Phân tích thiết kế hệ thống thông tin 2

PHÂN TÍCH THIẾT
KẾ HTTT
Đại học Khoa Học Tự Nhiên
Khoa CNTT
ThS Phạm Nguyễn Cương
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
2
Phần 1 - Tổng qua
n
Chương 2 MÔ HÌNH VÀ CÁC
PHƯƠNG PHÁP MÔ HÌNH HÓA

Mô hình

Phương pháp mô hình hoá

Lịch sử các phương pháp mô hình hóa

Một số phương pháp phân tích thiết kế hệ
thống hướng đối tượng

Một số mô hình tiêu biểu
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
3
Phần 1 - Tổng qua
n
Mô hình (Model)


Mô hình là một dạng thể hiện đơn giản
hoá của thế giới thực (Efraim Turban ).

Các đặc điểm:

Diễn đạt một mức trừu tượng hóa

Tuân theo một quan điểm

Có một hình thức biểu diễn (văn bản, đồ hoạ:
đồ thị, sơ đồ, biểu đồ,…)
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
4
Phần 1 - Tổng qua
n
Phân loại mô hình

Mô hình tĩnh và mô hình động

Mô hình tĩnh:

Biểu diễn thông số hệ thống

Cấu trúc của hệ thống (dữ liệu, thông tin) và những
cấu trúc tĩnh khác

Mô hình động:


Biểu diễn hành vi, thủ tục của hệ thống

Sự tượng tác giữa các đối tượng nhằm thực hiện
hoạt động hệ thống
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
5
Phần 1 - Tổng qua
n
Mô hình hoá (modeling)

Là công việc biểu diễn thế giới thực dùng
mô hình

Mục đích của mô hình hoá:

Làm sáng tỏ vấn đề tiếp cận

Mô phỏng được hình ảnh tương tự của hệ
thống

Gia tăng khả năng duy trì hệ thống

Làm đơn giản hóa hệ thống
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
6

Phần 1 - Tổng qua
n
Phương pháp mô hình hóa
(Methodology)

Phương pháp mô hình hoá (phương pháp phân tích thiết
kế) là một tập các khái niệm, quy tắc, thứ tự và cách thực
hiện để biểu diễn HTTT khi chuyển đổi thành tự động
hoá.

Thành phần một phương pháp:

Tập khái niệm và mô hình

Ví dụ: phương pháp SA: mô hình DFD, phương pháp BOOCH:
Class diagram, Object diagram, State transition diagram, module
diagram, process diagram, interaction diagram

Qui trình triển khai: gồm các bước và kết quả từng bước

Công cụ trợ giúp
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
7
Phần 1 - Tổng qua
n
Chương 2 MÔ HÌNH VÀ CÁC
PHƯƠNG PHÁP MÔ HÌNH HÓA


Mô hình

Phương pháp mô hình hoá

Lịch sử các phương pháp mô hình hóa

Một số phương pháp phân tích thiết kế hệ
thống hướng đối tượng

Một số mô hình tiêu biểu
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
8
Phần 1 - Tổng qua
n
Lịch sử các phương pháp mô hình hóa

Thập niên 60

Phương pháp sơ đẳng với đặc tính chung là chuẩn
hóa kỹ thuật của các nhà phát triển ứng dụng

Thập niên 70

Phương pháp Descartes với đặc trưng là phân rã chức
năng của HTTT theo mô hình phân cấp và ứng dụng
các phương pháp lập trình cấu trúc, đơn thể. Một số
phương pháp: HIPO, SADT, SA hay SSA, SA/SD,…


Hướng tiếp cận:

Tính rõ ràng

Tính dừng

Sự rút gọn
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
9
Phần 1 - Tổng qua
n
Lịch sử các phương pháp mô hình hóa

Thập niên 70 (tiếp)

Phân loại

Phân tích cấu trúc: phân rã chức năng HTTT (HIPO, SADT,
PSL/PSA, SA-SD, SSA, SASS )

Khái niệm cấu trúc: mô tả cấu trúc các đơn thể (PSL/PSA,
JSD, SA-SD )

Ưu điểm

Tiếp cận theo hướng từ trên xuống (top – down)

Dễ dàng áp dụng cho các hệ thống được cấu thành bởi

những thành phần ghép nối

Tiếp cận từng bước

Khuyết điểm

Thiếu qui luật chính xác trong sự phân rã

Thiếu các ràng buộc về việc bố trí xứ lý theo thời gian

Khó khăn trong việc phân rã một hệ thống lớn
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
10
Phần 1 - Tổng qua
n
Lịch sử các phương pháp mô hình hóa

Thập niên 80: phương pháp hệ thống, tiếp cận dữ liệu và
xử lý: MERISE, IDA, REMORA, IA,…

Cách tiếp cận

Tính toàn thể

Tính đúng đắn

Phân loại


Mô hình cấu trúc dữ liệu của hệ thống (hướng tiếp cận CSDL)

Mô hình hành vi hệ thống (tiếp cận theo hướng xử lý)

Bao gồm 2 trường phái

Lưỡng phần dữ liệu và xử lý: MCT, SADT, MERISE

Không phân biệt rõ ràng giữa dữ liệu và xử lý: IDA, Remora, ACM-
PCM, CIAM

Ưu điểm

Mô hình ERA được sử dụng rộng rãi nhất

2 cách tiếp cận của hệ thống về dữ liệu và xử lý

Quan tâm đến những thành phần không tin học hóa

Khuyết điểm

Lưỡng phần dữ liệu và xử lý
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
11
Phần 1 - Tổng qua
n
Lịch sử các phương pháp mô hình hóa


Thập niên 90: phương pháp hướng đối tượng, mô hình
tiêu biểu là OOD, HOOD, BON, OSA, … và sau này là
OOSA, OOA, OMT, CRC, OOM, OOAD, UML/RUP

Đặc trưng cơ bản

Tính bao bọc (encapsulation)

Tính phân loại (classification)

Tính kết hợp (aggregation)

Tính thừa kế (heritage)

Phân loại: 2 hướng

Lập trình:lập trình đơn thể -> hướng đối tượng

Hệ quản trị CSDL: CSDL hướng đối tượng

Cách tiếp cận: 2 cách

Phương pháp kỹ thuật: CNPM (OOD, HOOD, BON, BOOCH,
MECANO, OODA)

Phương pháp toàn cục:HTTT (OOA, OOSA, OOAD, OMT, OOM )
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
12

Phần 1 - Tổng qua
n
Lịch sử các phương pháp mô hình hóa

Thập niên 90

Ưu điểm

Cấu trúc hoá được các cấu trúc phức tạp và sử dụng được
cấu trúc đệ qui

Xác định được đối tượng của hệ thống qua định danh đối
tượng

Tính thừa kế được đưa ra tạo tiền đề cho việc tái sử dụng

Khuyết điểm

Nhiều khái niệm biểu diễn, khá rắc rối trong việc phân biệt
ngữ nghĩa một số khái niệm gần nhau

Xác định một đối tượng khá khó khăn

Hướng tiếp cận về hệ thống vẫn còn đơn giản

Kiểu đối tượng <-> hành vi

Mô hình ER -> đối tượng
Chương 2 - Mơ hình và c
ác phương pháp mơ hình

hóa
13
Phần 1 - Tổng qua
n
Lịch sử các phương pháp mơ hình hóa

Tổng hợp lịch sử phương pháp tiếp cận
Dữ liệu
Tiếp cận đối tượng
Jsd
OMT
OOM
CRCOODa
Ida
OOSA
Merise
Remora
Axial
Ssa
Hipo
Tiếp cận Descartes
Arianne
Proteé
Corig
Tiếp cận hệ
thống
90
80
70
60

Xử lý
Sadt
Sa/sd
Niam
OOA
UML/
RUP
Thời gian
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
14
Phần 1 - Tổng qua
n
Chương 2 MÔ HÌNH VÀ CÁC
PHƯƠNG PHÁP MÔ HÌNH HÓA

Mô hình

Phương pháp mô hình hoá

Lịch sử các phương pháp mô hình hóa

Một số phương pháp phân tích thiết kế
hệ thống hướng đối tượng

Một số mô hình tiêu biểu
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa

15
Phần 1 - Tổng qua
n
OMT – Object Modeling Technique

Tiếp cận theo 3 cách nhìn về hệ thống:

Mô hình đối tượng mô tả cách nhìn tĩnh về
hệ thống (lớp, thuộc tính, toán tử, kế thừa,
mối kết hợp,…)

Mô hình động hệ thống mô tả khía cạnh
của hệ thống có thể thay đổi theo thời
gian (trạng thái, sự kiện, hành động, họat
động)

Mô tả chức năng và việc chuyển đổi dữ
liệu bên trong
Chương 2 - Mô hình và c
ác phương pháp mô hình
hóa
16
Phần 1 - Tổng qua
n
OOA – Object Oriented Analysis

Sử dụng nguyên lý cấu trúc hoá kết hợp
với quan điểm hướng đối tượng. Gồm 5
bước:


Tìm lớp và đối tượng

Xác định cấu trúc: cấu trúc tổng quát –
chuyên biệt; cấu trúc tổng thể thành phần

Xác định chủ đề: tổng hợp mô hình lớp và đối
tượng thành các đơnh vị lớn hơn

Xác định thuộc tính

Xác định dịch vụ: định nghĩa các toán tử cho
các lớp