G. W. G. Hegel - HIỆN TƯỢNG HỌC TINH THẦN [Phần 4]: TỰ-Ý THỨC_2 ppt

G. W. G. Hegel - HIỆN TƯỢNG HỌC
TINH THẦN
[Phần 4]: TỰ-Ý THỨC
§ 171

Nếu ta phân biệt chính xác hơn các yếu tố được chứa đựng ở đây, ta
thấy rằng, ta có yếu tố đầu tiên là sự tự tồn của các hình thái độc lập tự
chủ, hay là sự đè nén (Unterdrückung) đối với cái gì là sự phân biệt tự-
mình, nghĩa là, các hình thái không có sự tồn tại tự-mình, không có sự
tự tồn. Nhưng, yếu tố thứ hai là sự phục tùng (Unterwerfung) của sự
tự-tồn ấy trước tính vô tận của sự phân biệt. Trong yếu tố thứ nhất, đó
là hình thái [hay phương cách] tự tồn [ổn định]; và do tính chất tồn tại-
cho mình hay là do sự tồn tại trong tính quy định là bản thể vô tận, nó
xuất hiện đối lập lại với bản thể phổ biến, phủ nhận tính trôi chảy và sự
liên tục với bản thể này và tự khẳng định như là cái gì không bị tan rã
trong cái phổ biến này, trái lại, tự duy trì chính mình nhờ vào việc tách
rời của nó ra khỏi bản tính tự nhiên vô cơ này của nó và tiêu thụ
(Aufzehren) cái bản tính tự nhiên vô cơ này(308). Sự sống ở trong cái
môi trường trôi chảy phổ biến, một sự phơi bàyyên tĩnh [thụ động] (ein
ruhiges Auseinanderlegen der Gestalten) những hình thái [hết sức đa
tạp], – chính nhờ thông qua hoạt động này – mà trở thành sự vận động
của những hình thái nói trên hay là trở thành Sự sống như là tiến trình
(Leben als Prozess). [Ở đây], cái dòng chảy phổ biến, đơn giản là cái tồn
tại tự-mình (das Ansich), còn cái “khác” là sự phân biệt của các hình
thái. Nhưng, bản thân dòng chảy này [cái môi trường trôi chảy này] trở
thành “cái khác” là nhờ vào chính sự phân biệt nói trên, bởi vì, bây giờ,
nó hiện hữu cho [hay trong quan hệ] với sự phân biệt ấy; sự phân biệt
là tự-mình và cho-mình và do đó, là sự vận động bất tận [không kết
thúc], qua đó cái môi trường yên tĩnh kia bị tiêu thụ [do đó, cái tồn tại
được phân biệt trở thành]: sự sống như là cái sống thật (das Leben als
Lebendiges).

Tuy nhiên, sự đảo ngược này [của vị trí], chính vì lý do đó, lại là tính bị
đảo ngược trong chính nó(309). | Cái bị tiêu thụ là cái bản chất: tính cá
thể tự duy trì bản thân mình trênsự hao tổn của cái phổ biến và tự
mang lại cho mình cảm giác thống nhất của chính mình với chính mình
thì, khi làm như thế, cũng đồng thời thủ tiêu sự đối lập của nó với cái
khác; sự đối lập mà nhờ đó cá thể hiện hữu cho-mình. | Sự thống nhất
với chính mình, – được cá thể tự mang lại cho mình – cũng chính là tính
liên tục trôi chảy của các sự phân biệt, hay là sự giải thể phổ biến
(allgemeine Auflưsung) của chúng. Nhưng ngược lại, sự thủ tiêu [cái
chết] của sự tự tồn cá thể cũng đồng thời là sự [tái] tạo ra sự tự-tồn
[mới]. Vì lẽ bản chất của hình thái cá thể – sự sống phổ biến –, và cái gì
tồn tại-cho-mình đều là cái bản thể đơn giản tự-mình, khi bản thể này
thiết định cái “khác” bên trong chính nó, nó thủ tiêu tính đơn giản hay
bản chất này của riêng nó, nghĩa là, nó phân chia tính đơn giản này; và
sự phân chia của dòng chảy liên tục không có sự phân biệt này chính là
cái gì thiết định nên tính cá thể. Như thế, bản thể đơn giản của sự sống
là sự phân hóa của chính nó thành những hình thái, và đồng thời là sự
giải thể của các sự phân biệt đang tự tồn này; và sự giải thể của sự
phân hóa (Auflưsung der Entzweiung) cũng chính là [tiến trình] phân
hóa [giới tính] hay là một tiến trình tạo ra những thành viên (ein
Gliedern). Với việc này, cả hai phương diện của toàn bộ tiến trình đã
được phân biệt trước đây: một bên là việc thiết định cái hình thái cá
thể nằm tách rời nhau một cách thụ động trong môi trường phổ biến
của sự tồn tại độc lập tự chủ, và bên kia là tiến trình của sự sống nhập
chung lại với nhau. | Cái sau cũng lại chính là sự kiến tạo hình thái cũng
như là sự thủ tiêu [một] hình thái [đã có]; và cái trước – việc thiết định
hình thái – cũng chính là một sự thủ tiêu giống như khi nó là [tiến trình]
tạo ra những thành viên [những hình thái cá thể ấy]. Cái yếu tố liên tục,
trôi chảy thì bản thân chỉ là sự trừu tượng của cái bản chất, hay nói

cách khác, nó chỉ là hiện thực [khi nó xuất hiện] như là [một] hình thái
[nhất định]; và nó tự phân chia thành những thành viên là khi nó là một
sự phân hóa của cái đã được phân chia thành hình thái hay là một sự
giải thể của hình thái này. Toàn bộ vòng tròn vận hành này tạo ra Sự
sống. | Nó không phải là sự liên tục trực tiếp và sự bền chắc của bản
chất của nó như được trình bày lúc đầu, cũng không phải là hình thái tự
tồn [ổn định] và cái yếu tố riêng biệt tồn tại cho-mình, cũng không phải
là tiến trình thuần túy của những hình thái này và cũng không phải là sự
kết hợp đơn giản của tất cả những yếu tố ấy. | Trái lại, tiến trình của Sự
sống là cái toàn bộ tự phát triển, giải thể sự phát triển của chính mình
và bảo tồn chính mình một cách đơn giản ngay trong toàn bộ tiến trình
vận động này(310).
§ 172

[III. Cái Tôi và sự Ham muốn:]

Vì lẽ [ta] đã xuất phát từ cái nhất thể đầu tiên, trực tiếp và thông qua
các yếu tố của việc kiến tạo hình thái và của cả tiến trình vận động dẫn
đến sự thống nhất của hai yếu tố này để quay trở lại với bản thể đơn
giản đầu tiên, [ta thấy rằng] sự thống nhất [nhất thể] được phản tư này
là một sự thống nhất khác với cái ban đầu. Đối lập lại với cái nhất thể
trực tiếp, hay với cái nhất thể được phát biểu như một cái tồn tại (ein
Sein) [đơn thuần] thì cái nhất thể thứ hai này là nhất thể phổ biến bao
hàm bên trong nó tất cả mọi yếu tố đã được vượt bỏ (aufgehoben) ở
đây. Cái nhất thể [phổ biến] này là LOÀI đơn giản (die einfache
Gattung), không hiện hữu bên trong tiến trình vận động của bản thân
Sự sống một cách cho-mình như là cái đơn giản này;trái lại, ở trong Kết
quả này, Sự sống chỉ ra một cái gì khác với bản thân nó, tức, hướng
đếnÝ thức mà Sự sống – như là cái nhất thể này, hay là như LOÀI – tồn
tại cho Ý thức(311).

§ 173

Tuy nhiên, Sự sống khác này – chính là Tự-Ý thức – là cái mà Loài, xét
như Loài, tồn tại cho nó và bản thân nó là Loài tồn tại cho chính mình, –
thoạt đầu chỉ hiện hữu cho Tự-ý thức như là cái bản chất đơn giản này
và lấy chính nó – với tư cách là “cái Tôi” thuần túy – làm đối tượng. |
Trải qua tiến trình kinh nghiệm – mà ta sẽ khảo sát sau đây – đối tượng
trừu tượng này sẽ tự phát triển phong phú hơn lên cho nó [cho “cái
Tôi”](312) và sẽ chứa đựng sự triển khai (Ent-faltung) như ta đã thấy
trong Sự sống.
§ 174

“Cái Tôi” đơn giản [sẽ] là Loài này hay là cái phổ biến đơn giản, và đối
với nó các sự phân biệt đều không phải là các sự phân biệt chỉ khi cái
Tôi này là bản chất phủ định đối với các yếu tố đã được hình thành như
các hình thái độc lập-tự chủ. | Và như vậy, Tự-ý thức chỉ tự xác tín về
chính mình thông qua việc thủ tiêu cái khác này, tức thủ tiêu cái xuất
hiện ra cho Tự-ý thức như là có sự sống độc lập; [và chính vì thế], Tự-ý
thức là sự ham muốn (Begierde)(313). Xác tín về tính hư vô [tính có
thể bị thủ tiêu, bị tiêu thụ] của cái-khác này, Tự-ý thức khẳng định minh
nhiên cho-mình rằng tính hư vô ấy là sự thật [tính chân lý] của cái khác
này; nó tiêu hủy [phủ định bằng cách tiêu thụ] đối tượng độc lập-tự chủ
đi và qua đó tự mang lại sự xác tín về chính mình như là sự xác tín
đúng thật, một sự xác tín đã trở thành minh nhiên cho bản thân Tự-ý
thức trong một thể cách khách quan.
§ 175

Thế nhưng, trong sự thoả mãn [ham muốn] này, Tự-ý thức [sẽ] trải
nghiệm sự độc lập-tự chủ của đối tượng của nó. Sự ham muốn và sự
xác tín về chính mình đạt được từ sự thoả mãn ham muốn là bị điều

kiện hóa bởi đối tượng [của ham muốn], bởi lẽ sự tự-xác tín hiện hữu
thông qua việc thủ tiêu cái khác này, và để cho việc thủ tiêu có thể thực
hiện được thì cái khác này phải tồn tại đã. Vậy, thông qua mối quan hệ
phủ định, Tự-ý thức không thể thủ tiêu được đối tượng, nó chỉ lại càng
tạo ra đối tượng cũng như tạo ra ham muốn [mới] bởi chính mối quan
hệ này. Trong thực tế, một cái khác với Tự-ý thức mới là cái bản chất
của sự ham muốn; và qua kinh nghiệm này, sự thật ấy trở thành hiển
nhiên đối với Tự-ý thức(314). Nhưng, đồng thời, Tự-ý thức cũng giống
như thế, là tuyệt đối cho-mình và nó chỉ là cho-mình qua việc thủ tiêu
đối tượng và nó phải đi đến [cảm nhận] sự thoả mãn vì đó là sự thật
[tính chân lý]. Vì thế, do sự độc lập tự chủ của đối tượng, Tự-ý thức chỉ
có thể đạt được sự thoả mãn khi bản thân đối tượng này thực hiện sự
phủ định ngay bên trong bản thân nó. | Đối tượng phải tiến hành sự
phủ định này đối với bản thân nó trong chính nó, vì tự-mình (an sich)
đối tượng là cái gì có tính phủ định và phải tồn tại như là tồn tại cho
cái-khác. Vì đối tượng là sự phủ định nơi bản thân nó và trong khi tồn
tại như vậy, nó đồng thời là độc lập-tự chủ, nên đối tượng là Ý-thức.
Trong lãnh vực Sự sống, – là đối tượng của sự ham muốn –, sự phủ
định hoặc nằm trong một cái khác, đó là trong sự ham muốn; hoặc có
hình thái của một cái gì được xác định đối lập lại với một hình thái [cá
thể bên ngoài] dửng dưng đối với nó; hoặc là xuất hiện ra như [bản
tính] tự nhiên vô cơ phổ biến của nó [của Sự sống này]. Nhưng, [bản
tính] tự nhiên độc lập phổ biến này – trong đó sự phủ định hiện diện
như là sự phủ định tuyệt đối – là Loài xét như Loài hay Loài với tư cách
là Tự-ý thức. TỰ-Ý THỨC CHỈ ĐẠT ĐƯỢC SỰ THOẢ MÃN TRONG MỘT
TỰ-Ý THỨC KHÁC(315).
§ 176

Khái niệm về Tự-ý thức chỉ hoàn tất trọn vẹn trong ba yếu tố sau đây:

a) “Cái Tôi” thuần túy, chưa được phân biệt là đối tượng trực tiếp đầu
tiên của nó;

b) Nhưng bản thân tính trực tiếp này là sự trung giới tuyệt đối; nó chỉ
tồn tại như là sự thủ tiêu đối tượng độc lập-tự chủ, hay nói cách khác,
nó là sự ham muốn. Sự thoả mãn ham muốn đúng là sự phản tư của
Tự-ý thức vào trong chính nó, hay là, sự xác tín đã trở thành sự thật.

c) Nhưng, sự thật của sự xác tín này đúng ra là sự phản tư nhị bội [nhân
đôi, hai lần], là sự nhân đôi (Verdopplung) của Tự-ý thức. Tự-ý thức là
một đối tượng cho Ý thức, một đối tượng thiết định nơi chính mình cái
tồn tại-khác của mình hay thiết định sự phân biệt như là một sự phân
biệt không có thật và khi làm như thế, đối tượng là độc-lập-tự chủ. Còn
hình thái được phân biệt, chỉ đơn thuần sống thực [“sinh thể hữu cơ”]
đúng là cũng nhất định sẽ thủ tiêu tính độc lập-tự chủ của nó trong tiến
trình của Sự sống, nhưng cùng với sự phân biệt của nó, nó ngưng không
còn là chính nó. | Tuy nhiên, [trong khi đó], đối tượng của Tự-ý thức
vẫn có tính độc lập-tự chủ ở trong tính phủ định này của chính nó, và vì
thế, nó là Loài cho chính nó, là dòng chảy phổ biến [hay sự liên tục]
trong tính riêng biệt của sự hiện hữu tách rời của nó: nó [cũng] là một
Tự-ý thức sống thực.