Bao bì thủy tinh cho sản phẩm rượu vang

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA – ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP.HCM
KHOA KỸ THUẬT HÓA HỌC
BỘ MÔN CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM
Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
Đề tài
BAO BÌ THỦY TINH CHO
SẢN PHẨM RƯU VANG

GVHD: PGS.TS. ĐỐNG THỊ ANH ĐÀO
Nhóm thực hiện: HC07TP
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG
Thaùng 05 naêm 2010
MỤC LỤC
MỤC LỤC...........................................................................................................................................................2
Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
2
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG
1. GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ RƯỢU VANG VÀ BAO BÌ
1.1 Lịch sử rượu vang
Rượu vang Pháp bắt nguồn từ miền Nam nước Pháp vào thế kỷ thứ 6 trước Công
Nguyên –thời Hy Lạp đóng chiếm. Nghề trồng nho bắt đầu phát triển ở thành phố
Marseille – thuộc địa của người Hy Lạp. Đế Chế La Mã đã cho phép những vùng ở
phía Nam nước Pháp sản xuất rượu. Thánh Martin of Tours (316 – 397) đã tham gia
tích cực truyền bá đạo Cơ Đốc Giáo và nghề trồng nho. Trong suốt thời Trung Cổ
loạn lạc, những thầy tu đã có công giữ gìn các ruộng nho và kỹ thuật làm rượu. Các tu
viện có sự bảo hộ cao, nguồn lực lao động dồi dào để sản xuất rượu vang cho những
dịp lễ và nhờ nó tăng thêm thu nhập đáng kể. Trong thời kỳ đó, những ruộng nho lớn
thường thuộc về các nhà thờ thiên chúa giáo và rượu của họ luôn được coi là rượu
cao cấp. Sau này, giới quý tộc mở rộng thêm diện tích trồng nho. Tuy nhiên, cuộc
cách mạng Pháp đã lãnh đạo phong trào tịch thu bớt ruộng đất của nhà thờ, giới quý
tộc chia cho nhân dân. Chính vì lý do này, sản lượng nho cũng tăng lên.

Mặc dù thời đó Bordeaux đã xuất khẩu rượu nhưng mãi đến năm 1850 hầu hết rượu
của Pháp vẫn chỉ phục vụ cho nhu cầu nội địa. Do sự phát triển của ngành đường sắt
và đường bộ, chi phí vận chuyển giảm nhờ đó mà lượng rượu xuất khẩu cũng tăng lên
đáng kể.
1.2 Các giống nho trong sản xuất rượu vang
Rượu vang thường được sản xuất từ một hay nhiều giống của loài Vitis vinifera
xuất xứ từ châu Âu, ví dụ như Cabernet Sagvinon, Pinot Noir, Merlot (vang đỏ);
Chardonnay, Riesling (vang trắng).
1.3 Phân loại rượu vang
 Phân loại theo độ ngọt :
• Rượu vang khô (dry wine)
• Rượu vang bán ngọt (semi-dry wine)
• Rượu vang ngọt (sweet wine)
 Phân loại theo quá trình lên men:
• Rượu vang tự nhiên (Natural wine)
• Rượu vang cao độ (Fortified wine)
 Phân loại theo nồng độ CO
2
:
• Rượu vang không có gas (table wine).
• Rượu vang có gas (sparkling wine): 2 loại
- Rượu vang có gas tự nhiên (do lên men tạo ra): Champagne.
- Rượu vang có gas nhân tạo: Carbonated wine
 Phân loại theo màu:
• Rượu vang trắng (White wine): Chablis, Chardonnay, Pinot Blanc, Rhine
wine, Riesling.
• Rượu vang hồng (Rose wine): Rose, Vonorosso.
Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
3
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG

• Rượu vang đỏ (Red wine): Barbera, Cabernet Sauvignon, Claret,
Carnelian, Gamay, George.
 Phân loại theo quốc gia:
• Rượu vang Pháp
• Rượu vang Úc
• Rượu vang Tây Ban Nha . . .
 Phân loại theo vùng:
• Bordeaux
• Burgandy
• California
• Chablis. . .
1.4 Sơ đồ khối sản xuất rượu vang
Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
4
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG
1.5 Bao bì thủy tinh sử dụng cho sản phẩm rượu vang
Phương pháp thổi chai đã có từ khá lâu, vào năm 1821, do những người La Mã
phát minh ra. Rất lâu sau này, một công ty của Anh phát minh ra máy đúc chai có thể sản
xuất hàng loạt chai có kích thước và hình dạng giống nhau.
Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
5
Nghiền xé
Sunfit hóa
Lên men
Tàng trữ
Đóng chai
Rượu
vang
Nho
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG

Chai rượu vang dáng thon, cao theo kiểu Đức

Những container rượu vang được sản xuất để bán đã có từ lâu đời, chúng được chế tạo từ
da dê, từ đất nung và hiện đại hơn nữa là thùng làm bằng nhựa poly ethilen hay chai thủy tinh.
• Ưu nhược điểm của bao bì thủy tinh:
+Ưu điểm:
Trơ về mặt hóa học.
Tái sinh dễ dàng, không gây ô nhiễm môi trường
Có thể chắn ánh sáng, tránh gây hư hỏng sản phẩm.
+Khuyết điểm:
Có thể vỡ do va chạm cơ học
Nặng, khối lượng bao bì có thể lớn hơn khối lượng sản phẩm chứa bên trong bao bì
Khó in và ghi nhãn trên bao bì theo đúng quy cách.
2. QUY TRÌNH ĐÓNG GÓI VÀ ĐẶC ĐIỂM BAO BÌ SẢN PHẨM RƯỢU VANG
2.1 Quy trình sản xuất chai thủy tinh
a)Nguyên liệu
- Nguyên liệu chính để sản xuất thủy tinh là SiO
2
, có nhiều trong cát và thạch anh.
- SiO
2
nóng chảy ở nhiệt độ khoảng 2000
0
C. Thông thường để đơn giản hóa trong
quy trình chế tạo, người ta pha thêm các chất khác vào. Chẳng hạn, khi pha thêm
Na
2
CO
3
vào thì nhiệt độ nóng chảy của cát giảm xuống còn 1000

0
C nhưng việc
này làm cho thủy tinh bị hòa tan trong nước do xảy ra phản ứng:
Na
2
CO
3
+ SiO
2
-> Na
2
SiO
3
+ CO
2
- Na
2
SiO
3
là một chất rắn tan trong nước vì vậy thủy tinh khi pha thêm Na
2
CO
3

vào sẽ dễ tan trong nước. Để khắc phục tình trạng này người ta pha vôi sống
( hoặc MgO, Al
2
O
3
) nhằm phục hồi tính không hòa tan .

Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
6
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG
CaCO
3
+ SiO
2
-> CaSiO
3
+ CO
2
- Người ta cũng có thể pha thêm một số kim lọai hay oxít của chúng để tạo màu cho
thủy tinh.
b) Qui trình sản xuất
Người ta chế tạo thủy tinh bằng phương pháp thủ công hay bằng phương pháp công
nghiệp.
+Phương pháp thủ công : Thường thấy nhất là thổi thủy tinh.
• Đầu tiên, thủy tinh được nấu chảy ra, pha vào hỗn hợp thủy tinh đó là đá
vôi( CaCO
3
), sô đa (Na
2
CO
3
) hay bồ tạt( K
2
CO
3
). Sau đó, toàn bộ hỗn hợp sẽ
được nấu nóng chảy trong lò. Người ta lấy hỗn hợp ra bằng một ống kim loại

rỗng.
• Sau đó, thổi vào ống kim loại lúc hỗn hợp còn nóng ở đầu bên kia ống để
tạo ra hình dáng như mong muốn. Cuối cùng thì làm lạnh từ từ, sẽ được sản
phẩm.
+ Phương pháp hiện đại:
Trong công nghiệp thì quá trình cũng tương tự nhưng chỉ khác là được làm hoàn
toàn bằng máy móc kể cả các công đoạn như làm sạch, lọc tách, pha trộn,..
2.2 Đặc điểm của bao bì
a)Chai thủy tinh
Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
7
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG

Yêu cầu của bao bì thủy tinh trong sản xuất rượu vang:
+Độ bền cơ học cao
+Độ dày thành chai và đáy chai đồng đều nhau.
+Thân hình trụ thẳng, đáy tròn.
+Đáy là một mặt cầu lồi.
+Cổ chai phía bên trong có dạng mặt cầu lồi tròn xoay, và độ cong của cổ
chai không được thay đổi một cách đột ngột.
+Cấu tạo thành miệng chai khá dày.
+Sử dụng thủy tinh amber hoặc thủy tinh lá cây để cản ánh sáng ( chỉ cho
xuyên qua 10% các ánh sáng có bước sóng khoảng 290-450nm)
Các hình dạng của chai:
Hình dạng chai rượu vang không quy định nghiêm ngặt cho lắm mà bắt nguồn
từ truyền thống của mỗi khu vực, quốc gia. Kiểu chai cổ điển được đa số các nhà
sản xuất chọn. Tuy nhiên kiểu chai hiện đại, biến tấu cũng rất được quan tâm. Chỉ
có ba loại chai căn bản dùng phổ biến trong thương mại, còn lại các loại chai khác
chỉ là biến tướng của ba loại này.
Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm

8
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG


Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
9
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG
Chai rượu vang đỏ burgundy


Rượu vang burgundy (màu đỏ tía) thì dùng chai có vai hơi dốc dành cho các loại
rượu vang trắng và đỏ. Loại chai này cũng được dùng cho các loại rượu vang ở Chablis,
Loire và Rhone. Rượu vang champagne thì dùng chai thủy tinh dày và có vòng rộng ở cổ.
Rượu vang trắng Reisling và vang trắng của Đức thì dùng chai vai rộng nhưng cao, hẹp
hơn. Riêng rượu vang Bordeaux và vang đỏ Claret thì được thiết kế đặc biệt hơn một chút.

Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
10
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG
Chai Champagne thành dày và miệng rộng

Kích thước độ lớn của chai:
Ngược với hình dáng chai thì kích thước chai vang lại là điều đáng quan tâm
và có những quy định rõ ràng. Mãi cho đến những năm 70 người ta mới quy
định kích thước chai vang là từ 650 ml – 850 ml và mỗi tên gọi rượu vang có
một tiêu chuẩn riêng. Liên minh châu Âu đã thiết lập các chuẩn và được áp
dụng trên khắp thế giới. Chai rượu vang chuẩn nhất hiện nay có thể tích
750ml, tương đương 25.4 ao-xơ chất lỏng (theo đơn vị Mỹ).
Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
11

BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG
Wine Bottle Sizes
• Một số dạng chai sử dụng cho sản phẩm rượu vang của công ty GMB
Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
12
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG
2368
Capacity: 375ml
Diameter:61.5mm
Height:265mm
weight:390g
Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
13
BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG
2507
Capacity : 750ml
Diameter:75.8mm
Height:325mm
weight:600g
Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm
14