Vấn đề tạo nguồn nhân lực cho các cơ quan báo đài phát thanh - truyền hình

Báo cáo thực tập tốt nghiệp Hệ CĐ Báo chí khóa 3
Mở U

1. Lý do ch n t i
Xã hi ng y c ng i lên vì thế vn ngun nhân lc ng y c ng
c quan tõm chu ỏo h n. V n n y ang l m i quan tõm h ng
u c a m i ng nh ngh trong xó h i ch khụng ch riờng cỏc c quan
Bỏo chớ, i PT-TH. Trong hoạt động báo chí hiện nay, một vấn đề quan
trọng đặt ra là nguồn lực con ngời bắt đầu từ khâu đào tạo đến việc lạ chọn,
bố trí công tác. Đảng và Nhà nớc ta coi trọng sự nghiệp giáo dục và đào tạo,
khoa học công nghệ vì nhận thức sâu sắc về nguồn lực con ngời, về đào tạo
con ngời và sử dụng con ngời tốt hơn. Đồng chí Lê Duẩn đã khẳng định:
khi đã có đờng lối đúng rồi, thì cán bộ là yếu tố quyết định tất cả, không có
cán bộ trung thành đủ năng lực chuyên môn, không thể tổ chức thực hiện đợc
các yêu cầu phát triển báo chí trong giai đoạn hiện nay. Nguồn nhân lực tốt thì
cơ quan báo chí sẽ ổn định và phát triển. Trong giai đoạn hiện nay, vấn đề
nguồn nhân lực cho các cơ quan báo chí là một vấn đề quan trọng và vẫn đang
còn có nhiều hạn chế chính vì lí do đó nên tôi quyết định lựa chọn đề tài Vấn
đề nguồn nhân lực cho các cơ quan báo, Đài PT TH .
Ho t ng bỏo chớ phỏt tri n thỡ khụng ch u t c s v t ch t,
ph ng ti n k thu t m cũn ph i u t c cho ngu n nhõn l c. Khi
c quan tõm u t ỳng m c ngu n nhõn l c ho t ng n nh,
ch t l ng tin b i s cao h n v ng nhiờn c quan bỏo chớ s phỏt
tri n t t h n h n. Ngu n nhõn l c cho cỏc c quan bỏo chớ ó v ang
cú nh ng b c bi n chuy n cho phự h p v i cỏc yờu c u ng y c ng cao
v luụn cú s thay i a d ng c a i s ng th c t . Tuy nhiờn s thay
i ú v n t n t i m t s v n ỏng quan tõm. vì những lý do trên tôi
chọn đề tài Vấn ngu n nhõn l c cho cỏc c quan Bỏo, i Phỏt
Thanh Truy n Hỡnh nghiờn c u.

Báo cáo thực tập tốt nghiệp Hệ CĐ Báo chí khóa 3

2. M c ớch nghiờn c u
th y c t m quan tr ng c a ngu n nhõn l c trong c quan bỏo
chớ thỡ ta ph i quan sỏt, nghiờn c u d a trờn c s lý lu n v th c ti n
c ng nh vai trũ,ch c n ng, nhi m v c a con ng i trong c quan bỏo chớ.
ng th i khai thỏc tri t nh ng th m nh v kh c ph c nh ng h n ch
c a nú nõng cao vai trũ c a ngu n nhõn l c trong c quan bỏo chớ trong
xó h i.
Trong vi c nghiờn c u c s lý lu n em ó c trang b m t kh i ki n
th c nh t nh, nh s ch b o t n tỡnh c a th y cụ giỏo trong quỏ trỡnh
h c t p t i tr ng. Bờn c nh ú, b ng cỏch ti p c n th c ti n em c m th y
rừ h n
t m quan tr ng c a ngu n nhõn l c trong cỏc c quan Bỏo, i PT-TH. Trờn
c s n y em ó tỡm hi u khai thỏc nh ng k t qu t c v h n ch
cũn t n t i trong v n n y.
3. Ph m vi nghiờn c u
Nghiên cứu công tác đào tạo nguồn nhân lực đặc biệt là nguồn nhân lực
trong các báo, Đài PT TH. Đồng thời tìm hiểu về thực trạng của các cơ quan
báo chí. Đây là một đề tài tơng đối rộng vì vậy phạm vi nghiên cứu của tôi chỉ
tập trung chủ yếu tại Báo Phú Thọ trong thời gian từ ngày 2/2 đến ngày
28/3/2009.
Đây là một đề tài rộng và khó đến nay cũng cha có một công trình khoa
học chính thức nào đi sâu vào nghiên cứu vấn đề này. Tuy nhiên trong quá trình
nghiên cứu tôi cũng áp dụng phơng pháp nghiên cứu lí luận, điều tra, thống kê,
so sánh, nghiên cứu từ lí luận chung về nguồn nhân lực thông qua các tài liệu
công bố trên sách, báo và tìm hiểu thực tiễn nguồn nhân lực tại Báo Phú Thọ.
4. Ph ng phỏp nghiờn c u
Thụng qua cỏc t i li u, t li u v Bỏo chớ Vi t Nam, t ú ỏp d ng
ph ng phỏp nghiờn c u k t h p c s lý lu n v i kh o sỏt th c t cú
cỏi nhỡn rừ nột v v n ngu n nhõn l c cho cỏc c quan Bỏo, i Phỏt
thanh - Truy n hỡnh. Dựa trên quan điểm của Mac-Lênin và t tởng Hồ Chí

Báo cáo thực tập tốt nghiệp Hệ CĐ Báo chí khóa 3
Minh về vấn đề báo chí. Đồng thời áp dụng các phơng pháp cụ thể nh so sánh,
tổng hợp, phân tích, khảo sát thực tiễn.
5. Nội dung nghiên cứu
Đề tài của tôi tập trung chủ yếu vào vấn đề nguồn nhân lực của Báo
Phú Thọ. Bên cạnh đó, em cũng nêu lên những quan niệm và thực trạng của
nguồn nhân lực của cơ quan Báo, Đài ở nớc ta. Nêu ra những hạn chế còn
tồn tại trong cơ cấu nguồn nhân lực ở báo, đề xuất những giải pháp mang
tính bổ khuyết, thiết thực nhất nhằm ổn định và nâng cao tổ chức đội ngũ
cán bộ quản lý và phóng viên.
6. B c c ti u lu n
Ti u lu n g m:
L i m u
Ch ng 1 : C s lý lu n chung v ngu n nhõn l c cho cỏc c quan bỏo
chớ.
Ch ng 2 : Kh o sỏt ngu n nhõn l c t i i Phỏt thanh Truy n hỡnh
S n La.
K t lu n
T i li u tham kh o


Báo cáo thực tập tốt nghiệp Hệ CĐ Báo chí khóa 3
nội dung
CHơNG 1 : Cơ Sở lý LUậN CHUNG Về NGUồN NHâN LựC
1. Quan niệm về nguồn lực trong cơ quan báo chí
Hiện nay có rất nhiều khái niệm về nguồn lực con ngời:
Ngân hàng thế giới cho rằng: Nguồn nhân lực là toàn bộ vốn ngời nh thể
lực, trí tuệ, kỹ năng, nghề nghiệp... Mà mỗi cá nhân sở hữu có thể huy động đ-
ợc trong quá trình sản xuất, kinh doanh hay trong một hoạt động nào đó. Ví dụ
nh để hoàn thành một tác phẩm báo chí, nhà báo phải bỏ công sức đi thu thập t

liệu, lựa chọn những chi tiết đắt giá và kết nối những chi tiết đó để tạo thành
một tác phẩm.
Qua các ý kiến khác nhau có thể hiểu nguồn lực con ngời là tổng thể những
yếu tố thuộc về thể chất, tinh thần, đạo đức, phẩm chất, trình độ tri thức. Vì thế
xã hội tạo nên năng lực của con ngời, của cộng đồng ngời có thể phát huy trong
quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nớc và trong những hoạt động xã
hội.
Số lợng nguồn nhân lực đợc xác định trên quy mô dân số, cơ cấu độ tuổi, sự
tiếp nối các thế hệ, giới tính và sự phân bố dân c giữa các vùng miền trong cả n-
ớc, giữa các ngành kinh tế, giữa các lĩnh vực của đời sống chính trị.
Xã hội muốn phát triển nhanh và bền vững thì phải quan tâm đến vấn đề đào
tạo nguồn lực con ngời, để nguồn lực này có chất lợng ngày càng cao. Muốn
thực hiện đợc điều đó cần có sự quan tâm ngay trong quá trình đào tạo, trong
quá trình sử dụng và phân công lao động.
Vai trò của nhà báo luôn đợc Mác - Lê Nin, Hồ Chí Minh xem trọng và đề
cao. Các Mác cho rằng nhà báo phải có kiến thức sâu rộng, lý luận khoa học
chính xác có t tởng rõ ràng phong cách tốt. Ông cho rằng nhà báo là cuốn
bách khoa toàn th, có khả năng làm việc vào bất kỳ lúc nào, ngày hoặc
đêm lúc tỉnh hay lúc ngủ say, viết và hiểu nhanh nh máy . V. Lê Nin nói:
Nhà báo là ngời lúc nào cũng sẵn sàng viết đợc bài.
Mác Lê Nin và Hồ Chí Minh luôn coi trọng vai trò của ngời lãnh đạo
trong các cơ quan báo chí. Đối với tổng biên tập Các Mác coi họ là linh hồn
Báo cáo thực tập tốt nghiệp Hệ CĐ Báo chí khóa 3
chính trị của tờ báo , Lê Nin gọi tổng biên tập là ngọn cờ của toà báo Hồ
Chí Minh xác định tổng biên tập và các nhà báo là những chiến sĩ trên mặt trận
t tởng văn hoá của đảng. Báo chí là cánh tay là cơ quan ngôn luận của Đảng vì
thế ngay sau khi cách mạng tháng 10 Nga thành công Lê Nin đã tuyên bố tất
cả cơ quan báo chí, khi đã vào trong tay Đảng phải do Đảng viên Đảng cộng
sản làm tổng biên tập. ý sâu xa của Lê Nin còn ở chỗ báo chí là công cụ, vũ
khí sắc bén của chế độ giai cấp không thể trao vũ khí vào tay kẻ thù. Mác - Lê

Nin, Hồ Chí Minh luôn đề cao vai trò nguồn nhân lực trong các cơ quan báo
chí.
2. Đặc điểm về nguồn nhân lực báo chí
2.1.Trong cơ quan báo in
Đây là nơi hội tụ nhiều nguồn nhân lực phục vụ cho việc tuyên truyền của
Đảng và Nhà nớc. Đội ngũ nhà báo nớc ta khá đông đảo, ngoài đội ngũ nhà báo
hoạt động trực tiếp tại cơ quan báo chí còn có rất nhiều cộng tác viên tham gia
viết báo góp phần làm phong phú thông tin. Nghề báo là nghề tơng đối khó vì
vậy đòi hỏi ngời công tác trong cơ quan báo chí phải có năng lực thật sự. Trong
quá trình hoạt động ai không có năng lực sẽ bị đào thải. Một nhà báo luôn đặt
trong suy nghĩ và việc làm của mình không phải vì lợi ích cá nhân, mà là trách
nhiệm và lợi ích xã hội. Báo chí là cầu nối giữa Đảng và quần chúng nhân dân.
Báo chí giai cấp nào thì phục vụ lợi ích giai cấp đó. ở nớc ta không có báo chí
t nhân hoạt động.
Do đặc thù về nguồn nhân lực mà cơ cấu bộ máy toà soạn báo in đợc phát
ra bao gồm 4 bộ:
- Ban lãnh đạo và quản lý toà soạn có bộ ( ban ) biên tập ( tổng biên
tập, các phó tổng biên tập,th ký toà soạn, các uỷ viên ).
- Các ban ( phòng ) chuyên môn với cấc phóng viên, biên tập viên, nhân
viên của các ban phòng đó.
- Bộ phận hành chính dịch vụ
- Bộ phận ngoài toà soạn gồm các văn phòng đại diện, các phân xã, các
phóng viên thờng trú, nhà in trong và ngoài nớc.
Báo cáo thực tập tốt nghiệp Hệ CĐ Báo chí khóa 3
Việc bố trí phân công cụ thể công viêc giúp toà soạn hoạt động theo lịch
trình, quy mô đặc thù riêng phù hợp với cơ quan mình. Đây là điều rất quan
trọng tạo ra sự phát triển và thành công của toà soạn báo. Phân công lao động
trong báo chí liên quan chặt chẽ và tạo ra mối quan hệ giữa các thành viên với
nhau. Nó chi phối toàn bộ hoạt động của toà soạn và từng nhà báo việc phân
công lao động phù hợp với khả năng từng ngời tạo ra động lực cho nhà báo sáng

tác và hoàn thành nhiệm vụ đợc phân công.
2.2. Trong Đài Phát thanh - Truyền hình
Phát thanh Truyền hình là loại hình thu hút đợc sự quan tâm và theo dõi
của công chúng. Trong thời gian qua nó đã phát huy tối đa và hoàn thành tơng
đối tốt việc tham gia hớng d luận, tuyên truyền chủ trơng đờng lối của đảng và
nhà nớc. Phát thanh Truyền hình thu hút tơng đối đông đảo nguồn nhân lực
tham gia. Do đặc thù Phát thanh Truyền hình truyền tải thông tin tới công
chúng bằng lời nói và hình ảnh vì vậy đòi hỏi nguồn nhân lực hoạt động tại đây
phải có trình độ chuyên môn,nghiệp vụ phù hợp. Đòi hỏi ngời phóng viên hoạt
động trong đó phải có khả năng viết bài, khả năng quay phim, khả năng quan
sát và nhìn nhận sự kiện từ mọi góc độ.
Cơ cấu tổ chức bộ máy trong các đài phát thanh truyền hình bao gồm:
- Tổng giám đốc đài, các phó tổng giam đốc, phòng ban biên tập, phóng
viên, phòng kỹ thuật, phòng hành chính trị sự.
Nói chung cơ cấu trong Đài Phát thanh Truyền hình khá đơn giản. Tuỳ
thuộc vào tính chất, quy mô của từng đài mà có sự phân chia khác nhau. Trong
thời gian qua đội ngũ nguồn nhân lực hoạt động tại đây không ngừng đợc đào
tạo để nâng cao trình độ nghiệp vụ cho phù hợp với tình hình thực tế.
3. Vai trò của nguồn nhân lực trong cơ quan báo chí
Nớc ta đã chuyển sang thời kì phát triển mới có nhiều thuận lợi và khó
khăn, thách thức mới, đội ngũ nhà báo ngày càng có vai trò quan trọng trong
việc tăng cờng sự nhất trí của Đảng, sự thống nhất về chính trị và tinh thần của
toàn dân, nâng cao ý trí phấn đấu thực hiện thắng lợi công cuộc công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nớc. Các vai trò đó thể hiện rõ nh sau:
Báo cáo thực tập tốt nghiệp Hệ CĐ Báo chí khóa 3
Nguồn nhân lực cho các Đài PT-TH là thế hệ trẻ, năng động. Sau khi tham
gia vào quá trình toàn cầu hoá, trở thành viên chính của tổ chức thơng mại thế
giới WTO, sự cạnh tranh thông tin ngày càng trở lên gay gắt hơn. Đội ngũ nhà
báo chủ động tích cực tuyên truyền đờng lối chính sách của Đảng và Nhà nớc
công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Truyền bá tri thức khoa học, nâng cao

dân trí, tham gia quản lý xã hội, quản lý đất nớc.
Cùng sự phát triển của công nghệ thông tin, lớp nhà báo trẻ ngày càng đợc
đào tạo chính quy, bài bản hơn, có năng lực thực tiễn khi ra trờng.
Chính vì thế ở đội ngũ này có sự nhanh nhạy với các vấn đề xảy ra trong xã
hội, đồng thời cũng là đội ngũ góp phần quan trọng trong quá trình tiếp túc xây
dựng và phát triển nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Các nhà báo
đi sâu, tuyên truyền giáo dục truyền thống cách mạng, những kiến thức lịch sử
văn hoá của dân tộc, nhân loại đến với thế hệ sau, phát huy truyền thống dân tộc
trong thời đại mới.
Là ngời và phản ánh trung thực những điển hình tiên tiến, những thói h tật
xấu trong xã hội, nhiệt tình ủng hộ, cổ vũ các nhân tố mới, họ là những ngời th-
ờng xuyên xâm nhập vào cuộc sống đời thờng để tìm ra những viên ngọc đang
ẩn trong lớp cát xã hội. Kịp thời nêu lên những gơng điển hình, giáo dục quần
chúng, hớng dẫn d luận, hớng con ngời tới Chân-Thiện-Mĩ. Là ngời đi tiên
phong trong công tác đấu tranh chống tiêu cực và các tệ nạn xã hội, góp phần
xây dựng con ngời Việt Nam về t tởng, tình cảm, tri thức đạo đức, đời sống lành
mạnh, đáp ứng tình hình nhiệm vụ mới. Báo chí
có vai trò quan trọng trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn coi báo
chí là vũ khí sắc bén để tuyên tuyền, tập hợp tổ chức và vận động nhân
dân. Đông đảo đội ngũ nhà báo có trình độ chính trị vững vàng, năng lực
chuyên môn cao, kiến thức sâu rộng, đạo đức nghề nghiệp trong sáng, gắn bó
với sự nghiệp cách mạng của Đảng và của nhân dân sẽ làm cho đất nớc ngày
càng phát triển.
Trong bất cứ hoàn cảnh nào, thời chiến cũng nh thời bình, đặc biệt trong
thời đại ngày nay đang trong giai đoạn bùng nổ thông tin các thế lực thù địch
bên ngoài luôn luôn tìm cách chống phá đờng lối xây dựng, phát triển kinh tế
Báo cáo thực tập tốt nghiệp Hệ CĐ Báo chí khóa 3
đất nớc, đội ngũ nhà báo có vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền, giải
thích đờng lối lãnh đạo của Đảng, Nhà nớc tới quần chúng nhân dân đồng thời
chống lại các thế lực thù địch. Đội ngũ nhà báo tích cực truyền bá trí thức khoa

học, nâng cao dân trí, tham gia quản lý xã hội, quản lý đất nớc, tham gia đấu
tranh t tởng lý luận, bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mac-Lênin, t tởng Hồ
Chí Minh, góp phần xây dựng Việt Nam theo định hớng XHCN.
Đó cũng là lý do tồn tại và phát triển của đội ngũ nhà báo nớc ta trong thời kì
phát triển mới.
4. Sự cần thiết của công tác đào tạo, bồi dỡng ngời làm báo
Đến tháng 5/2005, cả nớc ta có hơn 500 tờ báo và tạp chí trong đó báo
trung ơng có 284 tờ, báo địa phơng có 156 tờ, báo chính trị - xã hội có 144 tờ,
báo kinh tế - khoa học kỹ thuật có 138 tờ, báo chí khoa học - xã hội nhân văn
có 27 tờ, báo văn nghệ, giáo dục, thể thao có 104 tờ, báo chí dành cho thiếu
niên nhi đồng có 6 tờ, báo chí bằng tiếng nớc ngoài có 20 tờ. Trong số 500 cơ
quan báo chí nói trên, có hàng trăm cơ quan báo chí có thêm từ 1 đến 5 phụ ch-
ơng, phụ bản, số chuyên đề. Nếu tính gộp tổng số ấn phẩm báo chí nớc ta hiện
nay lên tới 600 loại, số lợng phátn hành cũng tăng lên từ 185 tờ báo, tạp chí
phát hành 295 triệu bản, năm 1993 đã tăng lên 450 tờ báo, tạp chí phát hành
490 triệu bản vào năm 1996. Năm 2000 xuất bản 550 triệu bản, năm 2005 là
750 triệu bản.
Về Phát thanh - Truyền hình, có Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình
Việt Nam và 4 Đài Truyền hình khu vực Huế, Đà Nẵng, Phú Yên, Cần Thơ, 64
Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, thành phố.
Theo các nhà nghiên cứu và quản lý báo chí đến năm 2010 cả nớc sẽ có hơn
600 đơn vị đợc sản xuất báo chí với số lợng đạt 44,2 tỉ trang in, bình quân sẽ đạt
8,4 bản/ngời ( mức hởng thụ này trong năm 1995 mới chỉ đạt 6,43 bản/ngời ).
Trong những năm đổi mới báo chí nớc ta đã thực sự trở thành lĩnh vực sôi
động nhất của đời sống xã hội. Chúng ta có một đội ngũ không ngừng tăng lên
về số lợng và chất lợng. Đến nay cả nớc có hơn 14.000 nhà báo đợc cấp thẻ,
trong đó, 71% phóng viên, biên tập viên có trình độ đại học và trên đại học,
25% đợc đào tạo chuyên ngành báo chí, 25% có trình độ bằng B trở nên, 60% ở