bề mặt bằng phương
pháp cơ học: Dùng giấy ráp từ thô đến tinh đánh sạch bề mặt điện cực, dùng
verni môi trường bao phủ một phần.Xong đem rửa xà phòng cho sạch bẩn,
dầu, mỡ; rửa lại bằng nước sạch cho đến hết xà phòng. Rửa lại bằng nước cất
và trang cồn sau đó đem sử dụng ngay.
II.1.2.b. Chuẩn bị dung dịch
Pha dung dịch ăn mòn từ:
- Pha dung dịch axit HClO
4
1M từ axit HClO
4
d = 1,75g/ml và c% = 70
-72%.
- KClO
4
điều chế từ KOH và axit HClO
4
- Dung môi pha chế: nước cất hai lần.
Pha dung dịch đo:
Dung dịch nền làKClO
4
0.2 M có pha axit HClO
4

để tạo môi trường pH
từ 0 đến 5.
II.1.2.c. Thiết bị

• Thiết bị điện hoá chính
Thiết bị điện hoá chính gồm hai máy potentiostat: Wenking 72 của Đức
và máy SOTELEM của Pháp; máy ghi XY có thể ghi được đường cong dòng
điện (Y phụ thuộc vào điện thế phân cực X ). Máy potentiostat là thiết bị tạo
dòng điện hoặc điện thế ổn định, điều chỉnh được, áp lên mẫu nghiên cứu và
đo thế hoặc dòng phản hồi của hệ đo, qua đó thiết lập đường cong phân cực
von - ampe. Sơ đồ lắp đặt hệ thí nghiệm được nêu trong hình vẽ dưới đây:
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Potentiostat
4
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
1. Điện cực làm việc (WE)
2. Điện cực đối (CE)
3. Điện cực so sánh (RE)
4. mV kế tổng trở cao
- Điện cực đối (2) : Điện cực đối là lưới platin có diện tích lớn hơn nhiều so
với điện cực làm việc.
- Điện cực so sánh (3): Được sử dụng là điện cực calomen bão hoà
- Điện cực làm việc (1): Là điện cực thép CT3 có thành phần : 0,14
÷
0,22%
C; 0,40
÷
0,65%Mn; 0,05 %P; 0,05%S; 0,30
÷
0,12%Si (GOST 5632-72),

hình trụ đường kính 5 mm, xung quanh được bọc epoxy sao cho diện tích làm
việc không đổi 0,2 cm
2
. Điện cực làm việc được đánh bóng cơ học trên giấy
nhám Buehker - Met cỡ 800, 1200, 2400, sau đó rửa sạch bằng nước cất,
etanol, thấm khô bằng giấy lọc, để khô trong bình hút ẩm.
Nguyên lý làm việc của máy potentiostat, ví dụ cho phân cực áp thế
tĩnh lên mẫu đo và đo dòng phản hồi (phương pháp potentiostatic PS), như
sau:
Máy Potentiostat tạo một điện thế const (không đổi) áp lên điện cực
làm việc WE. Thế của điện làm việc khi đó được đo bằng vôn kế lắp trong
máy potentiostat, so với điện cực chuẩn so sánh calomen bão hoà RE, và gọi
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
3
1
2
cầu muối - KCl bão hoà
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
là thế phân cực E. Thế phân cực E sinh ra một dòng điện phản hồi I. Dòng
điện I này của mạch điện khép kín [potentiostat - WE - CE - potentiostat]
được đo bằng ampe kế đặt trong máy potentiostat. Trong một hệ cho trước,
dòng phản hồi là hàm số phụ thuộc vào thế phân cực E và thời gian phân cực
t. Do đó có thể thiết lập đường cong phân cực I - t tại điện thế phân cực E
không đổi, hay I - E với E biến thiên trong khoảng thế cho trước.
Có nhiều dạng phân cực điện hoá, tuỳ theo đặc điểm phân cực với điện
thế phân cực E hay với dòng phân cực I.
• Khi thế E là một hằng số không đổi theo thời gian, ta có phương pháp
phân cực thế tĩnh (potentiostatic PS)
• Khi thế E biến đổi tuyến tính theo thời gian E = E
o

+ v.t, trong đó, E
o
là
điện thế xuất phát, t là thời gian và v là vận tốc quét thế, thường được đo theo
đơn vị mV/s, ta có phương pháp phân cực thế động potentiodynamic DP.
Dòng phản hồi đo được I là hàm số của thế phân cực E và đường cong phân
cực thế động được thiết lập là đường I - E. Phương pháp này thường được sử
dụng trong nghiên cứu quá trình ăn mòn kim loại, với vận tốc quét v nhỏ
trong khoảng một vài mV/s đến vài mV/ h.
• Khi ta chọn hai giá trị điện thế E
1
và E
2
nào đó, với E
1
khác E
2
, và quét thế
một vòng với vận tốc quét v (mV/s), từ E
1
đến E
2
và ngược lại về E
1
ta có
phương pháp phân cực vòng tuần hoàn, cho phép thiết lập đường cong phân
cực vòng I - E. Nếu quét nhiều vòng với v khá lớn thường vài chục mV/s trở
lên, ta thu được đường cong phân cực vòng tuần hoàn (cyclic vontammetry,
hay còn gọi là phân cực cyclic). Tập hợp đường cong phân cực gọi là phổ
phân cực tuần hoàn. Phương pháp này thường được sử dụng trong hoá phân

tích và trong quá trình nghiên cứu polime hoá điện hoá, tổng hợp hữu cơ điện
hoá.
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
• Còn có nhiều phương pháp phân cực khác phụ thuộc vào dạng thế phân
cực : phân cực thế xung, thế xung chu kỳ, xung tuần hoàn, xung kép
• Nếu sử dụng dòng I là nguồn phân cực và đo thế phản hồi E trên điện cực
làm việc WE, ta có phương pháp phân cực dòng ganvano: nếu dòng phân cực
I là hằng số ta có phương pháp galvanostatic GS, và ngược lại I thay đổi
tuyến tính theo thời gian ta có phương pháp phân cực dòng động
(galvanodynamic GD).
II.3. Các phương pháp điện hoá nghiên cứu ăn mòn.
II.3.1. Phương pháp thế mạch hở E
0
Đối với thế điện cực xuất hiện trên ranh giới kim loại - dung dịch. Không
thể xác định được bằng thực nghiệm giá trị tuyệt đối của đại lượng nhiệt động
này.Các giá trị đo được đều là tương đối so với thế của một điện cực so sánh
khác. Điện cực so sánh thường được chọn là điện cực calomen Hg/HgCl
2
,
KCl bão hoà có thế bằng 0.2415V so với điện cực tiêu chuẩn hiđro (điện cực
calomen có điện thế rất ổn định, độ lặp lại cao, dễ sử dụng và dễ bảo quản).
Khi muốn đo thế của một điện cực nào đó, người ta ghép nó với điện cực
so sánh tạo thành một pin. Đo sức điện động của pin thu được và biết thế của
điện cực so sánh, ta xác định được thế của điện cực kia.
Phương trình Nernst đối với thế E
0
của cặp redox M
n+
/M trong dung dịch,

với phản ứng ổn định (thường rất đạt trạng thái cân bằng) trong môi trường
cho trước là: M
n+
+ ne → M, có dạng:
ϕ
M
n+
/M
= ϕ
0
M
n+
/M
+
RT
nF
ln
n
M
M
a
a
+

Đây là thế nhiệt động trong điều kiện đã cho, cho biết mức độ dịch
chuyển khỏi thế cân bằng ϕ
0
và chiều hướng của phản ứng. Tương tự như
vậy, có thể khảo sát thế mạch hở E
0

của một hệ kim loại/môi trường.
Như vậy, thông qua điện thế mạch hở E
0
có thể biết được:
• Kim loại có bề mặt bị thụ động hay hoạt hoá.
• Xu thế phát triển của trạng thái bề mặt theo thời gian
• So sánh được mức độ hoạt động tương đối của các kim loại trong cùng
điều kiện.
II.3.2. Phương pháp phổ tổng trở điện hoá
Phương pháp phổ tổng trở điện hoá (Electrochemical Impedance
Spectroscopy – viết tắt là EIS) sử dụng tín hiệu dòng xoay chiều với tần số f
và biên độ ∆E (thường là nhỏ 3 – 10 mV) khác nhau để khảo sát các phần tử
điện trở R, điện dung C, và quá trình khuếch tán W của bề mặt mẫu. Trong đó
R đo được là điện trở Ohm, có ý nghĩa vật lý là điện trở chuyển điện tích hoặc
điện trở phân cực. C là điện dung đo được (thường tính bằng µF hoặc µF/cm
2
)
có ý nghĩa vật lý là điện dung lớp điện kép, điện dung màng mỏng trên bề mặt
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
điện cực (thụ động, hấp phụ,…) hoặc lớp phủ (sơn…), đại lượng W là tổng
trở Warburg đặc trưng cho quá trình khuếch tán chuyển chất tham gia phản
ứng đến hoặc ra khỏi bề mặt điện cực. Các đại lượng trên có thể biến đổi theo
điện thế phân cực, tần số đo và biên độ.
Khác với mạch điện kỹ thuật R, C là các phần tử thụ động, nhưng R, C mô
phỏng cho hệ điện hoá là các phần tử hoạt động.
Khi đặt tín hiệu xoay chiều: U
(t)
= U
0

.sin(ωt +ϕ ) qua một hệ điện hoá sẽ
nhận được tín hiệu dòng phản hồi i(t) = I
0
sinωt. Thế và dòng xoay chiều là
những hàm phức hợp được khai triển theo toán tử Laplace có dạng sau:
U
(j
ω
)
= U
0
.e
j(
ω
t +
ϕ
)
I
(j
ω
)
= I
0
.e
j(
ω
t)
Trong đó: ϕ = ϕ
u
- ϕ

i
là góc pha, vận tốc góc ω = 2πf, f là tần số.
Tổng trở của mạch điện tương đương được xác định bằng Định luật Ohm:
Nếu gọi Z là tổng trở thì : I =
Z
E
.
Do Z là một số phức nên : Z = Z.e
-i.
φ
, do vậy Z = Z (cos
φ
- i.sin
φ
)
Z
thực
= Z' = Z. cos
φ
; Z
ảo
=Z''=Z.sin
φ

Phương pháp tính toán từ tổng trở điện hoá.
Đối với một hệ điện hoá, nếu diễn ra phản ứng thì thông thường hệ
được mô tả bằng một mạch tương đương gồm một điện trở R
s
mắc nối tiếp
với đoạn mạch mắc song song gồm điện dung lớp kép C

dl
và điện trở phân
cực R
p
.
Có thể xác định R
s
và R
P
từ điểm cắt của cung này trên trục thực Z, điện
dung C
dl
xác định từ R
ct
và giá trị tần số f
max
của cực đại tổng trở ảo -Z''.
C
dl
= (2πf
max
.R
P
)
-1


Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé

R
P
=RT/nFi
0

R
s
: điện trở thuần của dung dịch
C
dl
: điện dung lớp kép trên bề mặt điện cực
R
P
: điện trở chuyển điện tích
Các giá trị R
s
, R
P
có thể xác định từ giá trị trổng trở theo thứ tự tại giới hạn.
II.3.3. Phương pháp phân cực áp thế không đổi (phương pháp phân cực thế
tĩnh)
+ Cơ sở của phương pháp
Các quá trình ăn mòn là các quá trình điện hoá, vì vậy các phản ứng ăn
mòn có thể nghiên cứu bằng chính các phương pháp điện hoá. Điều này luôn
cố nghĩa là đo dòng điện i và thế điện cực E.
Trạng thái tự nhiên của một hệ ăn mòn là trạng thái dòng ăn mòn bằng
không. Để đo tốc độ ăn mòn thường phải đưa hệ ra khỏi trạng thái ổn định tự
nhiên(phải phân cực) sau đó lại ngoai suy về trạng thái dòng điện bằng không.
Ngoài việc đo điện thế ăn mòn E
corr

(tại I = 0) ta còn đo cả điện thế điện cưc
tại các giá trị I
≠
0 hoặc là đo dòng điện ở các điện thế điện cực E
≠
E
corr
. Cả
hai biến E và I có thể được coi như là biến độc lập, có nghĩa là một biến được
giữ cố định cho đến khi sự thay đổi của biến kia đạt trạng thái ổn định. Đó
chính là phương pháp potentiostatic (E=const) hay galvanostatic (I= const).
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
R
S
R
P
C
d
C
dl
= 1/R
P
0
R
S
-Z''
R
S
R
S

+R
P
Z
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
Trong mọi trường hợp điện thế ăn mòn là một điểm của đường cong
phân cực, thường quy ước vẽ nó nằm trong góc phần tư thứ nhất và thứ ba của
hệ toạ độ . Dạng khác của đường cong phân cực phụ thuộc vào dạng đường
cong phân cực riêng phần của các phản ứng xảy ra trên điện cực (trong hệ ăn
mòn) mà một trong chúng là phản ứng hoà tan kim loại
+ Đường cong phân cực của hệ ăn mòn.
Đối với hệ ăn mòn đơn giản nhất : Sự hoà tan kim loại xảy ra với chỉ
một phản ứng catôt, ví dụ sự thoát hidro hoặc là sự khử oxi có nghĩa là có một
điện cực kép . Trong trường hợp này điện thế ăn mòn sẽ nằm ở một nơi nào
đó ở khoảng giữa các điện thế cân bằng của hai phản ứng điện cực.
ở ngay gần hoặc ngay tại điện thế ăn mòn, mật độ dòng điện đo được là
do sự tham gia đáng kể của hai phản ứng. Song khi ở xa điện thế ăn mòn
(thường từ 50 -100 mv và lớn hơn) thì chỉ một phản ứng điện cực quyết đinh
phần lớn mật độ dòng tổng. Trong vùng như vậy đường cong phân cực tổng
trùng với một trong các đường thành phần.
+ Sử dụng đường cong phân cực để xác định tốc độ ăn mòn.
Có hai phương pháp xác định tốc độ ăn mòn (mật độ dòng ăn mòn) từ
đường cong phân cực :
- Phương pháp ngoại suy
- Phương pháp điện trở phân cực
+ Phương pháp ngoại suy
- Xác định điện thế ăn mòn E
corr

- Phân cực anot hay catot hoặc tốt hơn hết là phân cực cả hai, và xây dựng
đường cong E - log

i
- Ngoại suy một phần đường cong phân cực này đến E
corr
và tìm i
corr
.
+ Phương pháp điện trở phân cực:
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
Phương pháp này còn gọi là phương pháp '' Stern Geary'' hoặc là phương pháp
phân cực tuyến tính.
+ Điện trở phân cực và cách đo:
Phương pháp này dựa trên việc xác định điện trở phân cực R
p
của hệ ăn
mòn, tức là độ dốc của đường cong phân cực tại điện thế ổn định (trạng thái
không có dòng điện) - đối với hệ ăn mòn đó là điện thế ăn mòn. Điều quan
trọng của R
p
đối với việc đo tốc độ ăn mòn là ở chỗ trong nhiều trường hợp có
một quan hệ đơn giản giữa R
p
và dòng điện I
corr
hoặc với mật độ dòng điện i
corr
.
Xác định điện trở phân cực
P
R

= (
dI
dE
)
I= 0
= (
dI
Ed∆
)
I = 0
(
Ω
)
P
R'
= (
di
dE
)
I= 0
= (
di
Ed∆
)
i = 0
(
Ω
m
2
)

Để xác định Rp cần đo đường cong phân cực ở cả hai phia scủa điện
thế ăn mòn, ví dụ từ -5mV đến +5mV và lấy tại điện thế ăn mòn.
CHƯƠNG 3
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
3.1. Kết quả đo điện thế ăn mòn E
cor
0 200 400 600 800 1000
-0.64
-0.62
-0.60
-0.58
-0.56
-0.54
-0.52
-0.50


4
2
3
5
1
0
E
o
(V/SCE)
t(s)
Bảng 1. Điện thế ăn mòn E

cor
của thép CT38 Thái Nguyên trong các dung dịch có pH khác nhau
pH E
cor
(V/ SCE)
0 -0.496
1 -0.503
2 -0.531
3 -0.637
4 -0.568
5 -0.531
Đồ thị biểu diễn điện thế ăn mòn E
0
phụ thuộc vào pH của môi trường
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
0 1 2 3 4 5
-0.65
-0.60
-0.55
-0.50


E
cor
(V/SCE)
pH
Hình 1. Biến thiên của E
cor
theo pH, dung dịch đo KClO

4
0,2M + HClO
4
.
Đây là kết quả đo thế E
0
theo thời gian, tại 900s thì giá trị E
0
đo được
của các dung dịch có giá trị PH khác nhau là như trên . Từ đồ thị ta thấy trong
môi trường có pH từ 0 đến 3 thì thế E
0
âm dần, còn từ 3 đến 5 thì thế E
0
dương dần. Vậy ta thấy trong các dung dịch KClO4 0.2 M có pH từ 0 đến 5
thì tại pH bằng 3 thì sự ăn mòn xảy ra là lớn nhất.
3.2. Đo phân cực xác định dòng ăn mòn i
corr

-0.65 -0.60 -0.55 -0.50
1E-7
1E-6
1E-5
1E-4
5
4
3
2
1
0

J, A/cm
2
E, V/SCE
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
Hình x. Đường cong phân cực dạng Tafel thép CT38 Thái Nguyên
trong dung dịch KClO
4
+HClO
4
với pH khác nhai (ghi trong hình)
Xử lý phân tích đường cong Tafel trên đây bằng phầm mềm GPES 4.9
trong máy AUTOLAB ta xác định được các thông số động học ăn mòn như
J
cor
, E
cor
, β
a
, β
c
, R
P
. Giá trị thực nghiệm của các đại lượng trên được ghi trong
bảng x.
Bảng 3: Các giá trị thực nghiệm của thông số động học ăn mòn
pH
i

corr
(A/cm
2
)
β
a
(V/dec) β
c
(V/dec)
Rp(Ω cm
2
)
E
corr
(V)
Chi
0 1,102E-4 -0,035 -0,038 72,18 -0,493 4,676E-11
1 4,944E-5 -0,069 -0,053 264 -0,503 1,153E-10
2 2,213E-5 -0,039 -0,03 348,3 -0,532 8,518E-12
3 2,459E-5 -0,027 -0,04 285,5 -0,636 7,273E-12
4 5,221E-6 -0,023 -0,013 700,9 -0,581 1,436E-11
5 4,918E-6 -0,022 -0,012 687,5 -0,563 4,429E-12
Hình II,1: Đồ thị biểu diễn dòng ăn mòn icorr trong các môi trường có PH
Từ 0 đến 5
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Bé
0 1 2 3 4 5
0
5x10
-5

1x10
-4


J
corr
(A/cm
2
)
pH
Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của β
a
vào pH
0 1 2 3 4 5
-0.06
-0.04
-0.02


β
a
, V/dec
pH
Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của β
c
vào pH
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội