CÔNG NGHỆ SƠN VECNI - CHƯƠNG 7 QUÁ TRÌNH GIA CÔNG MÀNG SƠN ppsx

58
Chng VII : QUÁ TRÌNH GIA CÔNG MÀNG SN.
X LÝ B MT
Trong phn trc ã ch ra rng các phng pháp c s dng  thành lp n và sn xut
sn s to ra nhng tính cht cn thit phù hp vi s a dng ca các thit b c s dng.
Tuy nhiên cho dù vic lp n và sn xut có cn thn n âu i na nhng màng sn cng s
không t c nng tính cht mong i nu b mt vt liu cn sn không c chun b tt và
sn c c chn  s dng không úng. Ví d màng sn không th bám dính tt nu trên
b mt vt liu nn b nhim bn bi t, m (grease: m ng vt), hoc các loi vt liu l
khác. M không nhng làm nh hng n  bám dính mà còn có th b hp th vào trong sn
làm gim  cng và gim  chng chu mài mòn và hoá hc. S quan trng ca vic loi b s
nhim bn b mt ã c tha nhn trong công nghip sn, nhng tht không may nhiu loi
sn kin trúc li c s dng  ph lên các b mt b nhim bn và xu xí.
Mi loi sn khi s dng s có mt chiu dày màng thích hp nht. nu sn mng hn
hoc dày hn u gây ra h hng. S không ng nht v b dày cng cn phi tránh vì nó có
th là nguyên nhân gây ra s phá hu sm màng sn hoc làm gim kh nng chu môi trng.
Các loi sn c gia công bng chi quét phi loi b s chy ("flowed out") và nu gia công
bng phng pháp phun phi c nghin nh và không c quá t (wet) hoc quá khô. Các
bin pháp phòng nga vi các ng dng khác nhau c trình bày  phn tip theo.
Mi loi vt liu nn cn có nhng phng pháp chun b khác nhau. Trong a s
trng hp nu vt liu nn c làm càng bng phng trc khi s dung thì càng kinh
t và không cn phi lp y các l hng bng sn ri ánh bóng sn khô  có c b
mt bng phng. Hai trng hp ngoi l ó là g có th m và kim loi úc (metal
casting and open grain wood). Mt lp sn nng  lót b mt hoc n có th c
dùng  lp y các l hng trên b mt và cht gn có th s dng  làm y các vt
lõm sâu hn. Tuy nhiên vic s dng các loi sn này cng không th làm phng b mt
hoàn toàn.
Có s liên quan gia g s dng và loi n dùng cho g có th m nh Si, óc
chó, ào hoa. Trong trng hp này thì n g là thích hp do cu trúc t nhiên ca nó
có các l xp sâu cn phi c làm y trc khi sn. Vic loi b bi g cng là cn
59

thit vì nó làm gim lc liên kt gia g và sn. Bi này có th loi b bng chân
không hoc thi khí.
S bám dính ca sn nn vi bê tông có th c ci thin nh s n mòn bng
dung dch acid loãng nh HCl, 3% phôtphoric hoc 2% ZnCl2 trong nc.
B mt ca bê tông và va Stucco (loi va nh thch cao nhn trát vào tng
ngoài hoc mt tin ca toà nhà) có  xp thay i trong phm vi rng thì cn phi có
mt lp sn làm kín. Các loi sn c s dng i vi các loi vt liu này trong các
kin trúc ngoài tri có th b hoá phn hoc b bin cht nghiêm trng trc khi sn li.
Nu s hoá phn nh thì có th c gia c hoc c liên kt bi mt lp sn ph kín
(cách ly), nhng a s trng hp cn loi b bi phn bng cách thi.
B mt ca nhiu loi giy cü chun b  sn bi các nhà sn xut giy. H
s dng các loi c hoá hc (chemical :"sizes")  iu chnh  xp ca giy hoc kh
nng tip nhn sn và mc. Giy cng có th c làm phng bng phng pháp hoá
hc nh cán.
i vi kim loi vic x lý không nhng làm sch kim loi mà còn loi b g và
x ng thi th ng hoá b mt  chng s n mòn. Trong mt s trng hp các
kim loi khác nhau cn các phng pháp x lý khác nhau nh thép, nhôm, magiê và các
loi hp kim. Mt s phng pháp x lý kim loi nh sau:
- Ty bng dung môi
- Kh du m bng hi
- Làm sch bng kim
- Làm sch bng nh tng
- Làm sch bng hoá cht và th ng hoá
- Kh m bng hng ngoi  khong 5500F
- t bng ngn la trc tip hoc trong lò  khong 6000F
- Làm sch bng ngn la Oxy - Acetylen
- Làm sch vãy thép cun nóng
- Làm sch c hc bng tay hoc dng c in
- Phun cát hoc si
- Tách màng sn c

I. Ty bng dung môi:
Trong quá trình sn xut các sn phm kim loi nh thân ô tô, các b phn ca t
lnh, sn phm gia dng và nhng chi tit nh nh bulông, ai c kim loi c bôi trn
 thun tin cho vic to mu, thành hình và các vn hành c khí. Các loi du bôi trn
c s dng nh: du, m, các stearat. Các loi cht bôi trn này cùng vi bi và cn
cn phi c loi b khi kim loi trc khi sn. Phng pháp n gin nht và cng ít
hiu qu nht là ty bng dung môi.
Trong phng pháp này ngi thc hin dng mt ming d thm t dung môi
thng là Naphta hoc Stoddard solvent (sn phm naphta du m có khong sôi tng
i hp dùng ch yu  làm sch khô (không nc))  ty nhng cht bn sau ó ty
kim loi vi mt tm d khô. Các tm d và naphta s sm bão hoà cht bn và phi
thay th thng xuyên, iu này ít xãy ra trong thc t và các x vi thng mc li trên
b mt kim loi. Vì vy phng pháp này không th to ra b mt sch c ng thi
dn n nguy c cháy n. Mt s dung môi khác và hn hp dung môi cng c s
dng  loi b các cht bn c bit, nhng nhìn chung phng pháp này không thích
hp  to ra nhng b mt kim loi hoàn toàn sch.
 nâng cao hiu qu và nng sut ty, ngi ta dùng nhiu bin pháp khác nhau
nh:
60
Kh m bng hi:
Theo phng pháp này các chi tit kim loi c t trong hi dung môi nh
tricloetylen, hi dung môi ngng t và chy khi b mt kim loi kéo theo m. Phng
pháp n gin này rt hiu qu  loi b các loi du và m hoà tan trong dung môi,
nhng nó có th không loi b c các loi t không hoà tan. Vì vy phng pháp này
thng c ci tin. Ví d kim loi có th c cho qua Zôn hi sau ó c phun
dung môi lng và tip theo qua Zôn hi khác. Nhng ci tin khác bao gm nhúng kim
loi trong dung môi m sau ó qua zôn hi hoc nhúng trong cht lng sôi sau ó qua
cht lng m và hi. Vic sp xp th t nhm kích ng kim loi khi c nhúng trong
cht lng  thun li cho vic loi b các cht bn rn. Các phng pháp này có th
vn hành bng tay hoc t ng mt phn.

Hai loi dung môi c s dng rng rãi nht là tricloetylen và percloetylen. C
hai loi dung môi u không có kh nng gây cháy trong u kin s dng  kh m, nhng
m sôi ca chúng khác nhau và nh vy nhit  vn hành kh m ca chúng khác nhau. Vì
y tricloetylen c dùng nhiu hn percloetylen vì m sôi ca tricloetylen là 1880F, ca
percloetylen là 2500F
S mt mát dung môi cn phi c hn ch vì nhng lý do sau:
- các dung môi này có giá thành cao
- các dung môi hydrocacbon clo hoá thng c
- hi dung môi nng s tp trung  di sàn và có th b hút bi các dòng i
lu n các èn khí ca lò nung gn ó. Dung môi có th b phân hu bi nhit và vì
vy to ra HCl, HCl có th i vào lò nung. Nu sn  trong lò có cha nha amino thì
acid s thúc y s óng rn ca chúng  b mtû và to ra np nhn trên b mt.
Nu vn hành úng thì kh m bng dung môi s to ra b mt kim loi rt sch,
ngoài ra kim loi cng rt khô vì không s dng nc trong quá trình ng thi nhit 
và thi gian ttrong thit b c kim soát  m bo s bay hi hoàn toàn ca dung
môi t kim loi nóng.
Quá trình làm sch và sn liên tc:
Mt ci tin có nhiu u im ca phng pháp kh m bng hi dung môi
là quá trình làm sch và sn liên tc. Quá trình này òi hi sn phi c làm loãng vi
tricloetylen nh là dung môi bay hi duy nht. Thit b bao gm mt trong s các thit
b ci tin ca quá trình làm sch bng dung môi và i theo sau là quá trình sn lên kim
loi ã làm sch bng phng pháp nhúng, phun hoc flow-coating. Toàn b quá trình là
h thng kín vì vy tricloetylen c thu hi  s dng trong công on làm sch. S
vng mt ca không khí trong h thng ngn nga s to màng trên b mt (skinning)
ca sn và lng sn b phun ra ngoài (overspray paint) c thu hi  s dng li.
Khi tricloetylen c s dng, nhit  trong thit b thay i t 190 n 2100F. Vì vy
các loi sn khô không khí s khô hoàn toàn và sn sàng cho vic óng gói các sn
phm c sn sau khi ra khi thit b. Lp sn nn sy nóng (baking primers) s sch
dung môi (solvent-free) và có th b óng rn hoàn toàn (set) khi chúng ri khi thit b
 to iu kin cho vic sn và óng rn các lp sn tip theo trong dây chuyn.

Nu sn cn nhit  vn hành thp trong thit b thì metylen clorua vi im sôi
1040F có th c s dng. Khi tricloetylen không áp ng c yêu cu hoà tan sn
thì có th thay bng Percloetylen nhng nhit  vn hành cao hn.
Các h thng 2 pha:
Các chi tit kim loi có th c làm sch, cng nh các chi tit kim loi ã c
sn hoc phi sn li vì mt các li trong quá trình sn có th c tách lp sn ra bng
các h thng 2 pha: mt pha có cha nc và mt pha cha dung môi hu c. Các
hydrocacbon clo hoá thng c s dng rt tt trong các h thng nh vy do chúng
61
không cháy, nng hn nc và không trn ln vi nc vì vy chúng hình thành mt lp
thp hn trong h thng. H thng 2 pha loi c các cht bn hoà tan trong nc (cht
bn này không th loi b bng dung môi hu c. Do a s các h thng 2 pha vn hành
 nhit  phòng nên kim loi khi ra khi thit b s dính nc và cn phi loi b bng
cách gia nhit và thng dùng không khí nóng.
Metyl clorua hoc tricloetylen có th c s dng trong pha hu c vì chúng có
hot tính tách tt i vi nhiu loi sn. Khi dung môi b nhim bn chúng c thu hi
bng chng ct trong ni chng ct. Tricloetylen ngng t các giá tr nhit  bình
thng ca nc lnh nhng Metyl clorua nhit  ca nc làm lnh phi nh hn
700F. ngc li các thit b dùng tricloetylen cn nhit  vn hành  1440F  thun
li cho quá trình tách trong khi ó các thit b dùng Metyl clorua thng c vn hành
 nhit  phòng  tránh sôi hn hp dung môi - nc.
 làm sch và tách màng sn c, các chi tit kim loi u tiên a a sâu
xung di  nhúng vào lp dung môi nm di lp nc, sau ó c nâng lên 
nhúng trong nc. Các chi tit có th c khuy o  thúc y vic tách các cht
nhim bn. Chi tit kim loi ã sch c treo phía trên lp nc và c phun nc 
loi b các git dung môi và các ht rn có th dính theo. Sau ó các chi tit này c
sy khô, thng bng không khí nóng. H thng này có th vn hành bng tay hoc liên
tc.
Cn phi chú ý tránh không  nhim bn thit b bi các hóa cht nh NaOH.
NaOH phn ng vi tricloetylen  to thành sn phm có kh nng gây cháy.

II. Làm sch bng hóa hc:
Các kim loi b nhim bn có th c làm sch bng dung dch kim nóng cha
các cht nh kim, xô a khan (Na2CO3), Na3PO4, natri tripolyphosphate, tetranatri
pyrophosphate, borax, natri metasilicate, và natri orthosilicate. Hiu qu ty sch s
c nâng cao khi dùng thêm tác nhân thm t. Nu nc s dng là nc cng thì tác
nhân càng hóa (sequestering agents) hoc tác nhân to chelat (hp cht hu c to vi
ion kim loi hn 1 liên kt phi trí) (chelating agents)  gim s to thành xà phòng
không tan.
Dung dch kim loi b du và m bng s xà phòng hóa và nh hóa ch không
phi bng s hòa tan nh dung môi. Vì vy các dung môi du m c nh hóa có th
c thêm vào dung dch này hoc kim loi b nhim bn có th c ra bng các
dung dch nh tng trc khi dùng dung dch hóa cht trên. Do a s các dung môi và
cht làm sch kim không loi b c g và vãy thép nên có th thêm công on x lý
acid  loi b các cht bn này. Mt s dung dch làm sch bng kim cha các tác
nhân chelating có th loi b g và vãy kim loi  mc  thp nên có th không cn x
lý acid. Cn chú ý là các dung dch làm sch có tính kim mnh không nên s dng 
làm sch các kim loi nh nhôm.
H2SO4 loãng thng hay s dng nht  ty g và vãy nhng các acid khác nh
aicd muriatic, phosphric, hydrofluoric, và nitric cng c s dng. Acid sulfamic c
s dng rt hiu qu và an toàn hn các acid khác  x lý thép không g austenitic. Các
cht c ch c a vào  ngn chn s hòa tan kim loi sau khi ã loi b vãy. Sau
khi kh vãy, kim loi c ra trong nc sch và sau ó c ra trong kim loãng 
 trung hòa acid còn li.
III. Th ng hoá hoc x lý photphat
Vic x lý bng photphat km hoc photphat st  th ng hoá b mt thép là
mt thành công ln v mt kinh t. Hàng triu ôla c tit kim mi nm t vic s
62
dng màng photphat trên các vt liu kim loi. Thép c nhúng trong dung dch
H3PO4 cha km photphat bão hoà. Mt vài acid c dùng  tn công thép sau ó
mui km photphat kt tinh lên b mt ca thép to thành mt lp ph tng i c

khít. Tính cht ca lp ph c quyt nh bi thi gian và nhit  ca quá trình và
bi vic thêm các cht xúc tác và các cht ci bin khác.
Màng photphat st c to ra bng cách x lý thép trong b H3PO4 có cha các
mui nh amoni và nitrat acid photphat. Ngi ta cho rng do photphat st c to ra
bi s tn công ca các mui acid lên thép to ra mui không tan trong b dung dch, t
ó to thành màng ph trên b mt thép. Màng ph hình thành nh vy s ngn cn s
tn công tip theo ca dung dch, vì vy màng ph photphat st thng mng hn màng
ph photphat km.
Vic s dng màng ph sm nht vào nm 1869 nhng n nm 1908 mi a ra
thng mi vi phát minh ca Thomas Coslett. Sau ó vào nm 1929 Tanner và Darsey
phát hin rng thêm mt lng nh ng vào b gia công s gim thi gian gia công t
1 gi xung còn 10 phút. thi gian gia công c rút ngn hn na khi nm 1931 ngi
ta thêm tác nhân Oxy hoá  oxy hoá hidro c gii phóng thành nc, vì vy loi b
c hidro trên mt phân chia gia kim loi và dung dch photphat. Sau ó ngi ta ã
rút ngn thi gian gia công còn 2 phút bng cách tng t l hoá cht ph trên hàm lng
photphat cha trong dung dch x lý. Gim thi gian cho vic photphat hoá ã cho phép
vic s dng nó trong h thng bng chuyn và màng ph c to ra bi phng pháp
phun hoc nhúng. Kim loi phi c làm sch bng mt trong các phng pháp ã nêu,
trong vn hành quy mô ln thì công on làm sch và công on sy khô cui cùng
c sát nhp vào công on photphat hoá (to ra mt môun). Nhng công on này
thay i trong mt khong rng ph thuc vào yêu cu x lý. Các hoá cht c bit
c s dng  x ký st, thép nhôm, km, cadimi cùng nh các dung dch x lý n
l  photphat hoá thép, km nhôm và các hp kim ca chúng. Màng vi tinh th
photphat hn ch s n mòn vt kiu và to ra mt b mt mà sn dính bám tt hn là b
mt kim loi. Màng ph photphat cng ngn cn s n mòn lan to ca sn nu sn b
phá hu bi phn ng hoá hc.
Kt qu tng t cng có th t c bng cách làm sch và x lý kim loi vi
dung dch H3PO4 nh ã mô t trên nhng kt qu không tt nh x lý photphat. Khi
làm sch bng dung dch H3PO4 cn dung dch có nng  t 15 n 20% và vi nng
 nh vy không th to màng ph photphat vng chc trên kim loi. Vi phng pháp

này ch to ra 5 n 10 mg màng ph trên 1 ft2 trong khi ó phng pháp x lý photphat
to ra 50 n 3000 mg/ft2 b mt kim loi.
I.4 Làm sch bng c hc:
Vic làm sch bng tay dùng búa, bàn chi, chi thép nhanh chóng tr nên lc
hu và không hiu qu i vi các b mt ln khi xut hin các dng c in, khí nén.
Vic làm sch bng tay ch thích hp i vi các vt liu có kích thc nh và trong bo
trì (sa cha các ch hng nh). Vãy và g có th c loi b bng bàn chi và chi
thép và sau ó thi bng khí nén. Tuy nhiên vic làm sch bng tay khó loi b ht cácc
vãy bàm dính cht.
Loi thit b in s dng rng rãi nht là chi quét quay (ging nh chi quét
ng). Nó có nhiu hình dng và kích c vi các loi lông cng khác nhau. Thép vi
cht lng cao có th dng thng, xp gp hay dng n. Chi in loi b g và vãy
không bn (loose scale) d dàng nhng phi có thit b in khác  loi b nhng vãy
bám chc. Nu b mt b nhim bn du hoc m nhiu thì cn phi loi b chúng bng
dung môi trc khi sùng chi thép vì chi có xu hng phân phi các vt liu này nhiu
63
hn là loi b chúng. Các chi quét không nên vn hành vi tc  quay quá cao hoc
gi c nh ti mt ch trên b mt nn vi thi gian ln vì nó có th ánh bóng b mt
và vì th làm gim s bám dính ca sn. Các a mài cng có th thay th cho chi thép
khi cn thit.
Các dng c to ra va p bng in cng c s dng, mt vài dng c có s
kt hp gia và p và quét. Búa in dùng rt tt  loi b các vãy bám chc và các
lp sn c dày. Tuy nhiên phng pháp này tn thi gian và không kinh t bng
phng pháp phun cát, kim loi (dng ht) hoc các cht chu mài mòn khác Blasting
cleaning).
IV. Làm sch bng phun cát:
G và vãy thép hoc màng sn c có th c loi b khi b mt thép bng
phng pháp phun cát, si kim loi hoc các loi vt liu chu mài mòn tng hp khác
 to ra bè mt hoàn toàn sch các tp cht này (white metal). Trong các loi vt liu
dùng  phun thì cát c dùng rng rãi khi phun ngoài tri vì các loi vt liu khác

phi thu hi sau khi phun còn cát thì có th không cn. Bên cnh ó giá thành ca cát
cng r hn. Có 3 mc  làm sch khi phun cát: white metal finish, comercial finish và
brush-off finish. White metal finish là làm sch hoàn toàn g, vãy g, vãy thép, sn và
các cht nhim bn khác và là iu kin tt nht  sn. Comercial finish thì b mt vn
còn màu do các vt g và mt ít vãy thép cha b loi b. Brush-off finish có mc 
sch kém hn Comercial finish.
Cát s dng phi cha hàm lng silic oxit ln và phi c ra sch và sàng 
có kích thc ng u. Loi qua sàng 12 mesh c xem là có kích thc ln, qua
sàng 18 mesh là trung bình, qua sàng 40 mesh là loi nh, và 80 mesh là rt nh. 
mm b mt hoc dng b mt (profile pattern) (khi phun thì v trí b mt nào chu tác
ng ca ht cát s lún vào, v trí còn li s nhô ra) ca thép c làm sch nh hng
ln ti vic chn kích thc cát và áp sut khí nén. Liebman ã a ra chiu cao ti a
ca profile c to ra ng vi các kích thc ca cát: 1,5 mil ng vi 80 mesh, 1,9 mil
ng vi 40 mesh, 2,5 mil ng vi 18 mesh, 2,8 mil ng vi 12 mesh (1 mil = 1/1000
inch). Nu profile quá thô thì s hình thành các peak trên lp sn nn và hin tng g
s xãy ra (vì nu b mt có  li lõm ln thì lp sn nn s không che ph ht bê mt.
Nhng ch li lên cao s trng ra và b g (s n hoa r: g xut hin ti nhng v trí
nh và phát trin (rust bloom)). Nhìn chung, chiu cao ca các profile không ln hn
1/3 chiu dày tng cng ca màng sn. Tuy nhiên, Bigos li kt lun rng quy lut
chung trên không có cn c. T công trình nghien cu nh hng ca profile lên tính
cht ca sn ông  ngh tng thêm chiu dày màng sn 1 mil trên các b mt có profile
bình thng so vi b mt hoàn toàn phng, tc là nu b mt thép bng phng cn lp
sn dày 5 mil thì b mt thép c làm sch bng phng pháp thi cn b dày màng
sn là 6 mil. Bigos ch ra rng các profile cao di 4 mil không có nh hng ln n
tính cht camàng sn trong iu kin bình thng.
Cát t bãi bin có cha mui trên b mt, nên nu nó c s dng thì mui s
bám trên b mt thép làm thúc y s to g bên di lp sn. Vì vy cát phi c
chn la cn thn  tránh nhng s nhim bn nh vy và phi c ra.
Thit b phun gm thùng cha cát có l áy  cát i qua l này vào ng ng
c ni vi khí nén. Aïp sut khí nén ít nht là 90 psi  y cát qua vòi phun ti b

mt cn làm sch. Thng vòi phun c t cách b mt 6 inch và vuông góc vi b
mt. ây là góc  cát to ra lc va p ln nht. Tuy nhiên trong vài trng hp kt
qu làm sch tt hn khi nghiêng mt góc 450. Cht lng ca quá trình làm sch bng
phng pháp này ph thuc nhiu vào k nng và kinh nghim ca ngi vn hành.
64
B mt thép sau khi làm sch bng phng pháp phun rt d b n mòn nên cn
phi tin hành sn ngay. Nu không làm c nh vy thì phi dùng các cht phc
ch, thng ngi ta dùng dung dch acid cromic 2% trong nc. Có th thay th acid
bng natri cromat, dicromat hoc kali dicromat. Dung dch gm 1,28% amoni phosphat
và 0,32 % natri nitric cng c s dng.
Dung dch c ch có th c s dng trong khi thi và nguy c v bi t cát khô
c loi b bng cách s dng mt vòi phun cho phép dung dch nc c trn vi
cát khhi nó thoát ra khi vòi hoc s dng mt loi vòi khác trong ó dung dch bao ph
bên ngoài dòng cát khi phun ra. Mt loi thit b khác s dng nc  áp lc cao và
nhit  cao (khong 2000F) thay vì không khí nén, iu này s loi b c bi và các
tia la in do tnh in, nhit  cao làm cho b mt mau khô.
1/ các phng pháp ty màng sn c: Có 3 phng pháp:
a/ Phng pháp c hc:
- Dùng cào bng thép, chi hay mt s vt liu mài mòn  ty các màng sn
không bám cht vào b mt.
- i vi các màng sn bám chc có th dùng máy phun cát  ty.
b/ Phng pháp nhit:
Dùng nhit làm cho màng sn hoá mm, sau ó dùng dung môi hay chi cào ty
i. Nhit có th dùng èn hàn hoc èn c bit.
c/ Phng pháp hoá hc:
Dùng các hoá cht: ví d dung dch kim, dung môi hu c làm cho màng sn
b phân hu trng, mm nhn sau ó dùng chi st  co sch, ra ht vt hoá
cht còn li trên b mt vt liu sn,  tht khô ri mi sn.
Ví d: Mun ty sch b mt thép và gang có th dùng dung dch gm:
75 ÷ 100 g/l H

2
SO
4
(d =1,84).
110 ÷ 150 g/l HCl (d = 1,19)
200 ÷ 250 g/l NaCl
3 ( 5 cht làm chm.
Cho ty  nhit  20 ( 60oC trong 5 ( 50 phút hoc dùng dung dch sau:
H
2
SO
4
÷ 15 20%
NaCl 7 ÷ 10%
Nc m 1 ( 3%
Nc 77 ( 67%.
Ty  50oC trong 5 ( 45 phút.
Trong trng nhp ty g nh ch cn dùng dung dch loãng 3 5% HCl hay
H2SO4 hoc dùng hn hp sau va có tác dng ty g va có kh ,nng to màng
pht phát hoá.
H
3
PO
4
74%
C
2
H
5
OH 20%

C
4
H
9
OH 50%
Hirôquynol 1%
Hn hp dung môi dùng  tách màng sn trên g:
Thành phn Hàm lng
Metylene chloride PRG
Methanol
Paraffin wax (122 - 124
0
F ASTM)
90 gal
10 gal
16,5 lb
65
Methocel PRG - 4000 cp 11 lb
Methocel: Methyl cellulose
Cách phi trn: cho paraffin nóng chy vào methylene chloride trong khi khuy
trn mnh. Cho methocel vào trong khi khuy trn. Cho methanol vào trong khi khuy
trn. Tip tc khuy n khi ng nht.
Hn hp dung môi dùng  tách màng sn trên b mt thép:
Thành phn Hàm lng
Metylene chloride (tech.)
Toluene
Methanol
Di - triisopropanolamine PRG
Nc
Methocel PRG - 4000 cp

Areskap 100
Oleate kali
Paraffin (122 - 124
0
F ASTM)
Triethyl amoni phosphat (40% trong etylic -
monsanto)
71 gal
3 gal
12 gal
9,5 gal
1,5 gal
13 lb
33 lb
22 lb
16,5 lb
0,5 lb
Cách phi trn:
Cho Paraffin nóng chy vào hn hp ca Metylene chloride và dung môi paraffin
trong khi khuy trn mnh, khuy cho n khi ng nht.
Cho methocel trong khi khuy
Cho methanol trong khi khuy
Cho ln lt các phn còn li trong khi khuy
Khuy cho n khi ng nht
Trong thc t,  tng hiu qu kinh t thì phi chn hn hp các cht ty phù
hp.
Kh du m : Dùng dung dch kim loãng hoc dung dch mui.
Dung môi: Du thông, xng, dicloetan
Phng pháp súng hi nc rt hiu qu và c s dng i vi các chi tit quá
ln không th dùng phng pháp ngâm. Dung dch cht tách c cho vào ng hi

nc nh mt vale và mt ng dn ni vi thùng cha tác nhân tách. Sau khi quá trình
tách kt thúc, chi tit có th c ra bng nc nóng bng cách khhóa vale dn tác
nhân tách vào súng.
CÁC PHNG PHÁP SN
Chn sn và k thut sn rt quan trng. Nu chn loi sn không thích hp s
gây lãng phí hay màng sn s kém phm cht.
Ví d: Sn gy dùng  sn các  dùng trong nhà, có c im chóng khô bóng.
Sn béo sn các dng c, vt dng ngoài tri có c im: chu thi tit, không
bóng, lâu khô, t tin hn. Do ó không th em sn gy sn ngoài tri (do kém
co gin) và sn béo sn trong nhà (t, lãng phí).
* Sn:
Khi sn trc tiên phi khuy u sn, iu chnh  nht cho thích hp vi tng
phng pháp sn (thêm dung môi). i vi các loi sn 2 thành phn phi trn
cht óng rn ngay trc kho s dng vi t l ã c hng dn khi mua sn.
66
Lng sn c trn cht óng rn phi c gia công ht trc khi các ch tiêu
k thut b thay i áng k.
- Tin hành gia công màng s theo th t các lp nh sau:
+ Sn nn: là lp sn u tiên, tip xúc trc tip vi b mt vt liu sn do ó nó
phi t các yêu cu sau:
( Bám dính tt vi vt liu sn và lp sn bên ngoài.
( Có kh nng chng g (nu sn kim loi).
(  bn c hc cao.
+ Sn lót:
Nhm mc ích làm phng b mt có lp sn trc khi s ph ch không làm
tng tác dng bo v ca màng sn. (Do vy nu b mt bng phng thì không cn
sn lót).
+ Sn ph:
ây là lp sn hoàn thin nên thng òi hi phi có  bóng tt. Do ó vic gia
công lp sn này phi  tin hành cn thn  va m bo tính nng k thut va to

c v m quan tt.
Mt s phng pháp c s dng  gia công màng sn nh sau:
Brushing Preesure curtain coating
Spraying Knife coating
Flow - coating Roller coating
Dipping Calender coating
Fluidized bed coating Silk screen coating
Sluch coating Tumbling barrel
Centrifugal coating
Mt s phng pháp trên ã c ci bin ng dng sn t ng trên dây chuyn
cng nghip.
Các c tính ca mt s phng pháp c tóm tt trong bng di ây:
Loi c tính thit b
c tính sn Chiu dày
màng ((m)
Tc  ng
dng (lít/phút)
Dùng trng lc
hoc hút
- phân tán
không khí
- D s dng
-  nht thp
- long pot - life
10 - 65 0,5 - 0,8
Cung cp bng
áp lc
- áp lc +
không khí
- d s dng

-  nht môi
trng thp
- long pot - life
45 - 100 0,7 - 1,5
1 cu t, không
dùng khí nén
- áp sut thu
lc
- ngi vn
hành phi có k
nng
-  nht môi
trng cao
- long pot - life
80 - 100 1,5 - 2,0
2 cu t, không
dùng khí nén
- cung cp ng
thi 2 cu t
(twin feed)
- Ngi vn
hành phi có k
nng
- t
-  nht cao
- short pot - life
150 - 200 3,0 - 8,0
67
I. Phng pháp dùng chi quét và con ln:
Phng pháp này s dng ch yu i vi sn kin trúc. Vic s dng chi quét

s cho cht lng và v m quan ph thuc rt nhiu vào yu t tay ngh ngi th sn.
Vt liu làm chi quét cng nh hng không nh n màng sn hình thành.
Lông ln thin là tt nht nhng s lng ít do ó ngi ta thay nó bng tóc nga
hoc si tng hp nhng loi này không tt bng lông ln thin. Trong mt vài loi chi
có c lông và si tng hp (thng là nylon). Mi ng dng s có mt loi chi vi kích
thc và hình dáng phù hp.
S ra i ca con ln ng dng cho din tích ln có b mt bng phng làm rút
ngn thi gian sn, nhiu ci tin ã ra trong thit k và kiu ca lp bao bên ngoài con
ln. Da cu (lambskin) c dùng rng rãi  làm lp bao, nhng vt liu tng hp tr
nên ph bin hn. Chiu sâu ca lp lông mn trên v bc rt quan trng trong vic gi
sn trên ó và s bng phng ca lp sn to thành. V bc bng nhung cho  bng
phng cao nht. V bc có th ly ra  làm sch.
II. Phng pháp phun:
S phát trin ng dng phun là t dây chuyn sn xut ô tô t hp. ng
dng quét quá chm vi h thng bng chuyn và nhiu công on ánh bóng cui
cùng là quá nhanh không th s dng chi quét. Nguyên tc c bn ca phun sn là
phân tán sn thành các dòng phun bi nh và phun thng vào vt cn sn. Thit b phun
sn nguyên thu s dng không khí nén nh là môi trng phân tán. Hin nay nó vn
còn s dng rng rãi nhng mt s phng pháp khác và các ci tin vn ra i, ví d
các loi phun sn:
Compressed air spraying Two - component spraying
Electrostatic spraying Aerosol application
Hot - spraying techniques Airless spraying
Steam - spraying
Có 2 phng pháp chung cho sn phun vi không khí nén: phng pháp cc hút
và phng pháp thùng áp sut. Cc hút c s dng cho quy mô nh. Mt cc kim loi
cha sn c vn vào súng phun và sn c hút vào súng phun bi không khí chy
qua mt l trên mt ng thông vi cc.
Trong phng pháp thùng áp sut sn c cho vào thùng và không khí c
nén vào thùng. Sn c dy qua vòi bên trong súng phun. Sn ri súng phun thông qua

mt van iu chnh, s lng sn c kim soát bi mt cò súng (nút bm) trên súng
và áp sut trong thùng. Các dòng sn nh ri súng c phân tán bi dòng khí nén thi
qua u súng. Dòng phun có th c iu chnh  to ra dng phun phng c s
dng rng rãi hoc to dng hình tròn hoc hình nón cho các ng dng c bit. Loi
súng này bao gm trn bên trong và trn bên ngoài. a s các loi súng c thit k 
có th tách riêng u, dây cáp, vòi. iu này cho phép dùng các loi sn phm sn khác
nhau. Tuy vy vn có mt s loi sn phi thay i toàn b súng. Ví d các súng c
bit dùng  phun các loi sn rt nht hoc các loi sn nng t nha cây nh hng.
Mt loi súng c bit khác c s dng  phun các cht rn nh bt thu tinh cho
các màng sn bóng và dùng cho các si dt cht khúc nh len. Khi hi nc quá nhit
c dùng nh là môi trng phân tán thì mt loi súng có dòng hi vào u súng c
s dng vì vy nhit ch cung cp cho phn này ca súng.
 phun sn thì th tích khí nén cng cn phi . Aïp sut ti súng phun thay
i t 30 n 70 Psi và  thùng áp sut t 10 n 35 Psi. th tích khí cn thit  các áp
sut khác nhau và vi các súng phun tiêu chun c cung cp bi nhà sn xut.
68
 phun lp sn ng nht v chiu dày thì phi gi u dòng phun mi khi súng
phun di chuyn lui ti trên vt liu cn sn. iu này ngha là  bao ph hoàn toàn thì
dòng phun phi vt xa hn thành ca vt cn sn. Vì vy mt phn sn s b mt mát,
do ó phi loi lng sn này ra khi môi trng hoc thu hi nó thông qua h thng
thu hi.Vì lý do này nên phun sn công nghip c tin hành trong các bung phun.
Bung phun có nhu hình dng và kích thc khác nhau và nó có th là mt phn ca h
thng dây chuyn. i vi quy mô nh bung phun có th là mt m trùm ni vi qut
hút  loi sn d. Nhng loi bung sn nh vy thì sn tha s tích t li trên tng
(bt) và  các chi tit gây nên nguy c cháy.  hn ch s bám dính trên các thit b
ngi ta dùng m  bôi lên tng, qut hút và ng dn hoc sn lên chúng mt lp sn
có kh nng bong ra.
 khc phc nhc im d gây ho hon ngi ta a ra bung phun ra nc
(Water wash spray booth). Vi loi bung phun này thì dòng khí hút ra c cho qua
mt màng nc c to ra t vòi phun. Dòng nc này s a lng sn tha vào mt

thùng thu hi. Các git nc trong không khí ra b gi li (loi b) bi các vách ngn.
Do ó dòng khì ra s không còn sn và nc.
Nhng ngi sn phun có kinh nghim có th to ra mt màng sn có chiu dy
rt u n. Nhng do h là con ngi và phi mt mi nên chiu dày màng sn phi
c kim tra nh k. Sn phun t ng rt hiu qu và kinh t i vi quy mô sn
xut ln. Mt hoc nhiu súng phun c b trí  phun sn. Mt thit b khi ng t
ng cho súng khi vt cn sn i vào v trí sn sàng cho vic phun sn và tt súng khi
vt ó i ra khi vùng sn.
Làm sch và sn trong lòng ng dn s làm dòng vt liu di chuyn tt hn và
gim giá thành bo trì. Mt loi máy c trang b  i xuyên qua lng ng, nó có
nhim v ty r, cn bn trên thành, thi sch các vt liu ri ra và sau ó phun sn lên
trên b mt ng khi nó i ngc tr li. u quay ca máy c trang b chi quét cng,
búa làm tróc vy, vòi khí và các súng phun. Sn có th khô trong không khí hoc gia
nhit bng lò, kích thc ca mt lò dài 70 Ft, rng 37 Ft, cao 19 Ft. Nhit ô ügia nhit
khong 250 n 4500F và không thay i trên di 20F.
Ngc li có nhng súng phun t ng rt nh cho phép a vào trong lon bia 
phun nha vinyl hoc sn nhng vt rt nh.
Sn tnh in: Phng pháp sn này do công ty Ransburg Electro-coating
Coporation a ra. Vi phng pháp này hn 99% vt liu c phun ra bám vào vt
c sn. Phng pháp này loi b gn nh hoàn toàn lng sn tha (over spray) và
tit kim sn áng k. Hu ht các vt liu kim loi và phi kim u có th c sn vi
nhiu loi sn khác nhau bng phng pháp này.
Quá trình cn mt t in áp ni vi thit b phun sn  to mt trng tnh in
gia thit b phun và vt cn sn. Có nhiu loi thit b phun hoc thit b phân tán c
s dng nhng có hai loi c s dng nhiu nht là loi hình qu chuông và loi hình
a. Sn c cung cp cho thit b phân tán thông qua mt trc nh hng rng. S
quay ca thit b phân tán làm sn phân b u trên thành ngoài ca thit b phân tán.
Khi sn ri khi thit b phun nó c phân tán bi trng tnh in và các ht sn b
hút lên vt cn sn do tác dng ca trng.
Các thit b phun tnh in kiu chuông và kiu a rt thích hp cho vic sn các

chi tit trên dây chuyn t hp. mt nhóm các thit b phun kiu qu chuông có th c
dùng  phun các chi tit ln hoc có hình dng phc tp, và mt chi tit có th quay
tròn trên bng chuyn khi nó i qua thit b phun
69
Vic s dng sn tnh in tit kim c mt lng sn rt ln khi sn
các chi tit bên ngoài. Bung sn nh khung, gm xe, các chi tit trang trí ni tht bng
kim loi. Nu sn tnh in thì s sn c nhiu hn t 50 n 100% vt phm/ gallon
so vi sn phun không khí.
Phun không có không khí :
Trong quá trình phun không khí nén, mt ít sn s i vào không khí do không khí
trong dòng phun ra. iu này s góp phn làm tng thêm lng sn phun tha
(overspay) và gây mt mát sn. Phng pháp phun không có không khí không cn
không khí nén cho s phân tán nhng nó ph thuc vào áp lc tác ng lên sn hoc b
phn gia nhit và áp sut i vi các thit b c ci tin.
Thit b ca công ty Nordson bao gm mt bm, mt b gia nhit, mt súng, mt
b phn iu chnh nhit  và áp sut. Dòng sn vào c tun hoàn liên tc trong h
thng thm chí khi sn không c phun. Tc  tun hoàn c kim soát bi mt van
kim, van này cho phép mt lng sn cn thit i ngc t súng phun v li cng hút
ca bm. Khi súng c khi ng  phun sn thì bm t ng tng tc vì vy duy trì
c áp sut không i trong h thng. Sn c gia nhit  gim  c và thúc y
s phân tán. Nhit  c kim soát t ng. H thng có th c làm sch bng cách
ly que xiphông t b phn cung cp sn và c nó vào thùng dung môi (ng hút sn
c nhúng vào thùng dung môi), dung môi s thay th sn trong h thng và sn có th
c loi b nh van tháo.
S phân tán ca sn c to ra bi áp lc và nhit. Aïp lc cao s to lc y
sn lng qua vòi súng vi tc  cao hn tc  ti hn ca cht lng vì vy nó s b v
thành nhng git nh. Thông thng vn tc không  ln so vi  nht ca cht lng
 to ra các git nh cn thit nhm to b mt bng phng nên nhit s h tr vn 
này theo 2 cách: gim  c và tng áp sut hi ca dung môi.
Súng phun có th vn hành bng tay hoc t ng.

Hãng Gray ã a ra thit b cho sn phun áp lc cao không cn nhit  cao vì
áp sut lng c to ra rt cao và u vòi phun nh. Aïp sut cao c to ra bi mt
bm c bit, có th to ra áp sut ln gp 20 ln so vi áp sut thng, nó cn không
khí cung cp  áp lc lên n 100 psi. s dng không khí  áp lc 80 psi, bm s to ra
áp lc 1600 psi ti vòi phun  phân tán sn.
Công ty Cleanola cng a ra máy phun sn da trên nguyên tc hot ng
không có không khí  sn mt ngoài ca ng. Máy c trang b mt bm np liu, b
gia nhit và mt b thu hi hi  thu hi các phn bay hi c ngng t t sn (dung
môi). Mt b pin  pin  u vòi phun s khi ng t ng khi ng c sn sàng  v
trí phun. Máy có th s dng  phun tt c các loi ng thông thng vi tc  sn
nhanh. Máy c trang b  di chuyn trên mt ng ray  sn các ng ang hot
ng trên dây chuyn hoc ã c thoá ra.
Phun nóng (hot spraying application)
Quá trình phun nóng hin nay c s dng cho nhiu vt liu phun khác nhau.
Các thit b ca các hãng sn xut ch khác nhau v phng pháp gia nhit  cho sn.
Tt c các các loi thit b u c trang b máy iu nhit  tránh hin tng quá
nhit. Trong a s trng hp nhit  ca vt le sn  súng phun 140 - 160oF nhng
mt s ngi vn hành thì thích phun  nhit  100 - 1200F. Nhit  cao hn thng
s dng  phun các loi sn có hàm lng rn cao nhng nó cng gây ra nguy c
"phun khô" làm tính cht chy không tt ( do nhit d cao quá thì trên ng dn n b
mt vt liu phn ln dung môi bay hi)
70
Quá trình phun nóng s cho kt qu tt i vi các sn có cha cht to màng có
trng lng phân t cao (coating based on high polymer film former). Nhng loi sn
nh vy thng cha hàm lng rn thp và cn các dung môi tng i t. Gia nhit
sn làm gim  t ca nó vì vy có th phun vi hàm lng rn cao hn. Nh vy có
th tit kim c c mt na dung môi.
Phun 2 cu t
Các loi sn cha các nha nh Epoxy thì cn phi thêm cht xúc tác ngay trc
khi s dng. Do ó ngi ta thit k thit b trn sn và cht xúc tác b ông.

Nói chung sau khi các thông s áp sut và tc  dòng c thit lp thì thit b
này hot ng ging nh súng phun bình thng.
Thit b phun 2 cu t không dùng khí ca hãng A Gusmer nh sau:
Hai cu t c bm qua hai ng mm riêng bit  sóng phun. Chúng c trn
s b trong súng trc khi c phân tán bi áp lc. Không khí nén không c s
dng cho quá trình phân tán do vy có rt ít overspray. Súng c thit k có thit b
làm sch  tránh hin tng óng rn trong súng
Thit b có th phun dung dch hoc cht lng 100% không bay hi.  t ca
vt liu c phun ph thuc không nhiu vào  nht cu chúng hoc kh nng to
thixotropy. Nu ó là  nht tht thì nó có th c phun   nht 50s (o trên cc
ford, s 4) ti nhit  phun. Nhit  phun có th thay  t nhit  phòng n 2500F,
áp sut thay i t 100 - 500 Psi. Thit b rt tích hp  phun Epoxy, UPE, Uretan và
làm gim mnh overspray và c hi.
III. ïng dng Aerosol:
Vt liu sn c cha trong các thùng áp sut gi là Aerosol. Trong a s các
trng hp áp sut c to ra do florua cacbon nh CFCl3 ( tr Cloflometan) và
CCl2F2 . Hn 2 hp cu t này là khí  iu kin nhit  và áp sut thng nhng có
th b hoá lng và dùng  dng lng vi sn trong các thùng áp sut  y và phân tán
sn. Khi hn hp sn và tác nhân y ri khi thùng cha thì s bay hi nhanh chóng
ca tác nhân y s phân tán sn.
u im duy nht ca sn aerosol là tin li, nhc im ni bt ca nó là giá thành trên
mt n v din tích cao. Sn có th dùng n gin bng cách n nút trên thùng cha mà không
cn chi quét hay các thit b khác  làm sch sau khi s dng. Tuy nhiên trong nhiu trng
hp tác nhân y và sn chim th tích gn bng nhau trong thùng cha, do ó din tích
cph rt ít so vi th tích ca thit b cha. Mt dù không có li v kinh t nhng sn
Aerosol thích hp cho nhiu trng hp : ví d dùng  sn nhng ch b phá hng trên g hoc
kim loi trong khi s dng hoc vn chuyn nh các máy bán thc phm t ng, các thit b
vn phòng. Sn aerosol có th thay th cho các can (thùng) sn nh bán trong các ca hàng. S
thay th này da trên quan nim d s dng quan trng hn giá thành ( vì s lng nh nên
không áng k).

IV. Phng pháp nhúng:
Phng pháp nhúng là phng pháp n gin nht trong gia công màng sn. Phng
pháp này c s dng rng rãi i vi sn lót (lp sn lót) vì i vi sn này  dày và tính
cht không quan trng. Nó c bit hu dng i vi vt liu thép nh thân ô tô và các dng c
trang trí ni tht bng kim lai mà các dng c này cn chng n mòn c b mt bên trong ln
bên ngoài. Nhng trng hp nh vy thì b mt bên trong không cn lp sn hoàn thin.
Trong trng hp vn hành quy mô nh các chi tit có th c nhúng bng tay
và treo lên giá  sn tha nh i và khô. Nu quy mô ln có th thc hin nhúng và ly
ra trên h thng bng chuyn.
71
Tc  rút vt liu nn ra khi thùng sn c xác nh bi tc  ca bng
chuyn và góc nghiêng ca phng rút ra so vi phng thng ng. Vi tc  bình
thng thì chiu dày ca lp sn kông ng nht vì tc  này nhanh hn tc  mà ti
ó sn ông cng hoc ngng chy.  màng sn t c  ng nht thì tc  rút
ra khong 2 ( 4 inch/ phút nhng tc  này li rt chm so vi a s các bng chuyn
và nu góc nghiêng ca thùng  ln thì thùng phi dài hn rt nhiu so vi lng sn
cn  sn vt liu
Mt trong nhng nhc im ca sn nhúng các vt liu ln là s d tha mt
lng ln sn  làm y thùng. Các thùng sn ln cng gây nguy c cháy ln. Vì vy
sn nh thng trong nc và sn nc thng c s dng theo phng pháp này.
Do các loi sn nhúng thng là loi Oxy hoá (khô nh Oxy hoá) nên chúng có
xu hng tng  c do quá trình Oxy hoá xãy ra  din tích tip xúc vi không khí và
 vùng nhúng và ruút ra ca vt liu khi sn. Vì vy, n nh ca sn trong khi s
dng là mt vn  cn chú ý, thm chí khhi không t tiêu chun thì toàn b lng sn
có th b loi b.
Tc  chy ca sn có th c kim soát bng mt s dung môi bay hi và 
nht ca sn. Do  nht càng thp thì hin tng chy càng mnh nên dung môi phi
có  bay hi  ln  m bo  dày ca lp sn. Thng, luôn có s chy xy ra
sau khi rút vt liu cn sn ra và dòng chy này to thành các git hoc ch hng (tear)
 phn di ca thanh vt liu, iu này làm nh hng n sn phm. Các l hng có

th c loi b bng tnh in ging nh trong sn tnh in. Vic loi b các l này
cn cn thn vi các loi sn sy nóng vì nu các l c loi b trc khi vt liu
nhúng i vào vùng nhit thì các l có th c to ra tr li vì s chy xy ra do nhit 
ca sn tng lên nhng cha kp óng rn.
Mt phng pháp sn nhúng s dng h thng kín dung môi Tricloroethylene ã
c mô t phn u ca chng này. Vt cnn c gia nhit t công on làm
sch, sn cng nóng; vì vy tc  bay hi ca dung môi hu nh bng vi tc  rút
vt ra nên màng sn ng nht hn và ít xut hin tears.
Mt phng pháp sn nhúng khác ci tin c s dng vi mt s loi sn
Vinyl. Các dung dch nha này thay i t giai on chy t do sang dng gel không
chy rt nhanh do nhit  thay i và do s bay hi ca mt lng dung môi tng i
nh. Nu vt c gia nhit trc khi nhúng, mt ít dung môi s bay hi nhanh chóng
khi rút ra và màng sn chuyn sang trng thái gel không chy. Vi cách này có th s
dng  nhúng sn nng mà không có s lún (sag) hoc tear trong vn hành nhúng n
(nhúng mt ln).
Sn nhúng các nha Vinyl có th c h tr bng cách gia nhit vt liu nn
n mt nhit  nào  ph thuc vào khi lng ca kim loi trong vt liu nn và
72
chiu dày ca màng sn cn sn. Vt liu nn c nhúng và rút ra vi mt tc  mà
ti ó nha b gel hoá lp tc sau khi rút ra và s chy b dng. Nha sau ó c gia
nhit  làm nóng chy các ht nha to màng liên tc.
Mt phng pháp ci tin khác ca sn nhúng là ng dng tng sôi. Phng pháp
này c ng dng rng rãi  châu Âu và c phát trin bi các công ty nh Polymer
Processes, Incorporated. Quá trình cn vt liu sn  dng bt có kích thc nh. Không
khí nén hoc khí nén bên trong c thi xuyên qua lp vt liu bt  chuyn chúng
sang iu kin tng sôi. Vt liu nn c gia nhit n nhit  xác nh và nhúng vào
vùng tng sôi. Vt liu sn s dính lên kim loi nóng và sau khi rút ra sn s khô do làm
lnh hoc có th c óng rn bi các phng pháp thông thng khác.
Chiu dày ca màng sn c quiyt nh bi nhit  ca vt liu nn và t l
gia khi lng và b mt ca kim loi và cng bi thi gian nhùng trong vùng tng sôi.

Phng pháp này c bit hu dng i vi các nha nhit do nh các nha vinyl, PE,
nylon và các Polymer khác. Neúu khng ch iu kin sn tt s không có s chy xy
ra sau khi rút ra và màng sn có th khô ngay sau khi làm lnh n nhit  thng.
V. các khuyt tt trên màng sn:
Vai trò ca màng sn là : bo v vt liu nn và to v m quan.  có c hiu
qu ti a cn phi loi b các khuyt tt có thnh hng xu. Bng di ây nêu ra
mt s khuyt tt có th xut hin khi s dng sn. Trong a s trng hp nhng
khuyt tt này có th b loi b nu chon c dung môi thích hp.
Khuyt tt nh ngha
Air entrapment Không khí có th b gi li trong màng sn
khi dung môi b mt nhanh, óng rn nhanh
hoc  nht ban u ca sn cao. Vn 
này có th gii quyt bng cách thêm ít
dung môi bay hi hoc cht phá bt
Bénard cells (ô becna) Là các ôn 6 cnh c hình thành do
nhng kiu xoáy tun hoàn các kiu tun
hoàn này c to ra do dung môi bay hi.
S cn bng dung môi kém (khi dung môi
bay hi vi tc  khác nhau có th s tách
pha), s khác nhau v t trng, nhit  và
sc cng b mt là các nguyên nhân.
Blistering (phng rp) Các bong bóng do các git nc b hp ph
bi màng sn hoc ln trong sn c hình
thành trong quá trình phi hoc nhúng
Blooming (s phai màu) S hình thành mt lp mng, m trên b
mt màng sn ging nh du hoc wax.
iu này làm gim  bóng và b mt
màng sn xut hin các chm lm m.
Blushing (s c màng sn) S hình thành mt lp trng m c trên
hoc trong màng do s hp th m trong

quá trình khô hoc óng rn. Hin tng
này có th loi b bng cách gim  m
tng i ca môi trng và (hoc) gim
tc  bay hi ca dung môi
Chalking (hoá phn) S xói mòn oxy hoá ca lp sn khi chu
tác ng trc tip ca ánh nng mt tri.
73
To thành b mt màu trng có th c
washed off
Cissing ( Xut hin nhng din tích nh ca b mt
vt liu nn không b ph sn
Craters (Các h) Nhng ch b lún xung dng hình ging
trong màng sn. Có th do các ht gel, cht
bn, các si, silicon không hoà tan, các git
du.
Crawling and dewetting (s bò và s không
thm t)
Mt thi gian hoc ngay sau khi sn xut
hin s co ca màng sn trên b mt vt
liu nn. Phn din tích b mt b trng ra
do màng sn co li gi là crawling.
Fat edges (mp rìa) Sn tích t rìa ca b mt c sn
Fish eyes (mt cá) Các Crater mà  tâm ca nó cha vùng sn
ng nhát dc bao quanh bi phn lún
xung c theo sau bi mt nh. Nguyên
nhân là do s thay i sc cng b mt
xung quanh ht bi và (hoc) s nhim bn
Floating (s ni) S thay i màu sc hoc xut hin các vt
m trên b mt sn sau khi màng sn hình
thành, kt qu là màng sn không ng

nht v màu sc, xut hin các sc hoc các
vùng tròn trên b mt. Thông thng
nguyên nhân này là do s tách riêng ca
các loi bt màu làm xut hin các vùng
màu khác nhau có danûg ô bec na tròn
Flooding (S lng) Là s thay i ng nht v màu sc trên
b mt ca màng sn sau khi c sn. S
khác nhau v kích thc, t trng, hình
dng bt màu hoc s keo t to ra các tc
 lng khác nhau. S lng xy ra mnh
trong các h thng có  nht thp, các h
thng khô chm và màng dày hn bình
thng.
Haze (sng mù) Xut hin mt lp trên b mt làm gim 
bóng biu kin ca màng sn. Sng mù có
th do: các ph gia cha  hiu lc
(sightly incompatible additives), các cht
này làm thay i sc cng b mt (ví d
chát chng to bt, cht ci thin chy),
làm cho b mt tr nên xù xì do s ông t,
các ô bec na li ti
Orange peel (v cam) B mt ca màng sn b nhô lên và to
sóng ging nh v qu cam. iu này có
th do  nht ca màng cao ngn cn vic
to s bng phng ca màng hoc do sc
cng b mt làm gim s chy. Thêm tác
nhân kim soát chy, hoc dung môi có tc
74
 bay hi thp hoc trung bình có th
tránh c hin tng này.

Peeling (bong, tróc) Mt  kt dính do s tách và cun li ca
màng sn
Popping (s nt n) Các khuyt tt xut hin khi dung môi b
gi thoát ra mnh t màng lúc màng dã b
gel. Hin tng này có th to thành các
h, crater, lúm ng tin. S nt n do
dung môi có th loi b bng cách tng thi
gian khô b mt, chn dung môi có  bay
hi chm hn, t chc li vic gia nhit,
hoc làm gim tc  óng rn ca s
n
Sagging (chy xung hoc chy lch sang
mt bên)
Sn b chy xung v trí thp hn do trng
lc. iu này có th xy ra khi sn và s
dng sn có  nht thp
Telegraphing ( Là s xut hin các khuyt tt trên b mt
và khuyt tt v cu trúc ca vt liu nn
bên trong màng sn ã óng rn. Nguyên
nhân thông thng là do gradient sc cng
b mt tng lên do gradient nhit  hoc
nng  trên vt liu nn. Có th làm gim
hin tng này bng cách s dng silicon.
Water spotting Là s thay i ngoi quan b mt (surface
apprence) do s ng nc trên màng
sn hoc vt liu nn. Các khuyt tt là do
sn nhy cm vi nc nhng cng có th
do s lng ca các vt liu hoà tan khi nc
bay hi
Wrinkling Là khuyt tt khi óng rn b mt (to mt

lp màng mng trên b mt) và tr thành
quá c so vi  linh ng cn thit cho
s chy trong quá trình dung môi thoát ra.
Lp c trên b mt hp th dung môi hoc
cht lng b gi bên trong màng sn làm
xut hin b mt gn sóng xù xì.