ĐỊNH LƯỢNG TINH DẦU TRONG DƯỢC LIỆU ppsx

ĐỊNH LƯỢNG TINH DẦU TRONG DƯỢC LIỆU


Tinh dầu trong dược liệu được định lượng bằng cách cất kéo hơi nước trong
dụng cụ cất như mô tả ở hình vẽ. Dịch cất được hứng vào một ống chia độ
được phân độ tới 1/20 ml và pha nước được chảy tự động trở lại bình cất. Thể
tích tinh dầu cất được có thể đọc trực tiếp ở phần chia độ của ống này hoặc có
thể dùng xylen hoà tan tinh dầu để đưa tinh dầu nổi lên phần chia độ của dụng cụ
(đối với tinh dầu có tỷ trọng lớn hơn 1) rồi đọc thể tích tổng cộng của xylen và
tinh dầu.
Hàm lượng tinh dầu được biểu thị bằng phần trăm (tt/kl).
Định lượng tinh dầu có tỷ trọng nhỏ hơn 1
Cân chính xác tới 0,01 g một lượng mẫu (đã được chia nhỏ qua rây số 2000 sao
cho có thể cất được 0,5 đến 1 ml tinh dầu) cho vào bình cất. Thêm 300 đến 500
ml nước và vài mảnh đá bọt. Lắp bình cất với đầu A của bộ dụng cụ cất. Thêm
nước qua phễu N tới mức B. Đun bình cho đến sôi, sau đó nếu không có chỉ
dẫn khác thì điều chỉnh tốc độ cất sao cho cất được 2 - 3 ml dịch cất trong 1
phút. Xác định tốc độ cất như sau: mở vòi 3 nhánh M để hạ mức dịch cất trong
ống đến vạch J, khoá vòi M lại, đồng thời bấm đồng hồ cho chạy. Khi mức dịch
cất đến ngang vạch H thì bấm dừng đồng hồ và đọc thời gian. Sau đó mở vòi M
và tiếp tục cất trong khoảng 5 giờ (nếu không có chỉ dẫn gì khác) cho tới khi
thể tích tinh dầu không tăng nữa. Ngừng cất, sau ít nhất 1 giờ đọc thể tích tinh
dầu cất được trong ống hứng chia độ.

Hình 12.7 : Dụng cụ định lượng tinh dầu
Định lượng tinh dầu có tỷ trọng lớn hơn 1
Lắp bình cất có chứa khoảng 300 - 500 ml nước và vài mảnh đá bọt vào đầu A
của dụng cụ cất. Thêm nước qua phễu N tới mức B. Dùng pipet cho 1 ml xylen
(TT) vào bình qua lỗ K (tựa đầu pipet vào phía dưới của lỗ K). Đun bình cho
đến sôi rồi điều chỉnh tốc độ cất như quy định ở phần định lượng tinh dầu có tỷ
trọng nhỏ hơn 1. Cất khoảng 30 phút thì ngừng cất, sau ít nhất 15 phút đọc thể
tích xylen ở phần ống hứng chia độ. Cho vào bình cất 1 lượng mẫu (đã được
chia nhỏ qua rây số 2000) sao cho có thể cất được từ 0,5 - 1 ml tinh dầu. Tiến
hành cất với tốc độ 2 - 3 ml dịch cất được trong 1 phút. Cất trong khoảng 5 giờ
(nếu không có chỉ dẫn gì khác) cho tới khi thể tích tinh dầu không tăng nữa.
Ngừng cất, sau ít nhất 1 giờ đọc thể tích hỗn hợp tinh dầu và xylen trong ống
hứng chia độ. Thể tích đọc được lần này trừ đi thể tích xylen sẽ cho thể tích
tinh dầu trong mẫu định lượng. Từ thể tích tinh dầu cất được và khối lượng
dược liệu đem cất tính ra hàm lượng tinh dầu có trong mẫu.