Phân tích thiết kế hệ thống thông tin - Chương 4 pps

1
PHÂN TÍCH THIẾT KẾ
HỆ THỐNG THÔNG TIN
GV: Tăng Mỹ Thảo
: Nguyễn Công Hoan (last updated)
2
Chương 4
PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾ
THÀNH PHẦN XỬ LÝ
3
•
Mô hình hoá hoạt động hệ thống
•
Mô hình dòng dữ liệu – DFD
•
Các phương pháp phân tích xử lý
•
Các mức mô hình hoá xử lý
•
Qui trình mô hình hoá xử lý
•
Tự điển dữ liệu
•
Sưu liệu cho mô hình quan niệm xử lý
•
Đặc tả xử lý
Nội dung
4
Mô hình hoá hoạt động hệ thống
Sơ đồ biểu diễn
trao đổi, tương tác

Sơ đồ biểu diễn tổ
chức
Sơ đồ vị trí hệ
thống
Sơ đồ biểu diễn
sự kiện
Sơ đồ biểu diễn
dòng công việc
Sơ đồ xử lý hệ
thống
Sơ đồ biểu diễn
đối tượng
Sơ đồ biểu diễn
mục đích
Who? Where?
When?
What?
How?
Why?
5
Mô hình tổ chức
•
Dùng để biểu diễn sự phân cấp tổ chức của
một đơn vị
•
Các đối tượng biểu diễn bao gồm:
–
Chi nhánh, đơn vị trực thuộc
–
Bộ phận phòng ban

–
Vai trò, chức danh
–
Đối tượng làm việc
6
Mô hình tổ chức
•
Ví dụ: mô hình tổ chức của Đại lý băng đĩa ABC
Trưởng đại lý
Thủ kho Kế toán viên
Trưởng phòng bán
hàng
Nhân viên giao
nhận
Nhân viên bán
hàng
7
Mô hình tương tác thông tin
•
Dùng để biểu diễn sự trao đổi thông tin của
hệ thống
•
Đối tượng trao đổi thông tin bao gồm: đối
tượng môi trường hệ thống, các đối tượng tổ
chức của hệ thống
•
Biểu diễn được dòng thông tin ra vào hệ
thống
8
Mô hình tương tác thông tin

•
Ví dụ: sơ đồ trao đổi thông tin của Đại lý
băng đĩa ABC
Bộ phận
bán hàng
Kho
Kế toán
Khách
hàng
Đơn vị
cung cấp
Đơn đặt hàng +
thông tin mua lẽ
Đơn đặt hàng cần
giao
Thông tin bán
hàng + thanh toán
hằng ngày
Hoá đơn giao hàng
Hoá đơn giao hàng
Đơn đặt mua hàng
Hoá đơn nhập
hàng từ nhà cung
cấp
Thanh toán đơn
hàng
Tthanh toán
cho nhà
cung cấp
9

Mô hình dòng dữ liệu
•
Đặc trưng
–
Thuộc trường phái phân tích cấu trúc
–
Tiếp cận chủ yếu theo hướng từ trên xuống: xem các hoạt
động xử lý như hộp đen và quan tâm đến việc lưu trữ và xử
lý thông tin giữa các hộp đen này
–
Mặc dù DDL biểu diễn cả xử lý lẫn dữ liệu hệ thống,
nhưng chú ý đến xử lý hơn là dữ liệu
–
Gồm các nhóm phương pháp chính như sau: Tom
DeMarco, Yourdon & Constantine, Gane & Sarson
((DFD – Data Flow Diagram)
10
DFD – Các khái niệm
Khái niệm Ký hiệu
(DeMarco
& Youdon)
Ký hiệu
(Gane &
Sarson)
Ý nghĩa
Ô xử lý Một trong các hoạt động
bên trong HTTT
Dòng dữ
liệu
Sự chuyển đổi thông tin

giữa các thành phần
Kho dữ liệu Vùng chứa dữ liệu, thông
tin trong HTTT
Đầu cuối Một tác nhân bên ngoài
HTTT
11
DFD – Các khái niệm
•
Ô xử lý (Process):
–
Định nghĩa:là một hoạt động xử lý bên trong hệ thống
thông tin. Bao gồm:

Tạo mới thông tin

Sử dụng thông tin

Cập nhật thông tin

Huỷ bỏ thông tin
12
DFD – Các khái niệm
•
Ô xử lý (Process):
–
Ký hiệu
–
Tên:
Tên xử lý
Số thứ tự

Tên xử lý = động từ (do) + bỗ ngữ (what)
13
DFD – Các khái niệm
•
Ô xử lý (Process):
–
Ví dụ:
Lập hoá
đơn
1
Tính tồn
kho vật tư
2
Tồn vật tư
3
Sai cách đặt
tên
14
DFD – Các khái niệm
•
Dòng dữ liệu (Data flow):
–
Định nghĩa:

Dòng dữ liệu biểu diễn sự di chuyển dữ liệu, thông tin từ thành
phần này đến thành phần khác trong mô hình dòng dữ liệu. Các
thành phần là xử lý, kho dữ liệu, dòng dữ liệu

Không bao hàm dòng điều khiển
–

Ký hiệu
Tên dòng dữ liệu
15
DFD – Các khái niệm
•
Dòng dữ liệu (Data flow):
–
Tên:
–
Ví dụ:
Tên dòng dữ liệu = nội dung dữ liệu di
chuyển, thông thường là cụm danh từ
Tính tồn kho
nguyên vật
liệu
1
Lập phiếu đặt
mua nguyên
vật liệu
2
Báo cáo tồn kho
Hoá đơn
Thông báo ngày giao
hàng
Thông tin thanh toán
16
DFD – Các khái niệm
•
Kho dữ liệu (Data store):
–

Định nghĩa:

Để biểu diễn vùng chứa thông tin, dữ liệu bên trong hệ thống thông
tin

Các hình thức kho dữ liệu:
o
Sổ sách
o
Hồ sơ
o
Bảng tra cứu
o
Tập phiếu
o
CSDL
o
Tập tin
o
…
17
DFD – Các khái niệm
•
Kho dữ liệu (Data store):
–
Lợi ích của kho dữ liệu:

Cho phép nhiều đối tượng xử lý có thể đồng thời truy xuất dữ liệu
lưu trữ


Cần thiết phải lưu lại dữ liệu để cho các xử lý sau cần tới
–
Ký hiệu:
Tên kho dữ liệu
18
DFD – Các khái niệm
•
Kho dữ liệu (Data store):
–
Tên:
–
Ví dụ:
Tên kho dữ liệu = danh từ (cụm danh từ)
Hoá đơn
Sổ nhật ký Danh sách KH
19
DFD – Các khái niệm
•
Đầu cuối (terminal):
–
Định nghĩa:

Biểu diễn một thực thể bên ngoài giao tiếp với hệ thống.

Độc lập với hệ thống

Một số loại đầu cuối có thể:
o
Tập các đối tượng con người: khách hàng, nhà cung
cấp, …

o
Tổ chức khác có giao tiếp với HTTT đang xét như
là: ngân hàng, công ty,…
o
Hệ thống khác
o
…
20
DFD – Các khái niệm
•
Đầu cuối (terminal):
–
Ký hiệu:
–
Tên:
Tên đầu cuối
Tên đầu cuối = danh từ (cụm
danh từ)
21
DFD – Các khái niệm
•
Đầu cuối (terminal):
–
Ví dụ:
Khách hàng Nhà cung cấp
Ngân hàng
Phòng kế toán
Hệ
thống
22

DFD – Các tình huống liên quan
•
Dòng dữ liệu và kho dữ liệu:
–
Dòng dữ liệu đi vào kho dữ liệu: biểu diễn việc cập nhật dữ
liệu (dòng d1)
–
Dòng dữ liệu ra khỏi kho dữ liệu: biểu diễn việc khai thác
dữ liệu của kho dữ liệu đó (dòng d2)
D
d2
d1
23
DFD – Các tình huống liên quan
•
Dòng dữ liệu và đầu cuối:
T1
d1
T2
d2
Đầu vào hệ thống
Đầu ra hệ thống
24
DFD – Các tình huống liên quan
•
Dòng dữ liệu và xử lý:
P1
P2
P1
(a)

(b)
(c)
25
DFD – Các tình huống liên quan
•
Kho dữ liệu:
D1
D2
P1
D1
D2
T
D
P1
T
D