Thực trạng giải pháp nâng cao hiệu quả đào tạo nhân lực chất lượng cao - 2 ppt

Ngoải ra, khi xem xét nguồn nhân lực, cơ cấu của lao động - bao gồm cả cơ cấu đào
tạo và cơ cấu ngành nghề cũng là một chỉ tiêu rất quan trọng.
Cũng giống như các nguồn lực khác, số lượng và đặc biệt là chất lượng nguồn nhân
lực đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho
xa hội.
Để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và nhu cầu sử dụng lao động, những người lao
động phải được đào tạo, phân bổ và sử dụng theo cơ cấu hợp lý, đảm bảo tính hiệu
quả cao trong sử dụng. Một quốc gia có lực lượng lao động đông đảo, nhưng nếu
phân bổ không hợp lý giữa các ngành, các vùng, cơ cấu đào tạo không phù hợp với
nhu cầu sử dụng thì lực lượng lao động đông đảo đó không những không trở thành
nguồn lực để phát triển mà nhiều khi còn là gánh nặng cản trở sự phát triển.
4. Vai trò của nguồn nhân lực với sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá và với nền
kinh tế tri thức ở nước ta.
Ngày nay, trước sự phát triển như vũ bao của cuộc cách mạng khoa học công nghệ và
thông tin, sự giao lưu trí tuệ và tư tưởng liên minh kinh tế giữa các khu vực trên thế
giới. Sự ra đời của nhiều công ty xuyên quốc gia đa tạo ra tốc độ yăng trưởng chưa
từng thấy. Tình hình đó đa dẫn đến sự quốc tế hoá kinh tế thế giới, gây nên những
đảo lộn về chính trị xa hội sâu sắc mang tính toàn cầu và đang đi đến thiết lập một
trật tự thế giới mới. Trong bối cảnh đó khu vực Châu á - Thái Bình Dương đang nổi
lên là khu vực kinh tế năng động nhất. Một trong những yếu tố chủ chốt thức đẩy
tăng trưởng kinh tế nhanh chóng là vai trò của nguồn nhân lực.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

Nền kinh tế tri thức là kinh tế dựa trên các trụ cột chủ yếu là công nghệ thông tin,
công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới Để có được nền kinh tế tri thức cần
phải xây dựng cơ sở hạ tầng vững chắc để phát triển khoa học công nghệ, đặc biệt là
công nghệ thông tin; đồng thời phải đầu tư cho phát triển giáo dục đào tạo hay nói
cách khác phải đầu tư cho phát triển nguồn nhân lực. Các nước muốn phát triển nền
kinh tế tri thức cần phải đầu tư cho phát triển con người mà cốt lõi là phát triển giáo
dục và đào tạo, đặc biệt là đàu tư phát triển nhân tài. Nhà kinh tế học người Mỹ, ông

Garry Becker- người được giải thưởng Nobel về kinh tế năm 1992, đa khẳng định: "
không có đầu tư nào mang lại nguồn lợi lớn như đầu tư cho giáo dục" (Nguồn: The
Economist 17/10/1992). Nhờ có sự đầu tư cho phát triển nguồn nhân lực mà nhiều
nước chỉ trong một thời gian ngắn đa nhanh chóng trở thành nước công nghiệp phát
triển.
Việt Nam là nước đang phát triển có lực lượng sản xuất ở trình độ thấp, nền kinh tế
tri thức đối với Việt Nam là khái niệm hoàn toàn mới mẻ. Do vậy, có ý kiến cho rằng
nền kinh tế tri thức đối với Việt Nam hiện nay quá xa và không hiện thực; cho rằng
Việt Nam phải xây dựng xong công nghiệp hoá, hiện đại hoá để làm tiền đề cho kinh
tế tri thức ra đời và phát triển, kinh tế tri thức không chỉ bao gồm các ngành mới xuất
hiện dựa trên công nghệ cao, mà còn cả các ngành truyền thống đựoc cải tạo bàng
khoa học công nghệ cao. Do đó không nên chờ cho đến khi sự nghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hoá kết thúc mới tiến hành xây dựng kinh tế tri thức, mà ngay trong giai
đoạn này, để phát triển và theo kịp các nước trên thế giới, chúng ta phải đồng thời
phải quan tâm tới những lĩnh vực mà chúng ta có thể tiếp cận.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

Đối với Việt Nam, một đất nước nông nghiệp, rõ ràng chúng ta không thể xây dựng
và phát triển nền kinh tế tri thức như các nước công nghiệp phát triển. Thực ra đó là
sự tiếp tục quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước ở một trình độ cao hơn,
dựa trên chất xám của con người. Mặt khác do xuất phát điểm của lực lượng sản xuất
của ta thấp, mà tiếp cận kinh tế tri thức ở Việt Nam phải phù hợp với điều kiện của
Việt Nam, tức mang những đặc thù của mình. Do đó việc xác định nội dung các
ngành kinh tế trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, chuẩn bị các điều kiện
vật chất và con người để tiếp cận kinh tế tri thức trở thành nhiệm vụ quan trọng hàng
đầu của mọi cấp, mọi ngành, nhất là các cấp hoạch định chiến lược. Trong việc chuẩn
bị ấy việc nghiên cứu thực trạng mạnh, yếu và tìm ra giải pháp phát triển nguồn nhân
lực là quan trọng và cấp bách nhất trong giai đoạn hiện nay.
Theo kinh nghiệm của nhiều nước thì nếu chỉ có lực lượng lao động đông và rẻ thì
không thể tiến hành công nghiệp hoá, mà đòi hỏi phải có một đội ngũ lao động có

trình độ chuyên môn cao. Chính nhờ lực lượng có trình độ chuyên môn cao mà Nhật
Bản và các nước Nics (các nước công nghiêpj mới) vận hành có hiệu quả công nghệ
nhập khẩu hiện đại, sản xuất ra nhiều mặt hàng có sức cạnh tranh cao với các nước
công nghiệp phát triển trên thế giới.
Để đảm thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phải
bồi dưỡng và phát huy nhân tố con người. Với tư cách là mục tiêu và động lực phát
triển, con người có vai trì to lớn không những trong đời sông kinh tế mà con trong
lĩnh vực hoạt động khác. Bởi vậy phải quan tâm, nâng cao chất lượng con người,
không chỉ với tư cách là người lao động sản xuất, mà với tư cách là công dân trong xa
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

hội, một cá nhân trong tập thể, một thành viên trong cộng đồng nhân loại Không thể
thực hiện được công nghiệp hoá, hiện đại hoá nếu không có đội ngũ đông đảo những
công nhân lành nghề, những nhà khoa học kỹ thuật tài năng, giỏi chuyên môn nghiệp
vụ, những nhà doanh nghiệp tháo vát, những nhà lanh đạo, quản lý tận tuỵ, biết nhìn
xa trông rộng.
Vào những năm 80, quan điểm phát triển nguồn nhân lực đa trở thành vấn đề quan
tâm đặc biệt ở Châu á - Thái Bình Dương. Con người đợc coi là yếu tố quan trọng
nhất của sự phát triển. Trong thời đại mới, muốn giải quyết hài hoà các yếu tố cung
và cầu có liên quan đến chiến lược ohát triển nguồn nhân lực thì cần xem xét khía
cạnh nguồn nhân lực theo quan hệ một phía. Phải thấy được vai trò sản xuất của
nguồn là vấn đề cốt lõi của học thuyết vốn con người. Và vai trò sản xuất của nguồn
nhân lực có quan hệ chặt chẽ với vai trò tiêu dùng được thể hiện bằng chất lượng
cuộc sống. Cơ chế nối liền hai vai trò là trả công cho người lao động tham gia các
hoạt động kinh tế và thu nhập đầu tư trở lại để nâng cao mức sống của con người tạo
nên khả năng nâng cao mức sống cho toàn xa hội và làm tăng năng suất lao động
Các nước nghèo ở Châu á đều nhận thức do tốc độ tăng dân số quá nhanh nhiều quốc
gia coi việc giảm đói nghèo còn quan trọng hơn cả giáo dục, đó là một thiệt hại to
lớn.
Việt Nam đang hướng tới một nền kinh tế thị trường theo định hướng xa hội chủ

nghĩa có sự quản lý vĩ mô của nhà nước với mục tiêu bảo đảm cho dân giàu, nước
mạnh, xa hội công bàng văn minh, an ninh quốc gia và sự bền vững của môi trường.
Nền kinh tế Việt Nam chỉ có thể đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh, Hiệu quả kinh tế
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

xa hội cao khi nền kinh tế ấy thực sự dựa trên cơ sở công nghiệp hóa, hiện đại hoá,
trong đó phải lấy việc phát huy nguồn lực con người làm yếu cơ bản cho sự phát triển
bền vững.
II. Thực trạng và giải pháp để nâng cao hiệu quả của đào tạo và sử dụng nguồn nhân
lực phục vụ cho sụ nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá ở Việt Nam.
1. Thực trạng nguồn nhân lực nước ta.
a. Số lượng (quy mô) Nguồn nhân lực Việt Nam.
Quy mô nguồn nhân lực Việt Nam.
Việt Nam là một trong những nước đông dân, dân số với quy mô dân số đứng thứ hai
Đông Nam á và thứ mười ba trên thế giới. Một đất nước với cơ cấu dân số trẻ với số
người trong độ tuổi 16 - 34 chiếm 60% trong tổng số 35,9 triệu người lao động:
Nguồn bổ sung hàng năm là 3% - tức khoảng 1,24 triệu người. Theo tổng điều tra dân
số ngày 1-4-1999, quy mô dân số nước ta là 76,3 triệu người và dự tính đến năm
2010 quy mô dân số nước ta khoảng 95 triệu và số người trong độ tuổi lao động gần
58 triệu, chiếm 60,7% dân số . Dự báo thời kỳ 2001 đến 2010 cần tạo thêm chỗ làm
việc mới cho khoảng 11 - 12 triệu lao động (chưa kể số lao động tồn đọng các năm
chuyển sang), bình quân mỗi năm phải tạo thêm 1,1 đến 1,2 triệu chỗ làm việc mới.
Tính đến 1/7/2000, tổng lực lượng lao động cả nước có 38.643.089 người, so với kết
quả điều tra tại thời điểm 1/7/1996 tăng bình quân hàng năm là 975.645 người, với
tốc độ tăng 2,7% một năm, trong khi tốc độ tăng bình quân hàng hàng năm của thời
kỳ này là 1,5% một năm.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

Quy mô nguồn nhân lực qua đào tạo của Việt Nam và việc sử dụng nguồn nhân lực
này.

Việt Nam tuy có lực lượng lao động dồi dào nhưng lực lượng lao động đa qua đào tạo
thực tế lại thiếu, đó là mâu thuẫn về quy mô của nguồn nhân lực nước ta, chúng ta
vừa thừa vừa thiếu nguồn nhân lực.
Hiện nay đội ngũ cán bộ, công chức trong các cơ quan quản lý nhà nước thuộc các
bộ, các ngành ở các cơ quan trung ương có 129763 người, trong đó có 74% công
chức có trình độ từ đại học trở lên.
b. Về chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam.
Theo số liệu điều tra lao động việc làm từ năm 1996 – 1999 thì đối với 35,866 –
37,784 triệu người lao động trong cả nước , số người lao động chưa biết chữ vẫn còn
tới 5,75% năm 1996, 5,10% năm 1997, 3,84%năm 1998 và 4,10% năm 1999
Trong số người chưa biết chữ , có vùng chiếm tỷ lệ cao như đồng bằng sông Cửu
Long ( vùng chiếm 21% lao động cả nước ) năm 1999 còn tới 33% , vùng đông Bắc (
vùng chiếm 15% lao động cả nước) còn tới 19%
Trong số người biết chữ , vẫn còn nhiều người chưa tốt nghiệp cấp.Năm 1996 có
20,92 , năm 1997 có 20,26%năm 1998 có 18,50% và năm 1999 còn18,00%. Số người
tốt nghiệp phổ thông trung học chỉ có 13– 14% các năm 1996-1997 và 16- 17% năm
1998, 1999
Nhìn chung trình độ văn hoá của người lao động đa khá hơn sau 10 năm , số người
biết chữ nâng lên từ 84% năm 1989 lên 96% năm 1999. Số người biết chữ nhưng
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -